ÇOCUKLUK DEPRESYONU
DEPRESYON Depresyon duygusal, zihinsel, davranışsal ve bedensel bazı belirtilerle kendisini gösteren bir durumdur En dikkat çekici belirtisi çökkün ruh hali ile ilgi ve zevk almada belirgin azalmadır. Depresyondaki kişi duygusal açıdan mutsuz, karamsar ve ümitsizdir.
ÇOCUKTA DEPRESYON OLUR MU Çocuktaki süper ego gelişiminin henüz tamamlanmamış olması Duygusal durumlarını yetişkinler gibi sözel olarak aktarabilme de yetersiz olmaları Çocuktaki benlik algısının yerleşik hale gelmemiş olması
ÇOCUKTA DEPRESYON NE ZAMAN BAŞLAR Bebekler yaklaşık 6 aydan sonra bağlandıkları kişiden ayrılmaya tepki gösterirler. İlk depresyon nedeni olarak bu bilindiği için bu yaştan sonra her yaşta depresyon görülebilir.
Bu gelişimin sağlıklı yürümesi için: Yaşamın ilk yılları bebeğin ruhsal bedensel yönlerden en hızlı geliştiği dönemdir. Bu gelişimin sağlıklı yürümesi için: çocuğun temel gereksinimlerinin doyurulması gerekir. Biyolojik beslenmenin yanı sıra duyusal (çevreden gelen uyaranlar) ve duygusal (sevgi şefkat) beslenmesi zorunludur.
0-18 ay döneminde anne ile çocuk arasındaki bağlanma çok önemlidir 0-18 ay döneminde anne ile çocuk arasındaki bağlanma çok önemlidir. Bu bağlanma gerçekleştiği zaman bebeğin dış dünyaya karşı güveni oluşur. Ama bu sağlıklı gerçekleşmezse depresyon ortaya çıkabilir.
BEBEKLİKTE DEPRESYON Annenin yada çocuğa bakım veren kişinin çocuktan kısa yada uzun süre ayrılması çocukta bağlandığı kimseyi yitirme duygusu ortaya çıkarır. Kısa yada uzun süre annesinden ayrı kalan çocuk onun yokluğunu hisseder ve değişik derecelerde ayrılma bunaltısı yaşar.
Bebeklik Depresyonu-Anaklitik Depresyon Kısa süreli anne yoksunluğu 6 aydan sonra bebeklerin annelerinden ayrılmalarıyla ortaya çıkan durumdur. Annenin yokluğunda, hastalık sebebiyle hastanede çok uzun süre kalması halinde, yada annenin hastalıklarında görülebilir.
Bebekte uzun süren ağlama nöbetleri , Küskünlük, İçe kapanma, Çevreye karşı ilgisizlik, Uyku bozuklukları, İştahsızlık, Sindirim problemleri, Kilo kaybı görülür
Düzenli bağlanacağı anne ilişkisi kurduğunda bebek sevgi ve ilgi aldığında düzelir. Bu olmadığında ise iyileşme olmaz ve yuva hastalığı (hospitalizm) başlar.
Yuva Hastalığı-Haspitalizm Uzun Süreli Anne Yoksunluğu İlk yaşlarda ailelerinden ayrılıp yetiştirme yurtlarına verilen yada hastanelerde kalan çocuklarda görülen bir sendromdur.
Uyaranlara güç ve geç cevap verirler. Çevreye ilgisizdirler Oturdukları yerde sallanma kafa sallama ve vurma hareketleri çok sık görülür. Bedensel haz kaynaklarını (parmak emme, sallanma gibi)sık başvururlar. Yalancı geri zekalılık görülür genellikle kalıcıdır. Beslenme ve bakım yönünden iyi yaşam koşulları içinde bulundukları halde hastalanma ve ölüm oranının yüksek olduğu saptanmıştır. Yürüme, konuşma, tuvalet eğitimleri geridir. Boyları kiloları kronolojik yaşlarının altındadır.
En ağır durumlarda da marasmus ortaya çıkar. Marasmus bebek yada çocuk bedeninin aşırı zayıflamasına verilen addır. Tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilir.
Bebeklik döneminde yaşanan ve depresyona neden olduğu bilinen anne yoksunluğunun giderilmesi tek çözümdür
ÇOCUKLUK DÖNEMİ DEPRESYONU Çocuklarda 7 yaşına kadar dil kullanımı yetersizdir. Bu nedenle bu yaş grubunda yakınmalarını sözelleştiremediklerinden duygularını genelde davranışları ile ifade ederler. Çocuk depresyonunda bedensel yakınmalar(baş ağrısı,karın ağrısı, mide bulantısı vb.) sık ortaya çıkar.
ÇOCUK DEPRESYONUNUN NEDENLERİ Anne babadan birinin ölümü ya da çocuğun anne babadan uzun süre ayrı kalması Çocuğun yeterince sevgi ve ilgi görmemesi Çocuğa ölümcül ya da kronik hastalık tanısı koyulması ve hastalık süreci, Travmatik yaşantılar, Aile içi şiddet,
Anne- babanın boşanması, Aile ev ve okul değiştirmeye bağlı çevre değişiklikleri eve yeni bebeğin katılması, Anne ve babada da depresyon olması Aileden birin intihar etmesi Yeterli ilgi ve sevgi görmemesi Üvey anne baba Seratonin ve diğer bazı maddelerin eksikliği
OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARDA DEPRESYON BELİRTİLERİ Aşırı hareketlilik ve hırçınlık, İçe kapanma ve aşırı sessizlik Çevreye ve kendine zarar verme, Duygusal tutarsızlık ve anlık değişiklikler, Uyku ve yeme bozukluğu,
Parmak emme, altını ıslatma ve kakasını kaçırma gibi daha küçük yaşlara gerileme, Baş ağrısı, mide ağrısı gibi fiziksel şikayetler, Arkadaşlıkta uyumsuz olma, sosyalleşememe Bağımlılığın artması, annesiz bir odadan diğerine gidememe, yalnız yatamama
OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARDA DEPRESYON BELİRTİLERİ Yalan söyleme Depresif ruh durumu “ yapamam, bilmiyorum, yorgunum” gibi ifadelerle etkinliklere katılmama ve görevlerini yerine getirememe Okuldan ve ya evden kaçma Okul başarısızlığı Tıbbi nedenleri olmayan ancak tekrarlayıcı fiziksel şikayetler (baş ağrısı, karın ağrısı vb) ifade etme
Reddedilmeye ya da başarısızlığa aşırı duyarlılık, Sosyal izolasyon, zayıf iletişim, Ölüm korkusu, sıklıkla ölümden söz etme Artan sinirlilik, kızgınlık ya da düşmanlık duyguları İçe kapanıklık yada aşırı hareketlilik Eskiden zevk duyulan aktivitelere ilgisiz kalma Arkadaşlarla oyun oynamaya karşı ilgi kaybı
En şiddetli depresyon belirtileri ölüm ve intihar düşünceleridir En şiddetli depresyon belirtileri ölüm ve intihar düşünceleridir. Çocuklarda ergenler kadar sık raslanmasa da bu tür belirtiler dikkate alınmalıdır.
ERGENLİK DÖNEMİ DEPRESYONU Ergenlik çocukluktan yetişkinliğe geçme evresidir. Ergen fiziksel ve ruhsal bir dönüşüm içerisindedir. Hormonsal ve fiziksel özelliklerinde değişmeler göstermektedir. Dış çevre ön plana geçmiştir. Oldukça hassas ve alıngandır
ERGENLERDE DEPRESYONUN BELİRTİLERİ İç sıkıntısı ve huzursuzluk, Dikkat toplamada güçlük çekme Kendini değersiz hissetme Okul başarısında düşme, Enerji azlığı, Uykusuzluk, Öfke patlamaları
İlgi azlığı, Ümitsizlik, Suçluluk, intihar düşünceleri ve girişimi Alkol ve madde bağımlılığı Sosyal izolasyon Fiziksel şikayetler baş ağrısı ve karın ağrısı gibi,
Girişimlerle artmış ölüm riski Depresyon belirtileri çocuk Ergen mutsuzluk az Çok Umutsuzluk çok uyku uykusuzluk Aşırı uyku kilo Değişim az Sıklıkla değişir intihar Girişim az ölümcül Girişimlerle artmış ölüm riski görünüm Daha çok mutsuz Daha az mutsuz Bedensel yakınma Ayrılma kaygısı,fobi
TEDAVİ Depresyon için erken tanı ve tedavi önemlidir. Çocuk ve ergenlerin tedavisinde kişi ve çevresi bir bütün olarak değerlendirilir. Aile, çocuk, okul, çevre ve tedavi ekibi işbirliği içerisinde tedaviye başlanır.
Sorunun doğasını belirleme Eşlik eden biyolojik yada psikolojık durumlar belirlenir, Aile değerlendirmesi şarttır. Okul aile değerlendirmeleri çocuğun başarı durumuna yönelik bilgilendirmeleri önemlidir. Resim çizme, cümle tamamlama ve diğer psikometrik testler değerlendirmeye yardım eden diğer araçlardır.
Stres, endişe, korku yaratan çevresel faktörlere yönelik tedbirler Aile ve okul iş birliğinin sağlanması, İlaç tedavisi Aile terapisi, Bireysel psikoterapi, Oyun terapisi
Depresyon Geçiren Çocuğun Akıbeti Çocuklarda depresyon kısa sürede iyileşmeyen hayatın önemli yıllarında ciddi kayıplara yol açan bir hastalıktır.
Depresyon geçiren çocukların %72 sinde hastalık tekrarlar Depresyon geçiren çocukların %72 sinde hastalık tekrarlar. Tekrarlanma riskinin en yüksek olduğu dönem iyileştikten sonraki 1 yıldır. En büyük risklerden biri ilerde manik depresif hastalığının görülme riskinin yüksek olmasıdır. Çocuk ve ergen depresyonunun bir sonucu da sosyal beceri kaybı ve kişinin kendini tecrit edilmiş algılamasıdır. Bu çocuklar sigara ve madde kullanımına da yatkındır.
ANNE BABA NASIL DAVRANMALI Çocuklardaki davranış değişikliklerine ve hareketlerine dikkatle yaklaşılmalı. Bahsedilen belirtilerden 4-5 kadarı, birkaç hafta devam ettiğinde vakit kaybetmeden bir uzmana danışılmalıdır Tedavinin her aşamasında çocukla birlikte olunması, çocuğa karşı sabırlı, anlayışlı ve duyarlı olunması
Çocuğa sevildiğinin ve değerli olduğunun hissettirilmesi, Çocuğu bir birey olarak kabul etmeleri, Onun düşüncelerine önem verilmeli ve aile bunu çocuğa hissettirmeli, Depresyonun tedavi edilebileceğinin unutulmaması gerekmektedir