4.Ünite Ruh Sağlığının Temelleri PSİKOLOJİK DESTEK TÜRLERİ 9.Sınıf Psikoloji 4.Ünite Ruh Sağlığının Temelleri PSİKOLOJİK DESTEK TÜRLERİ ( 09-13 / 06 / 2014 )

PSİKOLOJİK DESTEK TÜRLERİ ‘’ eğer ben benim için değilsem, Kim benim için olacaktır ? Madem ki ben, sadece kendim içinim, o halde ben kimim ? Yaşamımı nasıl zenginleştirebilirim ? Eğer ben şimdi değilse, ne zaman ben olacağım ???

1. ))) Psikoanaliz Psikoanaliz, Psikoanalitik Kurama dayanır 1.))) Psikoanaliz Psikoanaliz, Psikoanalitik Kurama dayanır. Bu kurama göre, hastalığın nedeni, çocukluktaki bilinçaltı çatışmaların( id ile benlik ve üstbenlik arasında) yol açtığı bastırılmış dürtü ve saldırganlık duygularıdır.

Psikanaliz Sigmund Freud'un çalışmaları üzerine kurulmuş bir psikolojik kuramlar ve yöntemler ailesidir. Bir psikoterapi tekniği olarak psikanaliz, hastaların zihinsel süreçlerinin bilinçdışı unsurları arasındaki bağlantıları ortaya çıkarmaya çalışır. Analistin amacı hastanın transferansın sorgulanmamış ya da bilinçdışı engellerinden, yani artık işe yaramayan ve özgürlüğü kısıtlayan eski ilişki kalıplarından, serbest kalmasına yardım etmektir.

Psikoanaliz basitçe şu aşamaları içerir : (1) Psikoanaliz basitçe şu aşamaları içerir : (1). Hastada Farkındalık Geliştirme : Hasta,bastırmış olduğu ve savunma mekanizmaları ile ortadan kaldırmaya veya azaltmaya çalıştığı duygu ve düşüncelerinin farkına varır. Bilinaltındakilerin bilince getirilmesini içeren farkındalık, serbest çağrışım tekniği kullanılarak ve rüya analizi ile sağlanır.

Serbest çağrışımda, hastanın aklına gelen her şey hakkında konuşması sağlanır.Hiçbir baskı ve kontrol olmayan bir ortamda yapılan serbest çağrışım sonucu ,bilinçaltının kendini açığa çıkaracağı varsayılır. Rüyaların, bilinçdışına giden kestirme yol olduğu düşünülür.Psikoanalist bu yorumu yapar ve sorunun kaynağını belirlemeye çalışır.

(2). Psikoanalist,artık bilince çıkmış olan duygu ve düşünceleri üzerinde hastanın içgörü kazanmasına yardımcı olur. Hasta geçmiş yaşantılarındaki duygu ve anıların bugünkü duygu ve davranışlarını nasıl etkilediğinin farkına varır. Bunlarla açıkça yüzleştiğinde travma azalır. Terapist bu aşamada, duygu, anı ve davranışlar için başka anlamlar önerir, müdahelelerde bulunur.

Psikoanalizde hasta, kısaca, sorunlarıyla yüzleşir, travmaya neden olan iç çatışmalarını, dürtü ve duygularını gözden geçirir, bunlarda gerekli değişiklikleri yapar, çatışmalarını daha yapıcı olarak çözer. ( içgörü tedavisi).

2.))) Davranışçı Yöntemler Davranışçı yöntemde, davranışa şekil verilir. Uyumlu olmayan davranışların , uyumlu olanla değiştirilmesi için çalışılır. Türleri ; (1). Sistematik Duyarsızlaştırma : Bu teknik, özellikle korku ve fobilerin tedavisinde etkilidir. Önce korku / fobi nesnesi ile ilgili durumlar en az etkili olandan en etkili olana kadar sıralanır.

Örn; fobi nesnesi köpekse, çok sevimli bir köpek resminden hastanın yanına getirilen saldırgan tabiatlı bir köpeğe kadar bir dizi durum belirlenir. Hastaya kendini gevşetme tekniği öğretilir. Hasta gevşek durumdayken korkulan nesne en az etkili durumda ona gösterilir. Korkulan nesne ile gevşeme arasında bağ kurulur.

(2) Seçici Pekiştirme : Bu teknik, sigarayı bırakma, ders ortamında dikkatli olma, başarılı olma, sosyal ilişki kurma gibi davranışların oluşturulmasında kullanılır. Seçici pekiştirme, edimsel koşullamaya dayanır. Bu yöntem, yerleştirilmek istenilen davranışlarda olumlu pekiştirmenin, kaldırılmak istenen davranışlarda ise söndürmenin uygulanmasını içerir.

3.))) Bilişsel Davranışçı Yöntemler Davranışçı yöntemlerin amacı ,uyumsal olmayan davranışı değiştirmektir. Bu yöntemlerde, uyarıcı ile davranış arasında olup bitenler üzerinde durulmaz. Bilişsel davranışçı yöntemlerde ise, hastanın bilgi işlemleme bozuklukları da göz önüne alınır. Hastanın hatalı düşünce, inanç ve duyguları üzerinde durulur. Bunları yeniden düşünmesi, değerlendirmesi ve yorumlaması sağlanır.

Örn; Çökkün bireyler kötümserdir, kendilerini aşırı eleştirirler Örn; Çökkün bireyler kötümserdir, kendilerini aşırı eleştirirler. Başarısızlıklarını büyütür, başarılarını ise önemsemezler. Psikolojik destek sürecinde terapist, hastanın bu çarpıklıkları ve bunların hangi bilişsel veya duygusal özelliklerden kaynaklandığını fark etmesine yardımcı olur.

4.))) Hümanistik Yöntemler Bu yöntemler bireyin büyüme, gelişme ve kendini gerçekleştirme yönünde doğal bir eğilimi olduğu varsayımından hareket eder. Hümanistik yaklaşıma göre, psikolojik bozukluklar kişinin potansiyel lerini gerçekleştirmesi engellendiğinde; kişinin gelişimi, sahip olduğu potansiyellerden farklı yönlere çekildiğinde ortaya çıkar.

Hümanistik desteklerde bireyin özellik ve yeteneklerinin farkına varması sağlanır, bireyin büyümesi ve gelişmesi, onun kendini anlaması sağlanır.

HAZIRLAYAN HARİKA ATA