KABAKULAK Prof. Dr. Emre ALHAN http://hastaneciyiz.blogspot.com

Kabakulak, dış salgı bezlerinin özellikle de parotis bezinin ağrılı büyümesiyle seyreden bulaşıcı, akut bir viral hastalıktır.

Etken; paramyxovirus grubundan myxovirus parotidisdir. ETİYOLOJİ Etken; paramyxovirus grubundan myxovirus parotidisdir. Kabakulak virusunun dış salgı bezlerine ve sinir sistemine afinitesi vardir.

KABAKULAK EPİDEMİYOLOJİ Tüm dünyada endemik Askeri birliklerde ve okullarda salgınlar En sık 5-15 yaş grubunda görülür Her iki cinste eşit Bulaşma; direk temas, damlacık yolu enf, tükrükle kontamine olmuş eşya

KABAKULAK EPİDEMİYOLOJİ Tükrük bezi şişmeden 6 gün önce ve 9 gün sonraya kadar hasta salgılarından virüs izole edilebilir Şişlik oluşmadan 24 saat öncesinden başlayan bulaştırıcılık 3-4 gün devam eder Epidemelere en sık ilkbahar ve kış aylarında rastlanır % 30-40 olgu, hastalığı “sessiz enfeksiyon” şeklinde geçirir. Transplesental antikorlar bebeği 6-8 ay korur.

KABAKULAK KLİNİK Kuluçka evresi; ort 17-18 gün (14-24 gün ) Prodromal dönem erişkinde var, çocukta yok Şişlik genellikle unilateraldir, 1-3 gün sürer, 3-7 günde kaybolur

KABAKULAK KLİNİK Parotisteki şişlikler karakteristiktir; başlangıçta şişlik mandibulanın arka kenarı ile mastoid arasındaki alanda belirir, şişlik sonra aşağıya ve öne doğru belirginleşir. Şişlik bazen çok çabuk gelişir, birkaç saatte maksimum ebadına erişir, 1-3 gün o şekilde seyreder. Şişen dokular kulağı yukarı ve daha dışa iter, bazen mandibula açısı gözlenmez. Şişlik genellikle yavaş ve 3-7 günde bazen daha uzun sürede iner.

KABAKULAK KLİNİK Ağız içinde Stenon kanalının açıldığı yer çoğu zaman kızarık ve ödemlidir. Şişliğin olduğu tarafta yumuşak dokuda ve farkinkste ödem meydana gelebilir ve tonsili mediale iter; bazen larinksde de ödem gözlenebilir. Lenfatik obstrüksiyona bağlı olarak manibriumda ve göğüs duvarının üst kısmında ödem meydana gelebilir

KABAKULAK KLİNİK Vakaların birçoğunda sadece parotis bezleri etkilendiği gibi, submandibuler bezler de şişerek olaya iştirak edebilir. Vakaların %10-15 inde ise parotiste şişlik olmaksızın sadece submandibuler bez veya bezlerde şişlik olabilir. Submandibuler bezlerdeki şişliğe genellikle Wharton kanalının ağzındaki şişlik ve kızarıklık da eşlik eder. Daha nadir olarak sublingual bezler de şişer (genellikle bilateral). Şişlik submental bölgede ve ağız tavanındadır.

KABAKULAK KOMPLİKASYONLAR Meningoensefalit Orşit, epidimit Oopharit Pankreatit Nefrit Tiroidit Miyokardit Mastit Sağırlık Oküler Komplikasyonlar Artrit Trombositopenik Purpura Kabakulak embriyopatisi Diabetes Mellitüs

KABAKULAK TANI Etkenin İzolasyonu Serolojik Testler ( CF, HI, ELISA, Virüs Nötralizasyonu) Diğer (Serum Amilaz Seviyesi)

KABAKULAK TANI Tanıya gidilirken aşağıdaki faktörlere dikkat edilir. 1) Hastalık başlamadan 2-3 hafta önce kabakulakla karşılaşılmış mı? 2) Parotitisin ve diğer salgı bezlerinin klinik bulguları var mı? 3) Aseptik menenjit bulguları var mı?

KABAKULAK AYIRICI TANI 1) PAROTİTİS Süpüratif parotitis Servikal veya preauriküler adenit Rekürren parotitis Taşlar Miculicz Send. Parotis Bezi Tümörleri Parainfluenza - III enf. Uveoparotit Ateş (Sarkoidoz) 2) MENİNGOENSEFALİT

KABAKULAK PROGNOZ Çok iyi Meningoensefalit benign seyreder, sekel bırakmaz Orşit - testiküler atrofi ve sterilite şansı az

KABAKULAK İMMÜNİTE Yaşam boyu süren immünite sağlar Transplacental antikorlar 6-8 ay koruyucu

KABAKULAK TEDAVİ Kendi kendine iyileşir Semptomatik tedavi (salisilatlar, sıcak uygulama, IV mayi)

KABAKULAK KORUYUCU ÖNLEMLER Pasif Korunma (St. İmmünglobulin etkisiz) Aktif Korunma - Aşı ( KKK) http://hastaneciyiz.blogspot.com