Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi ZAMİRLER (ADILLAR) Nihal ALTIPARMAK Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği 1090310299

Zamirler Zamir: İsim olmadıkları halde cümlede isimlerin yerine kullanılabilen, isimlerin yerini tutan ve isimlerin tüm işlevlerini üstlenen kelime ya da eklerdir. Zamirler altıya ayrılır: 1)Kişi Zamirleri 2)İşaret Zamirleri 3)Belgesiz Zamirler 4)Soru Zamirleri 5)İlgi Zamirleri 6)iyelik Zamirleri

1)Kişi Zamirleri: Sadece insan isimlerinin yerini alan zamirlerdir. Ben, sen, o, biz, siz, onlar ve bazı durumlarda ismin yerine geçen kendi kelimesidir. Yarın onlara da gideceğiz. Avukat olmayı kendisi istedi. Ben, senin en çok bana yansımanı sevdim. Siz, nerede oturuyorsunuz? Sizler bu ülkenin geleceğisiniz. O, çok hızlı koşardı. Biz her gece burada otururduk.

2)İşaret Zamirleri: İsimlerin yerini işaret yoluyla alan zamirlerdir. Bu, şu, o ; bunlar, şunlar, onlar; öteki, beriki, şöyle;böyleleri; öylesi. Şunu deneyeyim, bu biraz küçük geldi. Onları en alt çekmeceye koy. Şu daha uzun duruyor. Şunları sakla. Duvardaki yazıları bu yazdı. Ötekini bilmiyorum ama berikini biraz biliyorum. Bunlar her sabah aynı otobüse binerler.

3) Belgesiz Zamirler: Varlıkları isim, sayı, miktar, ölçü yönünden belli belirsiz karşılayan zamirlerdir. Hepsi, kimse, tümü, kimisi, bazısı, birazı,başkası,birisi, bazıları… Dünkü eğlenceyi kimse beğenmemiş. Başkası görse, seni kesin rapor eder. Kimseye haber vermeden evden ayrıldı. Biri yer, biri bakar kıyamet ondan kopar. Herkesin iyiliği için böyle olması gerekiyor. Kimi rakı sever, kimi şarap. Meclisin aldığı karara birçoğu tepki gösterdi.

4)Soru Zamirleri: İsimlerin yerini soru yoluyla alan zamirlerdir. Nereye gidiyorsun? (sinemaya, okula) Yarın ne giyeceksin? (etek) Ödülü kime verdiler? (Orhan Pamuk’a) Kimdir bana gülen yeşillik balkonundan? (Ayşe, Fatma v.s) Dolaptaki tatlıyı kim bitirdi? (Ali, Selma) Hangisi senin? (mavi olan)

5)İlgi Zamirleri(-ki): Ek halinde olup kendinden önceki sözcüğün yerini tutan zamirlerdir. Senin ki can da bizim ki patlıcan mı? Şemsiyen yoksa benimkini alabilirsin. Tencerenin dibi kara senin ki benden kara. Elinde ki benim. Arabadakini unutma.

6)İyelik Zamirleri: Ek halinde olup üzerine geldiği varlığın hangi şahsa ait olduğunu bildirir. Bunlar aynı zamanda iyelik ekleridir. Mutluluk başınızı bir dost omzuna dayamaktır. Sana gül getirdim gönlümün bahçesinden. Ölüm siyah bir tütsü yakıyor gözlerimde. Ellerinin yarası geçmemiş. Gözlerin hala aynı bakıyor.

Önemli Uyarılar Not 1) “O” ve “onlar” zamirleri bir insanı anlatıyorsa kişi zamiri, insan dışındaki bir varlığı anlatıyorsa işaret zamiri olur. Onu çöpe atan ondan başkası olamaz. Onu bu yörede sadece onlar dokur. Not 2) Şahıs zamirleri kesinlikle iyelik eki almaz. Bu evi ben temizledim Bu evi ben kendim temizledim.(pekiştirilmiş)

Not 3) İlgi zamiri olan –ki’ yi bağlaç olan ve sıfat yapan –ki ile karıştırılmamalıdır. Evdeki hesap çarşıya uymaz.(sıfat) Şemsiyen yoksa benimkini alabilirsin.(zamir) Ben ki o gri karmaşadan aldım yağmurlu yüzümü.(bağlaç) Not 4) Şahıs zamirleri ile isim tamlaması kurulabilir.Bu durumda şahıs zamiri sadece tamlayan olabilir. Benim denizlerim / senin gözlerindir.

Kaynakça http://www.edebiyatogretmeni.net/zamirler.htm http://tr.wikipedia.org/wiki/Zamir