Ölçme Değerlendirme Nedir? Ölçme ve değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan, eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok adımlı, sistematik bir süreçtir.

Ölçme ve Değerlendirmenin Amaçları Öğrencilerin mevcut bilgi ve becerilerini teşhis etmek (diagnostik amaç) : Öğretim programının yapılandırılmasına yardımcı olmak amacı ile öğrencilerin programda belirtilen kazanımlara ulaşması aşamasındaki sürecin takip edilmesi ve denetlenmesi (formatif amaç) : Öğretim sonuncunda öğrencinin ulaştığı en son düzeyi belirlemek amacı ile veri sağlama (summatif amaç) :

Geleneksel Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Çoktan seçmeli testler Doğru yanlış soruları Eşleştirme soruları Tamamlama (Boşluk doldurma) soruları Kısa cevaplı yazılı yoklamalar Uzun cevaplı yazılı yoklamalar Soru-cevap

Doğru yanlış soru türleri Doğru-yanlış türü sorularda verilen bir cümlenin, mevcut bilgilere bağlı olarak doğru mu yanlış mı olduğunun belirlenmesi istenir (Haladyna, 1997). Bu testlerde yalnız iki seçenek olduğundan cevaplayıcının doğru cevabı bulma olasılığı % 50’dir. Bu durum, doğru-yanlış testlerinden alınan puanların geçerliliğini ve güvenirliğini düşürür (Tekin, 1992). Ancak hem cevaplama hem de puanlama kolaydır ve az zaman alır. Puanlama aynı zamanda objektiftir.

Eşleştirmeli soru türleri İki grup hâlinde verilen ve birbirleriyle ilgili olan bilgi öğelerinin, belli bir açıklamaya göre eşleştirilmesini gerektirir. “Kim?, Ne?, Nerede?” gibi soruların cevabını oluşturan olgusal bilgilerin ölçülmesinde daha kullanışlıdır.

TAMAMLAMA BOŞLUK DOLDURMA Öğrencinin öğrendiği bilgiyi metin içinde kullanmasını ve böylece pekiştirmesini amaçlar. Bu amaçla hazırlanan sorularda metnin belli bir bölümünde boşluk bırakılarak öğrenci tarafından tamamlanması istenir.

Kısa cevaplı soru türleri Bir kelime, bir sembol ya da en çok birkaç kelime ile cevaplanabilen soru türüne denir. Bu tür sorular bilgi basamağını ölçmek için uygundur. Öğrenci sorunun cevabını kendisi yazar. Kısa cevaplı sorular iki türlüdür. Birisi “soru cümlesi”, diğeri “eksik cümle” türündedir.

Uzun cevaplı yazılı yoklama Okullarda en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Öğrencinin bilgisi yanında kendini yazılı olarak ifade edebilme becerisi de ölçülür. Genellikle açık uçlu sorularda kullanılır.

Çoktan Seçmeli Testlerin Avantajları Hazırlık süresinin uzun olmasına karşın test sonuçlarını puanlamanın çok çabuk yapılabilmesi, Geniş bir alanı tarayabildiği için konu bilgisi yoklama içeriğinin geniş olması, Cevapların öğrenci tarafından kaydedilmesinin zaman almaması , Yanlılık faktörünü minimuma indirgemesi olarak sıralanabilir

Çoktan Seçmeli Testlerin Dezavantajları Kısmi bilgiyi değerlendirme imkanın olmaması. Tahmin yüzdesinin yüksek olması, (4 seçenekli bir soruda bu oran minimum % 25’ dir.) (atarak tutturma olasılığı!!!) Dil ve terminolojinin önemli bir etki yapması Düşünme stilinin etkili olabilmesi (çağrışım ve mantık) Kısmi bilgi ;yani öğrencinin bilgiyi kullanabilme ve bazı ayrıntıların farkındalığını ölçemeyiz. Dil ve terminolojinin ;yani öğrencinin kelime hazinesinin geniş olması başarıyı etkiler,okumanın önemi

Soruda seçeneklerin yerlerinin önemli olabilmesi Cevabın nedenini bilmenin mümkün olmaması olarak sıralanabilir

Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Tek bir doğru cevabı olan çoktan seçmeli testlerin de içinde bulunduğu geleneksel değerlendirme dairesinin dışında kalan tüm değerlendirmeleri kapsar. Otantik (gerçek hayatla ilişkili) ve öğrenci merkezlidir. Ürün kadar sürecin de değerlendirilmesi dikkate alınır. Kısmi bilginin değerlendirilmesi sağlanır

Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Performans değerlendirme Ürün seçki dosyası (Portfolyo) Kavram haritaları Yapılandırılmış grid Tanılayıcı dallanmış ağaç Kelime ilişkilendirme Proje Drama Alternatif ölçme yöntemleri bunun dışında ; Görüşme, Yazılı raporlar,Gösteri,Poster Grup ve/veya akran değerlendirmesi ,Kendi kendini değerlendirme olarak çoğaltılabilir.

Performans değerlendirme nedir? Öğrencilerin bilgi ve becerilerini ortaya koyarak oluşturdukları çalışma, ürün ya da etkinliklerin değerlendirilmesi süreci, “performans değerlendirme” olarak ifade edilebilir. Bunun yanında performans değerlendirme, öğrencilerin gerçek yasam problemlerine akademik bilgilerini uygulayabilme ve bunu problem üzerinde gösterebilmeleri ile ilgilenir, öğrencilerin öğrendiklerini gerçek durumlarda göstermelerini sağlar.

Performans değerlendirmenin aşamaları Amacın belirlenmesi, Performans ölçütlerinin belirlenmesi Performansın yada ürünün gözlemlenebileceği ortam oluşturma, Performansın puanlanması

Performans değerlendirmesinde dikkat edilecek hususlar; 1. Performans değerlendirmede, öğrencilere ödevi tamamlamaları için verilen süre ödevin niteliğine göre ayarlanmalıdır. 2. Ödev, birçok beceriyi kapsamalıdır. 3. Ödevlerin bazıları bireysel ödevler, bazıları ise grup ödevleri seklinde verilmelidir. 4. Ödev hem ürüne hem de sürece odaklanmalıdır.

Örnek uygulama (kavram haritası) KAVRAM HARİTASI NEDİR? Kavram haritaları, bilgiyi organize etmek ve sunmak için yapılmış grafiksel araçlardır. Bu araçlar daire ya da bir çeşit kutu içine yazılmış olan kavramları içerir. Kavram haritalarında iki kavram arasındaki ilişki, üzerine ilişkiyi belirleyen ifadelerin yazıldığı doğrularla gösterilir. İlişkiyi belirleyen bağlantı ifadeleri ile iki kavram tamamlanarak anlamlı bir cümle oluşturur (Novak, 1998). Kavram haritaları; Bir konunun öğretiminde, Öğrenmeyi kolaylaştırmada, Öğrenme sürecini kontrol etmede ve kavram yanılgılarını ortaya çıkarmada, Değerlendirme yapmada kullanılabilir.

Kavram Haritalarını Değerlendirmek İçin Kullanılabilecek Ölçütler Kavramların uygun şekilde nitelendirilmesi Kavramlar, en fazla üç sözcükle temsil edilmelidir. Kavramların yerleşimi genelden özele doğru hiyerarşik olarak sıralanmalıdır. Bağlama sözcüklerinin uygun şekilde nitelendirilmesi Haritada kavramlarla bağlantılar arasındaki ayrım belirgin olmalıdır. İki kavram arasındaki bağlantılar anlamlı olmalıdır. İlişkiyi doğru şekilde temsil etmelidir. Kavramların çapraz bağlanması En iyi haritalar, kavramlar arasındaki çapraz bağlantıları yeterli ölçüde gösterenlerdir. Çapraz bağlantılar, öğrencinin, birbirine bağlı çok sayıda düşünceyi bildiğini gösterir. Çapraz bağlantılar, yaratıcılığı ortaya çıkarır.

ÖRNEK : SOSYAL BİLGİLER DERSİ İÇİN CUMHURİYETE NASIL KAVUŞTUK? Bu sorunun cevabını kavram haritasını inceleyerek öğrenci taraından verilmesi istenebilir veya kavram haritası incelenerek konu ile ilgili sorular hazırlaması yada haritayı yorumlayan bir paragraf yazması istenebilir.

CUMHURİYETE NASIL KAVUŞTUK? Mondros Ateşkes Antlaşması Birinci Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı (19 Mayıs 1919) Kongreler Cepheler Barış Dönemi Genelgeler Amasya Genelgesi 4 Haziran 1919 TBMM’nin Açılışı 23 Nisan 1920 Mudanya Ateşkes Ant. 11 Ekim 1922 Lozan Barış Ant. 24 Temmuz 1923 Doğu Cephesi Güney Cephesi Batı Cephesi Ermenilerle Gümrü Antlaşması 1920 Fransızlarla Ankara Antlaşması 1921 I.İnönü Savaşı 10 Ocak 1921 II.İnönü Savaşı 31 Mart 1 Nisan 1921 Sakarya Meydan Savaşı 13 Eylül 1921 Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi 26-30 Ağustos 1922 Erzurum Kongresi 23 Temmuz 1919 Sivas Kongresi 4 Eylül 1919

Kavram Haritalarını Değerlendirmek İçin Kullanılabilecek Ölçütler: 1. Kavramların uygun şekilde nitelendirilmesi – Kavramlar, en fazla üç sözcükle temsil edilmelidir. – Kavramların yerleşimi genelden özele doğru hiyerarşik olarak sıralanmalıdır. 2. Bağlama sözcüklerinin uygun şekilde nitelendirilmesi – Haritada kavramlarla bağlantılar arasındaki ayrım belirgin olmalıdır. – İki kavram arasındaki bağlantılar anlamlı olmalıdır. – İlişkiyi doğru şekilde temsil etmelidir. 3. Kavramların çapraz bağlanması – En iyi haritalar, kavramlar arasındaki çapraz bağlantıları yeterli ölçüde gösterenlerdir. – Çapraz bağlantılar, öğrencinin, birbirine bağlı çok sayıda düşünceyi bildiğini gösterir. – Çapraz bağlantılar, yaratıcılığı ortaya çıkarır