İŞLETME KURMA AŞAMALARI BİR ENDÜSTRİYEL FAALİYET KOLUNDA YENİ BİR İŞLETMENİN KURULMASI VEYA BİR YATIRIM KARARININ ALINMASI ÇEŞİTLİ AŞAMALARDA GERÇEKLEŞTİRİLİR. YENİ BİR YATIRIM KARARININ ALINMASI VEYA BİR İŞLETMENİN KURULMASI 7 AŞAMADA GERÇEKLEŞTİRİLİR
İŞLETME KURMA AŞAMALARI 1. YATIRIM DÜŞÜNCESİ YATIRIM KARARI 2. UYGUN YATIRIM ALANI SEÇİMİ ÖRGÜTSEL ETÜT KURULACAK BİRİMLER YAPILACAK İŞLER GEREKLİ İŞGÜCÜ İŞGÜCÜ TEMİNİ 3. FİZİBİLİTE ETÜDÜ FİZİBİLİTE RAPORU EKONOMİK ETÜT PAZAR ARAŞTIR, KURULUŞ YERİ, KAPASİTE BELİRLE, TAHMİNİ GELİR BELİRLE TEKNİK ETÜT ÜRETİM YÖNTEM SEÇİM MAKİNE DEĞERLEME ARAZİ, BİNA, İNŞAAT ALTERNATİF YATIRIMLAR FİNANSAL ETÜT YATIRIM TUTARI GELİR-GİDER FİNANS KAYNAĞI / MALİYETİ FON AKIŞI KAR ANALİZİ 5. KESİN PROJE YASAL ETÜT HUKUKİ YAPI/TÜRÜ VERGİ MÜKELLEFİYET MALİ SORUMLULUK FİNANS TEMİNİ 6. UYGULAMA 4. YATIRIM DEĞERLEME 7. İŞLETME H E
1. YATIRIM DÜŞÜNCESİ: İNSANLARIN ELLERİNDE BULUNAN EKONOMİK DEĞERLERİ GELİR GETİRECEK BİR ALANA YÖNELTMEK İSTEMELERİ YATIRIM DÜŞÜNCESİ OLARAK İFADE EDİLİR.
2. UYGUN YATIRIM ALANI SEÇİMİ: YATIRIMCI YATIRIM YAPMA DÜŞÜNCESİNE SAHİP OLDUKTAN SONRA, BİRİNCİ AŞAMADA YATIRIMI HANGİ ALANDA, SEKTÖRDE (OTOMOTİV, KİMYA, TEKSTİL VB.), İKİNCİ AŞAMADA İSE BELİRLEMİŞ OLDUĞU SEKTÖRDE HANGİ KONUDA FAALİYET GÖSTERECEĞİNE KARAR VERMELİDİR. ÖR: OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜ BELİRLEMİŞ İSE, İKİNCİ AŞAMADA OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜN MONTAJ, YEDEK PARÇA, SATIŞ, TAMİR-BAKIM VB. FAALİYET KOLLARINDAN HANGİSİNDE FAALİYET GÖSTERECEĞİNİ BELİRLEMELİDİR.
2. UYGUN YATIRIM ALANI SEÇİMİ: YATIRIMCININ GEREK YATIRIM ALANI GEREKSE YATIRIM KONUSUNU BELİRLEYEBİLMEK İÇİN İLGİLİ ALAN VE KONUDA ARAŞTIRMA YAPARAK, ÜLKENİN VE SEKTÖRÜN GENEL DURUMU, ARZ-TALEBİN GENEL YAPISI VB. DURUMLARI DA ORTAYA KOYMAK VE PROJE FİKRİNİ ELDE ETTİĞİ BU SONUÇLARA GÖRE OLUŞTURMAK DURUMUNDADIR.
3. FİZİBİLİTE (YAPILABİLİRLİK) ETÜDÜ: YATIRIMCIDA OLUŞAN PROJE DÜŞÜNCESİNİN KARLI VE YARARLI BİR DÜŞÜNCE OLUP OLMADIĞININ OLABİLDİĞİNCE NET BİR ŞEKİLDE ORTAYA KONULABİLMESİ İÇİN YAPILAN ARAŞTIRMALAR TOPLAMINA FİZİBİLİTE ETÜDÜ ADI VERİLİR. YAPILACAK OLAN BU ÇALIŞMADA; EKONOMİK, TEKNİK, FİNANSAL, YASAL, ÖRGÜTSEL ETÜDLERİN YAPILMASI GEREKİR.
3.1. EKONOMİK ETÜD: KURULMASI DÜŞÜNÜLEN İŞLETMENİN NE KADAR MAL VEYA HİZMET ÜRETMESİ GEREKTİĞİNİ, ÜRETİLEN BU ÜRÜNLERİN HANGİ PAZARDA VE FİYATLA FİYATLANABİLECEĞİNİ BELİRLEYEBİLMEK İÇİN PAZAR ARAŞTIRMASI SONUCUNA GÖRE İŞLETMENİN NEREDE VE HANGİ KAPASİTE İLE KURULACAĞINI BELİRLEME ÇALIŞMALARIDIR. EKONOMİK ETÜDÜN İNCELEME KAPSAMINA GİREN KONULAR; TALEP TAHMİNİ VE PAZAR ARAŞTIRMASI, İŞLETMENİN KURULUŞ YERİNİN BELİRLENMESİ, İŞLETMENİN TAHMİNİ GELİRLERİNİN BELİRLENMESİ İŞLETMENİN KURULACAĞI KAPASİTENİN BELİRLENMESİ ŞEKLİNDE SIRALANABİLİR.
KAPASİTE TÜRLERİ: TEORİK (TASARIM) KAPASİTE: BİR İŞLETMENİN PROJE AŞAMASINDA YAPILAN TEKNİK HESAPLAMALAR SONUCU ELDE EDİLEBİLECEK EN YÜKSEK ÜRETİM MİKTARI. ÖRNEK: TEORİK KAPASİTE=1000 TON PRATİK (ETKİN) KAPASİTE: TEORİK KAPASİTEDEN İŞLETMENİN İÇİNDE BULUNDUĞU TÜM KOŞULLARI (KULLANILAN MAKİNE VE TEÇHİZATIN NİTELİĞİ, İŞGÜCÜ NİTELİĞİ, ARIZA, TAMİR, BAKIM, HAMMADDE GECİKMESİ, İŞÇİLERİN İŞİ YAVAŞLATMASI, ENERJİ KESİNTİSİ, VB) DEĞERLENDİREREK ÖNGÖRDÜĞÜ NORMAL DURAKSAMALARIN DÜŞÜLMESİ SONUCU ELDE EDİLEN KAPASİTEDİR. ÖRNEK: PRATİK KAPASİTE=800 TON FİİLİ (GERÇEKLEŞEN) KAPASİTE: İŞLETMENİN BELİRLİ BİR DÖNEM İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞTİRDİĞİ ÜRETİM MİKTARIDIR. ÖRNEK: FİİLİ KAPASİTE=700 TON ATIL KAPASİTE: FİİLİ KAPASİTE İLE PRATİK KAPASİTE ARASINDAKİ FARKTIR. ÖRNEK: ATIL KAPASİTE=100 TON AŞIRI KAPASİTE: FİİLİ KAPASİTENİN PRATİK KAPASİTEDEN BÜYÜK OLMASI DURUMUDUR.
İŞLETME KURMA AŞAMALARI ATIL KAPASİTE 1800 1500 1000 800 1600 2400 ÜRET.MİK. ORT. MAL. ORT.MAL. EĞRİSİ
3.2. TEKNİK ETÜD: MAL VE HİZMET ÜRETİMİNDE, HEM ÜRETİM YÖNTEMİ HEM DE BU YÖNTEMİN KULLANILMASINDA UYGULANAN SÜREÇ ÜRETİLEN BU ÜRÜNLERİN KALİTESİYLE VE MALİYETİYLE BİREBİR İLİŞKİLİDİR. BU ETÜD İÇERİSİNDE ÜÇ ÖNEMLİ KONU AĞIRLIK TAŞIR. BUNLAR: ÜRETİM YÖNTEMİ SEÇİMİ, MAKİNE VE DONATIM DEĞERLEMESİ, ARAZİ, BİNA VE İNŞAAT ETÜDLERİDİR.
3.3. FİNANSAL ETÜD: FİNANSAL ETÜDDE İNCELEME KONUSU YAPILACAK HUSUSLAR ŞU ŞEKİLDE SIRALANABİLİR: KURULACAK İŞLETMENİN YATIRIM TUTARININ HESAPLANMASI:BURADA TESİSİN KURULMASI İÇİN GEREKLİ OLAN SABİT SERMAYE İLE İŞLETME KURULDUKTAN SONRA İŞLETMENİN ÇALIŞTIRILABİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN İŞLETME SERMAYESİNİN TOPLAMI YATIRIM TUTARI OLARAK BELİRLENİR. KURULACAK OLAN İŞLETMENİN YAPILACAK OLAN GİDERLERİ İLE ELDE EDİLECEK OLAN GELİRLERİNİN BELİRLENMESİ, YATIRIMIN FİNANSMANININ HANGİ KAYNAKLARDAN VE HANGİ MALİYETLE SAĞLANABİLECEĞİNİN BELİRLENMESİ, FON AKIŞ TABLOLARININ HAZIRLANMASI, KARA GEÇİŞ ANALİZLERİNİN YAPILMASI.
İŞLETME KURMA AŞAMALARI TOPLAM GELİR= TOPLAM GİDER 1500 1000 BAŞABAŞ NOKTASI 3000 ÜRET.MİK. GELİR/GİDER DEĞİŞKEN GİDERLER SABİT GİDERLER TOPLAM GİDERLER TOPLAM GELİRLER KAR = ZARAR = 0
3.4. YASAL ETÜD: KURULACAK OLAN İŞLETMENİN HUKUKİ YAPISI, İŞLETMENİN KURULMASI AŞAMASINDAN BAŞLAMAK SURETİYLE FARKLI YASAL ZORUNLULUKLARI DA BERABERİNDE GETİRMEKTEDİR.
3.5. ÖRGÜTSEL ETÜD: KURULMASI DÜŞÜNÜLEN İŞLETMENİN BÜYÜKLÜĞÜNE GÖRE FARKLI BİRİMLERİN OLUŞTURULMASI KAÇINILMAZDIR. BU ETÜD KAPSAMINDA KURULACAK OLAN BU BİRİMLERİN NELER OLACAĞI, BU BİRİMLERDE YAPILACAK İŞLERİ VE BU İŞLERİN NASIL YAPILACAĞINI, YAPILACAK OLAN BU İŞLER İÇİN GEREKLİ UZMAN İŞGÜCÜNÜ VE BU İŞGÜCÜNÜN NERELERDEN TEMİN EDİLECEĞİ GİBİ KONULARIN ARAŞTIRILMASI VE FİZİBİLİTE RAPORUNDA YER ALMASI GEREKİR.
4. FİZİBİLİTE RAPORU VE YATIRIM DEĞERLEME: FİZİBİLİTE ÇALIŞMALARINDAKİ ETÜDLER SONUCUNDA ULAŞILAN BULGULAR BİR ARAYA GETİRİLEREK FİZİBİLİTE RAPORU HAZIRLANIR. HAZIRLANAN BU RAPOR YATIRIM KARARI VERECEK OLAN GİRİŞİMCİ KİŞİ VEYA KURULUŞA SUNULUR. GİRİŞİMCİ KİŞİ VEYA KURULUŞ BU FİZİBİLİTE RAPORUNU İNCELEYEREK YATIRIM YAPIP YAPMAMA KONUSUNDA BİR KARAR VERMEYE ÇALIŞIR.
5. KESİN PROJE: DAHA ÖNCE YAPILAN EKONOMİK, TEKNİK, FİNANSAL, YASAL VE ÖRGÜTSEL FİZİBİLİTE ETÜDLERİ SONUCUNDA ELDE EDİLEN BİLGİLERE GÖRE İŞLETMENİN HUKUKİ YAPISI, YAPILACAK OLAN BİNALARIN PROJELENDİRİLMESİ, ALINACAK OLAN MAKİNE VE TEÇHİZATIN KAPASİTE VE MALİYETLERİNİN TESPİTİ VB. KONULARDA GEREKLİ GİRİŞİMLER YAPILARAK PROJELER HAZIRLANIR.
6. UYGULAMA: KESİN PROJE AŞAMASINDA PROJELENDİRİLEN BU ÇALIŞMALAR FİZİKSEL OLARAK GERÇEKLEŞTİRİLMEYE ÇALIŞILIR. YANİ BİNALARIN İNŞAATLARININ YAPILMASI, MAKİNE TEÇHİZATIN SİPARİŞ VE MONTAJI, VB. KONULAR ÜZERİNDE YOĞUNLAŞILIR.
7. İŞLETME: BU AŞAMA, PROJENİN UYGULANMASINDAN DENEME ÜRETİMİNİN TAMAMLANMASINA KADAR GEÇEN SÜREYİ KAPSAR. DENEME ÜRETİMİ SONUCUNDA YATIRIM TAMAMLANMIŞ VE İŞLETME FAALİYETLERİNE BAŞLAMIŞ OLUR. KISACA İŞLETMENİN KURULMASI TAMAMLANMIŞTIR.
İŞLETME KURMA AŞAMALARI NO AŞAMALAR ALT AŞAMALAR DETAY KONULAR 1 YATIRIM DÜŞÜNCESİ İNSANLARIN EKONOMİK DEĞERLERİ GELİR GETİRECEK BİR ALANA YÖNELTMEK İSTEMELERİDİR. 2 UYGUN YATIRIM ALANININ SEÇİMİ 1. FAALİYET ALANI (SEKTÖR) 2. FAALİYET KONUSU ÜLKE VE SEKTÖRÜN GENEL DURUMU, ARZ-TALEP YAPISININ İNCELENMESİ. ZAMAN VE MALİYETİ ÖNLER. 3 FİZİBİLİTE (YAPILABİLİRLİK) ETÜDÜ 3.1 EKONOMİK ETÜT TALEP TAHMİNİ VE PAZAR ARAŞTIRMASI MEVCUT VE GELECEKTEKİ TALEP, RAKİP KAPASİTELER, TÜKETİCİ PROFİLİ, PAZAR FİYATI, REKABET KOŞULU, YASAL DÜZENLEMELERİN BELİRLENMESİ KURULUŞ/KONUMLUK YER SEÇİMİ HAMMADDE, TAŞIMA, PAZAR, İŞGÜCÜ, ENERJİ VE YAKIT, SU VE İKLİM, KAMUSAL FAKTÖRLER(GELİŞMİŞLİK DÜZEYİ) KAPASİTE TESPİTİ (KKO = FK / PK) TEORİK KAPASİTE, PRATİK KAPASİTE, FİİLİ KAPASİTE, ATIL KAPASİTE (FK-PK<0), AŞIRI KAPASİTE (FK-PK>0) TAHMİNİ GELİRLERİN BELİRLENMESİ TOP. TALEP, PAZAR PAYI, SATIŞ MİK, BİRİM MAL. VE FİYATI (TAHMİNİ GELİR = TAHMİNİ SATIŞ MİK. * BİRİM SATIŞ FİYATI) 3.2 TEKNİK ETÜT ÜRETİM YÖNTEMİNİN SEÇİMİ, MAKİNE DEĞERLEME, ARAZİ, BİNA VE İNŞAAT ETÜTLERİDİR. 3.3 FİNANSAL ETÜT YATIRIM TUTARI, GELİR-GİDER, FİNANS KAYNAKLARI VE MALİYETİ, FON AKIŞ, KAR ANALİZİ 3.4 YASAL ETÜT İŞLETMENİN HUKUKİ YAPISI, VERGİ VE MALİ SORUMLULUĞU 3.5 ÖRGÜTSEL ETÜT BİRİMLERİN NELER OLACAĞI, BİRİMLERDE YAPILACAK İŞLER, NASIL YAPILACAĞI, İŞGÜCÜ 4 FİZİBİLİTE RAPORU ELDE EDİLEN BULGULARIN BİR ARAYA GETİRİLEREK RAPORLANMASI 5 YATIRIM DEĞERLEME 1. ALTERNATİF YATIRIMLAR 2. YATIRIM KARARI SABİT YATIRIM TUTARI + İŞLETME SERMAYESİ TUTARI = TOPLAM YATIRIM TUTARI 3. İŞLETME KURULUŞ KARARI FİZİBİLİTE RAPORU OLUMLU İSE 6 KESİN PROJE ŞİRKET HUKUKİ YAPISI, BİNA PROJESİ, ALINACAK MAKİNE, KAPASİTE VE MALİYET PROJELERİ 7 UYGULAMA BİNA İNŞAATI, MAKİNE MONTAJI, VB 8 İŞLETME PROJENİN UYGULANMASINDAN DENEME ÜRETİMİNİN SONUNA KADAR GEÇEN SÜREYİ KAPSAR