DOS İŞLETİM SİSTEMİ DOS işletim sistemini öğrenmek bilgisayarda bilginin nasıl depolandığını ve depolama ortamında düzenlenmenin hangi mantıkla yapıldığının anlaşılmasını sağlar programlama ile uğraşılan alanlarda oluşturulan dosyalar genellikle DOS ortamında çalıştırıldığından avantaj sağlar UNIX ve LUNIX gibi işletim sistemlerinin akademik çalışmalarda sıkça kullanılıyor olması ve DOS işletim sistemine benzerliği nedeniyle bir başka avantaj kazandırır.
DOS İşletim sistemini kullanmak üzere bilgisayarın hazırlanması
Komut İstemi İkonu farenin sol tuşu çift tıklanarak çalıştırılır ve ekrana aşağıdaki pencere açılır. Fare ok ile gösterilen bölgeye getirilir ve sağ tuşuna tıklanırsa yandaki pencere açılır.
1, 2 ve 3 numarayla belirtilen tuşlara farenin sol tuşuna basılarak Komut İstemi Penceresinin yazı tipi seçilir.
1 ve 2 numarayla belirtilen tuşlara farenin sol tuşuna basılarak Komut İstemi Penceresinin yazı tipi ayarı bundan sonraki her pencere açılışı için standart hale getirilmiş olur.
DOS İŞLETİM sisteminde yapılmak istenen işleri gerçekleştirmek üzere tanımlanmış komutlar vardır. GENEL YAPI: …….>komut adres …….>komut sürücü:\dizin1\dizin2\dizin3
DİZİN (KLASÖR) İLE İLGİLİ DOS KOMUTLARI CD KOMUTU İlgili sürücüde var olan klasörlerin bulunulduğu adrese gitmeyi sağlar. genel formu sürücü adı:\......\......>cd sürücü adı:\dizin01\dizin02\dizin03 sürücü adı:\ dizin01\dizin02\dizin03 >
CD KOMUTUNUN ÖRNEKLERLE UYGULAMALARI
MD KOMUTU yeni bir klasör oluşturmak için kullanılan komuttur örnek01 c: sürücüsünde bulunan fiz171 klasörüne eryurek genel formu sürücü adı:\......\......>md sürücü adı:\dizin01\dizin02\dizin03 sürücü adı:\......\......>
örnek02 c: sürücüsünde iken C de bulunan fiz171 klasöründeki eryurek klasörüne aynı anda hem dos-ders hem de içine sırasıyla ders01ve ders02 klasörünü açalım 1. ve 2. komut satırlarına dikkat edilirse aynı anda hem dos-ders hem de sırasıyla ders01 ile ders02 klasörleri açılmıştır. 1. ve 2. komut satırlarına dikkat edilirse ilkinde sürücü adı C: kullanılmış ikincide kullanılmamıştır. Anlamı: zaten C: sürücüsünde iken bu iş yapıldığından bir hata ve fark oluşmamıştır. 3. ve 4. komut satırları ile sözü geçen klasörlerin oluşturulduğu doğrulanmıştır.
RD KOMUTU var olan bir klasörün silinmesi için kullanılan komuttur. Silme işleminin gerçekleşmesi için dizin içerisinin boş olması gereklidir. Aksi taktirde silme işlemi gerçekleşemez. örnek01 c: sürücüsünde bulunan fiz171 klasörüne eryurek genel formu sürücü adı:\......\......>rd sürücü adı:\dizin01\dizin02\dizin03 sürücü adı:\......\......>
FAYDALI DOS KOMUTLARI DIR (dir) KOMUTU İlgili sürücüde veya klasörde var olan klasörleri ve dosyaları listeler. genel formu sürücü adı:\......\......>dir sürücü adı:\dizin01\dizin02\dizin03 örnek01 c: sürücüsünde bulunan fiz171 klasörünün içindekileri listeleyelim
örnek02 c: sürücüsünde iken c: sürücüsünde bulunan fiz171 klasöründeki meral001 klasörünün içindekilerin listelenmesi istiyoruz Parametreleri: dir/p :Dosya ve dizinlerin listesini sayfa sayfa verir. dir/w : Dosya ve dizinlerin listesini yan yana verir. dir/s :İç içe olan tüm dosyaları dizinleriyle gösterir.
TREE KOMUTU ilgilenilen sürücü veya dizinin içinde bulunan dizinleri içindekilerle birlikte dallar halinde listeler. genel formu sürücü adı:\......\......>tree sürücü adı:\dizin01\dizin02\dizin03
CLS KOMUTU Ekranı temizler. genel formu sürücü adı:\......\......>CLS örnek
DOSYA İLE İLGİLİ DOS KOMUTLARI EDIT KOMUTU var olan bir dosyanın içerisine girip üzerinde değişiklik yapılmasını sağladığı gibi istenilen bir yere yeni bir dosya açılmasını da sağlar. genel formu sürücü adı:\......\......>cd sürücü adı:\dizin01\dizin02\dizin03 \dosya adı örnek01 c: sürücüsünde bulunan fiz171 dizininde var olan bilgi.dat dosyasının içine girelim ve numara bilgimizi ilave edelim
Editörden çıkmak için izlenmesi gereken yol
örnek02 c: sürücüsünde iken c: de bulunan fiz171 dizinine yeni.dat isimli bir dosya açalım ve içine örnek deneme dosya yazalım ve kaydedip çıkalım.
TYPE KOMUTU var olan bir dosyanın içerisindekilerin dos ekranında görüntülenmesini sağlar genel formu sürücü adı:\......\......>type sürücü adı:\dizin01\dizin02\dizin03 \dosya adı örnek01 c: sürücüsünde bulunan fiz171 dizininde var olan yeni.dat dosyasının içini görelim.
COPY KOMUTU ilgilenilen dosyanın belirtilen adrese aynı isimde veya farklı isimle kopyalanmasını sağlar genel formu sürücü adı:\......\......>copy nereden\dosya adı nereye\dosya adı örnek01 c: sürücüsünde bulunan fiz171 dizininde var olan yeni.dat adlı dosyayı aynı dizinin altında bulunan eryurek dizinine aynı adla kopyalayalım
örnek02 c: sürücüsünde bulunan fiz171 dizininde var olan yeni.dat adlı dosyayı aynı dizinin altında bulunan eryurek dizinine yeni01.dat adıyla kopyalayalım örnek03 c:yukarıdaki işi bu sefer c:\fiz dizininde iken tekrarlayalım ve yeni.dat dosyasını yeni02.dat olarak kopyalayalım.
DEL KOMUTU ilgilenilen dosyanın silinmesini sağlar genel formu sürücü adı:\......\......>copy neredeki\dosya adı örnek01 c: sürücüsünde bulunan fiz171\eryurek dizininde var olan yeni02.dat adlı dosyayı silelim
KULLANIŞLI DİĞER DOS KOMUTLARI REN: dosya ismini değiştirir. MOVE: dosya ismini değiştirir. XCOPY: dosyaları ve dizinleri alt dizinleri ile birlikte kopyalar. DELTREE: dizinleri ve alt dizinleri içindekilerle birlikte siler. FORMAT: Yeni alınmış ve kullanılmış disk veya disketi bilgisayarın kullanacağı biçime getirilmesini sağlar. Dolu disketleri boşaltır. ÖNEMLİ: Format atılacak disket veya harddisk’te ki bilgilerin bir yedeğini mutlaka alın. Çünkü içindeki bilgiler tamamen silinecektir. Parametreleri: /S:Sistem dosyalarını da transfer eder. /Q:Hızlı (quick) formatlama yapar.