Tip Onay Yönetmelikleri ve Teknik Düzenlemeler Kapsamında Akıllı Ulaşım Sistemleri Zühtü BAKIR – Daire Başkanı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü

Ar-Ge ve Üretim Üssü Olmak TÜRKİYE OTOMOTİV SANAYİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 1960’LARDAN GÜNÜMÜZE 1960-1970 Montaj Lisans Anlaşmaları 1971-1980 Yan Sanayi Gelişimi Yerlileştirme 1981-1990 Kapasite Artırımı Modernizasyon 1991-1995 Yeni Modellerin İhracı Çağdaş ve yeni modeller 1996-2000 Üretimde tam entegrasyon 2001-...... Ar-Ge, Tasarım ve Teknoloji Yönetimi, Fikri ve Sınai Haklar İTHAL İKAMESİ GEÇİŞ PERİYODU AB/TR Gümrük Birliği Serbest Pazar Küresel Rekabet VİZYON Bölgede Ar-Ge ve Üretim Üssü Olmak

ÜRETİM TESİSLERİN COĞRAFİ DAĞILIMI Yan Sanayinin % 85’i İSTANBUL İzmit Adapazarı Gölcük Bursa Ankara Eskişehir İzmir Aksaray Adana

OTOMOTİV ANA SANAYİ FİRMA PROFİLİ SAHİBİ MARKA KAPASİTE (adet/yıl) Tofaş Ortak Girişim Fiat 400.000 Oyak Renault Renault 360.000 Ford Otosan Ford 330.000 Toyota 100% Yabancı 150.000 Hyundai Assan Hyundai 125.000 Karsan 100% Yerli Karsan, Peugeot (Lisans) 95.050 Honda Türkiye Honda 50.000 B.M.C BMC 20.000 M. Benz Türk Mercedes Benz 18.500 Anadolu Isuzu Isuzu 13.155 Temsa Temsa, Mitsubishi (Lisans) 10.750 Otokar 6.700 MAN 1.700 TOPLAM  1.580.855

OTOMOTİV YAN SANAYİ Komple motor tasarımı ve üretimi ile bazı aktarma organlarının tasarımı ve üretimi hariç bir otomobilin % 85 - 90 yerli üretimi mümkün. Başlıca üretilen aksam ve parçalar şunlardır: Komple motor ve motor parçaları, Şasi aksam ve parçaları Isıtma / soğutma sistemleri Dövme ve döküm parçalar HVAC sistemleri Elektrik ekipmanları ve aydınlatma sistemleri Aktarma organları Fren sistemleri ve parçaları Akü Oto camları Hidrolik ve pnömatik aksamlar Koltuklar Süspansiyon parçaları Tasarım & Mühendislik hizmetleri Emniyet aksamları Simülasyon hizmetleri Kauçuk ve lastik parçalar

OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜN 2011 YILI ÖZETİ Üretim 1.189.131 adet (yaklaşık1,6 milyon adet kapasite) Pazar 910.867 adet (ithal araç oranı % 59) İhracat 790.966 adet (binek araç oranı % 56) İthalat 538.532 adet (binek araç oranı % 77) Toplam Otomotiv Sanayi İhracatı 20 milyar dolar (Türkiye’nin toplam ihracatındaki payı %15) İstihdam 300.000 kişi (50.000 - ana sanayi & 250.000-yan sanayi)

OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜN 2023 HEDEFLERİ İhracat 75 Milyar Dolar Üretim Toplam 4 milyon adet araç KKO Ana sanayi Kapasite Kullanım Oranı % 90 İç Pazar 1,6 milyon adet araç Yerlilik İç pazarda yerli araç oranı % 62

ULUSLARARASI OTOMOTİV BELGELENDİRME MEVZUATI Avrupa Birliği Mevzuatı Birleşmiş Milletler Mevzuatı 119 adet Direktif « e » işareti Türkiye = e37 Tüm araçlar için ve aksam, sistem ve ayrı teknik üniteler için tip onayı Sadece AB27’de geçerli Ayrıca, ülkemiz de AB27 tarafından verilen onayları tanımaktadır 126 adet Regülasyon « E » işareti Türkiye = E37 Sadece aksam, sistem ve ayrı teknik üniteler için tip onayı Henüz tam araç için bir düzenleme yok 50 ülkede geçerli (AB27, Japonya, Kore, Rusya...)

ÜLKEMİZDE OTOMOTİV BELGELENDİRME MEVZUATI MARTOY = Yolcu ve eşya taşımaya mahsus araçlar TORTOY = Tarım ve orman traktörleri MOTOY = İki veya üç tekerlekli araçlar AİTM = Tadilatlar, üst yapılar ve dönüşümler Tip Onay Kuruluşu = Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Onay işaretleri = e37 ve E37 Tip onay testleri için görevlendirilmiş Teknik Servisler; Türk Standardları Enstitüsü Tarım Aletleri Test Merkezi Tüv-Süd Teknik Frenteknik Otomotiv Consept Test Merkezi

AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ İLE İLGİLİ TİP ONAY MEVZUATI Hafif Yolcu ve Ticari Araçlardan Çıkan Emisyonlar (Euro 5 ve Euro 6) Bakımından ve Araç Tamir ve Bakım Bilgilerine Erişim Konusunda Motorlu Araçların Tip Onayına İlişkin Yönetmelik 2005/55/AT Araçlarda Kullanılan Sıkıştırma Ateşlemeli Motorlardan Yayılan Gaz ve Parçacık Halindeki Kirleticilerin Emisyonlarına ve Araçlarda Kullanılan Doğalgaz veya Sıvılaştırılmış Petrol Gazı ile Çalışan Pozitif Ateşlemeli Motorlardan Yayılan Gaz Kirleticilerin Emisyonlarına Karşı Alınacak Tedbirlerle İlgili Tip Onayı Yönetmeliği 661/2009/AT Motorlu Araçların ve Bunlar İçin Tasarlanan Römorklar, Sistemler, Aksamlar ve Ayrı Teknik Ünitelerin Genel Güvenliği ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği

HAFİF YOLCU VE TİCARİ ARAÇLARDA ARAÇ ÜZERİNDE TEŞHİS SİSTEMİ AT 715/2007 HAFİF YOLCU VE TİCARİ ARAÇLARDA ARAÇ ÜZERİNDE TEŞHİS SİSTEMİ Hafif yolcu ve ticari araçlara motordan çıkan zararlı gaz emisyonlarının Yönetmelikte belirtilen emisyon sınır değerleri aşıldığında, sürücüye bir hatanın varlığını işaret eden araç üzerinde teşhis sistemi (OBD); ayrıca, aracın egzoz ve buharlaşma emisyonlarını kontrol eden ve/veya sınırlayan kirlilik kontrol cihazları takılmalıdır. Emisyon kontrol sisteminin, aracın normal çalışmasında ve kullanımında karşılaşılması beklenen şartlarda emisyon kontrol sisteminin etkinliğini azaltan, herhangi bir kısmının çalışmasını başlatmak, modüle etmek, geciktirmek veya devre dışı bırakmak amacıyla sıcaklık, araç hızı, motor devri (RPM), vites, manifold vakumu veya başka bir parametreyi algılayan iptal tertibatlarının kullanımı yasaktır. İmalatçılar; yetkili dağıtıcılara ve tamircilere standart bir format kullanarak, bağımsız operatörlere internet siteleri vasıtasıyla kolaylıkla erişilebilir ve seri bir biçimde araç tamir ve bakım bilgilerine sınırlandırılmamış ve standart erişim sağlamak zorundadır.

AĞIR HİZMET ARAÇLARINDA ARAÇ TEŞHİS SİTEMLERİ (OBD) Otobüs, kamyon ve çekici gibi ağır hizmet araçlarına motordan çıkan zararlı gaz emisyonlarının Yönetmelikte belirtilen emisyon sınır değerleri aşıldığında, sürücüye bir hatanın varlığını işaret eden araç üzerinde teşhis sistemi (OBD) takılmalıdır. OBD sistemleri, motorun bütün ömrü boyunca arıza tiplerini tanımlamayı mümkün kılacak şekilde tasarımlanmalı, imal edilmeli ve araca yerleştirilmelidir. Motorun muayenesi, teşhisi, düzenli bakımı (servisi) veya onarımı için gerekli olan OBD sistemine erişim, kısıtlanmamış olmalı ve standart hale getirilmiş olmalıdır.

GENEL EMNİYET DİREKTİFİ 661/2009/AT GENEL EMNİYET DİREKTİFİ Bu direktifin amacı, motorlu araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma sağlık ile çevrenin korunması yakıt verimliliği ve karbondioksit emisyonuna ilişkin tip onayı şartlarını belirlemektir. 661/2009/AT kapsamındaki Akıllı Ulaşım Sistemleri Lastik Basınç İzleme Sistemleri Şeritten Ayrılma Uyarı Sistemi Gelişmiş Acil Frenleme Sistemleri Elektronik Kararlılık Kontrol Sistemleri

Lastik Basınç İzleme Sistemleri 661/2009/AT – Madde 9 Lastik Basınç İzleme Sistemleri M1 (otomobil) kategorisi araçlar; optimum yakıt tüketimi ve karayolu güvenliği çerçevesinde, herhangi bir lastikte basınç kaybı meydana geldiğinde, gerekli olduğu zaman sürücüyü uyaracak araç içi uyarı verme yeteneğine sahip hassas bir lastik basınç izleme sistemi ile donatılır. Bunu gerçekleştirmek için teknoloji bakımından tarafsız ve maliyet etkin yaklaşıma da izin veren uygun limitler teknik özellikler için de belirlenir. DOĞRU HAVA BASINCI DÜŞÜK HAVA BASINCI FAZLA HAVA BASINCI

Lastik Basınç İzleme Sistemleri 661/2009/AT – Madde 9 Lastik Basınç İzleme Sistemleri Örnek lastik basınç izleme sistemi Kaynak: Bestaş Elektronik - Optik San. ve Tic. A.Ş.

Şeritten Ayrılma Uyarı Sistemi 661/2009/AT – Madde 10 Şeritten Ayrılma Uyarı Sistemi M2 (minibüs), M3 (otobüs), N2 (kamyon) ve N3 (büyük kamyon ve çekici) kategorisi araçlar, bu Yönetmeliğin ve uygulama tedbirlerinin şartlarını karşılayan şeritten ayrılma uyarı sistemi ile donatılır.

Gelişmiş Acil Frenleme Sistemleri 661/2009/AT – Madde 10 Gelişmiş Acil Frenleme Sistemleri M2 (minibüs), M3 (otobüs), N2 (kamyon) ve N3 (büyük kamyon ve çekici) kategorisi araçlar, bu Yönetmeliğin ve uygulama tedbirlerinin şartlarını karşılayan gelişmiş acil frenleme sistemi ile donatılır.

Gelişmiş Acil Frenleme Sistemleri 661/2009/AT – Madde 10 Gelişmiş Acil Frenleme Sistemleri Kazadan 2.6 s. Önce Görsel ve sesli çarpışma uyarısı Kazadan 1.6 s. Önce Sesli ikaz üç kere tekrarlandıktan sonra; sürücü herhangi bir tepki vermezse Acil Frenleme Sistemi kısmi frenlemeye başlar Kazadan 0.6 s. Önce Sürücünün çarpışmadan kaçınmak için son fırsatı Mercedes-Benz CL Sınıfı - PRE-SAFE sistemi örneği Kaynak: www.daimler.com

Elektronik Kararlılık Kontrol Sistemleri 661/2009/AT – Madde 12 Elektronik Kararlılık Kontrol Sistemleri M1 (otomobil) ve N1 (kamyonet) kategorisi araçlar, bu Yönetmeliğin ve uygulama tedbirlerinin şartlarını karşılayan elektronik kararlılık sistemi ile donatılır. Aşırı manevra durumu Yetersiz manevra durumu

Elektronik Kararlılık Kontrol Sistemleri 661/2009/AT – Madde 12 Elektronik Kararlılık Kontrol Sistemleri

Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi Motorlu araçların karayolu, otopark, servis istasyonu, muayene istasyonu vb. gibi diğer mekanlarla bilgi alışverişine imkan sağlayacak teknik donanıma sahip olması Araç arıza, bakım ve kaza bilgilerinin ilgili istasyonlara iletimi için motorlu araçların gerekli teknik donanıma sahip olması Motorlu araç üreticilerinin akıllı ulaşım sistemleri tasarım ve uygulamalarına katılım sağlaması Akıllı ulaşım sistemlerinin yasal otoriteler tarafından denetim amacıyla kullanımına açık olması

TEŞEKKÜR EDERİM Zühtü BAKIR – Daire Başkanı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı