Stafilokokların Mikrobiyolojisi ve İnfeksiyon Oluşturma Mekanizmaları

Micrococcaceae fam. Staphylococcus cinsi Staphylo: üzüm salkımı Coccus : tane

1878 Robert Koch tanımlandı 1880 Pasteur sıvı by. üretti Ogston patojen olduğunu gösterdi 1884 Rossenbach S.albus ve S.aureus tanımladı.

Stafilokoklar, 0.5-1.5 m çapında, yuvarlak Hareketsiz Spor oluşturmayan Gram pozitif bakterilerdir.

Hastlık oluşturan türler Staphylococcus aureus S.epidermidis S.saprophyticus S.capitis, S.cohnii, S.hominis, S.saccarolyticus, S.simulans, S.warneri, S.xylosus, S.haemolyticus,S.lugdunensis, S.schleiferi

Stafilokoklar, 6.5-45 oC üreyebilirler Optimal üreme sıcaklıkları 30-37 oC dir Optimal pH 7-7.5 Fakültatif anaeropturlar Kanlı agar besiyerinde, Yuvarlak, düzgün kenarlı, 1-4 mm çapında koloniler oluştururlar. S. aureus altın sarısı, S. epidermidis beyaz renkte koloni oluşturur

Sınıflandırma Kriterleri Koloni morfolojisi Pigment oluşturma Hemolitik aktivite Koagülaz ve diğer enzimatik aktivite Aerop koşullarda, Sükroz, trehaloz, mannitolden asit oluşturma, Asetil metil karbinol oluşturma Fosfotaz duyarlılığı Novobiosin duyarlılığı

Dirençlilik Sıcaklık ve çevre koşullarına dayanıklı 60 oC’da 1 saatte inaktive edilirler Kuruluğa dirençlidirler Yüksek NaCl derişimlerinde (% 10-15) üreyebilirler Kültürlerde 4 oC’da ve oda sıcaklığında aylarca canlı kalırlar. Antibiyotiklere hızlı direnç geliştirirler.

Yapısal bileşenleri Kapsül Hücre duvarı Sitoplazma zar peptidoglikan tabakası Teikoik asit Protein A Sitoplazma zar

Peptidoglikan Endojen pirojenlerin üretimini uyarır Monositlerden IL1 üretimini aktive eder PNL ve komplemanı aktive edebilir

Teikoik asit Antijenik yapıdadır Fosfat içeren polimerlerdir Mukozal yüzeylere yapışmayı sağlar

Protein A S. aureus’ların hücre duvarında bulunur Peptidoglikana kovalent bağlıdır IgG3 dışındaki tüm IgG’lere bağlanabilir Antikomplementer, antifagositik etki gösterir.

Toksinler Alfa toksin Beta toksin Delta toksin Gama toksin Lökosidin Enterotoksinler Eksfoliatif toksin (epidermolitik toksin) Toksik şok sendrom toksin I

Enterotoksinler III ve IV faj grubundaki koagülaz pozitif suşlar tarafından meydana getirilir Sıcaklığa, mide ve jejunal enzimlerle hidrolize dirençlidir 100 oC’a 30 dk dayanabilir Polpeptid yapısındadır A,B,C1,C2,D,E,F yedi immünolojik tipi vardır

Eksfoliatif toksin S. aureus tarafından oluşturulur Bakteriyofaj Grup II kökenleri tarafından oluşturulurlar A ve B tipi vardır A 100 oC’ye 20 dk dayanır B 60 oC’de 30 dk inaktive olur İnsanlarda veziküler ve deri lezyonları oluşturur.

Toksik şok sendrom toksin I S. aureus suşları tarafından, (Faj 1 grubundan 29 ve 59 tipteki bakteriler) Piyojenik ekzotoksin C ve enterotoksin F olarak da adlandırılır

Enzimler Koagülaz (S. aureus) Katalaz (Tüm stafilokoklar) Hiyalüronidaz (S. aureus) Fibrinolizin (S. aureus) Lipaz (S. aureus ve bazı koag neg stafilokoklar) Deoksiribonükleaz (DNAse) (S. aureus) Penisilinaz

S. aureus’un yaptığı hastalıklar Deri infeksiyonları Follikülit Fronkül Karbonkül Panaris Hidrozadenit sellülit Blefarit, arpacık İmpetigo Stafilokoklara bağlı haşlanmış deri sendromu(Ritter Hastalığı)

Solunum sistemi infeksiyonları Farinjit, tonsilit, stafilokok anjinleri, akut sinüzit, pnömoni, akciğer absesi Sepsis ve endokardit Diğer sistem ve organ yerleşimleri Perikardit, plevra ampiyemi, osteomyelit, artrit, miyozit, protez eklem inf. Tromboflebit, otitis media, menenjit, beyin absesi, parotit, prostatit, perinefritik abse

Besin zehirlenmesi Toksik şok sendromu

Fronkül Kan çıbanı Kıl follikülünün akut apsesi

Karbonkül Fronküllerin yan yana gelerek derine ve çevreye doğru yayılması sonucu oluşan hastalık

İmpetigo Derideki sıyrık ve çiziklerden giren bakteriler eritem vezikül ve bül oluşturur. Daha sonra bül açılır ve bal rengi krutlar oluşur. Büllöz impetigo yenidoğanlarda görülür. Bu tablonun yaygın ve ateşli şekli pemfigüs neonatorum dur. Ektima (Ülserli impetigo)

S. epidermidis Koagülaz olumsuzdur Mannitole etki etmez Slime faktör oluşturur Yumuşak doku abseleri, yara ve konjonktiva inf., pnömoni, artrit, menenjit, endokardit, sepsis yapabilir Yapay kalp kapakçıkları, kateter ve şant infeksiyonlarına neden olur

S. saprophyticus Daha çok kadınlarda idrar yolu inf. Neden olur. Direnci kırılmış kişilerde fırsatçı patojen olarak inf. Neden olabilir.

Stafilokok infeksiyonlarının laboratuvar tanısı Mikroskopi Kültür Kanlı agar Katalaz, koagülaz testi Mannitole etki

Koagülaz testi

Katalaz testi