YÖNETİMDE YENİ YAKLAŞIMLAR Doç. Dr. Bayram COŞKUN

Yönetim Nedir? Yönetim: Belli amaç veya amaçları kaynakları en iyi biçimde kullanmak suretiyle gerçekleştirme bilim ve sanatıdır.

Devleti Değişime Zorlayan Faktörler 1970’li yılların başında ortaya çıkan petrol krizinin tetiklediği mali kriz, Kamu sektörüne yöneltilen eleştirilerin artması, Kamu hizmetlerine yönelik beklentinin artması, Devletin rolü ve büyüklüğüne yönelik yeni değerlendirmeler,

Yönetimin Yapı ve İşleyişini Etkileyen Yeni Yaklaşımlar Yeni Kamu Yönetimi (YKY) Yönetişim Bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanma ve E-Devlet Performans Yönetimi Toplam Kalite Yönetimi (TKY) Etik anlayışı yaygınlaştırma çalışmaları

Yeni Kamu Yönetimi 1980’li yılların başında ortaya çıkmıştır. YKY’de temel amaç, kamu yönetiminde etkinlik ve verimliliğin sağlanmasıdır. Bu anlayışta aşırı merkeziyetçiliğe karşı çıkılır ve desantralizasyon savunulur.

Yeni Kamu Yönetimi yaklaşımı Performansa, Sonuçlara, Hizmetlerde niteliğe (kaliteye), Etkinliğe ve verimliliğe, Vatandaşa, sivil topluma ve Piyasa sisteminin önemine vurgu yapmaktadır

Yönetişim Kavram ilk olarak Dünya Bankası tarafından kullanılmıştır. AB Konseyi tarafından 2001 yılında yayımlanan Beyaz Kitap; yönetişimin açıklık, katılımcılık, hesap verebilirlik, etkililik ve tutarlılık olmak üzere beş ilkeden oluştuğunu ifade etmiştir.

2006 yılında yürürlüğe giren Kent Konseyi Yönetmeliği”nin 4 2006 yılında yürürlüğe giren Kent Konseyi Yönetmeliği”nin 4. maddesinde yönetişim: “Saydamlık, hesap verebilirlilik, katılım, çalışma uyumu, yerindenlik ve etkinlik gibi kriterlere dayanan, çok aktörlü ve toplumsal ortaklıklara dayalı yönetim anlayışı” biçiminde tanımlanmıştır

Yönetişimin Temel İlkeleri Açıklık ve Saydamlık Hesap verebilirlik Katılımcılık Etkililik Tutarlılık

Açıklık ve Saydamlık Yönetimde açıklık, saydamlık, ulaşılabilirlik ve cevap vermeyi gerektirir. Açık yönetim, vatandaşların kamusal bilgi ve belgeleri talep ve elde edebildiği, hizmetlere ulaşabildiği ve karar alma sürecine katılabildiği bir yönetimi temsil etmektedir.

Türkiye’de Durum Türkiye’de kamu yönetiminde açıklığı sağlamak üzere 2003 yılında 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kabul edilmiştir. Ayrıca bu kanunun uygulanmasını sağlamak üzere “Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik” 27/04/2004 tarih ve 25445 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Hesap verebilirlik Hesap verebilirlik, kısaca bir kimsenin veya kurumun yaptıklarından dolayı başka bir otoriteye açıklamada bulunması olarak tanımlanabilir. Hesap verebilirliğin temel amacı bürokrasilerin daha fazla vatandaşa hesap verebilir kılınmasıyla yönetimin ve demokrasinin geliştirilmesidir.

Katılımcılık Katılımcılık kamu örgütlerinin politika oluşturma, uygulama ve denetleme sürecine vatandaşların ve sivil toplum örgütlerinin dahil olmasını anlatan bir kavramdır. Hizmetten yararlananların yönetime katılımı bilgilendirme, danışma ve aktif katılım biçiminde üç farklı türde olabilmektedir

Etkililik Etkililik amaçlara (hem çıktı hem de etki açısından) ulaşmayı ifade eder. Kamu yönetimindeki kurumların kaynakları en iyi şekilde kullanarak istenen sonuçlara ulaşmasını ifade eder.

Tutarlılık Tutarlılık birden fazla kararın ve eylemlerin birbirleriyle uyumlu olmasını ve çatışmaması anlamına gelmektedir

E-Devlet E-devlet genel olarak; bilgi ve iletişim teknolojilerinin getirmiş olduğu olanakların kamu hizmetlerinin sunumunda kullanılmasıdır.

E-devlet uygulamalarının yararları şu şekilde belirtilebilir: E-devlet kamu hizmetlerinin biçimini değiştirir. E-devlet yönetim anlayışında dönüşüme yol açar. E-devlet verimlilik artışı yanında daha etkili ve etkin hizmet sunumu sağlar. E-demokrasinin yerleşmesine katkı yapar. Bilgiye ulaşım daha kolaylaşmaktadır. Yönetimde açıklığa katkı sağlamaktadır.

Performans Yönetimi Performans yönetiminde daha önceden belirlenmiş standartlara göre örgütsel ve kişisel performansın ölçülmesi ve değerlendirilmesi yapılmaktadır. Bu kapsamda kamu kaynaklarının verimli kullanılması sonucunu doğurur.

Toplam Kalite Yönetimi (TKY) TKY, kullanıcı (müşteri) memnuniyetini esas alan bir yönetim yaklaşımıdır. TKY tekniği ile, maliyetlerde bir artış olmadan, kaliteyi arttırmak mümkündür. TKY’ne göre, kalite kontrol edilmez, üretilir. TKY süreçlere büyük önem verir.

Etik Etik kamu görevlileri açısından uyulması gereken davranış kuralları, prosedürler ve şekil şartlarını ifade eder. Kamu yönetimi açısından etik kavramı; dürüstlük, adalet, güvenirlilik, yararlılık, sorumluluk, hesap verebilirlilik, zarardan kaçınma gibi temel ilkelerin bir bütünü biçiminde tanımlanabilir.

Kamu Görevlileri Etik Kurulu 25.5.2004 tarih ve 5176 sayılı Kanun ile “Kamu Görevlileri Etik Kurulu” kurulmuştur. Kurulun temel görevi, kamu görevlilerinin uymaları gereken saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış ilkelerini belirlemek ve uygulanmasını gözetmektir.

2005 yılında da “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik” çıkarılmıştır.

Sonuç olarak; Kamu hizmetlerinin sunumunu derinden etkileyen bir çok yönetsel çaba ve yaklaşım özellikle son 20-30 yıldır global ölçekte kamu yönetimlerini etkisi altında bulundurmaktadır.

Bugün kamu yönetimleri; Değişik toplumsal aktörlerle işbirliği içerisinde politikalar oluşturan, Yerinden yönetime ağırlık veren, Katılımcı ve hesap verebilen, Etik ve yolsuzluk konularında duyarlı,

Şeffaflık ve açıklığı ilke edinen, Performansı dikkate alan, Vatandaş istek ve beklentilerine duyarlı, Bilgi-iletişim teknolojilerini hizmet planlaması ve sunumunda azami ölçülerde kullanan yapılara doğru ilerle yolundadır.

İlgi ve sabrınız için çok teşekkürler…