İmmün Sistem Patolojisi *Hipersensitivite (aşırı duyarlılık) reaksiyonları *İmmün yetersizlik durumları *Otoimmün hastalıklar *Transplantasyon patolojisi *Tümör immünolojisi *Amiloidosis

Tanıya Yaklaşım İçin Yöntem Klinik Laboratuar (seroloji önemli) Makroskopi Mikroskopi (Işık m.,polarize ışık ile ışık m. immünfloresan mikroskopi, elektron mikroskopi)

İmmün Sistem Patolojisi Aşırı duyarlılık reaksiyonları Otoimmün hastalıklar İmmün yetmezlikler Amiloidozis Transplantasyon patolojisi Tümör immünolojisi

İlgili organlar Kemik ilği, kök(stem) hücre CD34 pozitif (+) dir Lenf bezleri Dalak Timus Mukozal lenfoid doku (MALT) Dolaşan kan Çeşitli dokularda doku makrofajları (akciğerde alveoler makrofajlar, memede duktal makrofajlar, karaciğerde Kupffer hücreleri, deride Langerhans hücreleri, beyinde mikroglialar vs)

T lenfositler Kemik iliğinde, timusda, lenf bezlerinde parakortikal bölgede, dalakda santral arterioller çevresinde ve MALT (mukozalardaki lenfoid doku) ve dolaşan kanda bulunurlar Periferik lenfositlerin %60-70 idir. T hücre reseptörü ile hücreye bağlı antijeni tanırlar. CD3 ise T lenfositlerin yüzey proteinidir. Antijen bağlanmasından sonra sinyal geçişini sağlar. CD3 antijene direkt bağlanmaz

T lenfositler 2 gruptur CD4 pozitif (+) (helper / inducer) olanlar %60 oranında bulunur CD8 (+) (sitotoksik / supresör) %30 oranında bulunur CD4 / CD8 oranı = 2 / 1 dir

T hücresinin yabancı bir antijeni tanıyabilmesi için MHC (HLA) molekülleri ileişbirliği gerekir. CD4 + hücreler class II doku uygunluk antijenleri (= major histokompatibilite kompleksi (MHC) = human lökosit antijen (HLA) ile, CD8 + hücreler class I MHC ile işbirliği gösterir MHC (HLA) kompleks 6. kromozomun kısa kolunda bulunan multipl genlerden oluşur

B lenfositler Kemik iliğinde, lenf bezlerinde kortikal bölgede, dalakda foliküllerde, MALT (mukozalardaki lenfoid doku) ve dolaşan kanda bulunurlar Lenfositlerin %10-20 sini oluştururlar Germinal merkez oluştururlar Immunoglobulinler (Ig) yanısıra çeşitli yüzey antijenlerin varlığı ile tanınırlar (CD10, CD19, CD20,CD79a, CD138 ve kompleman reseptörü ile EBV de bağlayan CD21 gibi)

CD4 + helper(Th)hücreler AIDS de enfekte olan hücrelerdir 2 gruptur Th 1, IL-2 ve IFN-gama salgılar. Hücresel immünitede yardımcıdır Th 2, IL-4 ve IL-5 salgılar. Humoral immün sistemde yardımcı hücrelerdir

Makrofajlar Yabancı antijenleri T hücrelere sunan hücrelerdir. Dolaşan kanda, lenf bezinde, dalak ve diğer dokularda bulunurlar Class II MHC molekülü içerirler Sitokin sekrete ederek, T, B lenfosit, endotel hücresi ve fibroblast stimülasyonu yaparlar Toksik metabolitler ve proteolitik enzimler salgılarlar Tip IV aşırı duyarlılık reaksiyonunda efektör hücrelerdir

Dendritik ve Langerhans hücreleri Class II molekülleri içerir, antijeni sunarlar Zayıf fagositikdirler

Natural Killer (NK) hücreler Azurofil granülleri vardır T lenfositler gibi CD2 (+) hücrelerdir. CD3 negatif (-) , CD 16 (+), CD56 (+), TCR (-) dir CD16 Ig G için, Fc reseptörüdür. Yani Ig G kaplı hücreleri NK hücreler lizise uğratır Bir bölümü class I MHC’yi tanır ve lizisi önler IFN gama salgılar.

Histokampatibilite genleri (antijenleri) (MHC) (HLA) 6. kromozomda bulunurlar İmmün reaksiyonların önemli düzenleyicisidirler MHC gen ürünleri 3 sınıftır Class I proteinler Class II proteinler Class III proteinler

Histokampatibilite genleri (antijenleri) (MHC) (HLA) Class I antijenler, nükleuslu hücreler ve trombositlerde bulunur. HLA-A,B,C lokusları vardır Class II antijenler, HLA D lokusundadır. Monosit, makrofaj, dendritik hücreler, B hücreler ve aktive T hücrelerinde bulunur. T hücrelerinden salınan IFN gama etkisi ile endotel hücreleri, fibroblast ve böbrek epitel hücrelerinden eksprese edilebilirler

Histokampatibilite genleri (antijenleri) (MHC) (HLA) Class III proteinler, histokompatibilite antijenleri olarak hareket etmez, komplemanı kodlarlar HLA molekülleri antijenleri T hücrelere sunar. Hem humoral hem hücresel immünitede önemlidirler HLA nin bazı subgrupları ile hastalık birlikteliği de bildirilmiştir. Örneğin, HLA-B27 ankilozan spondilit ile birliktedir.

Aşırı duyarlılık reaksiyonları Tip I Tip II Tip III Tip IV

Aşırı duyarlılık reaksiyonları Tip I, antijen(allerjenin) etkisiyle CD4+Th2 lenfositlerden salınan sitokinler ile B hücre aktivasyonu ve Ig E salınımı sonrasında mast hücreleri ve bazofillerin aktivasyonu Tip II, antijenler intrensektir ve çoğu zaman hücrelerin membranında lokalizedir Tip III, antijen-antikor kompleksleri ile oluşur Tip IV, Hücresel aşırı duyarlılık reaksiyonudur

Tip I Antikor(ak), antijenin(aj) giriş bölgesinde oluşur(solunum, sindirim yolu mukozası, lenf nodları gibi) CD4+ T lenfositlerin yardımı ile B lenfositler IgE sentezler IgE mast hücreleri ve bazofillere bağlanır ve Bu kişide duyarlanma gerçekleşir

Tip I Duyarlanmış kişide, aj mast hücreleri ve bazofillerde bulunan IgE reseptörü Fc parçasına bağlanır Bu yolla, histamin salınımı ile 5-60 dakika içinde Vasodilatasyon Eksüdasyonn Gland sekresyonu Bronş düz kas kontraksiyonu olmaktadır

Tip I Lokalize anafilaksi Sistemik anafilaksi Ürtiker Allerjik rinit, konjonktivit,gastroenterit Atopi (Tip I reaksiyonuna ailesel yatkınlık) insanlarda %10’ dur Sistemik anafilaksi Laringeal ödem, yaygın bronkokonstriksiyon, şiddetli respiratuar distres, vasodilatasyon, eksüdasyon ve şok gelişimi

Tip II Spesifik doku antijenine ak bağlanması Antikor bağımlı bir reaksiyondur, 3 tipdir 1.Kompleman aracılı sitotoksisite 2.Antikor bağımlı hücresel sitotoksisite 3.Antireseptör antikor aracılı hücresel disfonksiyon

Tip II 1.Kompleman aracılı sitotoksisite Transfüzyon reaksiyonları Rh uygunsuzluğu (anne Rh-, bebek Rh+ ise) Otoimmün hemolitik anemi Goodpasture sendromu Pemfigus vulgaris

Tip II 2.Antikor bağımlı hücresel sitotoksisite Doku antijenlerine atake IgG ile ilgilidir IgG-Fc fragmanı nötrofil, eozinofil, makrofaj, NK hücrelerin Fc reseptörüne bağlanır membran hasarı, proteaz salınımı IgG’ nin atake olduğu hücreler tahrip olur Parazitlere karşı savunmada, renal transplant atılım reaksiyonunda etkili

Tip II 3.Antireseptör antikor aracılı hücresel disfonksiyon Spesifik hücre yüzey reseptörlerine karşı antikor oluşur Otoimmün tiroid hastalığı (Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi-TSH reseptörlerine karşı otoantikor oluşumu) Myasteniz gravis,asetil kolin reseptörlerine karşı otoantikorlar

Tip III İn-situ (lokalize) veya dolaşan immün kompleksler ile oluşur Kompleman aktivasyonu, PMNL infiltrasyonu doku hasarı Antijen endojen veya eksojen olabilir Patoloji: Ödem, inflamasyon,efüzyon, fibrinöz eksüda Klinik: Deri döküntüleri, endokardit, vaskülit, serözit, sinovit, dermatit, artrit, glomerulonefrit vs.)

Tip III 2 tiptir 1.Serum hastalığı 2.Arthus reaksiyonu Klinik: Ateş, lenfadenopati, deri döküntüleri ve artralji Serum C3 ve C4 seviyesi düşer Dokuda nekroz olmaz 2.Arthus reaksiyonu Duyarlanmış dermise antijen verilirse, önceden oluşmuş antikorlarla birleşir Vaskülit ⃗⃗ trombüs ⃗⃗ hemoraji ve fokal iskemik nekroz gelişir

Tip IV T lenfositlerin etkin olduğu bir reaksiyondur 2 tiptir 1.CD4+ T lenfositlerle ⃗⃗ Geç tip 2.CD8+ T lenfositlerle ⃗⃗ hücresel sitotoksisite

Tip IV 1.CD4+ lenfositler ile

Tip IV *1.CD4+ lenfositler ile *12-48 saatte başlar, 3-4. günde reaksiyon belirginleşir *Hücre içi mikroorganizmaların savunmasında temeldir *Tüberkülin gibi deri testleri, tümör immünitesi ve hücresel greft atılımında etkili

Tip IV 2. CD8+ lenfositler ile Spesifik antijen, CD8+ lenfositler ile MHC I aracılığı ile tanınır Sitotoksisite, CD8+ lenfositlerden salınan perforin gibi sitotoksik maddelerle hedef hücre membran hasarı olmaktadır Hepatit ve neoplasmlarda, bu reaksiyon olmaktadır

Transplantasyon Patolojisi

Otoimmün Hastalıklar

İmmün Yetmezlik Hastalıkları

AIDS

ANA pozitif. Homojen nükleer boyanma paterni. Hasta serumunda Nükleer aj’ e karşı+oto ak+Floresein ak+immünfloresein mikroskop

ANA test. 1:40 üzeri pozitif. 1:1012 gibi yüksek titreler önemli otoim. hastalığı gösterir.

ANA test. SLE’ de çok tipik “rim” patern.

SLE’ da pozitif çift sarmallı DNA testi. Crithidia organizmalarının floresans veren kinetoplastları pozitif testin göstergesidir.

“Speckled” patern. RNA’ ya karşı otoantikorları gösterir. Spesifik değil. Ancak mikst konnektif doku hastalığını gösterebilir. Bu hst larda tanı deneyimli kişilerle bile çok zordur.

“Nucleoler” patern. Skleroderma için tipik.

Diğer bir nükleoler patern.

Meşhur “LE” testi.Pembe blob’lar denatüre nükleuslardır. ANA kadar hassas değildir.

DLE’ da malar “butterfly” rash. Hastaların %5-10’ unda SLE gelişir.

Az miktardaki malar rash SLE için: Oldukça tipikdir, ancak tam olarak spesifik değildir

Lupus nefriti. Glomerüller

Lupus nefritinde glomerülde granüler tarzda immün kompleks birikimi. Ig, Ig G dir.

SLE. Lupus nefritinde subendotelyal immün birikimler

Lineer Ig birikimi. Goodpasture sendromu. Otoimmün hastalık. Tip II duyarlılık reaksiyonu.

Sklerodermada Sklerodaktili (kalsinosis, Reynauld fenomeni Ösofegeal dismotilite Telenjektaziler)

Sklerodermada “cheilitis” Ribof- lavin eksikliğine bağlıdır

Laringeal ödem. Eksitus. Tip I aşırı duyarlılık reaksiyonu sonucu.

Myokard. Akut hücresel atılım reaksiyonunda CD 3 pozitif T lenfositler.

Akut vasküler atılım. Damar duva rında IG G birikkim. Myokarddan. Damar duvarında lenfosit ler. HE boyalı doku kesiti.

Amiloid. Kongo Kırmızısı Polarize ışıkda elma ye şili rengi görünüm Amiloid. HE İmmunfloresan mikroskop. AL amiloid Amiloid fibrilleri-Elektron mikroskopi

HIV virüs

Yaşam siklusu

Genital yol mukozası. Kırmızı renkli hücre, Langerhans hücresi.

Kavite oluşumu. Alveollerde eksuda

Gomori Metanamin Silver boyası

BAL’ da Giemsa boyası ile mikroorganizmalar (dot benzer)

Sitolojide karakteristik “foamy” cisim. Pap boyası.

İmmünperoksidaz boyasında mikroorganizmalar

Böbrekde kalsifikasyonlar Dalakda büyüme “splenomegali” ve eksuda odakları

Pnömoni.İnterstisyel fibrozis belirgin.

CMV inklüzyonları

İmmünperoksidaz ile CMV