Böbrek İşlevleri Böbrekler metabolizma sonucu oluşan atık ürünlerin vücuttan uzaklaştırılmasını sağlayan sistemdir. En önemli işlevi homeostazı korumaktır.Kan hacmi ve basıncını idrar miktarı ile ayarlar. Böbrekler su alımına,idrarda su atılımında değişiklik yaparak yanıt verir,dolayısıyla su dengesini sağlar.

Sodyum,potasyum,klor,hidrojen ve bikarbonat iyonlarının kan konsantrasyonlarını ve kanın pH dengesini korur. Protein katabolizmasının son ürünü olan amonyağı toksik değere ulaşmadan üre veya ürik asit halinde dışarıya atar. D vitamininin aktif formu kalsitriol böbreklerde yapılır ve kalsiyum iyonunun seviyesini ayarlar.

Eritropoietin hormonu sentezler ve bu hormon ile eritrosit yapımını kontrol eder. Eritropoietin bir peptit hormondur ve kemik iliğinde eritrosit üretiminin kontrolünde görev alır. Antidiüretik hormon(ADH) ve aldosteron hormonlarının salınım hızlarını düzenler.

Filtrasyon İdrarın oluşumu glomerüler filtrasyon ile başlar.Kan plazmasındaki su ve çözünen maddelerin glomerulus kılcal damarlarından Bowman kapsülünün boşluğuna doğru geçmesi yani süzülmesidir. Bir molekülün plazmadan glomerular filtrata geçme ihtimali iki faktör tarafından belirlenir.Bunlar moleküler boyut ve moleküler elektrik yüküdür.

Glomerular hastalık genellikle glomerular filtrasyon bariyerinin parçalanmasıyla ortaya çıkan proteinüri(idrarda protein bulunması) ile birlikte görülür.

Glomerular filtrasyon azalınca Henle kulpuna giren filtrat azalır ve buradaki basınç etrafındaki doku basıncından daha düşük olur.Doku basıncı Henle kulpunun kapanmasına neden olur.Henle kulpu kapanınca basınç yükselmeye başlar ve belirli bir düzeye gelince Henle kulpu tekrar açılır.Böylece filtratın akışına karşı düzenleyici bir filtrasyon hızı ayarlanır.

Glomerulus Fonksiyonu Glomerulus kılcal damarlarının iki arteriol arasında bulunmalarından dolayı kan basıncı bütün kılcal damar boyunca aynıdır.Sistemik kılcal damarlarda ise arter ucunda kan basıncı fazladır,vena ucuna doğru basınç gittikçe azalır.Glomerulus kılcal kan damarlarının içindeki kan basıncı diğer yerlerdeki kılcal damarların iki katı kadardır.

Glomerulus kılcal kan damarları iki tabaka ile örtülüdür Glomerulus kılcal kan damarları iki tabaka ile örtülüdür.Bunlar kılcal damar endotelyumu ve kapsüler epitelyumdur.Bunlar kan hücrelerinin ve proteinlerinin dışarı çıkmasını önlerler.Ayrıca yüksek kan basıncına dayanıklı olmalarını sağlarlar. Sistemik kılcal damarların çeperi ise sadece tek sıralı endotel tabakasından yapılmıştır;proteinlerin ve lökositlerin dışarı çıkmasını tam olarak önlemez.

Glomerulus kılcal damarlarında sadece bir yönde sıvı hareketi,süzülme vardır;geri emilme yoktur.Sistemik kılcal damarlarda ise filtrasyonu daima bir geri emilme(rezorpsiyon) izler. Glomerulus kılcal kan damarları bol miktarda por taşırlar ve sistemik kılcal damarlardan 100 kat daha geçirgendirler.

Geri Emilme(Reabsorbsiyon) Filtrasyon ile kandan ayrılan fakat homeostasis için lüzumlu olan maddelerin kana geri emilmesidir. Tübüler geri emilim glomerular filtrasyondan farklı bir olaydır.Glomerular filtrasyon düşük molekül ağırlıklı maddelerin ve suyun birlikte hareketiyle oluşur. Geri emilim iki şekilde olur. 1)Aktif Taşınma 2)Pasif Taşınma

Pasif taşınmada enerji kullanılmaz Pasif taşınmada enerji kullanılmaz.Madde basit ya da kolaylaştırılmış difüzyonla elektriksel ya da kimyasal konsantrasyon farkı ile hareket eder. Geri emilme idrar oluşumunda önemli rol oynar. Böbreğin kanın bileşimini denetlemesi çift kılcallar sistemi ile gerçekleşir.Bu aktif emilmede tüp hücreleri büyük ölçülerde enerji(ATP) kullanırlar.Bu nedenle tüp hücrelerinde bol miktarda mitokondri bulunur.

Belli bir miktardaki böbrek dokusunun aynı miktardaki yürek dokusuna göre bir saatte daha çok oksijen tüketmesi böbreğin yürekten daha çok çalıştığını gösterir. Böbrek oksijensiz kaldığı zaman süzülme işi sürdürüldüğü halde geriye emilme durur.