PSY 281 DENEYSEL PSİKOLOJİ: ÖĞRENME
Bana hayatında öğrendiğin çok önemli birşeyi söyle Neden hatırlayamıyorsun? Çünkü bilinç altında!
Değişik öğrenme şekilleri vardır
Öğrenme izlenebilir veya izlenemeyebilir Ör. (izlenemeyen) – dinliyorsunuz Ör. (izlenemeyen) – ormanda yürüyüş (izlenebilen) – sonraki gün Ör. (izlenemeyen) – bilim insanının konuşmasını dinledim (izlenebilen) – köpeğime davranışım
Öğrenme kişisel veya sosyal olabilir Ör. (kendi kendinden öğrenme) – adamı dövüyor Ör. (sosyal öğrenme) – arkadaşımı gördüm
Öğrenme, dışsal veya içsel bir ödülle alakalı olaqbilir Ex. (dışsal ödül) – çocuk çamaşırları yıkıyor Ex. (dışsal ödül)- fare pedala dokunuyor Ex. (içsel ödül) – mehmet birine yardım etti Ex. (içsel ödül) – inanıyorum ki...
İnsanlarla insan olmayan canlıları karşılaştıracak olursak İçgüdüler Kuşlar İnsan Bütün canlılar...
Öğrenmeyi tanımlayalım Öğrenme, zihinde uzun dönemli temsiller ve bu temsiller arasında bağlantılar oluşturmaktır. (bu temsiller davranışa yol açabilir veya açmaz) Bu tanımı inceleyelim, 1- uzun dönem 2- nörolojik 3- içgüdü değil
Öğrenmenin karakteristik özellikleri -potansiyel -Tamamıyla yeni -Frekans/sıklık -Hız -Şiddet -Karmaşıklık -Farklı bir cevap
Öğrenmenin hayatımızdaki önemi Öğrenme algımızda, hissiyatımızda, düşünmemizde ve davranışlarımızda değişmeler yaratır Seligman ve Maier (1967) yaptıkları deneyde...
Bazı öğrenme çeşitleri İzlenim düzeyinde öğrenme Uyaran – cevap öğrenmesi Motor öğrenme !ilişkiler!
Klasik koşullanma/öğrenme
koşullama Koşulsuz.U.- doğal uyaran Koşulsuz.T – doğal tepki koşullu. U. – koşulsuz uyaranla eşleşip aynı etkiye sahip olan şey Koşullu T. – koşullu uyarana verilen tepki (koşulsuz uyarana verilenin aynısı)
Et – ? Koşulsuz. U. Köpeğin salya akıtması – ? Koşulsuz T. Zil –? Koşullu uyaran Köpeğin zile salya akıtması - ? Koşullu T.
Klasik koşullanma/öğrenme prensipleri Sönme kanunu Eğer bir müddet boyunca zili çalsak ama arkasından yemek vermesek ve bunu defalarca tekrarlasak, köpeğin tavır ve vaziyeti ne olurdu? Köpek salya akıtmayı bırakırdı Köpek aradaki bağlantıyı unuturdu. Doğrumu bu? Hayır – unutmaz, fakat isteyerek tepki vermmez.
EŞLEME (Koşulsuz uyaranla- koşullu uyaran) Geç koşullu uyaran verme 1 2 Zil et
EŞLEME (Koşulsuz uyaranla- koşullu uyaran) gecikmiş iz beraber Zil et Zil et Zil et Koşullanma kolaylıkla gerçekleşir Koşullanma gerçekleşir ama geçen süre çok uzun olmamalı Çok az ve kuvvetsiz bir koşullanma/öğrenme gerçekleşir
sonuç Geriden çalınan zil haricinde her durum koşullanma yaratacaktır Gecikmiş, ize göre daha az denemede koşullanma yaratır