Fabrika Düzenleme

Yerleşme düzeninin önemi Üretim araçlarının ,yardımcı tesislerin,iş istasyonlarının ve taşıma ,depolama, kalite kontrolü gibi üretimle ilgili faaliyetlerin fiziksel konumları açısından bir bütün olarak koordinasyonuna Fabrika Düzenleme denir. Fabrika düzenlemenin amacı ,fabrika içinde üretime yönelik faaliyetlerde yer alan canlı ve cansız varlıkların tümünün hareket miktarını minimum düzeye indirmektir

Yerleşme Düzeninden Doğan Aksaklıkların Belirtileri şöyle sıralanabilir Malzeme,parça ve yarı mamullerin gereksiz yerde yığılması İş akışının ,işçinin ve malzemenin kontrolünde etkisiz kalınması Üretim periyodunun uzaması,siparişlerin tesliminde gecikmeler Kalifiye işçilerin gereksiz taşıma işlerini yapması ve boş beklemesi Fabrika alanında bir telaş ve kargaşalık havasının hakim olması Fabrika alanından tam yararlanma

Yerleşme Düzeninin Üretim Sistemine Etkileri Üretim sistemlerinde fiziksel yapı ve faaliyetlerin yerleşme düzeninden etkilendiği noktalar şunlardır: Üretim Departmanları arasındaki uzaklıklar Alan ve Hacimden yararlanma oranı ,kullanma verimliliği Taşıma işlerinde kullanılan araç ve gereçlerin tipleri ve maliyetleri Fabrika içindeki ana ve ara depoların yerleri ve büyüklükleri

Gözlem sıklığı ve ustabaşı gibi amirlerin nitelikleri Üretim planlama ve kontrol işlemleri Gözlem ve düzeltici karar arasında geçen süre,yönetimin etkinliği İşçinin Genel çalışma verimi.Gereksiz taşımalar gibi verimi etkileyen faktörler Tezgahlardan Yararlanma oranı ,yatırım ve işçilik maliyetleri açısından verimlilik

Fabrika düzenlemenin Amaçları Makine araç ve gereçler her şeyden önce mantığa ve basit kurallara uygun bir düzen içinde yerleştirilmeli ve etkin bir üretim sistemi içinde entegre edilmelidir Malzeme ve insan hareketleri basit,az ve kolay kontrol edilebilecek biçimde yapılmalıdır. Yardımcı tesisler mantığa uygun ,ihtiyacı karşılayacak yerde bulunmalıdır. Gelecekteki genişleme veya değişiklik ,isteklerini karşılayacak esnek bir yerleştirme düzeni kurulmalıdır İşçiler rahat ve emniyetli çalışabilmeli,gözlemciler az yorularak etkili bir kontrol yapabilmelidir

Fabrika Binası Fabrika düzenleme mevcut bir bina içerisinde yapılacaksa bu binaya ve tesislere ait ayrıntılı bilgilerin toplanıp analiz edilmesi gerekir.Örnek verecek olursak; Binanın kapı,bölme,pencere,merdiven asansör vb. ayrıntılarını gösteren mimari planlar Mevcut makine ve gereçlerin yerleşme durumları Bina çevresinin durumu Binanın çeşitli noktalarından alınmış kesit resimleri

İş Akışı ve Yerleşme Tipleri Proseses göre yerleşme Yararlı yanları Makine ve insan gücünün kullanılmasında esneklik Makinalar çok çeşitli işlerde kullanılabilir Gözlem ve kontrol iyi yetişmiş kişiler tarafından yapıldığı için etkinlik yüksek İş çeşidi fazla

sakıncaları Taşıma miktarı fazla Yarı mamul stokları yüksek Makine ve işçinin boş bekleme olasılığı yüksek Kalifiye eleman kullanma zorunluluğu var Toplam üretim süreci uzun

Mamule göre yerleşme Yararlı yanları İş akışı düzgün Taşımazlar az Toplam üretim süresi kısa Yan mamul stoktan az Gözlem ve kontrol kolay Kalifiye olmayan işçi kullanılabilir

sakıncaları Esneklik az Üretim akış hızı en yavaş makine ye bağlı Makine veya yarı mamul cinsinden yedek kapasite bulundurma zorunluluğu var Gözlem ve kontrol kolay olmakla beraber uzmanlaşmış değildir

Sabit pozisyonlu mamule göre yerleşme Yararlı yanları Malzeme hareketi minimumdur Ekip çalışması yapıldığından iş dağıtımı gözlem ve kontrol kolaydır Toplam üretim süresini kısaltacak önlemler almak mümkündür Sakıncaları Makine ve techizatın mamülün bulunduğu yere taşınması güç ve pahalı olabilir Makine ve techizattan yararlanma oranı düşük Kalifiye işçiye ihtiyaç var

Üretim hattı dengeleme kuralları A,B,C gibi işlemlerden oluşan bir sistemde A,B eşit C nin süresinin bunlardan büyük olduğunu düşünürsek Sisteme C işlemini gören paralel tezgah eklenebilir C işlemi ikiye bölünür,sisteme seri olarak yeni bir tezgah eklenir İş basitleştirme ile C nin süresi kısaltılmaya çalışılır Ave B yi oluşturan faaliyetlerden bazıları Cye aktarılır Cnin yapıldığı tezgahın hızı azaltılır

İşçilik yükünün dengelenmesinde başvurulacak yöntemler İki veya daha fazla tezgahta bir işçi çalıştırmak İki kısa işlemin bir işçi tarafından yapılması İşçinin yükünü artırmak İşçileri çalışma hızlarına göre dizmek

Aynı işleri gören tezgah gruplarının saptanmasında izlenecek yollar Mamuller ve imalat yöntemlerine ait geçmiş bilgi ve tecrübelere dayanarak pratik yoldan yapılan gruplama Malzeme cinsi,kalite düzeyi,miktar gibi kriterlerden biri yada bir kaçına göre gruplamak ve sonra bunları işleyecek tezgahları saptamak Parçaların fabrika içinde izlediği yolları inceleyerek işlemleri sınıflandırmak ve bu sınıflara göre tezgah grupları bulmak

Fabrika akış analizi Departmanlara ayırma Tezgahların departmanlara dağıtılması Genel Akış Diyagramlarının çizilmesi PRN’ ların bulunması PRN’ların gruplandırılması

Departmanlarda Gruplama Rota kartlarında işlemlerin yeniden numaralanması Departman içindeki rotaların gruplaması İş-parçası-Tezgah gruplarının bulunması İş yükü ve tezgah kapasitelerinin dağılımı Gruplaşmaya uymayan istisnaların incelenmesi Üretim akışına son şeklinin verilmesi ve kontrol

Tezgah gruplarının yerleştirilmesinde yapılacak işler basit ve yardımcı işlerde dahil olmak üzere işlemler numaralandırılır Tezgah-işlem frekans tablosu kurulur. Tezgahlar nümerik veya alfabetik esasa göre kodlanır Grup içi iş akışı diyagramı çizilir İşlem rota numaraları bulunur ve analiz edilir Mümkün olan en basit akış sistemi bulunur İş yükü ve tezgah kapasitelerinin kontrolü yapılır