1 İleri Muhasebe ve Denetim Düzenleme Programı Modül 23 Prof. Arnold Schilder BCBS Muhasebe Görev Gücü Başkanı 3 Mayıs 2006

2 Gündem 1.Finansal raporlama ile ihtiyati raporlama arasındaki etkileşim 1.UFRS ve ihtiyati raporlama 2.Boşluğun kapatılması : süzgeçler, kılavuzlar, şablonlar 2.IAS 39: denetleyici tepkisi 1.Düzenleyici sermaye üzerindeki etki 2.Kredi zararı karşılığı kılavuzu 3.Sonraki çalışmalar 3.Sıkı denetim ihtiyacı: son girişimler

3 Genel Bakış 1.İhtiyati denetleyicinin ihtiyaç duyduğu bilgiler her zaman finansal raporlamadan (=yayınlanan mali tablolar) elde edilemeyebilir 2.Tamamen ayrı ihtiyati raporlama pahalıdır ve iç kontrol risklerine ve davranışsal risklere yol açabilir 3.Dolayısıyla: mümkün olduğunca finansal raporlamayı kullanın

4 UFRS ve ihtiyati raporlama Finansal raporlama giderek daha fazla riske duyarlı hale geliyor  IAS 39 (yeni finansal araçların tanınması ve ölçülmesi, (toplu) kredi zararı karşılıkları), IAS 32 (yeni araçların sunulması), UFRS 7 (finansal risk açıklamaları), yeni finansal yapıların konsolidasyonu Düzenleyici sermaye yapısı da giderek daha fazla riske duyarlı hale geliyor  1. Direk: (IRB-yaklaşımı, işletme riski), 2. Direk: değerlendirme, 3. Direk: açıklamalar Ancak…

5 UFRS ve ihtiyati raporlama … risk algılamasında farklılıklar vardır …  Finansal raporlama riske tarafsız bakar; ihtiyati raporlama aşağıya doğru risk üzerinde odaklanır  Finansal raporlama, portföy riskinin ve portföy risk yönetiminin tanınmasına doğru daha yavaş ilerlemektedir  Finansal raporlama daha kısa bir zaman ufkuna doğru hareket ediyor; giderek “şu an” ne olduğu üzerinde odaklanıyor

6 UFRS ve ihtiyati raporlama … ve risk ölçümündeki farklılıklar  Finansal raporlama giderek daha esnek ölçüm ilkelerine doğru hareket ediyor  Adil değerlerin giderek daha fazla kullanılması; aynı zamanda likit olmayan finansal araçlar için de  IAS 39 adil değer seçeneği (FASB adil değer seçeneği önerisi)  Finansal raporlama, riskleri ihtiyati raporlamadan daha açık bir şekilde birbirinden ayırır  Düzenleyici sermaye, açık risk ağırlıklandırmaları yoluyla hesaplanır

7 UFRS ve ihtiyati raporlama … ve sunumdaki farklılıklar  Finansal raporlama, şekil açısından daha az spesifik hale geliyor  Bankalar için spesifik standartlar yok  Spesifik raporlama formatları yok

8 Boşluğun Kapatılması İhtiyati süzgeçler: (1) yapay volatiliteyi önlemek, (2) düzenleyici sermaye seviyesini korumak için, finansal raporlamayı ayarlar İhtiyati kılavuz: ihtiyati raporlamayı desteklemesi için finansal raporlamayı tamamlar (örneğin; adil değer seçeneği, kredi zararı karşılıkları) İhtiyati raporlama şablonları : ihtiyati raporlamayı desteklemesi için finansal raporlamayı tamamlar (örn., FINREP, COREP)

9 İhtiyati Süzgeçler Yapay volatilitenin ortadan kaldırılması  Bankaların kendi kredi durumları için, pasifler üzerindeki adil değer kazanç ve zararların tersine çevrilmesi  Nakit akışı vadeli işlemlerinin üzerindeki adil değer kazançlarının ve zararlarının tersine çevrilmesi

10 İhtiyati Süzgeçler Düzenleyici sermaye seviyesinin korunması Örnekler:  Müşteri değerinin düşülmesi  Aşağıdakiler için ihtiyati çerçevenin korunması: (1) borç – öz sermaye sınıflandırması; (2) ticaret defteri; (3) seküritizasyonlar  1. Kısım ve 2. Kısım sermaye arasında adil değer kazanç ve zararlarının yeniden tahsis edilmesi

11 İhtiyati Kılavuz İhtiyati süzgeçler her durumda tercih edilen yol değildir  Finansal raporlamanın güçlü yönlerini kullanın  Bankalar üzerindeki raporlama yükünü kabul edin Sorunu çözdüğü durumlarda ihtiyati kılavuzu uygulayın  İhtiyat normları ile tutarlı sıkı risk yönetimine tabi ise finansal raporlamayı kabul edin  Değilse, ihtiyati önlemleri düşünün

12 İhtiyati raporlama şablonları FINREP (Finanansal Raporlama çerçevesi): UFRS’lere dayalı COREP (Ortak Raporlama Çerçevesi): CRD’ye dayalı  Denetleyici uygulamalarının daha fazla yakınlaştırılmasını sağlayın  Bilgi uyumlaştırmasını sağlayın  Bilgi değişimini kolaylaştırın  Sınır ötesi faaliyet gösteren bankalar üzerindeki raporlama yükünü azaltın

13 Gündem Finansal raporlama ile ihtiyati raporlama arasındaki etkileşim UFRS ve ihtiyati raporlama Boşluğun kapatılması : süzgeçler, kılavuzlar, şablonlar IAS 39: denetleyici tepkisi Düzenleyici sermaye üzerindeki etki Kredi zararı karşılığı kılavuzu Sonraki çalışmalar Sıkı denetim ihtiyacı: son girişimler

14 Genel Bakış 1.IAS 39, ihtiyati denetleyici için faydaları ve sakıncaları vardır 2.Denetleyici tepkisi gereklidir 3.IAS 39 devam etmekte olan bir süreçtir

15 Düzenleyici Sermaye Üzerindeki Etki Nitel analiz, tepkiye gerek olduğunu göstermiştir  Basın bültenleri (ihtiyati süzgeçler)  İhtiyati kılavuz (adil değer seçeneği, kredi zararı karşılıkları) Nicel (CEBS) analiz, izlemeye gerek olduğunu göstermiştir  Adil değer seçeneği  Kredi zararı karşılıkları  Vadeli işlem muhasebesi

16 CEBS Etki Analizi (geçiş) ∆(%) Finansal aktifler (HFT)9771,69674 Finansal aktifler (FVO) Finansal aktifler (AFS) Krediler ve Alacaklar4,8704,717-3 Finansal aktifler (HTM) Finansal pasifler (HFT)5691, Vadeli İşlem Türevleri (pasifler)1362,531 Milyar Euro

17 Düzenleyici Tepkisi: Neden? İhtiyat: zararların ileriye dönük olarak tanınması; kazançların kritik olarak tanınması Güvenilirlik: alınıp-satılmayan araçların ölçümü Ekonomik Riskin Tanınması : volatilite; portföy riski (yönetimi) Tanımlar: uygun sermaye araçları, ticaret defteri, menkul kıymetleştirilen aktifler

18 Düzenleyici Tepkisi: Ne? İhtiyati Süzgeçler (daha önce uygulandı) İhtiyati Kılavuzlar  Adil Değer Seçeneği kılavuzu (istişare ediliyor)  Kredi Zararı Karşılıkları kılavuzu (istişare ediliyor)

19 Kredi Zararı Karşılığı Kılavuzu (1) Kılavuzun Amacı  Finansal raporlama standartları kapsamında, sıkı kredi zararı karşılıkları ilkesini vurgulamak  Kredi zararı karşılıklarının ihtiyat perspektifinden değerlendirilmesi için kılavuzluk sağlamak  Kredi zararı karşılıklarının ihtiyat normlarını karşılamadığında önlem alma ihtiyacını vurgulamak

20 Kredi Zararı Karşılığı Kılavuzu(2) Kılavuzun içeriği  On ilke:  Denetleyici beklentileri  Denetleyici eylemleri  Finansal raporlama çerçevesi ile ihtiyati çerçeve arasındaki farklılıkları vurgulamak  Kredi riski değerlendirmesi, finansal raporlama ve ihtiyati raporlama için ortak girdi kullanımını teşvik etmek

21 Kredi Zararı Karşılığı Kılavuzu (3) Kılavuzun Uygulanması  Kredi zararlarının ne zaman kabul edileceğini tespit edin  Kredi zararlarının nasıl hesaplanacağını belirleyin  Kredi zararlarını ihtiyati normlara karşı analiz edin  Verileri ve süreçleri mümkün olduğunca bütünleştirin  Ayrılma noktasından itibaren ayrı veri ve süreç yönetimi

22 Kredi Zararı Karşılığı Kılavuzu (4) Kılavuzun uygulanması  Süreç incelemesi  Dış denetçi ile diyalog  İhtiyati denetleyici ile diyalog  Dış denetçi ve ihtiyati denetleyici arasındaki diyalog

23 Önümüzdeki Çalışmalar: Kısa Vade 1.Bankaların sermaye tabanı ve iş uygulamaları üzerinde adil değer seçeneğinin uygulanmasının izlenmesi 2.Bankaların IAS 39 kapsamındaki kredi zararı karşılıklarının seviyesinin izlenmesi 3.Adil değer ölçüm projesindeki gelişmelerin izlenmesi (adil değer hiyerarşisi dahil) 4.IAS 39 vadeli işlem muhasebe çerçevesinin daha iyi hale getirilmesi bakımından yeniliklere açık olmak

24 Önümüzdeki Çalışmalar: Uzun Vade 1.Daha fazla paydaş tabanı sağlamak amacıyla temel hususların ele alınması  Kavramsal çerçeve projesi ilk katkıdır 2.Dikkate alınması gereken temel hususlar:  Risk duyarlılığı : ekonomik riskin tanınması  Risk algılaması: ileri görüşlülük  Risk ölçümü: güvenilirlik  Tatbikat ve yürütmenin uygulanabilirliği ve maliyeti

25 Gündem Finansal raporlama ile ihtiyati raporlama arasındaki etkileşim UFRS ve ihtiyati raporlama Boşluğun kapatılması : süzgeçler, kılavuzlar, şablonlar IAS 39: denetleyici tepkisi Düzenleyici sermaye üzerindeki etki Kredi zararı karşılığı kılavuzu Sonraki çalışmalar Sıkı denetim ihtiyacı: son girişimler

26 Genel Bakış 1.Düzenleyici çerçeve denetime dayalıdır (güvenilir raporlama) 2.Denetimler bağımsız olarak ve yüksek kalitede gerçekleştirilebilir ve algılanabilir 3.Denetimde iyileştirmeler yapılmıştır 4.Hala daha fazla iyileştirme yapılabilir

27 Düzenleyici çerçeve ile etkileşim Finansal raporlama girdilerine dayalı olan ihtiyati raporlama, güvenilir bilgilere dayanır (örneğin finansal raporlama standartlarının uygulanması (adil değerler, kredi zararı karşılıkları)) Piyasa disiplini (3 Direk dahil) güvenilir bilgiye dayanır

28 Denetimdeki son girişimler Düzenleyici müdahale Gözetimin uygulamaya konulması: PCAOB (ABD), EGAOB (AB) Mevzuat revizyonu (AB 8. Direktifi)

29 Denetimdeki son girişimler IFAC kurumsal reformu Gözetimin uygulamaya konulması : PIOB’un güçlü düzenleyici girdiye sahip olması Bağımsız bir başkana ve proaktif Çalışma Gruplarına sahip yeni CAG Kamu çıkarı üzerinde daha fazla odaklanılması : Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (IAASB) Uluslar arası Muhasebe Eğitim Standartları Kurulu (IAESB) Uluslar arası Muhasebeciler için Etik Standartları Kurulu (IESBA)

30 Denetimdeki son girişimler IFAC teknik reformu Revize Etik Kuralları Açıklık Projesi Standartların gözden geçirilmesi Halka açık kuruluşların açık bir şekilde tanımlanması Kurumsal davranış da dahil olmak üzere davranış üzerinde odaklanma

31 AB 8. Direktif Resmi kabul 2006’da öngörülüyor; iki yıl içerisinde ulusal kanunlara uyarlanacak 1.Bağımsız kamu gözetimi 2.Denetçi bağımsızlığı (denetim hizmetleri – denetim dışı hizmetler) 3.Zorunlu rotasyon (kilit denetim ortağı; kamuya açık kuruluşlar; en fazla her 7 yılda bir) 4.Borsaya kayıtlı şirketler için denetim komitesi veya eşdeğer bir organ oluşturma zorunluluğu 5.Sınırlı sorumluluk (EC sonuna kadar rapor yayınlanmasını istedi)

32 Önümüzdeki Süreç BCBS şimdiye kadar yapılan çalışmaları takdir ediyor İyileştirmenin devam ettiği alanlar PIOB odağı: IFAC kurullarının dengeli oluşumu, kamuya karşı hesap verebilirlik, tüm dünyada denetim kalitesi Teknik iyileştirmeler: Açıklık Projesi, etik kuralları, IAPS 1006’nın gözden geçirilmesi (bankaların mali tablolarının denetimi) XBRL gibi interaktif araçlar üzerinde özellikle durulmalı (finansal ve ihtiyati raporlama) Düzenleyiciler ve denetim mesleği arasında diyalogun devam ettirilmesi Düzenleyiciler arasında diyalogun devam ettirilmesi