KAMU ALACAKLARININ CEBREN TAHSİLİ
CEBREN TAHSİLE KONU ALACAKLAR Ödeme süresi içinde ödenmeyen, kesinleşmiş kamu alacakları, tahsil dairesince cebren tahsil olunur.
CEBREN TAHSİL ŞEKİLLERİ Teminatın Paraya Çevrilmesi veya Kefilin Takibi Borca Yetecek Miktardaki Malın Haczedilmesi ve Paraya Çevrilmesi Borçlunun İflasının İstenmesi
TEMİNATIN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA TAHSİL Teminatın paraya çevrilmesi suretiyle tahsil işlemlerine, ÖDEMEYE DAVET BİLDİRİMİnin borçluya tebliğ edilmesi ile başlanır.
ÖDEMEYE DAVET BİLDİRİMİNDE Borcun 7 gün içinde ödenmesi, Ödenmemesi halinde teminatın paraya çevrileceği veya Diğer şekillerde tahsil olunacağı hususlarına yer verilir.
HACİZ YOLUYLA ALACAĞIN TAHSİLİ HACİZ; borçlunun mal bildiriminde gösterilen veya tahsil dairesince saptanan, borçlu veya üçüncü kişiler elindeki menkul malları ile gayrimenkullerinden, alacak ve haklarından, kamu alacağına yetecek miktarına tahsil dairesince el konulmasıdır.
ÖDEME EMRİ Ödeme Emri; kesinleşmiş kamu alacağını vadesinde ödemeyen borçluya, borcunu yedi gün içinde ödemesi veya mal bildirimde bulunması gereğini bildiren belgedir. Ödeme emri bu niteliğiyle, cebren tahsil işlemlerinin başlangıcını teşkil eder.
ÖDEME EMRİNİN İÇERİĞİ Borcun asıl ve fer’ilerinin mahiyet ve miktarı Borcun nereye ödeneceği 7 gün içinde ödenmediği takdirde borcun cebren tahsil edileceği 7 gün içinde ödeme yapılmaz ise mal bildiriminde bulunulması gerektiği Mal bildiriminde bulunulmadığı takdirde üç aya kadar hapsedilmek suretiyle bildirime zorlanacağı Gerçeğe aykırı bildirimde bulunulması halinde hapis ile cezalandırılacağı(md.111) 6183/114 üncü maddede yer alan vazifeleri bildirilir.
ÖDEME EMRİNİN TEBLİĞİ Belediye Sınırları Dahilinde Tebliğ: Vergi Usul Kanununun tebliğe ilişkin hükümleri dahilinde tebliğ işlemi yerine getirilir. Belediye Sınırları Dışında Bulunan Köylerde Tebliğ: Belediye hududu dışındaki köylerde bulunan borçlulara ödeme emirleri muhtarlıkça tebliğ olunur. Ödeme emirlerinin muhtarlığa tevdii tarihinden itibaren 15 gün içinde tebligat yapılmadığı takdirde ödeme emirleri tebliğ edilmemiş olan borçluların isimleri ödeme emri hüküm ve mahiyetindeki bir "ödeme cetveline" alınarak borçlular borçlarını ödemeye ve mal bildiriminde bulunmaya çağrılırlar. Ödeme cetveli köy ihtiyar kurulu kapısına bir örneği de köyde herkesin görebileceği umumi bir mahalle 10 gün müddetle asılmak suretiyle tebliğ olunur. Cetvel asılırken ve indirilirken keyfiyet muhtarlıkça zabıt varakasiyle tespit edilir. Cebren tahsil ve takip ödeme emrinin tebliği veya ödeme cetvelinin indirilmesi tarihinde başlamış olur.
MAL BİLDİRİMİNİN İÇERİĞİ Mal bildirimi, borçlunun gerek kendisinde, gerekse üçüncü şahıslar elinde bulunan mal, alacak ve haklarından borcuna yetecek miktarın, nevini, mahiyetini, vasfını, değerini ve her türlü gelirlerini veya haczi kabil mal veya geliri bulunmadığını ve yaşayış tarzına göre geçim kaynaklarını ve buna nazaran borcunu ne suretle ödeyebileceğini yazı ile veya sözle tahsil dairesine bildirmesidir. Köylerde mal bildirimi, Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilecek vergiler dışında kalan amme borçları için köy muhtarlığına da yapılabilir. Sözle bildirim halinde keyfiyet bir zabıtla tespit edilir. Her iki halde bildirimin yapıldığına dair amme borçlusuna pulsuz makbuz verilir.(59)
HİÇBİR MALIN BULUNMADIĞININ BİLDİRİMİ ‘Hiçbir malın bulunmadığı’ yönünde mal bildiriminde bulunulması halinde, borçlu bu bildirimi ile ya da bildirimini izleyen 15 gün içinde; En son kanuni ikametgah ve iş adresini, Devamlı mükellefiyetinin olduğu diğer tahsil dairelerini ve amme idarelerini, bunlardaki hesap kayıt numaralarını Nüfus kayıt örneğini Tahsil dairesine vermek mecburiyetindedir. Makul bir özre dayanmadan bu zorunluluğu yerine getirmeyenlere 1 aya kadar hapis cezası ile hafif para cezası verilir.(114)
MAL BİLDİRİMİNDE BULUNMAYANLAR 7 gün içinde borcu ödemeyen ve mal bildiriminde de bulunmayan borçlu, mal bildiriminde bulununcaya kadar ve bir defaya mahsus olmak üzere 3 ayı geçmemek üzere hapsen tazyik olunur.(60/1)
Kendisine ödeme emri tebliğ edilen borçlu; ÖDEME EMRİNE İTİRAZ Kendisine ödeme emri tebliğ edilen borçlu; 7 gün içinde, Alacaklı tahsil dairesine ait vergi davalarına bakan vergi (idare)mahkemesinde; BÖYLE BİR BORCUNUN OLMADIĞI, BORCUNU KISMEN ÖDEDİĞİ, BORCUN ZAMANAŞIMINA UĞRADIĞI Gerekçesi ile itirazda bulunabilir.
(borcun bir kısmına itiraz edilmesi hali hariç) İTİRAZIN SONUÇLARI Mal bildiriminde bulunma zorunluluğu dava sonuçlanana kadar ortadan kalkar. (borcun bir kısmına itiraz edilmesi hali hariç) İtiraz, İYUK’ta yer alan süreler dahilinde karara bağlanır. Cebri tahsil işlemlerine devam edilir. Ödeme emrine karşı açılan davayı kaybeden borçlu, itiraza konu edilen borç tutarının %10’u kadar HAKSIZ ÇIKMA ZAMMI öder.
HACZE YÖNELİK GENEL KURALLAR-1 Tahsil dairesi alacaklı amme idaresi ile borçlunun menfaatlerini mümkün olduğu kadar telif etmekle mükelleftir.(62/5) Tahsil dairesi mal bildiriminde belirtilen mallara bağlı kalmaksızın kendi belirlediği mallar üzerine de haciz uygulama yetkisine sahiptir.
HACZE YÖNELİK GENEL KURALLAR-2 Borçlu tarafından başkasının olduğu beyan veya üçüncü şahıs tarafından ihtiyaten haciz veya istihkak iddia edilmiş bulunan malların haczi en sonraya bırakılır.(62/2)
HACZE YÖNELİK GENEL KURALLAR-3 Tahsil dairesi, borçlunun haklarını tasfiye bakımından onun haiz olduğu bütün salahiyetleri kullanarak bir intifa hakkı veya taksim edilmemiş bir miras veya iştirak halinde tasarruf olunan bir mal hissesi gibi malların paraya çevrilebilir hale gelmesini genel hükümler dairesinde sağlar. Bu suretle paraya çevrilebilir hale gelen mallar hakkında da bu kanun hükümleri tatbik olunur.(63)
HACZE YÖNELİK GENEL KURALLAR-4 Haciz işlemine karşı İYUK hükümleri dahilinde dava açılabilir. Dava açılması yürütmeyi durdurmaz. Yürütmenin durdurulması kararı alınması halinde, mal üzerindeki haciz kaldırılmaz, sadece hacizli malın satış işlemi durdurulur.
HACİZ USULÜ Haciz muameleleri, tahsil dairelerince düzenlenen ve alacaklı amme idaresinin, mahalli en büyük memuru veya tevkil edeceği memur tarafından tasdik edilen haciz varakalarına dayanılarak yapılır(64)
KÖYLERDE HACİZ Köylerde ve Köy Kanunu tatbik edilen bucaklarda menkul mal haczi haciz varakası üzerine köy ihtiyar kurullarınca yapılır. Bu yerlerde gerek görülen hallerde Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilecek vergiler için muhtarın veya ihtiyar kurulu üyelerinden birinin huzuriyle tahsil dairesine menkul mal haczi yaptırmaya o mahallin en büyük mal memuru yetkilidir.(65)
HACZEDİLEMEYECEK MAL VE HAKLAR Borçlunun ve ailesinin geçimi için zaruri olan ve şartlara göre hacze kabil olmayacak malları, tahsil dairesi takdir eder. Kanunen haczedilemeyecek bir malın haczedilmesine borçlu açık olarak muvafakat ederse, durumunun haciz zaptına geçirilerek açık beyanla tevsik edilmesi kaydıyla haczedilebilir. Medeni Kanun bakımından devir ve temliki kabul edilmeyen mal ve hakların haczi hiçbir suretle mümkün değildir.
ÖRNEK : Adalar Belediye Başkanlığının borçlarından dolayı, Emlak ve Çevre Temizlik Vergisi yatırılması için belediyelerince açılan posta çeki hesabına haciz konulmuştur. Mükellef yatan paraların vergi mahiyetinde olduğu için haczin kaldırılmasını talep etmiştir. Cevap: Mahiyeti itibariyle Emlak ve ÇTV alacakları vergi alacağı olup, kamuya tahsislidir. Gayeleri dışında kullanılamazlar. Bu nedenle hesap kayıtlarındaki bu vergilerin haczi mümkün bulunmamaktadır
KISMEN HACZEDİLEBİLEN GELİRLER Aylıklar, ödenekler, her çeşit ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama bağlı olmayan nafakalar, emeklilik aylıkları, sigorta ve emeklilik sandıkları tarafından bağlanan gelirler kısmen haczolunabilir. Ancak haczolunacak miktar bunların üçte birinden çok dörtte birinden az olamaz. Asgari ücreti aşmayan aylık gelirlerin onda birinden fazlası haczolunamaz.
ÖRNEK : Mükellef B, ödenmemiş vergi borçlarından dolayı emekli maaşı üzerine konulan haczin kaldırılmasını talep etmektedir. Bu mümkün müdür? Cevap : 6183 sayılı Kanunun 71.maddesinde “...emeklilik aylıkları, sigorta ve emeklilik sandıkları tarafından bağlanan gelirler kısmen haczolunabilir...” hükmü yer almaktadır. Yine Kanunun 70.maddesinde “...hususi kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar” haczedilemeyecek mallar arasında sayılmıştır. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 122.maddesi ve 1479 sayılı Kanunun 67.maddesinde; “Bu Kanun gereğince bağlanacak aylıklar, nafaka borçları dışında, haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez” denilmektedir. Dolayısıyla talep sahibi emekli maaşını bu kanunlar uyarınca alıyorsa, haczin kaldırılması gerekir.
YETİŞMEMİŞ MAHSULLERİN HACZİ Yetişmemiş her nevi toprak ve ağaç mahsulleri, yetişmeleri zamanından geriye doğru iki ay içinde haczolunabilir. Bu suretle haczedilmiş olan mahsullerin borçlu tarafından başkasına devri, haczi yapan tahsil dairesine karşı hükümsüz olup takibatın devamına engel olmaz. Bu hüküm alacağı gayrimenkul rehni ile sağlanmış olan alacaklının, mütemmim cüz`ü olarak gayrimenkulün yetişmemiş mahsulleri üzerinde haiz olduğu hakkı kaldırmaz. Şu kadar ki, alacaklı rehnin paraya çevrilmesi için mahsullerin yetişmesinden önce takip isteğinde bulunmuş olmalıdır.
HACİZDE İSTİHKAK İDDİALARI MALIN BORÇLU ELİNDE HACZİNDE İSTİHKAK İDDİALARI Borçlu veya üçüncü kişi tarafından ileri sürülebilir. MALIN ÜÇÜNCÜ KİŞİ ELİNDE HACZİNDE İSTİHKAK İDDİALARI Mal elinde haczedilen üçüncü kişi ileri sürebilir.
BORÇLU ELİNDEKİ MALIN HACZİNDE İSTİHKAK İDDİASI Borçlunun iddiası, malın üçüncü kişinin mülkü veya kendisine rehnedildiği yönündedir. Üçüncü kişi ise malın kendi mülkü olduğu veya mal üzerinde rehin hakkı bulunduğunu iddia eder. Alacaklı amme idaresi 7 gün içinde iddiayı reddetmezse, iddiayı kabul etmiş sayılır. Haczi kaldırır. Üçüncü kişi, istihkak iddiasına 7 gün içinde dava açmazsa istihkak iddiası dinlenmez. İstihkak iddiası tahsil dairesince kabul edilmez veya borçlu tarafından istihkak iddiasına itiraz edilirse, 7 gün içinde mahkemeye müracaat etmesi lüzumu tahsil dairesince üçüncü şahsa bildirilir. Müddetinde dava açılmadığı takdirde istihkak iddiasından vazgeçilmiş sayılır. (66)
ÜÇÜNCÜ KİŞİ ELİNDEKİ MALIN HACZİNDE İSTİHKAK İDDİASI Üçüncü kişi elinde haczedilen mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı iddiasını, alacaklı amme idaresi 15 gün içinde dava açmazsa istihkak iddiası kabul edilmiş olur. Borçlu ile birlikte ikamet etmekte olan şahıslar tarafından istihkak iddiasında bulunulduğu takdirde mal borçlunun elinde sayılır (67)
HACZİN SONUÇLARI Borçlu, alacaklı amme idaresinin muvafakatini almaksızın hacizli mallarda tasarrufta bulunamaz. Haczi koyan tahsil dairesi buna aykırı hareketin cezalandırılacağını borçluya ihtar eder. Haczedilmiş olan mal üzerinde üçüncü şahsın zilyedlik hükümlerine istinaden hüsnüniyetle elde ettiği haklar mahfuzdur. Hüsnüniyet kaidelerine aykırı olarak hacizli mal üzerinde üçüncü şahsın elde ettiği hakların, alacaklının haczi ile o mala taallük eden hakların ihlal ettiği nispette butlanına mahkemece hükmolunur.(73)
ACİZ HALİ Yapılan takip sonucunda, borçlunun haczi caiz malı olmadığı veya bulunan malların satış bedeli borcunu karşılamadığı takdirde borçlu aciz halinde sayılır. Yapılan takip safhalariyle bakiye borç miktarı bir aciz fişinde gösterilerek aciz hali tespit olunur.(75)
ACZİN SONUÇLARI Aciz halindeki borçlu hakkında teminat ve faiz aranmadan borcu tecil edilebilir. Alacaklı tahsil dairesi aciz halindeki borçlunun mali durumunu zamanaşımı süresi içinde devamlı olarak takip eder.
PARAYA ÇEVİRME Haczedilen her türlü mallar satılarak paraya çevrilir. Satıştan elde edilen bedelden, takip masrafları ve takip edilen Amme alacağı düşüldükten sonra geriye kalan kısım borçlunun ödeme zamanı gelmiş veya muacceliyet kesbetmiş borçlarına mahsup edilir ve artanı, hacze iştirak etmiş başka daire yoksa borçluya verilir, hacze iştirak etmiş başka daire varsa, artan kısımdan evvela bu dairelerin alacakları ayrıldıktan sonra, bakiyesi borçluya verilir. Satıştan elde edilecek bedelin amme alacağından önce ödenmesi gereken borçlarla, takip giderlerini geçmeyeceği kesin olarak biliniyorsa, hacizli malın satışını tahsil dairesi tehir edebilir. Şu kadar ki, alacağı amme idaresi alacağından önce gelenlerin takip hakları mahfuzdur. (74)
MENKUL MALLARIN HACİZ SÜRECİ (6183/77) Menkul mallar cins, nev’i, vasıfları, alametleri, sayı ve miktarları ve tahmin edilen değerleri haciz zaptında tespit edilmek suretiyle haczolunur. Haciz sırasında borçlu veya zilyed veya bunların vekilleri, işçi, müstahdem veya ailelerinden birisi bulunur. Bunlar haciz yerinde bulunmazsa gıyapta haciz yapılır. Gıyapta yapılan hacizlerde zabıta memuru veya muhtar veya ihtiyar heyeti üyelerinden biri veya borçlunun veya zilyedin komşularından iki kişi hazır bulundurulur.
Belirtilmesi gereken diğer hususlar yer alır. TANZİM EDİLEN HACİZ ZAPTINDA, Hacze esas olan haciz varakasının tarih ve numarası Haczin yapıldığı yer, gün ve saat Haczedilen malların neler olduğu Tahmin edilen değerleri Haciz sırasında bulunan kimseler Üçüncü şahısların iddiaları Belirtilmesi gereken diğer hususlar yer alır. Haciz zaptı, hazır bulunanlarca imzalanır. Gıyapta yapılan hacizlerde zaptın bir örneği borçlu veya zilyede derhal tebliğ olunur. Güneş battıktan doğuncaya kadar ve tatil günlerinde haciz yapılamaz. Tatil günleri ve gece çalışılan yerlerle, borçlunun mal kaçırdığının anlaşılması halleri bu hükümden müstesnadır
ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARDAKİ MENKUL MALLARIN ALACAK VE HAKLARIN HACZİ -Hamiline yazı olmayan veya cirosu kabil senede dayanmayan alacaklar, -Maaş, ücret, kira vb., -Filen zabıt tanzimi suretiyle haczedilemeyen üçüncü şahıslardaki menkul malların haczi, Borçlu veya zilyed olan veyahut alacak ve hakları ödemesi gereken, gerçek ve tüzel kişilere, kurumlara haciz keyfiyetinin tebliği suretiyle haczedilir.
ÜÇÜNCÜ ŞAHISLAR TARAFINDAN İTİRAZ Üçüncü şahısların hacze bir itirazı varsa, 7 gün içinde tahsil dairesine yazılı beyanla bildirmeye mecburdur. Bildirmediği takdirde mal elinde ve borç zimmetinde sayılır. Menkul mallar aynen teslim edilemediği takdirde değeri ödenir. Üçüncü şahıs 7 gün içinde itiraz ederse, tahsil dairesi itirazı inceler. Üçüncü şahıs haklı görülürse haciz kaldırılır. Haklı görülmez ise dava yoluna gidilerek itirazın kaldırılması gerekmektedir.
HACİZ UYGULAMASINDA ZORA BAŞVURULABİLİR Haciz tatbikinde kapalı ve kilitli yerler gerekirse zorla açtırılır. Durumun gerektirdiği her türlü zora başvurabilir. Gerekirse borçlunun şahsına karşı da zor kullanılabilir.
HACZEDİLEN MALLARA DEĞER BİÇME Haczedilen mallara haczi yapan memur tarafından değer biçilir, Borçlunun müracaatı üzerine veya tahsil dairesince lüzum görüldüğü takdir de yeniden bilir kişiye değer biçtirilir.
HACZEDİLEN MALLARIN MUHAFAZASI Para, senet, kıymetli maden, mücevher, hisse senedi ve tahvil gibi menkul mallar, tahsil dairelerince muhafaza olunur. Sair mallar uygun bir yerde veya güvenilir bir şahsın kefaletiyle zilyedin kendisinde muhafaza edilir. Malları muhafaza edenler vergi dairesince yapılacak ilk talep üzerine haczedilen malları vermek zorundadırlar. Vermeyenler 15 günden 6 aya kadar hapisle cezalandırılmaları için takibe konu olurlar. Haklı bir sebebe dayanmadan zayi olmuşlarsa bedeli alınır.
MENKUL MALLARIN SATIŞI SATIŞA YETKİLİ MERCİİ Tahsil dairesi Köylerde ihtiyar kuruludur.
SATIŞ SÜRESİ ve ŞEKLİ Haczedilen menkul mallar üç ay içinde satışa çıkarılır. Bozulması, çürümesi veya değer kaybına uğraması muhtemel mallar derhal satışa çıkarılır. Mallar açık arttırma ile ihale edilir. Bozulması çürümesi muhtemel mallar direk pazarlık usulüyle ihale edilebilir. Borsası bulunan mallar borsada satılabilir. İlk artırma malın bulunduğu yerde yapılır. İlk artırmada satılamayan mallar ikinci artırma için başka il ve ilçelere götürülebilir. İlan şekli, artırmanın tarzı, yeri ve günü, alacaklı amme idaresince tespit edilir.
İHALE SÜRECİ Açık artırma ile satışa çıkarılan mal, artırma sonunda üç defa yüksek sesle duyurulduktan sonra en çok artırana ihale edilir. İlk artırmada malın belirlenen değerinin en az % 75’i aranır. Aranılan bedel teklif edilmediği takdirde 15 gün içinde ikinci artırmaya çıkılır. İkinci artırmada teklif edilen bedelin rüçhanlı alacakları ve takip masraflarını aşması aranır. Yine satılamazsa 6 ay içinde pazarlıkla satılır. Bu suretle de satılamazsa mallar borçluya geri verilir.
İHALE TUTARININ ÖDENMESİ Satılan malın bedeli tahsil edilmeden mal teslim edilemez. Ödeme için 3 gün mühlet verilebilir. Malların bir kısmı borçları karşılıyorsa diğer mallar üzerinden haciz kaldırılır. Müşteri malı almaktan vazgeçerse, mal ikinci defa ihaleye çıkarılır. Vazgeçen kişiden iki ihale arasındaki fark, zararlar ve % 5 faiz alınır. Malın satılamaması halinde ilk ihale bedeli, diğer zararlar ve % 5 faiz alınır.
GAYRİMENKUL MALLARIN HACZİ VE SATIŞI Her türlü gayrimenkul malların ve gemilerin haczi sicillerine işlenmek üzere haciz keyfiyetinin tapuya veya gemi sicillerinin tutulduğu daireye tebliğ edilmesi suretiyle yapılır. Gayrimenkul haczi bunların hasılatını ve menfaatlerini de kapsar. Tahsil dairesi, haczedilen gayrimenkullerin idaresi ve işletilmesi için gereken tedbirleri alır. Gayrimenkul haczinde, gayrimenkul kendilerine rehnedilmiş olan alacaklılara tapu dairesince hacizden haber verilir.
SATIŞA YETKİLİ MERCİİ Gayrimenkuller satış komisyonunca açık artırma ile satılır. Satış komisyonunda şunlar yer alır; İl ve ilçelerde en büyük mal memuru veya görevlendireceği kişinin başkanlığında, Belediye meclisinden bir üye, Alacaklı amme idaresinin selahiyatlı memuru, Gayrimenkulün bulunduğu yer tapu sicili memuru. Gayrimenkullere bilir kişinin görüşü alınarak satış komisyonunca değer biçilir.
SATIŞ ŞARTNAMESİ Tahsil dairesi, satılacak gayrimenkul için aşağıdaki kayıtların yer aldığı bir şartname hazırlar. Gayrimenkul malikinin adı-soyadı, Gayrimenkulün adresi, Artırmaya esas olan rayiç değer, % 7,5 oranında teminat tutarı, Gayrimenkül üzerindeki vadesi gelmemiş rehinler ile gayrimenkul üzerindeki haklar ve borç senetleriyle birlikte satışın yapılacağı, Gayrimenkulün rehni suretiyle sağlanan muaccel borçların müşteriye devredilmeyip satış bedelinden tercihan edeneceği, Ne gibi giderlerin alıcıya ait olacağı
SATIŞ İLANI Alacaklı tahsil dairesi gayrimenkul satışını, artırmadan 15 gün önce başlamak şartıyla ilan eder. İlanda satışın yapılacağı yer, gün, saat, gayrimenkulün durumu ve vasıfları gösterilir. İlanın birer örneği alakadarlara tebliğ olunur.
İHALE SÜRECİ Artırmaya katılanlardan gayrimenkule biçilmiş rayiç değerin % 7,5’u nispetinde 10.maddenin 1 ila 4.bentlerinde yazılı teminat alınır. Bunlar para, teminat mektubu, hazine bonusu ve tahvilidir. Gayrimenkul en çok artırana ihale olunur. Yalnız artırma bedeli gayrimenkul için biçilmiş olan bedelin % 75’ini bulması lazımdır. Amme alacağına rüçhanlı alacaklar bu gayrimenkul ile temin edilmişse, satış tutarının bunları aşması ve masrafları karşılaması şarttır. İhale kararının bir örneği borçluya veya temsilcisine ve gayrimenkulün tapu sicilinde hakları kayıtlı olanlardan adresi belli olanlara tebliğ edilir.
ARTIRMANIN UZATILMASI Artırmada gayrimenkule biçilen değerin % 75’i elde edilememişse en çok artıranın taahhüdü baki kalmak şartıyla artırma 7 gün uzatılır. Yine bu tutarın rüçhanlı alacakları ve masrafları karşılaması gerekir. Yoksa satış yapılamaz. Artırmalara istekli çıkmadığı zaman veya teklif edilen bedel rüçhanlı alacaklar ve masrafları karşılamadığı takdirde amme idaresi teferruğ edinceye kadar haciz devam eder. Bu zaman zarfında bir istekli müracaat eder ve idare uygun görürse 7 günlük bir ilan yapılarak en çok artırana ihale olunur. İstekli çıkmazsa tahsil dairesi uygun gördüğü zamanlarda satışa çıkabilir.
İHALE BEDELİNİN ÖDENMESİ Gayrimenkul kendisine ihale olunan kimse hemen veya verilen müddette parayı ödemezse ihale feshedilir. 7 gün müddetle artırmaya çıkarılır. Alakadarlara tebliğe gerek yoktur. Bedeli ödemeyen müşteri, iki ihale arasındaki farkının, zararları ve geçen süre için %5 faiz öder. Teminattan fark, zararlar, geçen süre için işleyen faiz (%5) mahsup edilir. Aradaki farkın amme alacağını aşan miktarın bundan mesul olan şahıstan tahsil edebilmek üzere malı satılan amme borçlusuna idarece bir vesika verilir.
TEFERRUĞ İkinci ihaleden itibaren bir yıl içinde en az bir kez daha satışa çıkarıldığı halde gayrimenkul satılamazsa alacaklı amme idaresinin talebi üzerine satış komisyonu kararıyla amme idaresince teferruğ edilir. Teferruğ değeri rayiç bedelin % 50’sidir. Gayrimenkul teferruğ kararından itibaren bir yıl satışa çıkarılamaz. Borçlu bir yıl içinde borçlarını gecikme zamlarıyla öderse gayrimenkul kendisine verilir. Teferruğ kararı verilmeden rayiç bedelin % 75’i veya fazlasıyla hariçten talip çıkarsa, alacaklı amme idaresi teferruğdan vazgeçer.
SATIŞA YAPILAN İTİRAZLAR Gayrimenkul kendisine ihale olunan kimse, o gayrimenkulün mülkiyetini iktisap etmiş olur. İhalenin feshi, gayrimenkulün bulunduğu yerin icra tetkik merciinden şikayet yoluyla istenebilir. İhalenin ilgililere tebliğ tarihi şikayet süresi olan 7 gündür. Tetkik merciinin kararı için 10 gün içinde temyize gidilebilir. Temyiz talebini, Temyiz İcra ve İflas Dairesi inceler. İhalenin feshi veya kaydın tashihi hakkında başka yargı mercilerine başvurulamaz. Tescil için tapu dairesine yapılacak tebligat, şikayet için muayyen müddetin geçmesinden, eğer şikayet yapılmışsa intacından sonra yapılır.
İFLAS YOLUYLA TAKİP VE KONKORDATO Amme alacaklarının tahsili için İcra ve İflas Kanunu hükümleri dairesinde amme borçlusunun iflası istenebilir. İflas dairesi, amme alacaklarının iflas masasına geçirilmesini temin için, hakkında iflas açılan kimseleri ve basit ve adi tasfiye şekillerinden hangisinin tatbik edileceğini bulunduğu yerdeki amme idarelerine zamanında bildirmeye mecburdur. Amme İdaresi tarafından iflas talebinde bulunulsa dahi tasdik edilen konkordato amme alacakları için mecburi değildir.
ÖRNEK : Ayakkabı mağazası işleten mükellefin, 600 milyonluk vergi borcundan dolayı mağazasındaki tüm ayakkabılara haciz uygulanmıştır. Mükellefin 5-6 milyar değerinde olduğunu iddia ettiği ayakkabılar muhafaza edildikleri depoda çürümüş, müzayede de satılamamıştır.Tüm ayakkabılar haczedildiği için mükellef mağazayı kapatmak zorunda kalmıştır. Mükellefin başkaca bir geliri de bulunmamaktadır.