1 CHAPTER

Tüketim seçenekleri Tüketicilerin tüketim seçenekleri onların gelirleri ve malların fiyatlarıyla sınırlıdır.. Bütçe doğrusu tüketicilerin tüketim sınırlarını gösteren bir doğrudur.

Tüketim seçenekleri Yanda bir bütçe doğrusu gösteriliyor. Burada 2 mal mevcuttur:Soda ve sinema . Tüketicinin gelirini daha önceden görmüştük ($40) fiyatlarıda biliyoruz.).

Tüketim seçenekleri Bu tüketici (Ayşe) bütçe doğrusu üzerinde herhangi bir noktayı seçebiliyor.Doğal olarak doğrunun iç tarafında kalan herhangi bir noktayıda.. Ancak bütçe doğrusunu sağ tarafında kalan bir nokta bütçe imkanlarının dışındadır.(Unaffordable)

Tüketim seçenekleri Bütçe denklemi Bütçe doğrusunun temel aldığı bir eşitlik(denklem) vardır.. Bütçe doğrusu: Harcamalar = Gelir Demektir.Soda fiyatı PS, soda QS , Sinema bilet fiyatı PM, sinema mikatrı QM, and gelir Y olsun. Lisa’s bütçe denklemi: PSQS + PMQM = Y.

Tüketim seçenekleri PSQS + PMQM = Y Her 2 tarafı PS, e bölelim: QS + (PM/PS)QM = Y/PS Her 2 taraftan (PM/PS)QM çıkarırsak : QS = Y/PS – (PM/PS)QM Buluruz Y/PS is Lisa’nın soda cinsinden reel geliridir. PM/PS göreli fiyatlardır yani yani bir biletin soda cinsinden fiyatı.

Tüketim seçenekleri Fiyatlar değişince ne olur? Sinema bilet fiyatı değişince bu maldan alınan miktar değişiyor. Ancak soda cephesinde durum aynıdır zira sodanın fiyatı değişmemiştir sadece sinema bileti değişmiştir bu durumda yeni bütçe eğrisinin A noktası sabit ancak diğer ekseni kesen kısmı hareket etmektedir.(tıpkı pergel gibi)

Tüketim seçenekleri Gelir değişirse Gelir değiştiğinde bütçe eğrisi sağa yada sola kayar fiyat oranları değişmez. Bütçe eğrisinin eğimi değişmiyor zira bu eğimi fiyat oranları belirler.

Tercihler ve kayıtsızlık eğrisi Kayıtsızlık eğrisi tüketicinin aynı faydayı elde ettiği noktaların birleştirilmesinden oluşur. Bu noktalar arasında tüketici tercih yapmaz. C noktasında , Ayşe 2 sinema ve 6 soda tüketmeyi seçiyor.

Tercihler ve kayıtsızlık eğrisi Ayşe tüm seçeneklerini şöyle sınıflandırıyor:tercih edilenler, tercih edilmiyenler ve aynı faydayı sağlayanlar. Kayıtsızlık eğrisi C noktasına eşdeğer fayda veren seçenekleri temsil ediyor. Mesela G böyle bir tercih. Ayşe C ve G arasında kayıtsız kalıyor.

Tercihler ve kayıtsızlık eğrisi KE’nin sağ tarafında her seçenek tercih edilir. KE’nin üstündeki her nokta bunların solunda kalan herjangi bir noktaya tercih edilir..

Tercihler ve kayıtsızlık eğrisi Burada iki adet KE var. Demin gördüğümüz I1. I0 ise bunun solunda kalan I1. Ayşe I1 üzerindeki herhangi bir noktayı I0 eder.

Tercihler ve kayıtsızlık eğrisi I2 ise above I1 üzerinde kalan bir KE. Lisa prefers any point on I2 to any point on I1 . For example, Lisa prefers point J to either point C or point G.

Tercihler ve kayıtsızlık eğrisi İkame edilebilirlik KE’nin şekli bu 2 malın kendi aralarında ikame edilebilirliliklerini tayin eder.Aşağıda sol tafafta tipik bir KE ,ortada ikame malları sağ tarafta ise tamamlayıcı mallar var. .

Tercihler ve kayıtsızlık eğrisi En iyi tüketim seçeneği Bütçe eğrisinin imkanları dahilinde Ve en yüksek kayıtsızlık eğrisi üzerinde kalma

Tercihler ve kayıtsızlık eğrisi En iyi seçenek burada C. .Ayşe F noktasında daha daha fazla soda ancak daha az sinemayı tüketebilecek maddi imkan sahip. H noktasında ise daha fazla sinema daha az soda imkan dahilinde.. Ancak F,I ve H noktaları arasında kayıtsız kalır ancak C yi I ya tercih eder.

Tercihler ve kayıtsızlık eğrisi F noktasında Ayşe bütçe doğrusu üstünde ve I0 KE üzerinde. H noktasında yine bütçe doğrusu ve I0 KE üzerinde. I noktası aynı eğri üstünde ama bütçe tamamen kullanılmamış. Dolaysıyal C en iyi nokta çünkü hem daha yüksek KE üzerinde hemde bütçe tam kullanılır

Öngörü Fiyat değişirse Tüketilen mal miktarı değişiyor buna fiyat etkisi denir. Yanda üstteki grafik (bütçe ve KE) ile alttaki talep eğrisi bağlantısı gösteriliyor. Başlangıçta bilet fiyatı $8 iken Ayşe C noktasında tüketici dengesine ulaşmıştı.Bu noktada tüketilen 2 sinema ve bilet fiyatı alt grafikte A noktasında veriliyor.

Öngörü … Sinema bilet fiyatı $4’a düşüyor. Bütçe doğrusu sağa doğru kayıyor (pergel şeklinde) Ayşe’nin yeni tercih noktası şimdi J noktası oluyor. Bu durumda hem fiyat ve miktar değiştiğinden Ayşe bu rakamlara karşı gelen B noktasına talep eğrisi üzerinde ulaşıyor.

Öngörü … Gelirdeki değişme Gelirdeki değişimin talep edilen miktar üzerindeki etkisine gelir etkisi denir. Yandaki grafiklerde Ayşe’nin gelirindeki bir azalmanın etkisi gösterilmektedir. Başlangıçta a grafiğindeki Ayşe J noktasındaki denge rakamları (fiyat ve miktar) talep eğrisi üzerinde de gösteriliyor. D0 grafik (b).

Öngörü … Ayşe’nin geliri azalınca bütçe eğrisi paralel şekilde sola kayar grafik (a). Şimdi is K noktasında yeni bir tüketici dengesine ulaşır. Bu gelir değişikliğinin talep üzerindeki etkisi talebin sola kayması şeklinde gösterilir.grafik (b).

Öngörü … İkame etkisi ve Gelir etkisi normal mallarda fiyat düşmesi talep edilen miktarı artırıyor demiştik. Bu olayı yani fiyatın miktar etkisini Kayıtsızlık eğrilerini (KE) kullanarak iki yönden inceleyebiliriz: İkame etkisi Gelir etkisi

Öngörü … Başlangıçta Ayşe’nin $40 lık geliri vardır , bilet fiyatı $8, ve tüketici dengesi C noktası. Bilet fiyatı $8 ‘dan $4 a düşünce bütçe eğrisi dışarı doğru kayar.(rotasyon) Ayşe’nin yeni denge noktası J. C ‘den J ‘ye hareket fiyat etkisidir.

Öngörü … Bu C den J ‘ye hareketi iki aşamayla göstereceğiz. İlki ikame, diğeri gelir etkisidir..

Öngörü … İkame etkisi ikame etkisi fiyat değiştiğinde miktar o şekilde değişirki tüketici aynı KE üzerinde kalmaktadır. Aynı KE’de kalması tüketicinin refahında (elde ettiği faydada) bir değişiklik olmadığını , sadece ucuzlayan maldan göreli olarak daha fazla alacak şekilde miktarları ayarladığını gösterir.

Öngörü … Bu ikame etkisini ayrıştırmka için Ayşe’ye hayali bir gelir indirimi uygularsak: Ayşe aynı KE üzerinde kalmakta ancak bilet fiyatı ucuzladığında daha fazla sinema.Bu durumda C’den K ‘ye geliyor. C den K ye harekete ikame etkisi denir.

Öngörü … Bunun yönü hep kalır: Göreli fiyatlar düşünce tüketici bu malı diğerleri yerine ikame eder.. İkame etkisi talep eğrisinin aşağıya doğru eğimli olmasınının birinci nedenidir.

Öngörü … Gelir etkisi Şimdi geliri etkisini ayrıştırmak Ayşe’nin kesilen gelirini iade edelim. Ayşe bu durumda I2 ve tüketici dengesi J ‘ye ulaşır. K den J ye hareket gelir etkisini gösterir.

Öngörü … Sinema normal maldır. Daha fazla gelirle daha fazla film seyretmektedir—the gelir etkisi pozitif oluyor. Normal mallarda gelir etkisi ikame etkisini güçlendirir.