PROBLEM ALANLARINA GÖRE REHBERLİK DR.DİĞDEM SİYEZ
Kişisel-Sosyal Rehberlik Eğitsel rehberlik Mesleki rehberlik YAŞAMAYI ÖĞRENME ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME ÇALIŞMAYI ÖĞRENME
Eğitsel rehberlikte amaçlar Öğrencinin okula ve çevresine uyum sağlamasına yardım etmek Üst öğrenim kurumları hakkında öğrencilere bilgi verme Alan ve ders seçimine yardım etme Eğitsel kol etkinliklerine katılımı sağlama Okul başarısını geliştirmesine yardım etme Başarsızlığa yol açan etmenleri belirleyerek ortadan kaldırmaya çalışma
Eğitsel rehberlikte amaçlar Verimli ders çalışma alışkanlığını kazandırılması Okul içi ve okul dışı sınavlar hakkında bilgi verme Okuma ve öğrenme güçlüğü olan çocukları belirleyerek gerekli yönlendirmeleri yapma Üstün yetenekli öğrencileri belirleme ve yönlendirme Eğitsel yaşantılar ile mesleki yaşantılar arasındaki ilişkiyi anlamalarını sağlama
c) Öğrencilerin motivasyonlarını destekleme ve artırma, Eğitsel Rehberlik Madde 7- Her öğrenciye, kendine özgü yetenek, ilgi, meslekî değer, başarı ve motivasyonu oranında eğitim-öğretim uygulamalarıyla uyum sağlaması, özelliklerine ve gelişimine uygun programlara yönelmesi için gerekli hizmetler verilir. Bu hizmetler ; a) Öğrencileri okula, okuldaki alanlara, çeşitli etkinliklere, yeni durumlara alıştırma ve yönlendirme, b) Öğrencilerin etkili öğrenme ve çalışma becerileri geliştirmelerine yardım etme, c) Öğrencilerin motivasyonlarını destekleme ve artırma, d) Özelliklerine uygun üst öğrenim kurumlarına yönlendirme olarak ele alınır.
Eğitsel rehberliğin özellikleri Daha çok bilgi vermeye dönüktür Her öğrenim düzeyinde sunulur Genelde gruplar halinde bu etkinlikler yapılır Okul psikolojik danışmanı, öğretmen ve veliler ile idarenin işbirliği önemli
Eğitsel rehberlik ile ilgili olarak öğretmenlerin rolleri Sınıf içinde uygun bir öğrenme atmosferi oluşturma Sınıf içerisinde öğrencilerin bireysel farklılıklarını ortaya çıkaran bir ortam oluşturma Öğrenmeyi her birey için anlamlı hale getirme Öğrencilerin çalışma alışkanlıklarını destekleme, Öğrencilerin okul yaşantılarının daha doyumlu hale gelmesine yardım etme
Eğitsel rehberlik kapsamında yapılan etkinlikler Eğitsel rehberlik hizmetleri bir bakıma öğrencinin "öğrenmeyi öğrenmesi"ni sağlamaya çalışır. Bu amaçla da öğrenciye; zamanı iyi kullanma, verimli ders çalışma yolları, plan yapma ve uygulama, öğrenmeye güdülenme, öğrendiklerini unutmadan bellekte saklama, sınavlara hazırlanma, kaynaklardan yararlanma, yeteneklerini geliştirme, öğrenme engellerini aşma, eğitsel seçimler yapma vb. Kaynaştırma eğitimindeki öğrencilerin gelişimini izleme pek çok konuda öğrencinin olumlu tutum ve alışkanlıklar geliştirmesine yardım hizmetleri, eğitsel rehberliğin kapsamına girer
.Bu tip becerilerin kazanılması ve öğrenmeye ilişkin olumlu tutumların geliştirilmesinde kuşkusuz ilköğretim son derece önemlidir
Eğitsel rehberliğin kapsamı Bu hizmetler sürdürülürken öğrencilerin eğitsel güçlükleri ve çözümleri konusunda velilere yönelik etkinlikler, bu konularla ilgili olarak araştırma ve izleme çalışmaları da doğal olara eğitsel rehberlik hizmetleri kapsamındadır.
Eğitsel rehberliğin kapsamı hizmetler verilirken genel olarak rehberlik anlayışında benimsendiği gibi "gelişimsel bir yaklaşım" benimsenmelidir. Çünkü önemli olan çocuğun gelişimini dengeli ve uyumlu sürdürmesidir. Genel olarak çocuğun dönemlere özgü ihtiyaçlarını karşılayacak yeterlilikleri kazandırmak ve "eğitsel gelişim görevleri"ni başarmasına yardımcı olmak esastır.
Eğitsel rehberlik Eğitsel rehberlik hizmetleri sürekli olmalıdır. Bu hizmetlerden bir kısmı kimi dönemlerde daha çok önem kazansa da, öğrenim sürecini hemen her evresinde gereklidir Örneğin ?
Eğitsel rehberlikden hangi öğrenciler yararlanmalı bu hizmetlerin sadece başarısız öğrencileri kapsadığı gibi yanlış bir düşünce vardır. Oysa Bu hizmetler tüm öğrenciler yöneliktir.
Eğitsel rehberlik Eğitsel rehberlik hizmetleri genel olarak öğrencilere tek tek değil, gruplar halinde sunulur. Diğer bir deyişle sınıf rehberliği yöntemi benimsenir. Ancak gerekli durumlarda bireysel yöntemlerin uygulanması, ihtiyaç duyan öğrencilerle teke tek sürdürülmesi de gerekebilir.
Eğitsel rehberlik Eğitsel rehberlik hizmetlerinde takım çalışması esastır. Yönetici, öğretmenler, uzmanlar ve okuldaki diğer personelin işbirliği gerekir.
ÖRNEK ETKİNLİKLER
Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Yapılabilecek Etkinlikler Okul öncesi eğitim kurumlarında daha çok öğrencinin bulunduğu yeni ortama hazırlama ve uyumu. AMAÇ: Okumayı sevme. Etkinlikler: 1. Çocuklara sevecekleri masal ve hikayeler okuyunuz. 2. Herhangi bir durumda ödül olarak kitap armağan ediniz. 3. Doğum günlerinde kitap armağan etmelerini teşvik ediniz. 4. Çevrede kitap fuarı açıldığında gezi düzenleyiniz. 5. Okulda hangi etkinlikleri sevdiklerini sorunuz ve bunların anlara ne sağladığını tartışınız
İlköğretim I. Kademede Yapılabilecek Etkinlikler İlköğretim I. kademede yapılması gereken eğitsel rehberlik uygulamaları olarak aşağıdakiler planlanabilir: - Oryantasyon - Okul ve sınıf kurallarını öğretme ve uygulama - Yönergeleri izleme - Etkin çalışma yöntemlerini öğrenme - Zamanı planlama ve etkin kullanma becerisi kazandırma
Etkin Çalışma Yöntemleri: Öğrencilerin okul başarısını etkileyen fizyolojik, sosyo-kültürel, ekonomik ve psikolojik pek çok etken olabilir. Bunlar içinde en önemli etkenlerden biri de kuşkusuz öğrencilerin etkin çalışma yöntemlerini kulanmayışlarıdır. Birçok öğrnci zamanının çoğunu çalışmaya ayırdığı halde başarısız olmaktan yakınır. Oysa başarı, çalışmaya ayrılan süre kadar bu sürenin verimli kullanılması ile ilişkilidir. Genel olarak öğrencilerin şu alanlarda kendilerini geliştirmeleri önerilir: - Zamanın iyi planlanması - Çalışma ortamının düzenlenmesi - Çalışma sürelerinin ve aralıklarının planlanması - Not tutma - Aktif dinleme - Hızlı ve etkili okuma - Özet çıkarma - Hafızayı güçlendirme - Güdülenme
İlköğretim II. Kademede Yapılabilecek Etkinlikler İlköğretim I. kademede gerçekleştirilen eğitsel etkinliklerin birçoğu, II. kademede de gereklidir ve bu dönemde de sürdürülür. İlköğretim II. dönemde özellikler, öğrencinin üst eğitim kurumlarını tanıma, plan yapma ve yürütme becerileri kazanma, ilköğretimi bitirme ve ortaöğretime geçişteki sınavlara hazırlanma, sınav teknikleri konusunda beceri kazanma gibi etkinlikler eğitsel rehberlik kapsamında yer alır
KARARLARIMIN GÜCÜ Sınıf:8.sınıf Süre:40 dk. Yeterlik Alanı:Eğitsel Başarı Kazanım:Vereceği kararların geleceğe olan etkilerini fark eder. Araç-Gereç:Senaryolar
SÜREÇ Öğrencilere aşağıdaki senaryolar verilir ve ilgili soruları cevaplamaları istenir. Atalay sekizinci sınıf öğrencisidir. Ders çalışmayı sevmediği için ilköğretimden sonra babasının yanında çalışmaya karar vermiştir. Atalay ne ile ilgili bir karar verdi? Sizce Atalay bu kararı neden verdi? Atalay’ın verdiği bu kararın muhtemel sonuçları nelerdir? Verdiği bu kararın geleceği üzerindeki muhtemel etkileri nelerdir?
Senaryo 2: Ayşe yedinci sınıf öğrencisidir. Katıldığı birçok resim yarışmasında dereceye girmiştir. Resim yapmaya ilgisi olduğu için güzel sanatlar lisesinin sınavlarına girmeye karar verir. Ayşe ne ile ilgili bir karar verdi? Sizce Ayşe bu kararı neden verdi? Ayşe’nin verdiği bu kararın muhtemel sonuçları nelerdir? Verdiği bu kararın geleceği üzerindeki muhtemel etkileri nelerdir?
Göksel altıncı sınıf öğrencisidir Göksel altıncı sınıf öğrencisidir. Fen lisesi sınavlarını kazanmak istemektedir. Sınavda başarılı olmak için planlı bir şekilde ders çalışmaya karar verir. Göksel ne ile ilgili bir karar verdi? Sizce Göksel bu kararı neden verdi? Göksel’in verdiği bu kararın muhtemel sonuçları nelerdir? Verdiği bu kararın geleceği üzerindeki muhtemel etkileri nelerdir?
Öğretmen tahtaya aşağıdaki tabloyu çizer ve öğrencilerin senaryolar için verdiği cevapları tabloya yerleştirir. Verilen karar Verilen kararın geleceğe olan etkileriAşağıdaki sorularla grup etkileşimi devam eder? Bugüne kadar hangi kararları aldınız? Bu kararlar hayatınızı nasıl etkiledi? Geleceğe dönük aldığınız kararlar var mı? Aldığınız bu kararların sonuçları hayatınızı nasıl etkiledi? Bu etkinliğin sonunda öğrencilere neler kazandıkları sorulur ve paylaşımlar alınır. Verilecek kararların geleceğe olan etkilerini fark etmenin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
ÇEVREMİZDE NELER VAR? 9.sınıf 40 dk. Okula ve Çevreye Uyum Okul ve çevresindeki eğitsel ve sosyal imkânlardan yararlanır.
SÜREÇ [Bu etkinlik ile ilgili olarak öğrenciler bir önceki hafta gruplara ayrılır ve her bir grubtan aşağıda sıralanan okul çevresindeki eğitsel, kültürel ve sosyal kurumlarla ilgili araştırma yapmaları, kurum ile ilgili (adı, adresi, hizmet saatleri, varsa ücreti, yararlanma koşulları, üyelik, kayıt gibi) bilgileri toplamaları ve bir broşür hâline getirmeleri istenir: Kütüphaneler Spor salonları Sağlık kuruluşları ç. Tiyatro, müzik, dans, drama vb. kurslar Sinema ve tiyatrolar, gösteri merkezleri İngilizce, bilgisayar, diksiyon vb. kurslar Eğlence merkezleri Gençlik merkezleri Gönüllü çalışabilecekleri huzurevleri ve çocuk yuvaları vb. Öğretmen, okul ve çevresindeki eğitsel, kültürel ve sosyal kurumlar ile ilgili küçük bir araştırma yaparak öğrencilerin topladıkları bilgilere eklemeler yapabilir.]
Öğrencilerden bu etkinliğe yönelik yaptıkları araştırma sonuçlarını, hazırladıkları bilgileri gruplar hâlinde sınıfa sunmaları istenir. Bu kurum, kurs ve merkezlerden yararlanan öğrencilerden yaşantılarını paylaşmaları istenir. Öğrencilerin belirtmediği farklı kurum, kurs ve merkezler varsa eklenir. Tüm gruplardan bu konudaki bilgilerini paylaştıktan sonra hazırladıkları broşürleri sınıf veya okul panolarında sergilemeleri istenir. Daha sonraki günlerde çevrede yeni yerler açılırsa veya var olanlarla ilgili yeni bilgiler edinirlerse sınıfla paylaşabilecekleri ve hazırlanan panolara ekleyebilecekleri belirtilir. Bu etkinliğin sonunda öğrencilere neler kazandıkları sorulur ve paylaşımlar alınır. Okul ve çevresindeki eğitsel ve sosyal imkânlardan yararlanmanın önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. Yıl sonunda öğrencilerin, okul ve çevresindeki eğitsel ve sosyal imkânlardan yararlanıp yararlanmadıklarına ilişkin izleme çalışması yapılır.