Siyaset ve Etik Ergun V. Taşdemiroğlu Burak Ödev Yekta Doğan Okhan Gedik

Etik Nedir? Etik veya en yalın tanımıyla töre bilimi. Etik terimi Yunanca "ethos" yani "töre" sözcüğünden türemiştir ahlak, ahlakla ilgili demektir ama aralarında farklar vardır. Etik; doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı,iyiyle kötüyü, adil ile adil olmayanı ayrıt etmek ve doğru,haklı ,iyi ve adil olduğuna inandığımız şeyleri yapmaktır.

Siyaset Nedir? * Siyaset yönetme sanatı veya bilimidir. * Hükümet/devlet icraatlarını etkileme, değiştirme veya yönlendirmek işidir. * Devlet yönetimini veya kontrolü ele geçirme ve elde tutma bilgisi veya sanatıdır. * Bireyler ve gruplar arasında güç ve liderlikle ilgili olan rekabettir. * Bir takım maharet ve hünerlerle, çoğu kez dürüst veya ahlaki olmayan şekilde uygulamalarla karakterize edilen etkinliklerdir. * Bir toplumda yaşayan insanlar arasındaki ilişkiler karmaşasının bir toplamıdır.

Siyasette Uyulması Gereken Etik Kurallar Saydamlık Tarafsızlık Dürüstlük Hesap verebilirlik Kamu yararını gözetme

Alınabilecek Önlemler Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı Seçim Harcama Tutarı Bildirimi Ticari Faaliyetlerin Devri Siyasi Etik Komisyonu Dokunulmazlıkların Kaldırılması

Çıkar Çatışması Siyasette çıkar çatışması; “birincil menfaate (ülkenin menfaati) dair profesyonel muhakemenin var olduğu durumlar dizgesinin, finansal kazanç gibi ikincil bir menfaat tarafından haksız olarak etkilenme eğiliminde olmasıdır. (Thompson, 1993: 573-76; Carney, 1998: 4). Daha basit bir anlatımla, bir kamu görevlisinin kendisi ve yakınlarının ya da özel bir ilişkisi olduğu kişi şirket ve kuruluşların devletle olan ilişkilerinde bir görev ya da rol üstlenmesi ve kişisel menfaatin, kamu menfaatiyle çatışmasıdır.

Okulumuz adına çok önemli bir ismin hayatından bir örnek Hasan Âli Yücel Kimdir? 1933-1935 arasında Milli Eğitim Bakanlığı Orta Eğitim Genel Müdürlüğü yaptı. 1935’te İzmir milletvekili seçildi. 1938’de Celal Bayar hükümetinde Milli Eğitim Bakanlığı’na getirildi. 1946’ya kadar Refik Saydam ve Şükrü Saracoğlu hükümetlerinde de aynı görevi sürdürdü. Birinci Eğitim Şürası’nı topladı. Ankara Fen ve Tıp fakültelerini, İzmir Yüksek Ticaret ve İktisat Okulu’nu, Balıkesir ve Edirne öğretmen okullarını eğitime açtı. Yüksek Mühendis Okulu’nun İstanbul Teknik Üniversitesi’ne dönüşmesini sağladı.

Vaka Örneği #1 Hasan Ali Yücel, Milli Eğitim Bakanlığı yaptığı dönemde, oğlu liseden mezun olur. Oğlu ve onun yakın arkadaşı olan Gazi yurtdışında eğitimlerini sürdürmek ve burs almak için Milli Eğitim Bakanlığına başvururlar. Fakat yalnızca bir öğrenciye burs verilebileceği için, içlerinden birisi öğrenimine Türkiye’de devam etmek zorundadır. Hasan Ali Yücel oğlunun başarısını göz ardı ederek, burs imkanını Gazi’ye tanır. Bu vakada siyasi bir kimliğin, görevini çıkar çatışmasına dayatmaksızın sürdürdüğü açık bir şekilde görülmektedir. Hasan Ali Yücel, sonradan ünlü bir edebiyatçı olacak olan oğlu Can Yücel’le arasındaki akrabalık bağının, görev etiğini etkilemesine izin vermeden, bugün dünyaca ün kazanmış beyin cerrahımız Prof. Dr. Gazi Yaşargil’in yurtdışında eğitim almasını sağlamıştır.

Vaka Örneği #2 Türkiye Futbol Süper Ligi 2005-2006 sezonu sonrası, ülkemizde geçerli olan; 5 yıl Türkiye’de futbol oynamış sporcunun Türk vatandaşlığına geçebilmesini mümkün kılan yasaya rağmen, Futbol’da daha önce benzeri görülmemiş bir şekilde Marcio Nobre isimli Brezilya vatandaşı henüz 2,5 yıl olmasına rağmen Türk vatandaşlığına hak kazanmıştır. O dönem transfer olduğu klübün yöneticisi Murat Aksu’nun babası Abdülkadir Aksu İçişleri Bakanlığı görevini sürdürmekteydi.