Deniz Ticareti Hukuku 19-20/11/2012 .

Deniz Ticareti Kişileri – 1/4 1. Donatan (“DT”) a) Malik (TTK m. 1061 f. 1) b) İşleten (“gemi işletme müteahhidi”) → TTK m. 1061 f. 2 Örn: gemi kirası (bareboat charter); finansal kiralama (leasing) Ortak payda = ? - Başka örnek = ? GK / TK olabilir; uygulama: AŞ ve Ltd.

Deniz Ticareti Kişileri – 2/4 2. Donatma İştiraki TTK m. 17, m. 44 f. 2, m. 1064-1087 Paylı (müşterek) mülkiyet (TMK m. 688) + deniz ticaretinde kullanma (Karş. TBK m. 638 f. 1) Ortak temsilci: gemi müdürü Uygulaması yok!

Deniz Ticareti Kişileri – 3/4 3. Gemi Adamları (TTK m. 934): Kaptan → zilyetlik (TMK m. 975: dolaylı - dolaysız) Zabitler Tayfalar “Gemide çalıştırılan diğer kişiler” = ? (→ TTK m. 1062 f. 1) Deniz İş ve İdare Hukuku (özel mevzuat).

Deniz Ticareti Kişileri – 4/4 4. Sözleşme Tarafları a) Operator : işleten / işletici = ? b) Charterer : çarterer = bareboat (çıplak gemi), time (zaman çarteri), voyage (yolculuk çarteri) c) Manager : yöneten / yönetici = donatanın verdiği yetki uyarınca gemiyle ilgili iş ve işlemleri donatanın hesabına yürüten kişi = ?

Sözleşme Dışı Borç İlişkileri Deniz Hukuku’nda Haksız Fiiller ve Diğer Sözleşme Dışı Borç İlişkileri = Gemi ile veya gemiden sebep olunan zarar hakkında kurallar. = Deniz Hukuku özel hükümleri TBK ve diğer mevzuat hükümlerinin yerine veya yanına (ayrı ayrı ele alınacak).

Donatanın Sorumluluğu – 1/9 I. Donatanın Sorumluluğu “Borç ve sorumluluk” [-den/-ile sorumluluk] A) Donatan’ın (“DT”) haksız fiilden (“H/F”) doğan sorumluluğu 1. Gerçek Kişi DT Özel hüküm yok → TBK m. 49.

Donatanın Sorumluluğu – 2/9 2. Tüzel Kişi DT → Organlar ve yardımcı kişiler için sorumluluk Organlar → TTK m. 126 → şirketler için TMK m. 50 f. 2’ye atıf = “Organlar, hukukî işlemleri ve diğer bütün fiilleriyle tüzel kişiyi borç altına sokarlar.”

Donatanın Sorumluluğu – 3/9 B) Gemi Adamları (“G/A”) İçin Sorumluluk 1. Temel Hüküm TTK m. 1062 f. 1 c. 1: DT, gemi adamlarının [...] görevlerini yerine getirirken işledikleri kusur sonucunda üçüncü kişilere verdiği zararlardan sorumludur.

Donatanın Sorumluluğu – 4/9 G/A: (TTK m. 934) → kapsamı? (kılavuz, römorkör, radar operatörü, istifçi, palamarcılar ?) → 3 görüş: (1) “gemi”yle (içeride/dışarıda) ilgili herkes; (2) “gemi”deki örgütlenmeye (içeride) dâhil olan herkes; (3) DT’nin talimat/denetimine tâbi herkes. Kılavuz: TTK m. 1062 f. 1 c. 1!

Donatanın Sorumluluğu – 5/9 “Görevini yaparken” → dar ve geniş yorum “İşlediği kusur” → G/A’nın kusuru şart Kaptan: ağırlaştırılmış kusur (“tedbirli bir kaptan” TTK m. 1088-1089) Dikkat: DT kusuru aranmaz Kusurun belirlenmesi, hukuka aykırılık, zarar, nedensellik bağı → genel hükümler

Donatanın Sorumluluğu – 6/9 DT (TTK m. 1061) “kusursuz” sorumlu G/A’nın kusurlu olduğu halde ve ölçüde DT sorumlu → Olağan sebep sorumluluğu - Tehlike sorumluluğu değil. Dikkat: “yükle ilgililer”e karşı sorumluluk saklı (c. 2) = navlun sözleşmesinde ele alınacak.

Donatanın Sorumluluğu – 7/9 2. Tamamlayıcı kurallar Gemi alacaklısı hakkı (TTK m. 1320 f. 1 b. [b] ve [e]) Zamanaşımı (“ZA”): 1 yıl (TTK m. 1326, 1327) Başlangıç: alacağın doğduğu tarih (TTK m. 1326 f. 1 b. [b]).

Donatanın Sorumluluğu – 8/9 C) “Adam Çalıştıran” Sıfatıyla Sorumluluk = TBK m. 66 TTK m. 1062 dışında: uygulanır TTK m. 1062 ile yarışma var mıdır? Önemi: ??? (özellikle 3 fark) Yargıtay: istikrarsız / öğreti: tartışmalı Sınırlı Sorumluluk → önemini yitirdi Uygulansın, TBK m. 66 = ek güvence.

Donatanın Sorumluluğu – 9/9 Ç) Enkaz Kaldırma LimanlarK (14/4/1925, 618) m. 7 (21/9/1935, 2829): Nerede: Limanlar içinde batmış Ne: gemi ve eşya Şart: seyir ve seferin güvenliğine engel İdari yetki: Liman Bşk tarafından tayin edilecek sürede Sorumlu kim: “sahip”, kaptan ve acente mecbur! Yaptırım: Lim Bşk yapar veya yaptırır, enkaz satılır, bedeli Hazineye irat kaydedilir → bedel, masraftan çoksa artan kısım ilgilisine başvuru üzerine verilir.