ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GEDİZ HAVZASI KORUMA EYLEM PLANI
SUNUM İÇERİĞİ EYLEMLER Evsel Atıksu Arıtma Tesisleri Münferit Sanayiler ve OSB Atıksu Arıtma tesisleri Katı ve Tehlikeli Atık İşleme, Geri Kazanım ve Bertaraf Tesisleri Dere Yatağının Temizlenmesi ve Islahı Erozyonla Mücadele ve Ağaçlandırma Zirai Kaynaklı Kirliliğin Kontrolü Nehir Su Kalitesinin İzlenmesi
HAVZANIN GENEL DURUMU YERLEŞİM ALANLARI İl İlçe Belde Manisa 14 60 İzmir 3 Uşak 2 Kütahya 16
HAVZA KORUMA EYLEM PLANI KAPSAMINDA YAPILAN TOPLANTILAR HKEP Hazırlık Toplantısı Kapsamında; 1. Hazırlık Toplantısı 31.01.2008 tarihinde İzmir’de; 2. Hazırlık Toplantısı 28.03.2008 tarihinde İzmir’de; D.S.İ. II. Bölge Müdürlüğü’nde yapılan ve Sayın Bakanımızın da bulunduğu geniş katılımlı Gediz Havza Koruma Eylem Planı toplantısında plan çerçevesinde kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacak çalışmalar görüşülmüştür. Mayıs 2008 tarihinde Eylem Planına uygulanmaya başlanmıştır. HKEP Değerlendirme Toplantıları Kapsamında; 1. Değerlendirme Toplantısı 12.11.2008 tarihinde Manisa’da yapılmıştır. 2. Değerlendirme Toplantısı 21.05.2009 tarihinde İzmir’de yapılmıştır. 3. Değerlendirme Toplantısı 11.12.2009 tarihinde Manisa’da yapılmıştır. 4. Belediye Değerlendirme Toplantısı 15.02.2011 tarihinde Manisa’da yapılmıştır. 5. Belediye Değerlendirme Toplantısı 26.04.2011 tarihinde Manisa’da yapılmıştır. 6. Değerlendirme Toplantısı 15.05.2011 tarihinde Manisa’da yapılmıştır. 7. Değerlendirme toplantısı 13.02.2012 tarihinde Manisa’da yapılmıştır. 8. Değerlendirme toplantısı 19.03.2012 tarihinde Manisa’da yapılmıştır. 9. Değerlendirme toplantısı 22.05.2012 tarihinde Ankara’da yapılmıştır. 10. Değerlendirme toplantısı 03.08.2012 tarihinde Manisa’da yapılmıştır. 4
Yapılan toplantılar sonucunda; Havzadaki sorunlar tespit edilmiştir, Belediyeler, Sanayiciler, ilgili Kurumlarla bir araya gelinerek çözüm yolları geliştirilmiştir, Belediyeler ve sanayiciler üzerlerine düşen görevleri iş takvimlerine uygun yerine getirirse sorunların çözüleceği tespitinde bulunulmuştur.
TEDBİR STRATEJİSİ Dokümanlar Strateji Hedef 9. Kalkınma Planı (2007-2013) Havza Koruma Tedbirler UÇES(2007) 2023’e kadar yıllar bazında maliyetler hesaplandı. Tüm altyapı = 2023 Çevre Kanunu >100.000 = 2010 50.000-100.000 = 2012 10.000-50.000 = 2014 2.000 -10.000 = 2017 Atık Su Arıtımı Eylem Planı(2008-2012) -Mevcut durum tespiti, -Havzalar önceliklendirildi, -Hedefler öngörüldü. Çevre Kanunu esas alındı Havza Koruma Eylem Planları 11+4 (Güncelleniyor) havza için HKEP yapıldı. - 60. Hükümet Programı - 61. Hükümet Programı Kentsel Altyapının iyileştirilmesi - N>50.000 AAT tamamlanması - N<25.000 olan belediyelere AAT için %50 hibe ve uygun kredi 2012 2010-2015
Evsel Atıksu Arıtma Tesisleri
BELEDİYELER GELİŞMELER AÇIKLAMALAR Manisa Merkez (301.218) AAT uygulama projesi İlbank A.Ş.' ye teslim edilmiştir İlbank Genel Müdürlüğünce inceleniyor. Manisa Turgutlu (119.985) AAT B etabı için zemin etüdleri yapılmıştır, 2. kademe üniteleri ile ilgili kamulaştırma sorunları bulunmaktadır. Manisa Akhisar (104.777) AAT inşaatının %83’ ü tamamlanmış, AAT 2012 sonunda işletmeye alınacaktır. Manisa Salihli (97.810) İhale sonucu 14.05.2012 KİK kararı ile iptal edilmiştir. 28.08.2012 tarihinde tekrar ihaleye çıkılacaktır Manisa Alaşehir (47.722) AAT için zemin etüdleri tamamlanmış, İlbank A.Ş.’ nin bildirdiği eksiklikler tamamlanmaktadır. Manisa Kula (24.713) İnşaatın beton kısmının %80’i tamamlanmıştır. Manisa Demirci (20.350) AAT yer seçimi yapılmış, kurumlara AAT yeriyle ilgili görüş sorulmuştur.
BELEDİYELER GELİŞMELER AÇIKLAMALAR Kütahya Gediz (20.113) Mevcut AAT ihtiyacı karşılamamaktadır. Yeni AAT için proje aşaması tamamlanmış, inşaat ihalesine çıkılacaktır Manisa Saruhanlı (15.364) AAT 2012 sonunda işletmeye alınacaktır. Manisa Sarıgöl (13.758) AAT projesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmıştır. 2012 SUKAP listesine eklenmiştir. Manisa Gördes (10.411) İlbank A.Ş. ile AAT projesi çalışmaları başlatılmıştır İZSU İçişleri Bakanlığına yazı yazarak arıtmasının yapılıp yapılamayacağını netleştirecek Manisa Selendi (6.609) AAT yer seçimi tamamlanmış, kamulaştırma davası devam etmektedir. Manisa Köprübaşı (5.267) AAT yeri için belirlenen yer DSİ' den satın alınacaktır. İlbank A.Ş. tarafından kanalizasyon şebeke projesi yaptırılacaktır
BELEDİYE GELİŞMELER Manisa Ahmetli (9.878) AAT işletmede Manisa Gölmarmara (9.734) İzmir Kemalpaşa (73.423) İzmir Menemen Asarlık (122.722) İzmir Foça (28.629)
2011 SUKAP LİSTESİNDE YER ALAN BELEDİYE LER 2011 SUKAP İçmesuyu Atıksu İL 2011 SUKAP LİSTESİNDE YER ALAN BELEDİYE LER 2011 SUKAP İçmesuyu Atıksu MANİSA AKHİSAR √AAT BALLICA √ BEYOBA DAĞDERE KAYALIOĞLU MECİDİYE SÜLEYMANLI ZEYTİNLİOVA ALAŞEHİR ULUDERBENT YEŞİLYURT BORLU DEMİRCİ İCİKLER MAHMUTLAR GÖRDES √AAT ve Yağmursuyu Şebekesi AŞAĞIÇOBANİSA KARAAĞAÇLI MURADİYE
2011 SUKAP LİSTESİNDE YER ALAN BELEDİYE LER İL 2011 SUKAP LİSTESİNDE YER ALAN BELEDİYE LER 2011 SUKAP İçmesuyu Atıksu MANİSA ADALA √ DURASILLI GÖKEYÜP POYRAZDAMLARI TAYTAN YILMAZ SARIGÖL BÜYÜKBELEN DİLEK UŞAK GÜRE İLYASLI KOLDERE MÜTEVELLİ PAŞAKÖY SARUHANLI SELENDİ DERBENT TURGUTLU URGANLI
GENEL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE SUKAP’ a ÖNERİLEN BELEDİYELER 2012 SUKAP LİSTESİNDE YER ALAN BELEDİYELER Manisa Gördes √ KANALİZASYON Manisa Sart TALEBİ YOK Manisa Akselendi Manisa Zeytinliova Manisa Güneşli Manisa Köprübaşı Manisa Gökçeören Manisa Hacırahmanlı Manisa Halitpaşa Uşak Güre √ İÇMESUYU Kütahya Gediz Kütahya Eskigediz Kütahya Gökler Kütahya Yenikent Kütahya Pazarlar
Münferit Sanayiler ve OSB Atıksu Arıtma Tesisleri
OSB ADI GELİŞMELER AÇIKLAMALAR AKHİSAR OSB AAT inşaatı ihale aşamasında. %30 u dolu. Tesisler; gıda, yapı, kimya, makine, ağaç-mobilya, nakliye, kağıt, nakliye, elektrik, otomotiv, statik boya, doğalgaz kombine çevrim santrali. AAT’ si olmayan tesisler var ve bunlar uygunsuz şartlarda deşarj gerçekleştiriyor. TURGUTLU OSB Turgutlu Belediyesi AAT’ sinin kullanılması planlanıyor. 2200 m3/gün atıksu oluşmakta. Gıda tesisleri bulunmakta. SALİHLİ OSB AAT' nin 4.000 m3/gün kapasiteli 1. etabı çalışmaktadır. AAT' nin 8000 m3/gün kapasiteli 2. etabı için proje çalışmaları devam etmektedir. 1. etap çalışıyor
OSB ADI GELİŞMELER AÇIKLAMALAR MANİSA DERİ SANAYİCİLERİ AAT işletmede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile koordineli olarak ani denetimler başlatılmıştır. MANİSA OSB SALİHLİ DERİ SANAYİCİLERİ İDESBAŞ İZMİR-MENEMEN SERBEST BÖLGESİ UŞAK OSB ATATÜRK OSB KULA DERİ SANAYİCİLERİ DEMİRCİ HALI SANAYİCİLERİ KEMALPAŞA OSB
Katı ve Tehlikeli Atık İşleme, Geri Kazanım ve Bertaraf Tesisleri
Banaz Uşak Eşme Sivaslı Ulubey Karaisalı 20
BİRLİKLER GELİŞMELER AÇIKLAMALAR Uşak İli Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Belediyeler Birliği Tesis inşaatı tamamlanmak üzeredir. Transfer istasyonları yapılmaktadır. Kütahya İli Yerel Yönetimler Katı Atık Bertaraf Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği Tesis Geçici Faaliyet Belgesi almıştır ve faaliyettedir. Tıbbi atıklar toplanmaktadır. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı (Kemalpaşa, Menemen, Foça) Menemen’ de kurulmasına karar verilen KADDT için yeni proje hazırlanmış, ihaleye çıkılacak. Manisa İli Çevre Hizmet Birliği Saruhanlı Develi Köyü’nde yapılması planlanan katı atık düzenli depolama alanı yerine Uzunburun Köyü’ nde 900 dönümlük yeni bir alan belirlenmiş. 810 dönümlük orman alanı için tahsise başvurulacakmış. İl Özel İdaresi, Salihli Belediyesi ve Belde Belediyeler Katı Atık Bertaraf Tesisi Birliği Tesis için yer seçimi çalışmaları devam etmektedir. Demirci ve Köprübaşı Belediyeleri bu birliğe katılmak istiyor. Turgutlu ve Ahmetli İlçe ve Belde Belediyeleri Katı Atık Bertaraf Tesisi Birliği Tesis ÇED aşamasındadır. Kula İlçesi Belediyeleri Çevre Birliği Proje onaylanmıştır. AKÇEB + SOMKIRÇEB Yer seçimi tamamlanmıştır. IPA kapsamındadır
Dere Yatağının Temizlenmesi ve Islahı
Dere Islahı; 45 proje kapsamında 73 adet derede yaklaşık 253 km uzunluğunda ıslah yapılacaktır. 45 adet işin 4 ’ü tamamlanmış, 13 ‘ü devam etmekte, 18 ‘i sözleşme, 10‘u ihale aşamasındadır. Taşkın Zararlarının Önlenmesi; 295 adet taşkın koruma projesi geliştirilmiş olup, projelerden 190’ ı işletmeye alınmıştır. 1 İl Merkezi, 28 İlçe, 8 Belde, 123 Köy, ve 102.619 ha tarım arazisi taşkın zararlarından korunmuştur. Geri kalan 105 taşkın koruma projesinin uygulanması halinde 15 adet ilçe, 40 adet belde ve 120 adet köy taşkın zararlarından korunmuş olacaktır.
Erozyonla Mücadele ve Ağaçlandırma
Erozyonla Mücadele; Gediz Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında İzmir, Manisa ve Kütahya illerinde 2011 yılı sonuna kadar 27.340 ha alanda erozyonla mücadele çalışması yapılmıştır. Mera Islahı; İzmir, Manisa ve Kütahya illeri için 2011 yılı sonuna kadar 2.879 ha alanda mera ıslahı çalışması yapılmıştır.
Zirai Kaynaklı Kirliliğin Kontrolü
Yayılı Kaynak Kirlenmesi Yönetimi ve Kontrolü Nitrat Takibi Yıllar Nokta Sayısı Yapılan Analiz Sayısı 2012 33 65 2011 6 18 2010 2009 2008 13
Envanter, Eğitim ve Bilinçlendirme Faaliyetleri (suyun kullanımı, organik tarım ve iyi tarım uygulamaları) 2002 – 2012 yılları arasında Manisa’ da çeşitli tarımsal konularda beş gün ve daha uzun süreli düzenlenen 381 çiftçi kursuna 14.223 çiftçimiz katılmış ve kursu başarı ile bitirerek sertifika almaya hak kazanmıştır.
Gübre ve Pestisid Satışlarının Kontrol Altına Alınması Gübre Tüketimi 2012 2011 2010 2009 2008 2007 Azotlu (%21N) 48.020 108.871 128.077 131.518 130.494 145.925 Fosforlu (%17 P2O5) 23.200 51.034 58.407 54.002 48.674 73.007 Potaslı (%50 K2O) 4.825 10.347 9.694 6.700 12.404 12.569 Toplam 76.045 170.253 196.178 192.220 191.572 231.501 Toplam Pestisit Tüketimi Kg lt 2012 1.224.355 260.415 2011 3.289.748 650.527 2010 1.976.396 1.311.263 2009 2.211.471 459.488 2008 1.762.491 500.514 2010 ve 2011 yıllarında yağışlı ve nemli hava şartlarının uzun sürmesi özellikle mildiyö ve külleme ile ölükol hastalığına karşı fungusit kullanımını arttırmıştır.
İyi Tarım Uygulamaları Desteklemeler İyi Tarım Uygulamaları Organik Tarım Toprak Analizi Kişi Sayısı Alan ( da ) 2011 31 4.842 742 45.035 2.680 261.455 2010 120 17.496 2.134 220.963 2009 76 12.508 584 30.440 1.844 20.1495 2008 1 45 756 37.324 55 2.372 2011 Yılı Desteklemesi Miktarı ( TL ) İyi Tarım Uygulamaları Desteklemesi 118.271,58 Organik Tarım Desteklemesi 1.125.876,61 Toprak Analizi Desteklemesi 653.642,05
Nehir Su Kalitesinin İzlenmesi
Havza genelinde yeni izleme noktaları Su Yönetimi Genel Müdürlüğünün “Su Kalitesi İzleme AB Eşleştirme Projesi” kapsamında belirlenmiştir, bu noktalardan izleme çalışmaları yapılmaktadır.
DENETİMLER 2010 yılında 4895 adet tesis 2011 yılında 3385 adet tesis
İDARİ YAPTIRIMLAR 2010 yılında 3.896.041 TL 2011 yılında 7.358.702 TL
KAYDEDİLEN GELİŞMELER
GEDİZ HAVZASI AAT YATIRIM MALİYETLERİ Temmuz 2011 itibariyle: TOPLAM NAKDİ YARDIM : 12.055.324 TL TOPLAM KREDİ : 31.850.000 TL TOPLAM YARDIM : 43.757.184 TL Henüz Kullanılmayan yardımlar Alaşehir ve Salihli AAT inşaatları başlangıç aşamasındadır. Ahmetli Bld’ine yapılan 500.000 TL yardım yeni ulaşmıştır. Turgutlu 100.000 TL’lik kısım henüz kullanılmamış 41
07.12.2011 tarihinde Gediz Havzası Koruma Eylem Planı revizyon çalışmaları başlatılmıştır. Gediz Havza Koruma Eylem Planı’nın başarıyla uygulanabilmesi ve hedeflenen sonuca ulaşılması için Gediz Takip Komisyonu oluşturulmuştur. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, İlbank A.Ş. ve Belediyeler atıksu arıtma tesislerinin eylem planında belirtilen tarihlerde işletmeye alınması için beraber çalışmaktadır. İlbank A.Ş. AAT projelerinin inceleme sürecini hızlandırmıştır. 02-06.07.2012 tarihleri arasında Gediz Havzasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED Genel Müdürlüğü tarafından denetim çalışmaları yapılmıştır.
TEŞEKKÜR EDERİM