TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA LOJİSTİK KÖYLER Yrd. Doç. Dr. Ceren Altuntaş Vural Yıldız Teknik Üniversitesi Kalite ve Verimlilik Kulübü Lojistik Eğitim Kampı İstanbul – 16/12/2014

Sunum Planı Lojistik Merkezler: Terminoloji Lojistik Dış Kaynak Kullanımı ve Kümelenme Lojistik Merkezler: Tanım Lojistik Merkezlerin Tarihçesi Limanlar ve Lojistik Merkezler Dünyadan Örnekler Türkiye’deki Lojistik Merkez Girişimleri

Lojistik Merkezler: Terminoloji Bazı örnekler: Kuru liman İç liman – Kara limanı Yük terminali Intermodal terminal Yük köyü Lojistik üs Distripark Endüstriyel park…

[Lojistik Dış Kaynak Kullanımı] Temel yetkinlikler Maliyetler ve hizmet seviyesi Pazar iletişimi ve ağların yönetimi 3PL? Lojistik fonksiyon kümeleri; 4PL? Tek noktadan alışveriş, Endüstriyel AVM

[Kümelenme-Lojistik Kümelenme]

[Kümelenme-Lojistik Kümelenme] Ekonomi okulu Endüstriyel örgüt okulu Porter’ın strateji okulu Girdi koşulları Talep koşulları İlgili ve destekleyici kuruluşlar İşletmeler arası rekabet

Lojistik Kümelenme Üretimin ve ticaretin küreselleşmesi Sanayileşme sonrası ürün özelleştirme ve hizmet odaklı üretimin önem kazanması Daha sık ve tam zamanında talep edilen daha küçük ölçekli yüklemeler Dışsal risklerde ve çevresel duyarlılıkta artış SEALS, 2008

Lojistik Kümelenme Hiyerarşisi Higgins et al. (2012)

Lojistik Merkezler: Tanım 1. Seviye: Depo ve Dağıtım Merkezi Depo: Envanterin stoklanması için kullanılan tesis. Üreticiler, tedarikçiler ve müşteriler arasındaki akışı dengeler. D.M.: Daha geniş bir depo ya da depolar kümesi. Ürün akışı ve verimli elleçlemeyi hedefler. Konteyner sahası: Konteynerlerin depolandığı, temizlendiği ve tamir edildiği alanlar. İç konteyner depoları: Konteynerize ticaretin elleçleme, dolum, ulaşım ve depolamasının yapıldığı alanlar. Higgins et al. (2012)

2. Seviye: Yük, Ulaşım ve Dağıtım Kümeleri İntermodal Terminal: Yükün modlar arasında aktarılması ve konsolidasyonu hedeflenir. İç Liman: Bir ya da birden fazla limanın iç bölgeye yüksek kapasiteli demir-kara veya nehir yolu ile bağlanan uzantısı. Lojistik Merkez: Endüstriyel hizmetlerin, intermodal taşımacılığın, lojistik altyapı hizmetlerinin ve destekleyici lojistik hizmetlerinin kümelendiği alanlar Higgins et al. (2012)

3. Seviye: Lojistik Üsler Ana Terminaller: Uluslararası tedarik zincirlerini kapsayan ve yüksek hacimli lojistik faaliyetlerinin gerçekleştirildiği dünya yük akışının ana düğüm noktaları. Bunların dışında da sınıflandırma girişimleri mevcuttur: Örn: Transportation modlarına göre sınıflandırılan merkezler Coğrafi kapsama göre sınıflandırma : uluslararası merkezler, bölgesel merkezler, kentsel merkezler Fonksiyonel sınıflandırma: belli ürün gruplarında uzmanlaşmış merkezler, serbest bölge merkezler vb. Higgins et al. (2012)

Europlatforms Tanımı Lojistik merkezler hem ulusal hem de uluslararası transit geçiş amacıyla malların ulaşım, lojistik ve dağıtımına dair aktivitelerin farklı hizmet sağlayıcılar aracılığı ile sunulduğu sınırları belirlenmiş alanlardır. Bu hizmet sağlayıcılar lojistik merkez içinde yer alan mülklerin sahibi veya kiracısı olabilirler. Serbest rekabet kuralları gereği bu kapsamdaki hizmetleri sağlayan tüm işletmelerin lojistik merkezde yer alma hakkı sağlanmalıdır. Bir lojistik merkezde, bu operasyonların gerçekleştirilmesi için gerekli olan tüm ortak tesisler sunulmalıdır. Intermodal taşımacılığı teşvik etmek amacıyla, lojistik merkezler çoklu taşıma modu seçenekleri ile donatılmış olmalıdır. Son olarak bir lojistik merkez özel ya da kamuya ait olan tek merkezli bir yönetim şekline sahip olmalıdır

Ulaştırma Altyapısının Parçası (Kamu İlgisi) İki Önemli Özellik Ulaştırma Altyapısının Parçası (Kamu İlgisi) İş Geliştirme (Pazar İlgisi) Mediute, (2005)

Lojistik Merkezlerin Tarihsel Gelişimi ABD ve Avrupa için farklı gerekçeler 1960’larda Fransa’da: Sogaris and Garonor 1970’lerde İtalya ve Almanya’da 1980 ve 1990’larda tüm Avrupa’ya yayılma

Limanlar ve Lojistik Merkezler Roso et al. (2009)

Liman Bölgeselleşmesi İçten dışa gelişim Dıştan içe gelişim Bölgeselleşen limanlar Dikey entegrasyon

Lojistik Merkez Hizmetleri Sengpiehl, (2010)

Lojistik Merkez Yönetimi Farklı lojistik hizmet sağlayıcıların ve üretim erteleme işlemlerinin ev sahibi Farklı ulaştırma modlarının entegrasyonunu sağlayacak fiziksel altyapıya ve bilgi iletişim araçlarını geliştirmekle yükümlü Lojistik merkez kapasitesinin en verimli şekilde kullanılması için direkt veya destekleyici hizmetler sağlar ve ortak kullanıma açık hizmetleri kontrol eder. Cassone and Gattuso, 2010

Dünyadan Örnekler Avrupa’dan örnekler Uzak Doğu’dan örnekler ABD’den örnekler Türkiye’den örnekler

Nestler, 2012

Italian Model Italian experience emphasizes the development of intermodal transportation. They even enforce this through law and employ the development of intermodal oriented logistics zones as a country-wide strategy. 2006: İtalya’daki lojistik merkezlerde 65 milyon tonluk yük elleçlenmiştir. Yaklaşık 20000 kişiye istihdam sağlanmakta 1,6 milyar euroluk katma değer Unione Interporti Riuniti -Services defined by Italian law -One managing company composed of public and private members -Some support services like ICT, maintenance and repair provided by the freight village company -Views freight village as a real estate development company

Interporto Quadrante Verona Italian experience emphasizes the development of intermodal transportation. They even enforce this through law and employ the development of intermodal oriented logistics zones as a country-wide strategy. 2006: İtalya’daki lojistik merkezlerde 65 milyon tonluk yük elleçlenmiştir. Yaklaşık 20000 kişiye istihdam sağlanmakta 1,6 milyar euroluk katma değer Unione Interporti Riuniti

Arazi 2,500,000 m2, genişleme planı ile 4,200,000 sqm. Yıllık Yük Miktarı 6 milyon tons demir yolu ile ve 20 milyon ton kara yolu ile Ulaştırma Modları Demir, Kara ve Hava Nehir ve Deniz (gelecekte) Ana Müşteriler Üreticiler, lojistik hizmet sağlayıcılar ve forwarderlar Hizmetler Ofis ve destek hizmetleri bölgeleri, demir yolu bölgesi, gümrük alanı, forwarder merkezi, kara nakliye operatör merkezi, lojistik merkez, araç hizmetleri, genel depolar, spor ve sağlık alanları Çalışan Sayısı 10.000 150.000 m2 Volkswagen Group Italia (Volkswagen, Audi, Skoda, Seat markalarının İtalya distribütörü)

Interporto di Bologna

Arazi 3.000.000 m2, genişleme planı 4.165.000 m2 Yıllık Yük Miktarı 4.5 milyon ton Ulaştırma Modları Demir ve Kara Hizmetler Terminal hizmetleri, Bilgi teknolojisi hizmetleri, yakıt ve araç yıkama istasyonu, konteyner, treyler tamir ve bakımı, restoran ve kafeteryalar, gündüz gece güvenlik hizmeti, posta ve banka hizmetleri Şirket Sayısı 107 lojistik firması Çalışan Sayısı 2500 Çevresel Etki Yenilenebilir enerji, Gürültü kirliliği, Zehirli atıkların kontrolü, Yeşil alanlar, Yolcular için otobüs paylaşım hizmetleri, yıllık CO2 emisyonunda 5.005 ton düşüş

Interporto di Campano

Arazi 3.000.000 m2, 500.000 m2’si kapalı alanlara ayrılmış Yıllık Yük Miktarı Tam kapasite çalıştığında 30 milyon ton elleçleyebiliyor. Ulaştırma Modları Demir, kara, hava ve deniz Hizmetler Terminal hizmetleri, Bilgi iletişim hizmetleri, TIR parkları, konteyner tamir bakımı, depoculuk ve soğuk hava depo hizmetleri, yolcu taşımacılık hizmetleri, restoranlar, güvenlik hizmeti, bankacılık hizmetleri Şirket Sayısı 175 lojistik firması Çalışan Sayısı 2500 Önemli Notlar Arazi üç ayrı merkeze bölünmüştür: Lojistik merkez, Ticari dağıtım üssü and Hizmet merkezi–Vulcano Buono

Alman Modeli -Network of freight villages -FVDCs in each member providing soft industrial services -Public focus and macro logistics objectives in freight villages -Tenants buy the land, do not rent

GVZ- Bremen

GVZ Bremen-Germany Arazi 3.500.000 m2, 2.000.000 m2 genişleme alanı Ulaştırma Modları Demir, Kara, Hava ve Deniz Müşteri Grupları Ulaştırma operatörleri, freight forwarderlar, lojistik firmaları, enerji şirketleri, perakendeciler Hizmetler İçerideki hizmetlerin hiçbiri lojistik merkez yönetimi tarafından yürütülmemektedir. Sadece yenilik yönetimi hizmeti verilmektedir. Çalışan Sayısı 150 firmada 8.000 çalışan Şirketler BLG Logistics, Tchibo, Bremen’de Mercedes ve Becks

Brandenburg Lojistik Merkezleri 1990ların başında ele alınan Integrated Good Traffic Concept Berlin-Brandenburg isimli proje ile geliştirilmiş. Berlibn kent merkezini yoğun tarfkten kurtarmak, kentleşmeyi dış bölgelere çekmek, yük taşımasının çevreci modlara yönlendirilmesi

Berlin-Brandenburg Lojistik Merkezleri South Grossbeeren West Wustermark East Freienbrink West Port Arazi 1.500.000 m2 1.270.000 m2 960.000 m2 - Çalışan Sayısı 5000 2500 Şirket Sayısı 66 26 Kapasite Yıllık 100.000 yükleme Yıllık 84.000 TEUs Yıllık 50.000 yükleme Ulaştırma Modları Kara, Demir, Nehir Kara, Demir Hizmetler Yükleme, boşaltma ve depolama Kocaman, 2014

PLAZA-İspanya

PLAZA Lojistik Merkezi Arazi 13.117.977 sqm (Avrupa’nın en büyüğü) Ulaştırma Modları Demir, Kara ve Hava Hizmetler Yükleme, boşaltma, depolama, gümrükleme, paketleme, montaj, katma değerli lojistik hizmetleri Mercazaragoza, PTR Zaragoza, Auto-LC ve kuru liman Çalışan Sayısı 7.000 Şirketler INDITEX, Imaginarium, Memory Set, Porcelanosa, TDN, DHL Express, Barclays Bank ve Decathlon Önemli Notlar Zaragoza Logistics Center- University of Zaragoza ve MIT ortaklığında AR-GE Government of Aragon, Zaragoza City Government and the two main savings banks of the Autonomous Region, Ibercaja and Caja de Ahorros de la Inmaculada

ZAL-Barcelona

Sogaris Lojistik Merkezi-Fransa

Arazi 200.000 m2 kapalı toplamda 540.000 m2 alan Ulaştırma Modları Demir, Kara ve Hava (Paris’e 7 km) Ana Müşteriler Ulaştırma operatörleri, lojistik hizmet sağlayıcılar ve forwarderlar Hizmetler Emniyet ve güvenlik, itfaiye hizmetleri, emlak ve altyapı geliştirme, aydınlatma, temizlik hizmetleri, atık yönetimi, kafeterya, toplantı salonları, sağlık hizmetleri, kurye hizmetleri, ağır vasıta parkları, gümrük ofisleri, lojistik destek hizmetleri Çalışan Sayısı 1500 İki Büyük Lojistik Merkez Novatrans kombine taşımacılık merkezi ve Rungis Uluslararası Taze Gıda Pazarının yanında

Rotterdam-Dağıtım Parkları Petrokimya Kümesi Soğuk Hava Limanı Tarımsal Ürünler Kümesi Parça yükler ve sıvı dökmeler

Ana Terminal Ciro yaklaşık € 500 milyon Liman alanı: Maasvlakte 2 terminali dahil yaklaşık 126 km2. 70,5 km rıhtım uzunluğu Direkt istihdam: yaklaşık 90,000 kişi Yük akışı: Yıllık 450 million ton eşya Yılda yaklaşık 34.000 gemi and 100.000 iç su yolları sevkiyatı

Uzak Doğu Örnekleri Singapur Dağıtım Parkları Hong Kong Konsolidasyon merkezi Hava-deniz çok modlu bağlantılar Hong Kong Katma değerli lojistik hizmetleri Ana terminal özellikleri

Keppel Distripark

Prologis Japan

ABD Örnekleri-ÖZET

Center Point Intermodal Center-Chicago Yaklaşık 26000 km2 alan 6500 acres Foreign Trade Zone Demurrage Fees Minimized

Wal-Mart DC in CIC

Alliance Texas Global Logistics Hub BNSF Railway’s Alliance Intermodal Facility Two Class I rail lines (BNSF and UP) Fort Worth Alliance Airport – dünyanın ilk %100 kargo havalimanı Interstate Highway 35W from Mexico to Canada, Texas Highways 114 and 170, and the  FedEx Southwest Regional Sort Hub   Foreign-Trade Zone Triple Freeport Inventory Tax Exemption Hava yolu hizmetleri ve hava kargo yük hizmetleri Demir yolu hizmetleri 3PL İşe alım ve insan kaynağı hizmetleri

Görünüm

Türkiye’de Lojistik Merkezler 18 noktada TCDD yatırımları Farklı 18 noktada kamu ve özel sektör girişimleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığı: Halkalı Gümrük Müdürlüğü’nün Büyükçekmece’de entegre bir tesise taşınması Demiryolları ve lokomotif özelleştirmesine dair gelişmeler

TCDD Lojistik Merkez Projeleri Turkish National Railways investments

Diğerlerinden Örnekler İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Hadımköy ve Tuzla’da dağıtım merkezi girişimleri: Kentsel dağıtımın ve trafik yoğunluğunun yönetimi amaçlı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği girişimleri: BALO, İzmir Kemalpaşa, Manisa MOSBAR Kalkınma Ajansları ve Belediyelerin girişimleri

Ankara Lojistik Üssü Ankara Lojistik Üssü– Ankara Lojistik Yatırımları ve Akaryakıt Ticaret A.Ş. 700.000 m2 toplam alan , tek modlu 2.500 çalışan, 80 farklı işletme Hedef: >400 işletme, 4000’den fazla çalışan Depolar, antrepolar, yakıt istasyonları, ofisler ve ticari alanlar, gümrük ofisleri, TIR parkı, yurtiçi lojistik hizmetleri, sosyal alanlar

MOS Lojistik-Manisa Eski BALO yatırımı Manisa Organize Sanayi Bölgesi yönetiminde 11.000 m2 kapalı olmak üzere toplam 306.000 m2 alan İhracat yüklerinin konsolidasyonu Manisa- Alsancak ve Manisa-Aliağa arasında demiryolu taşımacılığı Depoculuk ve geçici depolama hizmetleri Konteyner sahası hizmetleri

Anket Bölümü İlk Üç İfade Son Üç İfade Genel Eğilim Çalıştığım şirkete göre, lojistik merkez özel sektör tarafından yönetilmelidir. Çalıştığım şirket kurulacak olan lojistik merkezde rakipleriyle aynı yerde bulunmak istemez. Çalıştığım şirkete göre, bulunduğumuz bölgede bir lojistik merkez kurulması gerekmektedir. Çalıştığım şirket, lojistik merkezin kurulmasıyla tüm operasyonlarını ve tesislerini bu alana kaydıracaktır. Çalıştığım şirket kurulacak olan lojistik merkezden hizmet alacaktır. Çalıştığım şirkete göre, lojistik merkez devlet tarafından yönetilmelidir. Somut Bileşenler Intermodal terminal Oteller Bilgi teknolojisi altyapısı Üniversite araştırma birimleri Kara-demiryolu arayüzü Kütüphane Soyut Bileşenler Tek noktadan hizmet alabilme Bakım ve onarım hizmetleri Güvenlik hizmetleri Çatışma çözümü hizmetleri Emniyet hizmetleri Emlak geliştirme, satış ve kiralama hizmetleri

Türkiye’de Lojistik Merkezlere dair Sorunlar ve Planlar Demiryolu altyapısı ve organizasyonu Kamudaki çoklu otorite sistemi Mevcut girişimlere dair «sırlar» Türkiye lojistik sektöründeki rekabet algısı ve şartları Gümrük prosedürleri İlgili kurumlar arasında sinerji eksikliği Demiryollarının özelleştirilmesi Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri Özel sektör girişimleri Lojistik Master Planı Ministry of Transport Maritime Affairs and Telecommunciations Ministry of Customs and Trade Ministry of Economy Ministry of Science Industry and Technology Ministry of Development

Kaynaklar Meidute, I. (2005) Comparative Analysis of the Definitions of Logistics Centers, Transport, 20(3), pp.106-110. Notteboom, T. and Rodrigue, J.P. (2009) “Inland Terminals, Regions and Supply Chains.” Working paper. Available at: http://people.hofstra.edu/Jeanpaul_Rodrigue/downloads/Inland%20Terminals%20Regions%20Supply%20Chains%20-%20final.pdf, 13/10/2012. Giannopoulos, G., Aifandopoulou, G., Haralampous, G. (2006) Development of Intermodal Freight Terminals: Methodology for Building Optimal Networks of Terminals and Its Application in Southeastern Europe, Transportation Research Board 85th Annual Meeting, Washington DC, United States. Cerreño, A.L.C., Shin, H.S., Strauss-Wieder, A., Theofanis, S. (2008) Feasibility of Freight Villages in the NYMTC Region, Center for Advanced Infrastructure and Transportation Freight and Maritime Program Rutgers, The State University of New Jersey. Nathanail, E. (2007) Developing an Integrated Logistics Terminal Network in the CADSES, Transport Studies Review, 14(1), pp. 125-146. Higgins, C.D., Ferguson, M., Kanaroglou, P.S.(2012) Varieties of Logistics Centers: Developing a Standardized Typology and Hierarchy, Transportation Research Board 91st Annual Meeting, Washington D.C. United States. Rimienė, K., & Grundey, D. (2007). Logistics Centre Concept through Evolution and Definition. Engineering Economics , 4 (54), 87-95. Notteboom, T., Rodrigue, J.-P., 2005, Port regionalization: towards a new phase in port development, Maritime Policy and Management, 32(3), p. 297-313 Roso, V. Woxenius, J, Lumsden, K. (2009) The Dry Port concept: Connecting container Ports with the Hinterland, Journal of Transport Geogprahy, 17, pp. 338-345. Segpiehl, C. (2010) Towards the development of a holistic planning framework for a Logistics City-Cluster: A multinational modified Delphi Study, unpublished Phd Dissertation, Victoria University, Faculty of Health, Engineering and Science, Institute for Logistics and Supply Chain Management Galloni, G. (2004) “Intermodal Transport between Europe and Asia: opportunities and challenges”, International Transport Forum, Kiev, 2004. Cassone, G.C., Gattuso, D. (2010) Models of Intermodal Node Representation, European Transport, 46, pp 72-85. Kocaman, S.K. (2014) Lojistik Merkezler, Ankara: Ezgi Ofset Matbaacılık. Websites of above mentioned institutions.

Teşekkürler ceren.altuntas@yasar.edu.tr