EĞİTİMDE NOT VERME VE DEĞERLENDİRME Dr. Hasan Özder AÖA Öğretim Üyesi

DEĞERLENDİRME VE NOT VERME

Amacına Göre Değerlendirme Tanıma Yerleştirme Öğrenmeleri İzleme Öğrenme Düzeyini Belirleme

İZLEME TESTİ SONUÇLARININ ANALİZİ 1. Öğrenme Eksikliklerini Belirlenmesi   2. Öğrenme Güçlüklerinin Nedenlerini Belirleme 3. Tekrar Öğretim Yapılması

ÖNKOŞUL İLİŞKİLER

İZLEME TESTİ SONUÇLARI

DEĞERLENDİRME VE NOT VERME Değerlendirme: ölçme sonuçlarının bir ölçütle karşılaştırılması sonucunda varılan karardır. Ölçme sonuçlarının geçerliği ve güvenirliği yüksek olmalı aynı zamanda da ölçütler takımının uygun olması gerekir

ÖLÇME SONUÇLARI Bir veya Birden Fazla Ölçme Sonucu Öğrencilerin bir derse ilişkin başarıları belirlenirken tek bir ölçmeye dayalı not verme ve birden çok ölçmeye dayalı not verme yöntemleri vardır (Turgut ve Baykul, 2010) Ağırlıklı Puan (Bileşke) Test veya bölüm puanlarından bileşke hesaplarken bazı noktaların göz önünde tutulması gerekir. Bileşke, genellikle bir ağırlıklı ortalamadır. Ağırlıklar belirlenirken, ağırlıklandırılacak olan puanın, ölçüsü olduğu hedefin veya hedef grubunun önemi ve bu puanın güvenirlik ve geçerliği göz önünde bulundurulur (Özçelik, 2010). Test sonuçlarına verilecek ağırlıkların nispi büyüklükleri bu sonuçlar üzerinde yapılacak değişik amaçlı regresyon analizleri ile daha net bir biçimde ortaya konabilir (Özçelik, 2010: 210).

DAÜ Öğrenci başarılarının belirlenmesindeki ölçütler takımı Puan aralığı harf Katsayı Başarı durumu 90-100 A 4.00 Başarılı 85- 89 A- 3.70 80- 84 B+ 3.30 75-79 B 3.00 70-74 B- 2.70 65-69 C+ 2.30 60-64 C 2.00 56-59 C- 1.70 Koşullu başarılı 53-55 D+ 1.30 50-52 D 1.00 45-49 D- 0.70 Başarısız 44 ve altı F 0.00 Devamsızlık NG

EĞİTİMDE NOTLARIN GEREKLİLİĞİ Öğrenciye davranışlarını nasıl değiştireceği hakkında bilgi verir Öğrenciyi okul çalışmalarında güdüler Öğrenci hakkında verilecek kararlara dayanak olur Öğretmene öğretimin etkililiği hakkında bilgi verir, öğretimin yeniden düzenlenmesini sağlar Öğretmene kendi eksikleri hakkında bilgi verir Rehberlik amaçlı kullanılabilir

Not Verme Sınav Sonuçlarının Nota Çevrilmesi Öğrenci puanlarını nota dönüştürmede iki ayrı yöntem vardır. 1) Mutlak değerlendirme: 2) Bağıl değerlendirme:

1) Mutlak Değerlendirme Mutlak değerlendirmede ölçüt, dersin hedef davranışlarıdır. Hedef davranışlarından belirli oranına sahip olan öğrencilerin başarılı sayılacağı kabul edilir. Değerlendirmede kullanılan ölçüt, mutlak başarının bir göstergesi olduğunda, mutlak değerlendirme adını alır. Bir sınavdaki alınabilecek en yüksek puan mutlak değerlendirmenin bir ölçütü kabul edilebilir.

Mutlak Ölçüte Göre Değerlendirme Değerlendirilecek grup dikkate alınmadan ölçütün önceden kesin olarak konulması ve ölçme sonuçlarının buna göre değerlendirilmesidir. Puanların nota çevrilmesinde bu standartlar esas kabul edilir. Burada norm önceden bellidir ve kesindir, değiştirilemez. Örneğin, “Boyu 1.65 metrenin altında olan erkekler polis olamazlar.” “Matematik dersinden 50 puanın üstünde alanlar başarılıdır” denmesi gibi. İlk ve orta öğretim kurumlarında başarı ve başarısızlık ölçütleri mutlak ölçüt olarak yönetmeliklerle belirlenmiştir.

Not verilirken, öncelikle sınavdan alınan puanlar mutlak başarı yüzdesine çevrilmektedir. Puanlar başarı yüzdesine şu formülle çevrilmektedir:

Mutlak Başarı Oranını Dikkate Alarak Yapılan Değerlendirme Bu yöntemde testten alınması mümkün olan en yüksek puanı not sayısına bölünür. Bu şekilde bir katsayı elde edilir. Bundan sonra her öğrencinin puanı bu katsayıya bölünerek öğrencinin sınavdan aldığı not elde edilir. Örnek: Tüm soruların doğru cevaplandırıldığında alınabilecek en yüksek puanın 100 olduğunu kabul edelim. Not kategorisinin de 5 olduğu bir değerlendirme sisteminde 35, 55, 60, 80, 90 notlarını hesaplayalım. Alınması mümkün olan en yüksek puan= 100 Not kategorisi= 5 Katsayı:100/5= 20 35/20 =1,75 55/20 =2,75 60/20 =3.0 80/20 =4,0 90/20 =4,5 NOTLAR 2 3 4 5

2. Bağıl Değerlendirme Bağıl değerlendirmede ölçüt sınıfın ortalama başarı düzeyidir. Sınıfın ortalama başarısı üzerinde puan alan öğrenciler başarılı; altında puan alan öğrenciler ise başarısız sayılır. Bu nedenle öğrencileri birbirleri ile yarışma ortamına iterek başarı düzeyinin artırılmasına neden olabilir. Puan dağılımının aritmetik ortalaması ile standart kaymasının hesaplanması ile önce bir ölçüt geliştirilir; sonra da bu ölçüte göre puanlar nota çevrilir.

Normal Dağılım Eğrisi (Simetrik Dağılım) %34,13 %13,59 %2,14 +1 +2 +3 %13,59 %2,14 +1 +2 +3 -3 -2 -1 Sx 1 2 3 %68 %95 %99 Normal Dağılım Eğrisi (Simetrik Dağılım)

Normal Dağılıma Göre (Bağıl) Not Verme %7 %24 %38 +0,5 S 4 +1,5 S 5 -0,5 S 2 -1,5 S 1 Öğrenci Yüzdesi NOT 3

z ve T değerlerinin hesaplanması

Ortalama ve Standart Sapmaya Göre Not Verme Bu yöntemde önce öğrencilerin puanlarının aritmetik ortalaması ve standart sapması (S) bulunur. Örneğin, ortalaması 72, standart sapması 12 olan bir dağılımın 5 kategorili not sistemine göre her bir nota karşılık gelen puan aralıkları şu şekilde bulunur: 72 78 66 90 54 -1,5 S -0,5 S +0,5 S +1,5 S 1 2 3 4 5

Dizi Genişliğini Not Sayısına Bölerek Not Verme Dizi genişliği (ranj) değeri okulda kabul edilen not sisteminin öngördüğü sayıya bölündükten sonra ortaya çıkan değer dizideki en düşük puandan başlamak üzere en yüksek puana yükselinceye kadar eklenir. Örnek: bir testte alınan en düşük puanın 20, en yüksek puanın ise 80 olduğunu düşünelim. Ranj: 80-20= 60 60/5=12 (5’li not sistemi) 20+12= 32 32 sayısı 12 eklenerek, en yüksek puana ulaşıncaya kadar artırılır. Bu şekilde yandaki tablo oluşturulur. PUANLAR NOT 72- ve üstü 5 59-71 4 46-58 3 33-45 2 0-32 1

SON SÖZ Değerlendirme ve not verme (takdir etme) öğretmene kalmış bir durumdur. “No system of grading is likely to be found that will make the process of grading easy, painless, and generally satisfactory” (Ebel and Frisbie, 1991: 266).