Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi-I Bölüm – 9

Bölüm-9 Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri, Sivas Kongresi Amasya Görüşmeleri, Protokolü ve Önemi

Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri Balıkesir Kongreleri (28 Haziran – 10 Mart 1920) Balıkesir Kongresi, bölgedeki milli kuvvetlerin sayılarının artması karşısında, bunların bir düzen altına alınması, beslenme ve teçhizatın sağlanması amacıyla düzenlendi. Hacım Muhittin Çarıklı başkanlığında toplandı. Balıkesir ve çevresinde Yunanlıları Anadolu'dan çıkarmak için bir direniş hattı oluşturuldu. I. Balıkesir Kongresi'nde kurulan Merkez Heyeti, teşkilatı kuvvetlendirmek için Erzurum Kongresi sürerken, ikinci bir kongre topladı. Kongreye katılanlar bütün güçlerini birleştirmeyi, Yunanlılara karşı savaşmak için asker toplamayı ve gereken diğer bütün önlemleri almayı kararlaştırdı. Kongrelerde milli bilincin oluşması, işgallere direniş ve milli kuvvetlerin düzeni için girişimler yapıldı. Birinci Balıkesir Kongresi 28-12 Temmuz 1919’da, İkinci Balıkesir Kongresi 26-30 Temmuz 1919’da, Üçüncü Balıkesir Kongresi 16-22 Eylül 1919’da, Dördüncü Balıkesir Kongresi 19-21 Kasım 1919’da ve Beşinci Balıkesir Kongresi 10 Mart 1920’da toplanmıştır. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi - I

Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri Alaşehir Kongresi (16 - 25 Ağustos 1919) Erzurum Kongresi sürerken, Ege'deki vatanseverler de Balıkesir'de büyük bir kongre toplamıştı. Erzurum Kongresi bittikten sonra, bu vatanseverler Alaşehir'de tekrar bir araya gelip yeni bir kongre topladılar. Bu kongrede, Balıkesir Kongresi ve Erzurum Kongresinin kararları görüşüldü. İki önemli konuda karar alındı. Batı Anadolu'da Yunanlılara karşı direnilecek ve ölünceye dek bu direniş sürecekti. Bu amaçla silahlanma ve askere alma gibi her tür işlem yapılacaktı Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi - I

Sivas Kongresi (4 -11 Eylül 1919 ) Sivas Kongresi, Amasya Genelgesi ile milli bir kongre olarak öngörülmüştü. Erzurum Kongresi'nden sonra kongre ile ilgili çalışmalar yapılıyordu. Bu arada, Fransızlar Sivas Kongresine karşı bazı önlemler alıyordu. Fransız Binbaşı Brunot, kongrenin toplanması halinde Sivas Valisi Reşit Paşa'ya şehrin işgal edileceğini söylemişti. Hatta, Elazığ Valisi Ali Galip, kongreyi basmakla görevlendirilmişti. Tüm engellemelere rağmen, kongre 4 Eylül 1919'da bugün lise olarak kullanılan binada toplandı. Mustafa Kemal'in Kongre başkanlığına seçilmesine kimi üyelerden itirazlar geldi. Ancak yapılan seçimde kongre başkanlığına Mustafa Kemal Paşa getirildi. Kongre ilk günlerinde, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile ilişkisi olup olmadığını tartıştı. Daha sonra manda sorunu gündeme geldi. Sivas Kongresi, ilk milli kongre niteliğinde olduğu için kararlar da bu doğrultuda alınmıştır. Erzurum Kongresinde alınan kararların tümü kabul edilmiştir. Yurtta ayrı ayrı bölgesel olarak çalışan tüm cemiyetlerin birleştirilmesi ve tek yönetim altına alınması sağlandı. Yeni bir Temsil Heyeti oluşturuldu ve bu heyetin başına Mustafa Kemal getirildi. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi - I

Amasya Görüşmeleri ve Protokolü (20-22 Ekim 1919) Ali Rıza Paşa Hükümeti'nin temsilcisi Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Sivas Kongresi Temsil Heyeti adına Başkan Mustafa Kemal Paşa, Rauf (Orbay) ve Bekir Sami (Kunduh) Beyler arasında Amasya'da görüşmeler yapıldı. Amasya görüşmesi ve imzalanan protokoller, Anadolu'da başlatılan milli mücadelenin İstanbul Hükümeti'nce tanınması bakımından önemlidir. Görüşmelerde taraflar; Milletvekili seçimlerinin serbest ve müdahalesiz yapılması; Hükümetin leh ve aleyhinde bir şey yapılmaması; Sivas Kongresi kararlarının, Mebuslar Meclisi’nde kabul olunması şartı ile, esas itibariyle uygun görülmesi; Millet Meclisi’nin güvenlikte olmayan İstanbul’da toplanmasının uygun görülmemesi gibi temel konular üzerinde anlaşmışlardır. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi - I