Fibrinolizis Prof. Dr. Asuman Gölgeli

Fibrinolisiz hemostaz ile denge içinde çalışır. Hasarlanan endotel Plazminojen ve Doku plasminojen aktivatorlerini salar, her ikiside fibrin yüzeyine tutunurlar

Fibrinolizis faktörleri Hageman faktör (fak.XII) fragmanları Ürokinaz Doku plazminojen aktivatörleri

Lokal kalması gerekir Fibrine adsorbe olan plazminojen doku plazminojen aktivatörü tarafından daha iyi şekilde aktive olur Dolaşıma geçen plazmin alfa2-plazmin inhibitörleri tarafından inhibe edilir Endotelden plazminojen aktivatör inhibitörleri salınır

FİBRİNOLİZİS Normal kan akımını daraltacak bir pıhtı oluşumunu engellemek için Fibrinolitik sistem vardır

Fizyolojik aktivatörler Doku tipi plazminojen aktivatörleri (normal dokular, endotel hücre kültürleri,malign hücre serilerinde, rekombinant DNA tekniği kullanılarak elde edilir) Ürokinaza benzer plazminojen aktivatörleri (plazma,idrar ve hücre kültürlerinden elde edilir)

Aktivatör düzeyi artar Endotel hücresi; Trombin Egzersiz Venöz staz ile uyarılınca plazma düzeyleri artar (fibrin varlığında enzimatik etkileri çok yüksek)

Ürokinaz plazminojen aktivatörleri Fibrine bağlı plazminojeni aktifleştirir Böbrek hücrelerinden salgılanır İdrara geçer Ekstrarenal toplayıcı sistemlerdeki pıhtının çözünmesine yardımcı

Fibrin ağıda Fibrin Fak. I (Fibrinojen) Fak.V Fak.VIII Fak.II (Protrombin) Fak. XII

İntrinsik aktivatörler Fak. XIIa ... Plazmin oluşumunu hızlandırır Kallikrein ürokinaz aktivatörlerini daha aktif hale çevirir Prekallikrein........kallikreine (Fak.XIIa etkisi ile) çevrilir Fak.XII eksikliğinde ölüm nedeni pulmoner emboli

Fibrinolizis inhibitörleri Antitrombin III (plazmini inh. Eder) Alfa2-antiplazmin Plazminojen aktivatör inhibitörleri (PAI-1 ve PAI-2)

PAI PAI-1: trombosit ve endotel hücresinden salınır,glikoprotein PAI-2:Makrofaj ve plasentada bulunur, normalde plazmada yok, gebeliğin son aylarında oluşur.

Aşırı kanamaya bağlı durumlar K Vit. Eksikliği Hemofili Trombositopeni

K Vit Eksikliğinde (F.II, F.VII, F.IX, F. X sentezi azalır) Eksikliğinde kanama eğilimi artar Yağda çözünür Barsak bakterileri sentezler Yetersiz safra emilimini azltır Ameliyat öncesi enj. Yapılır, aşırı kanama önlenir

Hemofili Erkeklerde daha çok Kalıtsal Kanama eğilimli hastalık % 85 hemofili A (F. VIII eksk) % 15 Hemofili B (F.IX eksik) X kromozomda faktöre özgü gen kotlama hatası Kadınlar taşıyıcı

Antihemofilik faktör (F.VIII) eksikliği Küçük komponent eksikse; hemofili A gelişir Büyük komponent eksikse; von Willebrand hastalığı

Trombositopeni Dolaşımda trombosit azlığı Kanama eğilimi çok Trombosit sayısı 50 000/mm3kan Rıhtı retraksiyonu bozulmuş İdiyopatik trombositopeni:otoimmun hastalık Trombositopenik purpura: sayı normal, morfoloji ve fonksiyon anormal Tedavileri:dalağın çıkarılması, kan transfüzyonu

PAI PAI-1: trombosit ve endotel hücresinden salınır,glikoprotein PAI-2:Makrofaj ve plasentada bulunur, normalde plazmada yok, gebeliğin son aylarında oluşur.

Trombus Damarda oluşan anormal pıhtı Serbest dolaşan pıhtı:emboli Sol kalp ve büyük arter kaynaklı ise. Beyin, böbrek ve diğer sistemik arter ve arteriyolleri tıkar Sağ kalp ve venöz sistem kaynaklı ise: pulmoner arter embolisi, AC embolisi

Trombo-emboli nedeni Damar endotel yüzeyinin bozulması: arteriyoskleroz, enfeksiyon, travma Kan akımının yavaşlaması: immobilizasyon hastası, venöz dönüşün yavaşlaması

Antikoagülanlar İn vivo antikoagülanlar: Heparin Warfarin İn vitro antikoagülanlar: Sitratlar Oksalatlar EDTA Sequestrene heparin Silikonize cam

Heparin Antitrombin III ü aktive eder Hayvan dokusundan elde edilir Etki 3-4 saat 0.5-1 mg/kg i.v. Pıhtılaşma süresini 30 dk çıkarır (normali 6 dk.) Kandaki heparinazı yıkar Yüksek dozda kanama m.g., protamin verilir heparin bağlanır

Warfarin Kumarin türevi İ.v uygulanır K Vit. Etkisini bloke eder KC de K. Vit bağımlı antikoagülan yapımı engellenir 12 saat sonra koagülan aktivite % 50 azalır 24 saat sonra % 20 sine düşer

Plazmin inhibitörleri Antitrombin III Alfa-antiplazmin

Protein C F. Va ve F.VIIa nın inaktivasyonunu sağlar damar endotelinde bulunur E-coli basili proteinC eksikliğine neden olur, basil şoku m.g. Trombus oluşur Plazminojen aktivatörleri, tromboplastin verilir Doğuştan eksikse bebek ölü doğar

Koagülasyonun sınırlandırılması Hasarlı bölgenin periferinde hızlı kan akımı ile aktif koagülasyon faktörlerinin uzaklaştırılması Aktif koagülasyon faktörlerinin plazma inhibitörleri ile Fibrinolizis ile travma bölgesinde sınırlandırılır