Temel anjiografi Vasküler giriş yolları Dr. Filiz İslim Bakırköy Dr Sadi Konuk EAH /İstanbul
ANJİOGRAFİK İŞLEMLER ARTERİOGRAFİ VENOGRAFİ LENFOGRAFİ
ARTERİOGRAFİ ENDİKASYONLARI Diagnostik Tedavi Kanama Embolizasyonu Tümör tanısı ve embolizasyonu Anevrizmalar AVM ve benzeri vasküler anomaliler Stenoz (Atherosklerotik damar hastalığı) Oklüzyonlar (Tromboz, emboli) Travma
KONTRENDİKASYONLAR Bilinen kontrast madde allerjisi Bozulmuş böbrek fonksiyonları Koagülopatiler
GİRİŞ YOLU- PLANLAMA Arteriyel hastalığın patofizyolojisi ve potansiyel tedavi seçenekleri Normal vasküler anatomi ve varyasyonları Hastanın klinik öyküsü ve fizik muayenesi Non-invaziv görüntüleme bulgularının incelenmesi Arterografi yapmadan önceki ilk basamak uygun giriş yolunun planlanması bunun yapılablmesı ıcın arteriel hastalığın
KATETERİZASYON Seldinger Tekniği 1953: Sven Ivar Seldinger
ARTERİYEL GİRİŞ YOLLARI Femoral arter Brakial arter Aksiller arter Radial arter Popliteal arter Pedal arterler (tibialis anterior, posterior, dorsalis pedis ) Translomber aort ve karotis girişi
RETROGRAD FEMORAL ARTER GİRİŞİ En sık kullanılan giriş yoludur Geniş ve yüzeyel, lokalizasyonu kolay Santral tüm vasküler bölgelere ulaşılabilir 20-22 F kadar giriş sağlanabilir El-Femur başı ile basılabilir
RETROGRAD FEMORAL ARTER GİRİŞİ Ultrasonografi veya floroskopi eşliğinde Femur başı 1/3 medial orta bölüm hedeflenir İnguinal cilt katlantısı yanıltıcı olabilir Normalden daha yüksek giriş yeterli kompresyonu önler ve kanama riskini artırır Kılavuz tele hiçbir zaman güç uygulama!
ANTEGRAD FEMORAL ARTER GİRİŞİ Sıklıkla ipsilateral infrainguinal işlemlerde Vasküler komplikasyon riski daha yüksek1 Obez hastalarda giriş zor Retrograd girişin antegrada reoriente edilmesi mümkün 2,3 Femur başı üst sınırının üstünden cilt girişi 1. Nice C, Timmons G, Bartholomew P, Uberoi R. Retrograde vs antegrade puncture for infrainguinal angioplasty. Cardiovasc Intervent Radiol, 2003;26: 370-374 2. Patel YD. Catheter for conversion of retrograde to antegrade femoral artery catheterization. AJR, 1990; 154: 179-180 3. Hartnell G. An improved reversal technique from retrograde to antegrade femoral artery cannulation. Cardivasc Interven Radiol, 1998; 21:512-513
BRAKİAL- AKSİLLER ARTER GİRİŞİ Şiddetli aortoiliak atherosklerotik hastalık varlığında Femoral nabız yokluğunda veya bilinen aortik oklüzyonda Femoral arterde daha önceki cerrahi greft öyküsü Femoral arter anevrizma ve oklüzyon varlığında Üst ekstremite arterlerinin tedavisinde Orjininden aşağıya doğru yönlenen arterlerin rekanalizasyonunda (mezenterik arterler ve bazı renal arterler)
BRAKİAL- AKSİLLER ARTER GİRİŞİ Sol tercih edilmelidir (sağda embolik stroke !) Brakial giriş aksiller girişe tercih edilir (komplikasyon riski daha az) Brakial pleksus hasarı riski!
RADİAL ARTER GİRİŞİ Son dönemde üst ekstremitede tercih edilen giriş yolu1,2 Alt ekstremite görüntülemesi yapılabilir İnfrainguinal girişimler için uygun değil, ancak diagnostik anjiografi ile uygun başka bir erişim için fayda sağlayabilir Küçük çaplı, 6F’e kadar sheath kullanılabilir Daha az kanama riski ve erken mobilizasyon avantaj %3 işlem sonrası oklüzyon riski Olası rüptür komplikasyon riskinde kaplı stent veya stent greftlerin yerleştirilmesi dezavantaj Cox N, Resnic FS, Popma JJ, Simon DI, Eisenhauer AC, Rogers C. Comparison of the risk of vascular complications associated with femoral and radial access coronary cathetirization procedures in obese versus nonobese patients. Am J Cardiol, 2004; 94: 1174-1177 Pristipino C, Pelliccia F, Granetelli A, et al. Comparison of access-related bleeding complications in women versus men undergoing percutaneous coronary catheterization using the radial versus femoral artery Flachscampf FA, Wolf T, Daniel WG, Ludwig J. Transradial stenting of the iliac artery: a case report. Cath Cardiovasc Intervent, 2005;65: 193-195
POPLİTEAL ARTER GİRİŞİ Retrograd popliteal kateterizasyon ipsilateral SFA-iliak kronik total oklüzyonlarında Oklüzyonun distal kısmının kılavuz tel ile geçişi proksimal kısmından daha kolay olabilir US kılavuzluğunda! Antegrad olarak infrapopliteal girişimlerde de kullanılabilir
RETROGRAD TİBİAL VE DORSALİS PEDİS ARTER GİRİŞİ İnfrainguinal ve infrapopliteal oklüzyonun geçilemediği durumlarda Mikrogiriş seti US kılavuzluğu Düşük profilli malzemelerin artışı bir çok vasküler erişim yolu sağlamıştır
ARTERİOGRAFİ KOMPLİKASYONLARI %0,5-0,6 Tromboz ve distal embolizasyon Disseksiyon Kanama Hematom AVF Psödoanevrizma Kontrast allerjisi ve nefropatisi Nörolojik hasar
VENOGRAFİ ENDİKASYONLARI Derin ven trombozunun tanısı Konjenital venöz problemlerin araştırılması Ven kapakçıklarının fonksiyonlarının değerlendirilmesi Hemodializ erişim yolu öncesi venöz haritalama Venöz sampling (örnekleme) Hepatik basınç ve indirek portal ven basınç ölçümü Pelvik konjesyon-varikosel tanı ve tedavisinde BT-MR venografiler ve Doppler US kullanımının yaygınlaşması venografi endikasyonlarını azaltmıştır
VENOGRAFİ KONTRENDİKASYONLARI Kontrast madde alerjisi Konjestif kalp yetmezliği Şiddetli pulmoner hipertansiyon
VENÖZ GİRİŞ YOLLARI Teorik olarak her vene girilebilir Femoral ven Brakial , sefalik ve antekübital median ven İnternal juguler ven Aksiller ,subklavian ven Teorik olarak her vene girilebilir
FEMORAL VEN GİRİŞİ Femoral arterin 0,5-1,5 cm medialinde US ile venin açıklığı değerlendirilmeli Tek duvar iğne ve US kılavuzluğu tercih edilmeli US kılavuzluğu ve mikrogiriş set (koagülopati varlığında)
İNTERNAL JUGULER VEN GİRİŞİ TİPS, Vasküler akseslerin yerleştirilmesinde, IVC filtresi (bilateral femoral ven tromboze ise), transvenöz karaciğer biyopsisinde Her iki juguler ven açık olduğunda tercih sağ Giriş klavikulanın hemen üstünden transvers planda yapılmalıdır (arteriel giriş ve pnömotoraks riskini azaltır)
AKSİLLER/SUBKLAVİAN VEN GİRİŞİ İnternal juguler vene göre tercih edilmez Stenoz, oklüzyon ve pnömotoraks riski daha yüsektir Kanama kontrolü zordur Başarısızlık durumunda olası akseslerin kaybına yol açar
ÜST EKSTREMİTE VEN GİRİŞLERİ (Brakial-sefalik-antekübital median) PICC Dializ AVF problemlerinin endovasküler tedavisinde - Tromboz - Stenoz - Oklüzyon - Çalma sendromları US kılavuzluğu ve mikrogiriş set
Teşekkürler…