YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARININ VERGİLENDİRİLMESİ SERMAYE PİYASASI KURULU MESLEK PERSONEL YARDIMCILIĞI EĞİTİM PROGRAMI 2006 Hazırlayan M. AYKUT KELECİOĞLU GELİRLER BAŞKONTORLÖRÜ

YATIRIM FONLARI Halktan katılma belgeleri karşılığında toplanan paralarla, belge sahipleri hesabına, riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre sermaye piyasası araçları, gayrimenkul, altın ve diğer kıymetli madenler portföyü işletmek amacıyla kurulan mal varlığına Yatırım Fonu adı verilir. Fonun tüzel kişiliği yoktur (SPK M. 37)

YATIRIM FONLARI SPK’nun düzenleme ve denetimine tabi fonlar ile bu fonlara benzer yabancı fonlar sermaye şirketi sayılır. (KVK m.2) 5281 Sayılı Kanunla Türkiye’de münhasıran portföy işletmeciliği faaliyetinde bulunan dar mükellefiyete tabi yatırım fonlarının, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları’nın uygulanmasında 2499 sayılı Türk Sermaye Piyasası Kanunu’na göre kurulmuş yatırım fonu addolunması ve gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında sermaye şirketi olarak kabul edilmesi uygulamasına son verilmiştir. Türkiye’de münhasıran portföy işletmeciliği faaliyetinde bulunan dar mükellefiyete tabi yatırım fonları, 01.01.2006 tarihinden itibaren Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları’nın uygulanmasında 2499 sayılı Türk Sermaye Piyasası Kanunu’na göre kurulmuş yatırım fonu olarak kabul edilmeyecektir.

YATIRIM FONLARI Yatırım fonları genel olarak sermaye şirketi kabul edilmekle (KVK m.2) birlikte fon bünyesinde ortaya çıkan kazancın ortaklara dağıtılması sermaye şirketleri için belirlenen usul ve esaslardan farklıdır. Yatırım fonu katılma belgelerinin kuruculara (fona) satışı yoluyla elde edilen gelirler, fon bünyesinde oluşan gelirin ortaklara dağıtılması anlamına gelir ve fon bünyesinde ortaya çıkan kazancın dağıtımı bu şekilde gerçekleştirilir. Yatırım fonu katılma belgelerinin kuruculara (fona) satışı dışında başka kişi yada kurumlara satılmasına pek rastlanmamaktadır.

YATIRIM FONLARI Yatırım fonu katılma belgelerinin kuruculara (fona) iade edilmesi suretiyle elde edilen gelir, GVK’nun 75’inci maddesi gereğince kar payı mahiyetinde olduğundan, bu gelirlerin menkul sermaye iradı olarak gelir vergisine tabi olması gereklidir. Yatırım fonu katılma belgelerinin kurucular (fon) dışındaki kişi veya kurumlara satılmasından elde edilen kazançlar ise Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca diğer kazanç ve irat olarak gelir vergisine tabi olacaktır.

YATIRIM ORTAKLIĞI Yatırım ortaklıkları, SPK Kapsamında faaliyette bulunabilecek sermaye piyasası kurumları arasında sayılmış olup anılan Kanunun 35. maddesinde sermaye piyasası araçları, gayrimenkul, altın ve diğer kıymetli madenler portföylerini işletmek amacıyla kurulan anonim ortaklıklar olarak tanımlanmıştır. (SPK m.32)

YATIRIM ORTAKLIĞI Yatırım ortaklıkları ise esas olarak anonim şirket statüsünde kurulduklarından dolayı ayrıca özel düzenleme yapılmasına gerek olmaksızın, doğrudan sermaye şirketi olarak kurumlar vergisi mükellefidir.

SUNUM PLANI ELDE EDEN AÇISINDAN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARDAN SAĞLANAN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri- Kar Payı- Alım Satım Kazancı YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINA İLİŞKİN DİĞER VERGİSEL DÜZENLEMELER

GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINDAN ELDE ETTİĞİ GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM FONLARI KATILMA BELGELERİNİN ALIM SATIMINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASINDAN DOĞAN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİ KAR PAY PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ

İLGİLİ KANUN MADDELERİ GVK M. 75/1 GVK M. 22 GVK M. 86 GVK M. 94/6 YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ İLGİLİ KANUN MADDELERİ GVK M. 75/1 GVK M. 22 GVK M. 86 GVK M. 94/6 GVK GEÇ.M. 55 GVK GEÇ. M.67 (1.1.2006 ‘DAN İTİBAREN )

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Madde 75- Sahibinin ticari, zirai ve mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilebilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır. . Kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı iratlar menkul sermaye iradı sayılır. 1. Her nevi hisse senetlerinin kar payları , (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa senetlerine verilen kar payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kar payları dahil.)

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Menkul sermaye iratlarında Madde 22 :… 2. Tam mükellef kurumlardan elde edilen, 75. maddeinin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarının yarısı gelir vergisinden müstesnadır. İstisna edilen tutar üzerinden 94 üncü madde uyarınca tevkifat yapılır ve tevkif edilen verginin tamamı, kar payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir.

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Toplama Yapılmayan Haller (Beyanname Verilmeyen Haller) MADDE 86. - Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez. 1. Tam mükellefiyette; a) Gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazançlar, bu Kanunun 75. maddesinin (15) numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratları, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı, … c) Vergiye tabi gelir toplamının [(a) ve (b) bentlerinde belirtilenler hariç] 103. maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmaması koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tabi tutulmuş olan; birden fazla işverenden elde edilen ücretler, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları,

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Geçici Madde 55- 1.1.1999 - 31.12.2005 tarihleri arasında elde edilen ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş bulunan GVK’nun 75. maddesinin 7, 12 ve 14 numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratları, menkul kıymetler yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları veya bu fonların katılma belgelerinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında alım satımından elde edilen kazançlar ile Türkiye'de kurulu vadeli işlem ve opsiyon borsalarında yapılan işlemler sonucunda elde edilen kazançlar için yıllık beyanname verilmez. Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez. Ticari işletmeye dahil olan bu gelirler, bu maddenin kapsamı dışındadır.

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Madde 94 6. a) Dağıtılsın veya dağıtılmasın Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin 4 numaralı bendinin; i) (a), (c) ve (d) bentlerinde yazılı kazançlardan, (2003/6577 Sayılı BKK ile %0, Yürürlük: 1.1.2004) ii) (b) alt bendinde yazılı kazançlardan, (2003/6577 Sayılı BKK ile %10, Yürürlük: 1.1.2004) b) (4842 Sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle değişen alt bent, Yürürlük: 24.4.2003) i) Tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz.), (2003/6577 Sayılı BKK ile %10, Yürürlük: 1.1.2004)

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ GEÇİCİ MADDE 67. - (5281 Sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle eklenen geçici madde; Yürürlük: 1.1.2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 1.1.2006) 1) Bankalar ve aracı kurumlar takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla; a) Alım satımına aracılık ettikleri menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının alış ve satış bedelleri arasındaki fark, b) Alımına aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının itfası halinde alış bedeli ile itfa bedeli arasındaki fark, c) Menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının tahsiline aracılık ettikleri dönemsel getirileri (herhangi bir menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracına bağlı olmayan), d) Aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan gelirler, Üzerinden % 15 oranında vergi tevkifatı yaparlar

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Geç M. 67: Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan menkul kıymetler yatırım fonlarının (borsa yatırım fonları hariç) katılma belgelerinin ilgili olduğu fona iadesi, menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin alım satımı, Hazine tarafından yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetlerin alım satımı, itfası sırasında elde edilen getirileri ile bunların dönemsel getirilerinin tahsilinde,(tam mükellef kurumlara ait olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasında ve hisse senetleri kâr paylarının hisse sahipleri adına tahsilinde bu fıkra hükümleri uygulanmaz. Tam mükellef kurumlara ait olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen gelirler için, Gelir Vergisi Kanununun Mükerrer 80 inci madde hükümleri uygulanmaz

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Geç. M.67:… 7) (1), (2), (3) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca tevkifata tâbi tutulan kazançlar için gerçek kişilerce yıllık veya münferit beyanname verilmez. 8) Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan menkul kıymetler yatırım fonları (borsa yatırım fonları hariç) ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının Kurumlar Vergisinden istisna edilmiş olan portföy kazançları, dağıtılsın veya dağıtılmasın % 15 oranında vergi tevkifatına tâbi tutulur. Bu kazançlar üzerinden 94 üncü madde uyarınca ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu fon veya ortaklıklarının katılma belgelerinin ilgili fona iadesinden elde edilen gelirler ile hisse senetlerinin alım satımından elde edilen kazançlar için yıllık beyanname verilmez. Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez. Ticarî işletmeye dahil olan bu nitelikteki gelirler, bu fıkra kapsamı dışındadır.

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ 31.12.2005’ E KADAR (MENKUL KIYMET YATIRIM FONLARI) GVK M. 75/1’ E GÖRE MENKUL SERMAYE İRADI GVK M. 22’YE KAR PAYLARININ YARISI İSTİSNA 86’INCI MADDEDEKİ KOŞULLARI SAĞLIYORSA BEYANNAME İLE BEYAN EDİLECEK ANCAK GEÇ.M 55’E GÖRE 1999-2005 TARİHLERİ ARASI SÖZ KONUSU GELİR G.V. İSTİSNA EDİLMİŞTİR.

01.01.2006’DAN SONRA (MENKUL KIYMET YATIRIM FONLARI) YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ 01.01.2006’DAN SONRA (MENKUL KIYMET YATIRIM FONLARI) GEÇ.M. 67 KAPSAMINDA TEVKİFATA TABİ DEĞİL. GEÇ. M. 67’YE GÖRE YILLIK BEYANNAME VERİLMEYECEKTİR. (TİCARİ FAALİYET KAPSAMINDA ELDE EDİLEN KAZANÇLAR İÇİN BEYANNAME VERİLECEĞİ KUŞKUSUZDUR.)

YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ BORSA YATIRIM FONLARI, GAYRİMENKUL VE RİSK SERMAYESİ YATIRIM FONLARI KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARI 01.01.2006’DAN SONRA - GEÇ M. 67’YE GÖRE TEVKİFATA TABİ GEÇ M. 67’YE GÖRE TEVKİFATA TABİ OLMASINDAN DOLAYI YILLIK BEYANNAME VERİLMEYECEK. (TEVKİFAT NİHAİ VERGİ OLACAK)

İLGİLİ KANUN MADDELERİ GVK. MÜK. M. 80 GVK M. 86 GVK GEÇ M. 55 YATIRIM FONLARI KATILMA BELGELERİNİN ALIM SATIMINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ İLGİLİ KANUN MADDELERİ GVK. MÜK. M. 80 GVK M. 86 GVK GEÇ M. 55 GVK GEÇ. MADDE 67

YATIRIM FONLARI KATILMA BELGELERİNİN ALIM SATIMINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ MÜKERRER MADDE 80.- (4783 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değişen madde, Yürürlük: 1.1.2003 tarihinden geçerli olmak üzere 9.1.2003) Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazançlarıdır. 1. (5281 Sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle değişen bent; Yürürlük: 1.1.2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 1.1.2006) İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar.

YATIRIM FONLARI KATILMA BELGELERİNİN ALIM SATIMINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ (1.1.2006) YATIRIM FONU KATILMA BELGESİ FONA İADE EDİLMİŞSE GEÇ M. 67’YE TEVKİFAT YAPILMAYACAKTIR. ANCAK YATIRIM FONUNUN (FONUN TÜRÜNE BAĞLI OLMAKSIZIN) FON DIŞINDAKİ KİŞİ VE KURULUŞLARA SATILMASI DURUMUNDA (İŞLEM BANKA VEYA ARACI KURUM İLE GERÇEKLEŞTİRİLMİŞSSE) TEVKİFAT YAPILACAKTIR. YAPILAN TEVKİFAT NİHAİ VERGİ OLACAK ELDE EDİLEN BU GELİR İÇİN BEYANNAME VERİLMEYECEKTİR.

GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINDAN ELDE ETTİĞİ GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM FONLARI KATILMA BELGELERİNİN ALIM SATIMINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASINDAN DOĞAN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİ KAR PAY PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ

İLGİLİ KANUN MADDELERİ GVK MÜK. M. 80 GVK. M. 86 GVK. GEÇ M. 67 YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASINDAN DOĞAN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ İLGİLİ KANUN MADDELERİ GVK MÜK. M. 80 GVK. M. 86 GVK. GEÇ M. 67

31.12.2005’DEN ÖNCE (M.K. YATIRIM ORTAKLIĞI) YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASINDAN DOĞAN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ 31.12.2005’DEN ÖNCE (M.K. YATIRIM ORTAKLIĞI) MÜK. M.80’E GÖRE DEĞER ARTIŞ KAZANCI (İKİ YIL İÇERİSİNDE ELDEN ÇIKARILIRSA) M.86’DAKİ KOŞULLAR DAHİLİNDE BEYANAME İLE BEYAN EDİLİR.

01.01.2006’DAN SONRA (M.K. YATIRIM ORTAKLIĞI) YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASINDAN DOĞAN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ 01.01.2006’DAN SONRA (M.K. YATIRIM ORTAKLIĞI) GEÇ M. 67’YE GÖRE TEVKİFATA TABİ DEĞİL. BEYANNAME VERİLEMEYECEK. 01.01.2006’DAN SONRA ( GAYRİMENKUL VE RİSK SERMAYESİ YATIRIM ORTAKLIĞI) GEÇ M. 67’YE GÖRE TEVKİFAT VAR. TEVKİFAT NİHAİ VERGİ OLARAK DEĞERLENDİRİLECEK VE BEYANNAME VERİLMEYECEK.

İLGİLİ KANUN MADDELERİ GVK. M.75/1 GVK M.22 GVK M.86 GVK M.94 YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİ KAR PAY PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ İLGİLİ KANUN MADDELERİ GVK. M.75/1 GVK M.22 GVK M.86 GVK M.94 GVK GEÇ. M. 67

GVK M.75/1, M.22, M.86 VE M.94’E VERGİLENDİRİLİR. 01.01.2006’DAN SONRA YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİ KAR PAY PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ 31.12.2005’DEN ÖNCE GVK M.75/1, M.22, M.86 VE M.94’E VERGİLENDİRİLİR. 01.01.2006’DAN SONRA GVK M. 67’YE GÖRE TEVKİFATA TABİ DEĞİL. ANCAK GVK 94/6-B’YE GÖRE TEVKİFATA TABİ. GVK M. 75, M.22 VE M.86 HÜKÜMLERİ UYGULANACAK.

GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINDAN ELDE ETTİĞİ GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM FONLARI KATILMA BELGELERİNİN ALIM SATIMINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASINDAN DOĞAN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİ KAR PAY PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINDAN ELDE ETTİĞİ GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM FONLARI KATILMA BELGELERİNİN ALIM SATIMINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASINDAN DOĞAN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİ KAR PAY PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINDAN ELDE ETTİĞİ GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNDEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Gelir Vergisi Mükellefleri Gibi Geç m. 67’ye göre tevkifata tabi değil. Söz konusu gelir beyannameye dahil edilecektir. Yatırım fonu katılma belgelerinden elde edilen kar payı iştirak kazancı istisnasından yararlanamaz. YATIRIM FONLARI KATILMA BELGELERİNİN ALIM SATIMINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ Gelir Vergisi Mükellefleri gibi yatırım fonlarının fon dışındaki kişi ve kuruluşlara satılması durumunda Geç. M. 67’ye göre tevkifat yapılacaktır. Tevkif edilen vergiler kurum kazancından mahsup edilecektir.

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINDAN ELDE ETTİĞİ GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASINDAN DOĞAN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ Gelir Vergisi Mükelleflerinde olduğu gibi Geç m. 67’ye göre tevkifat yapılmayacaktır. Ancak eski KVK m. 8/12’deki istisna hükümleri uygulanabilecektir. Söz konusu düzenleme şu şekildedir. “Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile gayrimenkullerinin satışından doğan ve sermayeye eklenmesine karar verilen kazançları.” Yeni KVK ise yukarıdaki hükümde değişiklik yapmıştır. “Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı. “

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINDAN ELDE ETTİĞİ GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ YATIRIM ORTAKLIĞINA AİT HİSSE SENETLERİ KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Gelir Vergisi mükelleflerinde olduğu Geç m. 67’ye göre değil, GVK m. 94’e göre tevkifata tabidir. Elde edilen gelir KVK’nun “iştirak kazançları” hükmünden yararlanamadığı için Kurumlar Vergisine tabidir. Yapılan tevkifatlar Kurumlar Vergisinden Mahsup edilecektir.

SUNUM PLANI ELDE EDEN AÇISINDAN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARDAN SAĞLANAN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri- Kar Payı- Alım Satım Kazancı YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINA İLİŞKİN DİĞER VERGİSEL DÜZENLEMELER

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ İLGİLİ KANUN MADDELERİ (YATIRIM FONLARI AÇISINDAN ) 5422 Sayılı KVK’nun 1’inci maddesine göre; 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kuruluna göre Sermaye Piyasası Kurulunca halka açık anonim şirket olduğu kabul edilen şirketler, bu kanun ve Gelir Vergisi Kanunu uygulaması bakımından da halka açık anonim şirket sayılır Yeni KVK’nun 1’inci maddesine göre; KVK’nun uygulamasında SPK’nun düzenleme ve denetimine tabi fonlar ile aynı nitelikteki yabancı fonlar sermaye şirketi sayılmaktadır.

İLGİLİ KANUN MADDELERİ (YATIRIM ORTAKLIĞI AÇISINDAN) YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ İLGİLİ KANUN MADDELERİ (YATIRIM ORTAKLIĞI AÇISINDAN) KVK m. 1 ‘e göre sermaye şirketlerinin kazançları kurumlar vergisine tabidir. (Yatırım ortaklıkları ise esas olarak anonim şirket statüsünde kurulduklarından dolayı ayrıca özel düzenleme yapılmasına gerek olmaksızın, doğrudan sermaye şirketi olarak kurumlar vergisi mükellefidir)

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ 5422 Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8. maddesinin 4 numaralı bendi uyarınca; a. Portföyünün en az %25’i hisse senetlerinden oluşan menkul kıymetler yatırım fonları (döviz yatırım fonları hariç) ile aynı nitelikteki menkul kıymet yatırım ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları, b. (a) alt bendi dışında kalan menkul kıymet yatırım fonları (döviz yatırım fonları hariç) ile menkul kıymetler yatırım ortaklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları, c. Risk sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları, d. Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları , e. Emeklilik yatırım fonlarının kazançları kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ Yeni KVK’nun 5’inci maddesinin d bendi uyarınca; Türkiye’de kurulu; Menkul kıymetler yatırım fonları ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları, Portföyü Türkiye’de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları 3) Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları, 4) Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları, 5) Emeklilik yatırım fonlarının kazançları, 6) Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançları. Kurumlar Vergisinden İstisnadır.

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklık ve Fonlarının, sadece portföy işletmeciliğinden elde ettikleri kazançları, kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Başka bir deyişle yatırım fon ve ortaklıklarının portföy işletmeciliği dışında elde edilen kazançlar, kurumlar vergisine tabi olacaktır.

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ İstisna hükmünde menkul kıymet yatırım ortaklık ve fonlarının sadece portföy işletmeciliği kazancı vergiden istisna edilirken, diğer fon ve ortaklıklarına (risk sermayesi ve gayrimenkul yatırım ortaklık ve fonlarına) ilişkin sonraki iki alt bendinde bir sınırlama ifadesine yer verilmeyerek bütün kazançları kurumlar vergisinden istisna tutulması amaçlanmıştır.

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ 5422 Sayılı Kanun metninde belirtildiği üzere istisnanın Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 24. maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesine şümulü yoktur. Bu kurumlara yapılan ödemelerden Kurumlar Vergisi Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu’nca yapılan tevkifatlar sadece Gelir Vergisi Kanunu‘nun 94/6-a maddesine göre yapılan vergi tevkifatına mahsup edilebilecek olup, mahsup edilemeyen vergiler hiçbir şekilde iade edilmeyecektir. (ANCAK bu hüküm yeni KVK’da yer almamaktadır.)

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ STOPAJ (31.12.2005’E KADAR) Madde 94 6. a) Dağıtılsın veya dağıtılmasın Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin 4 numaralı bendinin; i) (a), (c) ve (d) bentlerinde yazılı kazançlardan, (2003/6577 Sayılı BKK ile %0, Yürürlük: 1.1.2004) ii) (b) alt bendinde yazılı kazançlardan, (2003/6577 Sayılı BKK ile %10, Yürürlük: 1.1.2004)

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ STOPAJ (01.01.2006 ‘DAN SONRA) Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan menkul kıymetler yatırım fonları (borsa yatırım fonları hariç) ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının Kurumlar Vergisinden istisna edilmiş olan portföy kazançları, dağıtılsın veya dağıtılmasın % 15 oranında vergi tevkifatına tâbi tutulur.

SUNUM PLANI ELDE EDEN AÇISINDAN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARDAN SAĞLANAN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri- Kar Payı- Alım Satım Kazancı YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARIN KAZANÇLARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRiLMESİ YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINA İLİŞKİN DİĞER VERGİSEL DÜZENLEMELER

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINA İLİŞKİN DİĞER VERGİSEL DÜZENLEMELER YATIRIM FONLARININ BSMV KARŞISINDAKİ DURUMU YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARININ KDV KARŞISINDAKİ DURUMU

YATIRIM FONLARININ BSMV KARŞISINDAKİ DURUMU Gider Vergileri Kanunu’nun 6802 Sayılı Banka ve Sigorta muamaleleri Vergisi’nin, mevzuu, vergiyi doğuran olay ile ilgili 28’inci maddesinde; “Banka ve sigorta şirketlerinin 10.06.1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muamaleleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabiidir. Bankerlerin yapmış oldukları banka muamele ve hizmetleri dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar (kendileri veya başkaları hesabına menkul kıymet alıp satmayı, alım - satıma tavassuf etmeyi ve alıp sattıkları menkul kıymet karşılığı borçları ödemeyi taahüt etmeyi meslek haline getirenlerin bu faaliyetleri dolayısıyla lehlerine kalan paralar ile mevduat faizi vermek veya sair adlarla faiz ve benzeri menfaatler sağlamak üzere devamlı olarak para toplama işiyle uğraşanların topladıkları paralara sağladıkları gelir ve menfaatler üzerinden komisyon, ücret, hizmet karşılığı gibi adlarla aldıkları paralar dahil) da banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir. 2279 sayılı Kanuna göre ikraz işiyle uğraşanlarla ikinci fıkrada belirtilen muamale veya hizmetlerinden birisini devamlı olarak yapanlar bu Kanunun uygulanmasında banker sayılırlar: Bir şahsın münhasıran altın alım ve satımı ile uğraşması banker sayılmasını gerektirmez.”

YATIRIM FONLARININ BSMV KARŞISINDAKİ DURUMU Yatırım fonları menkul kıymet alım - satımını mutad meslek haline getiren ve bu faaliyetleri dolayısıyla lehlerine para kalan kurum olarak kabul edilmemektedir. Burada kastedilen aracı kuruluşlardır. Lehe kalan paradan kastedilen de ücret, komisyon, prim gibi adlarla sağlanan menfaatlerdir. Dolayısıyla, yatırım fonlarının portföy işletmeciliği faaliyet ile bunun sonucunda sağladıkları kazanç BSMV kapsamına girmemektedir.

YATIRIM FONLARININ BSMV KARŞISINDAKİ DURUMU Tam mükellef Türk yatırım fonları genelde bankalar tarafından üstlenilmekte ve bu yönetim hizmetinin karşılığı olarak yatırım fonlarından “yönetim ücreti” alınmaktadır. İşte bu ücret, bankanın yaptığı hizmet nedeniyle “lehine kalan para” olarak, BSMV’ne tabi tutulmaktadır

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARININ KATMA DEĞER VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMU 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/1. maddesinde ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyetleri çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetin vergiye tabi olacağı, 2. fıkrasında ise bu faaliyetlerin kapsamı, niteliği ve devamlılığının GVK hükümlerine göre. GVK’nunda açıklık bulunmadığı hallerde Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre, tayin ve tesbit edileceği hükme bağlanmıştır.

YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARININ KATMA DEĞER VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMU Yatırım ortaklığı ve yatırım fonu portföy işletmeciliği faaliyeti yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde KDV’nin mevzuuna girmektedir. Ayrıca sözkonusu faaliyetler KDV’nin 17/4-e maddesinde belirtilen yani BSMV kapsamına girmediğinden KDV’den istisna değildir.

TEŞEKKÜR EDERİZ… M. Aykut KELECİOĞLU Gelirler Başkontrolörü