İSKEMİ ve İNME Birsen İnce İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı

İnme tanımı Beyin damarlarında tıkanma veya kanama sonucu beynin bir bölgesinin geçici veya kalıcı olarak etkilenmesi nedeniyle ortaya çıkan bir klinik tablo, bir sendromdur.

İnme Tipleri Serebral infarkt: Serebral arteriyal damarlardaki kan akımının bozulması sonucu ortaya çıkar.

İnme Tipleri İntraserebral hematom: Serebral arteriyal damarların yırtılması sonucunda beyin dokusu içinde kan toplanmasıdır.

İnme Tipleri Subaraknoid Kanama: İntrakraniyal damarların daha çok çatallanma yerlerinde bulunan anevrizmaların yırtılması sonucu ortaya çıkar.

Fokal serebral disfonksiyon Geçici iskemik atak Yerleşmiş inme (strok) - serebral infarkt (% 85) - intraserebral hemoraji (% 10) - subaraknoid kanama (% 5)

Karotis (anterior) ve vertebral (posterior) sistem Serebral dolaşım Karotis (anterior) ve vertebral (posterior) sistem Beyin; Vücut ağırlığının % 2 si kadardır Kardiyak akımın %15-20 ini alır Tüm vücut oksijeninin % 20 sini tüketir

Serebral iskemi İnfarkt merkezi (core) Penumbra Benign oligemi

Beynin perfüzyon azalmasına cevabı CBF ( ml/gr/dk) metabolik olaylar 0.55-1.0 normal 0.50 protein sentezi azalır 0.35 anaerobik metabolizma 0.20 nörotransmitter salınımı 0.15 hücresel yıkım

Serebral infarkt ve GİA etyolojisi Aterotrombotik Kardiyoembolik Küçük damar hst Diğer etyolojiler Etyoloji belirsiz

İnmenin etyolojik tanısında yardımcı inceleme metodları Rutin biyokimya Radyolojik görüntüleme (BT/MRI) Doppler ultrasonografi EKG/Ekokardiyografi Serebral anjiografi/MR anjiografi

Vasküler homeostaz anti-trombotik pro-trombotik anti-enflamatuar anti-proliferatif pro-trombotik pro-enflamatuar proliferatif

Endotel disfonksiyonu Hipertansiyon (mekanik zorlama) Hiperkolesterolemi (okside LDL) Toksinler (sigara) Hiperglisemi (diabetes mellitus)

NO endotelin vazodilatasyon düzkas prolif. inh. vazokonstriksiyon trombosit agg. inh monosit adezyonu inh. LDL permeabilitesini azaltır anti-aterojen vazokonstriksiyon trombosit agg. artırır düzkas hücre proliferasyonunu artırır pro-aterojen

Değiştirilebilir risk faktörleri Hipertansiyon Hiperkolesterolemi Sigara Fizik inaktivite Obezite Alkol Diabetes mellitus

Değiştirilemez risk faktörleri Yaş Cinsiyet Ailevi özellik Irk

Hipertansiyon İnmeden korunmak için hedef TA < 140/90 mm Hg Diabet varsa < 130/80 mm Hg

LDL Hedefleri Yüksek risk: LDL Hedefi Koroner kalp hastalığı Beyin damar hastalığı (ateroskleroz) <100 mg/dL Orta derecede yüksek risk: 2 risk faktörü <130 mg/dL Düşük risk: 0-1 risk faktörü <160 mg/dL * .

Alkol Kronik alkolizm ve aşırı içicilik bütün inme tipleri için risk faktörü HDL yi artırır, fibrinojen ve trombosit aktivitesini azaltır

Sigara Sigara dumanındaki toksik ürünler okside edici özelliktedir Sigara fibrinojen düzeyi ve trombosit agregasyonunu artırır HDL yi azaltır Her yaş ve cinsiyette, her ırk ve etnik grupta inme için risk faktörüdür

Fizik aktivite Plazma fibrinojen düzeyini azaltır Trombosit aktivitesini azaltır HDL düzeyini artırır

Tedavi yaklaşımları Risk faktörlerine yönelik tedavi Trombosite yönelik tedavi (antiagregan tedavi) Damara yönelik tedavi (endarterektomi, anjioplasti/stent)

Risk faktörlerine yönelik tedavi Öneri Kanıt düzeyi Hipertansiyon ilaç ve yaşam değ. I A Hiperlipidemi statin Sigara bırakılmalı I C Diyabet (tip I ve II) dm ve ht kontrolü Obezite kilo verme II C İnaktivite egzersiz Alkol kes/sınırla

Tedavi yaklaşımları Risk faktörlerine yönelik tedavi Trombosite yönelik tedavi (antiagregan tedavi) Damara yönelik tedavi (endarterektomi, anjioplasti/stent)

Antiagregan ilaçlar COX-I inhibitörü Aspirin (Asa) Fosfodiesteraz inhibitörleri Dipyradamole (Dp) Cilastazol ADP P2Y12 inhibitörü Ticlopidine (Tp) Clopidogrel (Cp)

Tedavi yaklaşımları Risk faktörlerine yönelik tedavi Trombosite yönelik tedavi (antiagregan tedavi) Damara yönelik tedavi (endarterektomi, anjioplasti/stent)

Revaskülarizasyon tedavileri 1- Karotis endarterektomisi (KEA) 2- Anjioplasti/stent (KAS)

Karotis endarterektomisi Son 6 ay içinde GİA/inme geçiren hastada % 70-99 karotis darlığında önerilir

Anjioplasti/stent Stenoz >% 70, ancak KEA uygulanamıyorsa (teknik veya cerrahi risk nedeniyle), karotis stenti düşünülebilir

İnme önlenebilir tek nörolojik hastalıktır İstenilen kiloda olma Sağlıklı beslenme Düzenli egzersiz Sigara içmeme Ilımlı alkol kullanımı  Kardiyovasküler hst için risk azalması % 85