KSB: Geçmiş ve Bugün Yardımcı Doçent Doktor Cenk Aygül

KSB siyaset bilimindeki yedi alandan biri. Diğerleri: Amerikan politikası Politik kuram Kamu yönetimi Uluslararası ilişkiler Kamu hukuku Devlet ve yerel yönetimler

1950’lere kadar Amerikan izolasyonizmi, Amerikalıların kendi sistemlerini dünyadakilerden çok farklı ve üstün bir sistem olarak görmeleri, akademisyenlerin seyahat olanaklarını az olması vs nedenleriyle KSB üvey evlat konumundaydı. 1960’larda dünyada kurulan bir çok bağımsız devlet, Kennedy yönetiminin uluslararasına önem veren görüşleri ve dünyada kalkınmaya verilen önem nedeniyle KSB’ne verilen önem arttı. Artık Avrupa dışında Üçüncü Dünya ülkelerini de çalışmaya başladılar.

1960’lardaki tepe noktasından sonra ’larda KSB düşüşe geçti ve bazılarına göre ölümcül hasta. Nedenleri tam olarak belli değil. Belki aşırı hırslı iddialar ve bunların sonunda gelen hayal kırıklığı, belki getirilen çok ciddi kuramsal eleştiriler … Peter Winch birçok ülkeyi içeren karşılaştırma yöntemini elmalarla armutları toplamak olarak eleştirdi. Artık kalkınma gibi olayları anlamlandırabileceğimiz merkezi bir kuram yok! Büyük anlatımız yok! Vietnam ve Watergate bizi sarstı. Artık büyük anlatı yerine daha çok orta-düzey araştırmalar ve kültürel araştırmalar ön plana çıkıyor. Örneğin, L. Amerika araştırmalarında bağımlılık kuramı, neo-korporatizm, merkez-çevre ilişkileri, iç sömürgeler ve devlet-toplum ilişkileri gibi konular öne çıktı.

Brzezinski’nin iddia ettiği gibi Avrupa artık dünya uluslar arası ilişkilerinin merkezi değil. Bizim modellerimiz için de temel değil! Artık Avrupa-merkezli değiliz! Kuramsal olarak çevre öne geçiyor, orada üretilen kuramlar merkeze uygulanıyor. Ürettiğimiz kuramlarının bir kısmının Avrupa-merkezcilikten muzdarip olduğunu görüyoruz. Örneğin kast sisteminin, Afrika kabileciliğinin, Latin Amerika organisizminin ve korporatizminin ortadan kalkacağı görüşü. Bir çok yerde Wallerstein, Marksizm vs öne çıkıyor. Soru: Hala büyük anlatılar üretilebilir mi? / Orta-düzey ve kültürel kuramların yarattığı sorunlar ne? / Artık bir L. Amerika, İslam vs. gelişme kuramı mı olmalı? / Sınıf temelli açıklamalar ne olmalı?

Sydney Verba – KSB, Neredeydik, Nereye Gidiyoruz? Verba bir ‘kamuoyu yoklaması’ yapmış ve KSB’nin dünyanın hali gibi felaket olduğu yanıtını almış: bölünme, parçalanma ve atomlaşma. Çok fazla özel ilgi alanı ve çok dar odaklı araştırma tasarımları var ve entelektüel bir çekim merkezi yok. Eski sözler yerine getirilmedi diyorlar. Gelişmeyi hala çalışıyoruz ancak ne olduğunu anlamıyoruz. Demokrasiyi çalışıyoruz ancak ne olduğundan emin değiliz. Verba evet KSB hayal kırıcı oldu ama bunun nedeni bir şey yapmaması değil, hedeflerini aşırı iddialı koyması diyor.

Başarılar şunlar: Eskiden sadece Batı Avrupa ile sınırlı olan ilgi alanı tüm dünyaya yayıldı. Tek tek ülkeler hakkında çok daha derinlemesine bilgimiz var. Yöntemlerimiz çok gelişti: alan araştırması, toplu verilerin incelenmesi, içerik analizi, sistem analizi vs. Genelleştirme çabası arttı ve ilk defa KSB gerçekten karşılaştırmalı oldu. Kuramsal olarak biraz karışık ancak çok zengin. Açıklamalarımız eskisine göre çok daha rafine.