TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Aile Sosyal Destek Programı 02.12.2014

Sunum Planı İşgücü Piyasası Göstergeleri İŞKUR’un Yapısı ve Temel Görevleri İŞKUR Tarafından Sunulan Hizmetler Aktif İşgücü Programları İstihdam Hizmetleri Danışmanlık Hizmetleri Pasif İşgücü Programları Projeler Sosyal Yardım – İstihdam Bağlantısı Kapsamında Yapılan Çalışmalar

DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ

Dünyada İşsizlik Oranları ( %)*   2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Estonya 5,5 13,5 16,7 12,3 10 8,6 7,7** İngiltere 5,6 7,6 7,8 8 7,9 7,5 5,9** İzlanda 3 7,2 7,1 6 5,4 4,8* İspanya 11,3 17,9 19,9 21,4 24,8 26,1 24,0* İrlanda 6,4 12 13,9 14,7 13,1 11,2* Hırvatistan 8,9 9,6 16,1 17,3 16,1* Fransa 7,4 9,1 9,3 9,2 9,8 10,3 10,5* Macaristan 11,2 10,9 10,2 7,6** Polonya 8,1 9,7 10,1 8,7* TÜRKİYE 13 11,1 8,4 9 10,4*** ABD 5,8 5,9* Almanya 5,9 5,3 5,0* Japonya 4 5,1 4,6 4,3 3,6* AB 28 7 10,4 10,8 10,1* Yunanistan 12,7 24,5 27,5 25,9** kaynak :EUROSTAT * Eurostat 2014 yılı Eylül ayı verileridir. ** Eurostat 2014 yılı Ağustos ayı verileridir. *** Eurostat 2014 yılı Temmuz ayı verileridir. **** Eurostat 2014 yılı Haziran ayı verileridir.

ÜLKEMİZ İŞGÜCÜ PİYASASI

Çalışma çağındaki nüfus (Bin Kişi) 48.356 49.275 50.177 50.982 51.833 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014* Çalışma çağındaki nüfus (Bin Kişi) 48.356 49.275 50.177 50.982 51.833 52.904 53.985 54.961 55.983 57 098 İşgücü (Bin Kişi) 21.691 21.913 22.253 22.899 23.710 24.594 25.594 26.141 27.047 29 257 İstihdam (Bin Kişi) 19.633 19.933 20.209 20.604 20.615 21.858 23.266 23.937 24.601 26 313 İşsiz (Bin Kişi) 2.058 1.980 2.044 2.295 3.095 2.737 2.328 2.204 2.445 2 944 İşgücüne katılma oranı (yüzde) 44,9 44,5 44,3 45,7 46,5 47,4 47,6 48,3 51,2 İstihdam oranı (yüzde) 40,6 40,5 40,3 40,4 39,8 41,3 43,1 43,6 43,9 46,1 İşsizlik oranı (yüzde) 9,5 9 9,2 10 13,1 11,1 9,1 8,4 10,1 Tarım dışı işsizlik oranı (yüzde) 12 11,2 12,3 16 13,7 11,3 10,3 10,9 Genç nüfusta işsizlik oranı (%) 17,5 16,5 17,3 18,6 22,9 19,9 16,8 15,8 17,1 18,9 *TÜİK: 2014 Ağustos

İŞKUR’UN YAPISI VE TEMEL GÖREVLERİ

İstihdamın; Korunmasına Geliştirilmesine Yaygınlaştırılmasına Kuruluş Amacı İstihdamın; Korunmasına Geliştirilmesine Yaygınlaştırılmasına İşsizliğin önlenmesi faaliyetlerine İşsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek Yardımcı olmak Hizmetler Genel Müdürlük, 81 İl Müdürlüğü ile Büyük İlçelerde kurulu bulunan 56 Hizmet Merkezi Müdürlüğü aracılığıyla sağlanmaktadır. Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü 8

2011 1946 İŞ VE İŞÇİ BULMA KURUMU İŞKUR İŞKUR’un Yapısı ve Görevleri 2003 İŞKUR 2011 665 Sayılı KHK ile Yeniden Yapılandırma Çalışma Bölge Müdürlükleriyle Birleşme Personel ve Mali Kaynak Artışı

1946 yılında İş ve İşçi Bulma Kurumu olarak kurulmuştur. 1960'lı yıllarla birlikte başta Almanya olmak üzere sanayileşmiş ülkelerin artan işgücü ihtiyaçları üzerine İş ve İşçi Bulma Kurumu, yurtdışına işçi gönderme faaliyetine yoğunlaşmıştır. 1973 Petrol Krizinden sonra sanayileşmiş ülkelerde yaşanan durgunluk ve artan işsizlikle beraber yurt dışına işçi gönderme faaliyetine odaklanan İş ve İşçi Bulma Kurumu için gerileme süreci başlamıştır. 1980'li yıllarla birlikte başlayan küreselleşme, teknolojik gelişmeler ve bilgi toplumu kamu istihdam kurumlarının önemini artırmıştır. 1990’dan sonra yeniden yapılanma tartışmaları başlamıştır.

2002 yılından itibaren İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işsizlik ödeneği ödenmeye başlanmıştır. 25.06.2003 tarihinde kabul edilen 4904 sayılı Türkiye iş Kurumu Kanunu ile İŞKUR olarak yeniden yapılandırılmıştır. 2008 kriziyle birlikte aktarılan kaynaklarla kriz döneminde işsizlikle mücadelede önemli roller üstlenmiştir. 2011 yılında yapılanma sürecini devam ettirerek Kurumsal Kimlik çalışmalarını hızlandırmıştır. 2011 Kasım ayında 665 Sayılı KHK ile yapısı ve görevleri geliştirilmiştir. 2012 yılında personel sayısında ve kaynak miktarında önemli artışlar sağlanmıştır.

Katılımcı ve sosyal diyaloğa açık bir yönetim benimsenmiştir. Yapılanma Sonrası Klasik iş ve işçi bulma hizmetlerinin yanı sıra, aktif ve pasif işgücü politikalarını uygulayabilecek bir yapıya kavuşturulmuştur. Katılımcı ve sosyal diyaloğa açık bir yönetim benimsenmiştir. Genel Kurul İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları Özel İstihdam Bürolarının kurulmasına izin verilmiştir Bölge Müdürlükleri kaldırılarak İl Müdürlükleri oluşturulmuştur. Çalışma Bakanlığının taşradaki görevlerini üstlenmiştir. Personel sayısı ve niteliği artırılmıştır. Yüzbinlerce işsizi aktif işgücü programlarından yararlandıracak niteliğe kavuşmuştur.

İŞKUR TARAFINDAN SUNULAN HİZMETLER

Elektronik Ortamda Hizmet Sunumu

İŞKUR İnternet Şubesi http://esube.iskur.gov.tr İŞ ARAYAN İŞVEREN Açık işlere bakma İşgücü Talebi İş Başvurusu yapma Yurtdışı İşçi Sevki Kurslardan Yararlanma İşten Ayrılma Bildirgesi Girişi İş ve Meslek Danışmanlığı Randevusu alma İşsizlik Ödeneği Sorgulama

AKTİF İŞGÜCÜ PROGRAMLARI

AKTİF İŞGÜCÜ PROGRAMLARI MESLEKİ EĞİTİM KURSLARI GİRİŞİMCİLİK PROGRAMLARI İŞBAŞI EĞİTİM PROGRAMLARI TOPLUM YARARINA PROGRAMLAR

MESLEKİ EĞİTİM KURSLARI İşgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu tüm mesleklerde işsizlerin niteliklerini geliştirerek istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla yapılan meslek edindirme ve geliştirme kurslarıdır. İŞBAŞI EĞİTİM PROGRAMLARI İşsizlerin işbaşında eğitilmesini ve işe daha kolay yerleştirilmesini amaçlayan programlardır..

15 yaşını tamamlamış İŞKUR’a kayıtlı bütün işsizler faydalanabilirler. MESLEKİ EĞİTİM KURSLARI İŞKUR tarafından işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu tüm mesleklerde işsizlerin niteliklerini geliştirerek istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla meslek edindirme ve geliştirme kursları düzenlenmektedir. 15 yaşını tamamlamış İŞKUR’a kayıtlı bütün işsizler faydalanabilirler. Kursiyerlere günlük 20 TL zaruri gider ve İş Kazası ve Meslek Hastalığı ile GSS primleri ödenir.

İŞBAŞI EĞİTİM PROGRAMI İşsizlerin işbaşında eğitilmesini ve işe daha kolay yerleştirilmesini amaçlayan programlardır. İşverenin en az iki sigortalı çalışanı var ise programdan yararlanabilmektedir. 2-10 çalışanı olana 1, 11+ çalışanı olan % 10 katılımcı verilmektedir. İşbaşı eğitim programı sırasında işverene bir maliyeti olmayan katılımcı maksimum 160 fiili gün işyerinde bir fiili çalışarak iş deneyimini artırmakta. İŞKUR olarak katılımcıya günlük 25 TL cep harçlığı veriyoruz ve iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primi ile genel sağlık sigortası prim giderlerini ödüyoruz.

TOPLUM YARARINA PROGRAM İşsizliğin yoğun olduğu dönemlerde işsizlerin kısa süreli istihdam ve eğitimini amaçlayan. toplum yararına bir iş ya da hizmetin gerçekleştirilmesini sağlayan programlardır. Program süresince katılımcıların asgari ücret düzeyinde ücret almaları ve kısa ve uzun vadeli sigortalılıkları sağlanmaktadır. GİRİŞİMCİLİK PROGRAMLARI İşsizlerin; iş planına dayalı iş kurma ve yönetme hususlarında eğitilmesi, iş planlarını oluşturmaları, KOSGEB ve benzeri finansman kaynaklarına erişimlerini kolaylaştırması için yürütülen eğitim programlarıdır. 2009 yılından beri uygulanmaktadır ve 70 saatlik Girişimcilik Temel Seviye ve sınıf içi atölye çalışmasından oluşmaktadır.

AKTİF İŞGÜCÜ HİZMETLERİ 2004 yılında 6.944 kişiye eğitim verilmişken, 2009 yılından itibaren artan faaliyetler neticesinde son 5 yılda 1.805.937 kişi kurs ve programlardan yararlanmıştır. Kurs/Program Türleri 2009 2010 2011 2012 2013 2014* Mesleki Eğitim Kursları 166.713   154.034 140.415 206.946 131.249 74.937 İşbaşı Eğitim Programları  1.285  4.671 16.393 31.773 63.660 42.031 Girişimcilik Eğitim Programları 19  8.306  24.145 25.475 25.166 20.648 Toplum Yararına Programlar 44.628 38.761 64.085 191.998 197.182 131.417 TOPLAM 212.645 205.772 245.038 456.192 417.257 269.033 *2014 Ağustos

İŞE YERLEŞTİRME HİZMETLERİ

Yurtiçi İşe Yerleştirme Hizmet Noktaları Yurtiçi İşe Yerleştirme Yurtdışı İşe Yerleştirme Özel İstihdam Büroları Teşvikler İstihdam Fuarları

Yurtiçi İşe Yerleştirme İşgücünün yurtiçinde uygun oldukları işe yerleştirilmeleri (kamu-özel) Dezavantajlı grupların istihdamlarının sağlanması Engelli-eski hükümlü istihdamı İşveren taleplerinin karşılanması

Kaynak: İŞKUR *Ocak – Ekim dönemi

Kaynak: İŞKUR *Ocak – Ekim dönemi

Yurtdışı İşe Yerleştirme İş arayanlara yurtdışında iş bulma Yurtdışı işgücü taleplerine uygun işgücünü bulma Yurtdışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etme İşçi ve işçi ailelerinin pasaport işlemlerini yapma

Özel İstihdam Büroları İş arayanları yurt içi ve yurt dışında elverişli oldukları işlere yerleştirmek Çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına aracılık etmek, üzere Kurum tarafından kurulmasına izin verilen, Basın Kanununda yazılı araçlarla ya da radyo, televizyon, video, internet, kablolu yayın veya elektronik bilgi iletişim araçları ve benzer yayın araçlarından biri ile faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişilerdir. 2014 Eylül sonu itibariyle 403 Adet ÖİB faaliyette bulunmaktadır.

Engelli İstihdamı Teşviki Teşvikler Kontenjan Dahilinde Çalıştırılan Kontenjan Dışında Engelli İstihdamı Teşviki 18-29 Yaş arası erkekler 18 Yaşından büyük kadınlar Ek istihdam imkanı Mesleki yeterliliği olanlar Genç ve Kadınlar için Teşvikler

ENGELLİ İSTİHDAMI 4857 Sayılı İş Kanunun 30. maddesi gereği 49+ çalışanı olan özel sektör işlerleri toplam çalışan sayısının %3’ü kadar engelli personel istihdam etmek zorundadır. İstihdam teşvikleri kapsamında engelli personelin sigorta primi işveren payı Hazine tarafından karşılanmaktadır. Engelli kişilere kendi işlerini kurmaları kapsamında işletme kuruluş giderleri ve işletme giderlerini de kapsayan 36 Bin TL’ye kadar destek verilmektedir. Aynı zamanda engellilerin işe, iş ortamına uyumu kapsamında destek teknolojileri projeleri için de kaynak sağlanmaktadır.

İŞ VE MESLEK DANIŞMANLIĞI

İş ve Meslek Danışmanlığı hizmetleri kapsamında; Mesleki yönlendirme İşgücü yetiştirme kurslarına yönlendirme İşe yerleştirme İşe uyum desteği İşverenlere danışmanlık hizmetleri verilmektedir. Böylece; İşsizlik süresinin kısalması İstihdam ve verimliliğin artması İstihdamda devamlılığın sağlanması amaçlanmaktadır.

PASİF İŞGÜCÜ PROGRAMLARI

PASİF İŞGÜCÜ PROGRAMLARI İŞSİZLİK SİGORTASI ÜCRET GARANTİ FONU KISA ÇALIŞMA İŞ KAYBI TAZMİNATI 35

İşsizlik Sigortası Fonu İşsizlik sigortası primi, sigortalının prime esas aylık brüt kazançlarından % 1 sigortalı, % 2 işveren ve %1 Devlet payından oluşmaktadır. Kurumumuz İşsizlik Sigortası Fonunu, piyasa koşullarında etkin bir şekilde yönetmekte olup 20 Ekim 2014 tarihi itibariyle fonun toplam varlığı yaklaşık 79 milyar TL’dir. İşsizlik sigortası adına İlk prim kesintisi 01.06.2000 tarihinde, Sigortalı işsizlere ilk ödeme 2002 Mart ayında yapılmıştır. 36

İşsizlik Sigortası Uygulaması Ödeme yapılabilmesi için kişinin; Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması, Son 3 yıl içinde en az 600 gün prim ödemiş olması, İşten ayrılmadan önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olması, gerekmektedir. Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;  600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere  180  gün, 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere  300 gün, süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.

Ödenek Alanlara Sunulan Hizmetler İşsizlik sigortası hizmetlerinden yararlanan kişilere; İşsizlik ödeneği ödenmesi, Genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesi, İş ve meslek danışmanlığı, Yeni bir iş bulma, (Önerilen işin geçerli bir mazeret olmaksızın kabul edilmemesi halinde işsizlik ödeneği kesilmektedir.) Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi, (Önerilen eğitimlerin geçerli bir mazeret olmaksızın kabul edilmemesi halinde işsizlik ödeneği kesilmektedir.) hizmetleri verilmektedir.

İşsizlik Ödeneği Yararlanıcı Sayısı Kaynak: İŞKUR *Ocak – Ekim dönemi

PASİF İSTİHDAM POLİTİKALARI Ücret Garanti Fonu Kısa Çalışma Ödeneği İşveren tüm maaşı ödeyemez (iflas gibi) ise İŞKUR ücretin ödenmeyen bölümünü öder. Temel ücret dikkate alınır. Maksimum 3 ay 2003-2014 Ağustos ayı sonuna kadar toplam 51.835 kişiye yaklaşık 103 milyon 987 bin 837 TL ödeme yapılmıştır. Kısa Çalışma Ödeneği Ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle İş zamanında veya çalışmada azaltılmaya gidilmesini önlemek için İŞKUR çalışana ödeme yapar. 2014 yılının birinci döneminde en az 675, 24-TL ve en fazla 1.688,09-TL ödeme yapılacaktır. İş Kaybı Tazminatı Yalnızca özelleştirilmiş kurumlar için Toplu lağvetme anlaşmasıyla işini kaybeden çalışanlar için. 3 ile 8 ay

Projeler Kadın İstihdamının Desteklenmesi Operasyonu Genç İstihdamının Desteklenmesi Operasyonu Kamu İstihdam Hizmetlerinin Geliştirilmesi Operasyonu Türkiye’de Aktif İçermenin Desteklenmesi Operasyonu Yatırım Sektörlerinde Genç İstihdamının Desteklenmesi Operasyonu Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri (UMEM) Projesi

SOSYAL YARDIM – İSTİHDAM BAĞLANTISI

SOSYAL YARDIM - İSTİHDAM BAĞLANTISI Sosyal yardım programları ile istihdam arasında bağlantı kurulması ve sosyal yardım sisteminin yeniden yapılandırılması amacıyla 1 Nisan 2010 tarihinde yapılan Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısında “Sosyal Yardım Sisteminin İstihdam ile Bağlantısının Kurulması ve Etkinleştirilmesi Eylem Planı”  kabul edilmiştir.

SOSYAL YARDIM-İSTİHDAM BAĞLANTISI Sosyal Yardım - İstihdam Bağlantısı çalışmalarının amacı, sosyal yardım almakta olan hanelerde bulunan çalışabilecek durumdaki kişilerin istihdama kazandırılması yoluyla kendi ayakları üzerinde durabilmeleridir. Bu aynı zamanda yoksullukla mücadeleyi de beraberinde getirmektedir. SYGM ile Kurumumuz tarafından düzenlenen yeni eylem planı kapsamında çalışmalar devam etmektedir. Bu çalışmalarda SYDV’lerde görev yapan personele, Kurumumuz İş ve Meslek Danışmanları tarafından Kurum portalımızın kullanımı hususunda eğitimler verilmiştir.

SOSYAL YARDIM-İSTİHDAM BAĞLANTISI KAPSAMINDA YAPILANLAR 1.Sosyal Yardım-İstihdam Bağlantısı Bilgi Sisteminin geliştirilmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır. 2.Tüm vakıflarda İŞKUR hizmet noktaları kurulmuştur. 3.Vakıf görevlilerine İŞKUR portalının kullanımı ve iş arayan kaydı yapabilmeleri için eğitimler verilmiştir. 4.Ailesinde çalışanı olmayan ve 18-45 yaş arasında ferdi bulunan 1,7 milyon hanelik hedef kitlede yer alan sosyal yardım yararlanıcılarından çalışmak isteyenlerin vakıf görevlilerince İŞKUR sistemine kayıt edilmesine başlanılmıştır. 5.Vakıflardaki görevliler tarafından İŞKUR'a kayıt edilen sosyal yardım yararlanıcılarına İŞKUR hizmetleri ile ilgili bilgilendirme ve danışmanlık hizmetleri verilerek bu kişilerin durumlarına uygun işgücü taleplerine ve aktif işgücü programlarına yönlendirilmesine başlanılmıştır.

SOSYAL YARDIM-İSTİHDAM BAĞLANTISI KAPSAMINDA YAPILANLAR - 2 6.Vakıflardaki görevliler tarafından İŞKUR'a kayıt edilen sosyal yardım yararlanıcılarına iş görüşmesine gitmeleri halinde 40 ila 100 TL arasında, işe girmeleri ve çalışmaya devam etmeleri halinde ise brüt asgari ücretin 1/3’ü tutarında ilave sosyal yardım verilmeye başlanılmıştır. 7.Sosyal yardım alanlardan çalışabilecek durumda olanların geçerli bir sebep olmaksızın teklif edilen işleri kabul etmemesi halinde, merkezi ve ayni yardımlarına dokunulmaksızın başvuru yaptığı nakdi yardımların olumsuz değerlendirilmesi suretiyle aldığı sosyal yardımların azaltılmasına başlanılmıştır. 8.Sosyal yardım alanları istihdam eden özel sektör işverenlere yönelik teşvik çalışmaları yapılması planlanmaktadır.

SOSYAL HİZMET GÖREVLİLERİNE TAVSİYELER

Kurumumuzla İlgili Yönlendirmeler İçin Vatandaşın hizmet alabileceği en yakın İl / Hizmet Merkezi Müdürlüğü, Hizmet Noktası, (Hedef kitlede ise) SYDV bilinmelidir. İşlemlerini internet ortamında yapabilecek kapasitedeki kişiler için Kurumumuzun internet ortamında hizmet verilebildiği belirtilmelidir. Kuruma yönlendirilen kişilerin çalışabilecek yetkinlikte olması önem arz etmektedir. Kuruma yönlendirilen kişilerin çalışma istek ve arzusunda olması önem arz etmektedir. İşlemleri yapılan kimsenin herhangi bir mesleği yok ise veya mesleğini değiştirmek / geliştirmek istiyorsa kurslara yönlendirilmelidir. Vatandaşın durumuna uygun açık iş varsa bu işlere yönlendirilmelidir.

Özkan BOLAT İstihdam Uzman Yrd. Teşekkür ederim… ozkan.bolat@iskur.gov.tr 49