C) OSMANLI EĞİTİM SİSTEMİ ÖRGÜN EĞİTİM YAYGIN EĞİTİM Camiler Mahalleler (Tekke) (Zaviye) (Dergah) Esnaf Kuruluşları (Ahi) Askeri Eğitim Saray Eğitimi Sıbyan Mektebi Medrese Şehzade Eğitimi Enderun Harem

tarafından yaptırılan Sıbyan Mektebi ÖRGÜN EĞİTİM 1- SIBYAN MEKTEPLERİ Osmanlı Devletinde eğitim ve öğretimin yapıldığı ilkokuldur. Okulların genel amacı: Okuma yazma ile İslam Dininin kaidelerini öğretmekti. II. Mahmut Döneminde ilköğretim İstanbul’da zorunlu hale getirilmiştir. 1740 yılında I. Mahmud tarafından yaptırılan Sıbyan Mektebi

2- MEDRESELER Osmanlı Devleti'nin dayandığı sistemlerin temel düşüncesini veren, eğitim ve öğretim sisteminin temel kurumu medresedir. Medreseler ile topluma ve devlete gerekli din, ilim ve eğitim hizmetleri yanında devlet idaresinde ihtiyaç duyulan idari ve adli personelin yetiştirilmesi de sağlanmıştı.

MEDRESELERDE AKADEMİK KARİYER Osmanlılarda ilk medrese 1330’da Orhan Bey tarafından İznik’te yaptırılmıştır. 1463 – 1470 yılları arasında Fatih Külliyesi (Sahn-ı Seman) yaptırılmıştır. Medreselerden mezun olanlar müderris, müftü, kadı, defterdar, hekim, imam, nişancı olurlardı. MEDRESELERDE AKADEMİK KARİYER BASAMAKLARI MÜDERRİS SOFTA DANİŞMEND MUİD MÜLAZİM

MEDRESELERİN BOZULMA NEDENLERİ Müspet (Pozitif) bilimlerin giderek okutulmaması, Kanunlara aykırı olarak medreselere müdahale edilmesi, Medrese ile ilgisi olmayanlara müderrislik verilmesi ve ulema çocuklarına daha beşikte iken müderrislik payesi verilmesidir. (Beşik Uleması)

ACEMİ OĞLANLAR OCAĞI 3- ASKERİ EĞİTİM Osmanlı kara ordusunun en önemli bölümünü kapıkulu ocakları ve tımarlı sipahiler oluşturmaktaydı. Gençler, kapıkulu ocaklarına devşirme usulü ile alınırdı. Acemi oğlanlar Ocağı’nda yetenekli olanlar Enderun mektebine, geri kalanlar yeniçeri ocağına gönderilirlerdi. ACEMİ OĞLANLAR OCAĞI MEHTERHANE CAMBAZHANE TOPHANE HUMBARHANE TÜFEKHANE KILIÇHANE

Tımarlı sipahiler, gelirlerine göre cebelü denilen atlı askerleri toplar ve bunlara gerekli askeri eğitimi verirdi. Deniz kuvvetlerinin askerlerine levent denilirdi. Leventler Batı Anadolu’daki Türk gençlerinden seçilir, tersane ve gemilerde eğitilirlerdi.

YAYGIN EĞİTİM Osmanlılarda esnaf kuruluşları; Ahi teşkilatı mensuplarına mesleki, dini ve ahlaki eğitim vermekteydi. Esnaf olmak isteyenler küçük yaşta çırak, sınavla kalfalık ve 3 yıllık kalfalıktan sonra yine sınavla ustalığa hak kazanırdı.

OSMANLI DEVLETİ’NDE BİLİM XIV. VE XV. YÜZYILDA BİLİMSEL ÇALIŞMALAR Bilim İnsanları Alanı Eserleri AŞIKPAŞAZADE TARİH TEVARİH-İ ÂL-İ OSMAN HACI PAŞA TIP MÜNTEHÂB-İ ŞİFA ŞAİR AHMEDİ TIP, TARİH TERVİHU’L ERVAH ZAMUKBİLZADE MÜMİN ZAHİRE-İ MURADİYE ORUÇ BEG TEVARİH-İ NESL-İ AL-İ OSMAN KAŞİFİ GAZANAME-İ RUM ENVERİ DÜSTURNAME TURSUN BEY TARİH-İ EBÜ’L FETH BEİŞTİ SİNAN ÇELEBİ

OSMANLI DEVLETİ’NDE BİLİM XVI. YÜZYILDA BİLİMSEL ÇALIŞMALAR Bilim İnsanları Alanı Eserleri TAKİYÜDDİN MEHMET ASTRONOMİ Sidretü'l-Müntehâi'l-Efkâr fi Melekûti'l-Feleki'd-Devvâr MOLLA LÜTFİ MEVZUATÜL ULUM MUSLİHİDDİN BİN SİNAN RİSALE-İ EFLATUNİYYE İDRİS-İ BİTLİSİ TARİH HEŞT BEHİŞT AHİ AHMET ÇELEBİ TIP RİSALE Fİ’T – TIP KEMAL PAŞAZADE TEVARİH-İ ÂL-İ OSMAN NEŞRİ MEHMET EFENDİ CİHAN-NÜMA

OSMANLI DEVLETİ’NDE BİLİM XVII. YÜZYILDA BİLİMSEL ÇALIŞMALAR Bilim İnsanları Alanı Eserleri KATİP ÇELEBİ COĞRAFYA TARİH CİHANNÜMA NAİMA TARİH-İ NAİMA HİBRİ ALİ EFENDİ FIKIH HADİKAT’İL FUKAHA MÜNECCİMBAŞI AHMET DEDE SAHAİF’ÜL AHBAR SARI ABDULLAH EFENDİ DİNİ CEVAHİR-İ BAVAHİR-İ MESNEVİ İBRAHİM PEÇEVİ TARİH-İ PEÇEVİ HEZARFEN HÜSEYİN EFENDİ HUKUK TELHİSÜL BEYAN Fİ KAVANİN AL-İ OSMAN

XVIII. VE XIX. YÜZYIL BAŞLARINDA EĞİTİMDE YENİLEŞME HAREKETLERİ I. Mahmud döneminde Humbaracı Ahmet Paşa’nın çalışmaları ile kara subayı yetiştirmek amacıyla Hendesehane açılmıştı. (1734) Bu okul III. Selim döneminde “Mühendishane-i Berri-i Humayun”a çevrilmişti. III. Mustafa Döneminde “Deniz Mühendishanesi” de açılmış; III. Selim döneminde daha da genişletilerek “Mühendishane-i Bahri-i Humayun” olmuştur.