ÖĞRENME ÖĞRETME MODELLERİ Çağın YÜCEL 20072442 ÖĞRENME ÖĞRETME MODELLERİ

ÖĞRETİM MODELLERİ Eğitim programını şekillendirmede, öğretim materyallerini düzenlemede, sınıfta ve diğer durumlarda öğretimi yönlendirmede kullanılabilen model ya da planlardır. Öğretme modelleri, öğrenmeyi en etkili ve verimli olarak sağlayabilmek için öğrenme düzeyini etkileyen önemli değişkenleri ve bunlar arasındaki ilişkileri açıklamaktadır.

BİREYSEL ÖĞRETME MODELLERİ Öğretim Modelleri BİREYSEL ÖĞRETME MODELLERİ Programlı öğretim Bilgisayar destekli öğretim Bireyselleştirilmiş öğretim GRUPLA ÖĞRETME MODELLERİ Carroll’ın okulda öğrenme modeli Bloom’un tam öğrenme modeli Slavin’in etkili öğrenme modeli

BİREYSEL ÖĞRETİM MODELLERİ PROGRAMLI ÖĞRETİM : Öğrencinin öğrenme sürecine etkin katılmasını, bireysel öğrenme hızına göre ilerleme kaydetmesini ve öğrenme sonucunun anında kontrol edilmesini sağlayan bir öğretim modelidir.

Programlı öğretimin temelini oluşturan ilkeler Küçük adımlar ilkesi Etkin katılım ilkesi Başarı ilkesi Anında düzeltme ilkesi Bireysel hız ilkesi

Küçük Adımlar İlkesi : Öğretilecek içerik mümkün olduğu kadar küçük parçalara ayrılarak öğrenciye sunulmaktadır. “Adım” ya da “birim” olarak isimlendirilen bu küçük bilgi parçaları basitten karmaşığa doğru sıralanır. Öğrencinin ilerlemesi küçük adımlarla olmaktadır.

Etkin katılım İlkesi : Programla öğrenci arasında sürekli bir etkileşim vardır. Her bilgi ünitesi bir ilerleme aşaması oluşturur. Program öğrenciye her küçük adım(birim)da bilgi sunmanın yanında, bu bilginin öğrenilip öğrenilmediğini kontrol amacıyla devamlı soru yöneltir ve öğrencinin bu sorulara cevap vererek etkin katılımı sağlanır.

Başarı İlkesi : Yöneltilecek sorular öğrencinin cevaplandırabileceği güçlük derecesinde ve sunulan bilgiyle ilgili olmalı, ipuçları verilmelidir. Hata ve başarısızlıktan kaçınılmalıdır. Öğrenci hep başarmak zorundadır.

Anında Düzeltme İlkesi : Öğrenciye, vermiş olduğu cevapların doğru olup olmadığı hakkında anında geri bildirim verilir. Böylece öğrenci bir sonraki adıma (birim) geçmeden önce, bir önceki adımın sorusuna vermiş olduğu cevap konusunda bilgi sahibi olur. Anında kontrol pekiştirmenin temel ögesidir.

Bireysel Hız İlkesi : Öğrenci için zaman bakımından bir sınırlama yoktur. Her öğrenci kendi hızına göre ilerler. Böylece, çabuk ilerleyen öğrenciler, yavaş ilerleyenleri beklemek zorunda kalmaz. Bu “bireysel hız” sayesinde, öğretimin bireyselleştirilmesi sağlanmış olmaktadır.

Programlı Öğretim Modeli Dallı programlı öğrenme Doğrusal programlı öğrenme

Doğrusal Programlı Öğrenme : İçerik, ekran denilen küçük ünitelere ayrılarak öğrenciye sunulur. Doğrusal programlar bir seri ekrandan oluşur. Bilgi, adım adım sunulur. Belirli sayıdaki adımlar birleşerek programı oluşturur. Programı oluşturan adımlar 4 öğeden oluşur; Bilgi Soru Cevabın yazılacağı yer Dönüt Bu modelde her öğrenci aynı sıra ve yolu izler.

Dallı Programlı Öğrenme : Bu modelde her öğrenci aynı sıra ve yolu izler. İzlenen yol başarıya göre değişir. Bilgi, adım adım sunulur. Programı oluşturan adımlar 4 öğeden oluşur; Bilgi Soru Cevap Dönüt Eğer verilen cevap yanlış ise; İpucu verilir Soruyla ilgili bilgiye yönlendirilir

BİREYSEL ÖĞRETİM MODELLERİ BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM : Tanımı : Öğrencilerin programlı öğrenme materyalleri ile bilgisayar kullanarak etkileşimde bulunduğu; diğer bir değişle bilgisayar programları aracılığıyla öğrenmeyi gerçekleştirdiği, öğrenmelerini izleyip kendi kendini değerlendirebildiği bir öğretim biçimidir.

BDÖ’ de öğrenciler öğrenme konusu ile ilgili, hazırlanmış olan bilgisayar programlarını bireysel olarak kullanırlar.İlk aşamada, öğrenci belirli tuşlara basarak istediği konuyu ekrana getirir ve sistemli olarak konuya çalışır. Her konunun sonunda yer alan soruları öğrenci tek tek cevaplar. Öğrenci verdiği cevaplara anında geribildirim alır.

Bilgisayar destekli öğretim programları, Alıştırma ve tekrar programları Birebir öğretim Problem çözme Benzetim olmak üzere 4 çeşittir

Alıştırma ve Tekrar Programları Alıştırma ve tekrar programları ile öğrencilere işlenmiş konularla ilgili alıştırma ve tekrar yaptırılır. Sorularda kolaydan zora doğru ve verilen yanıta göre bir sıra takip edilir.

Birebir Öğretim Programları : Birebir öğretim programları ile bir konu ile ilgili olgu, yöntem, kavram, ilke, genelleme ve kanunların öğrenilmesi amaçlanır. Birebir öğretim programları, öğrenciye kendi hızına göre çalışma ve istediği kadar tekrar yapma olanağı verir.

Problem Çözme Programı: Eğitimin en önemli görevlerinden biri öğrencilerde karşılaştıkları problemleri çözme becerisini geliştirmektir. Problem çözümünün öğretilmesi kadar problemi çözmek için gerekli bilginin de öğretilmesi gerekir. Bu programlarda öğrenci bir problemi çözerken, o problemin çözümü için gerekli bilgiyi de öğrenme olanağı bulur.

Benzetim Programları : Benzetim: Gerçek hayattaki olayların kontrollü bir şekilde temsil edilmesi olarak tanımlanabilir. Benzetim programları ile, mevcut laboratuar ortamında gerçekleştirilmesi olanaklı olmayan ve bu nedenle de öğretimine yer verilmeyen bilgi ve gösterilerin eğitimde yer alması sağlanır.

Bilgisayar Destekli Öğretimin Yararları: BDÖ öğrencileri sürekli etkin kılar. Her öğrenciye kendi hızında bir öğrenim sağlar. Bilgisayara kolayca uygulanabilen benzetim tekniği ile gerekli bilgiler sağlanabilmektedir. Konular daha kısa sürede sistematik olarak öğretilebilir. Öğrenci kendine ait öğrenme ortamında rahatlıkla çalışır.

Bilgisayar Destekli Öğretimin Sınırlılıkları: Bilgisayar teknolojisi hakkında ilgililerin çoğunun çok az deneyime sahip olması nedeniyle bilgisayara karşı antipati ve çekingenlik oluşmaktadır. Eğitim programcıları ile bilgisayar programcıları arasında yeterli bir koordinasyonun olmaması hazırlanan BDÖ programlarının kalitesini düşürmektedir. BDÖ programlarının pahalı olması da olumsuz bir etkendir.

BİREYSEL ÖĞRETİM MODELLERİ BİREYSELEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM: Tanımı : Bir sınıfı oluşturan öğrenciler arasındaki öğrenme ve bireysel farklılıklarının giderilerek her öğrenciye hızına uygun öğretim yapılması sürecidir. Her öğrenci kendine özgü düzeylerde öğrenir.

Bir sınıfı oluşturan öğrenciler arasında bireysel farklar vardır Bir sınıfı oluşturan öğrenciler arasında bireysel farklar vardır. Bu durum öğrencilerin öğrenme hızlarında da farklılığı ortaya koymaktadır. Öğrenciler arasındaki bireysel farklılığın giderilmesi, her öğrencinin öğrenme hızına uygun düşecek bir öğretimin yapılması, öğretimin bireyselleştirilmesi ile mümkündür.

Bireysel öğretim tekniği kullanılırken öğretmen ve öğrencilere yeni roller düşmektedir. Öğretim öğrenci merkezli olmaktadır. Öğretmenin rolü öğrenci merkezli öğrenme etkinliklerini yönetmek ve düzenlemektir. Öğretmen sınıfın tümüne değil, 3-4 kişiden oluşan küçük gruplara açıklamalar yapmak durumundadır. Öğrencilerde öğretim etkinliklerine aktif olarak katılma, nasıl öğreneceklerini kararlaştırma, sınav tarihini saptama gibi sorumlulukları almaktadır.

Grupla öğretim modelleri Carroll’ın okulda öğrenme modeli Bloom’un tam öğrenme modeli Slavin’in etkili öğretim modeli

OKULDA ÖĞRENME Okulda öğrenme modeli,ek zaman ve öğrenme olanakları sağlandığında,hemen hemen tüm öğrencilerin okullarda öğretilmek istenen tüm yeni davranışları öğrenebileceğini ileri sürmektedir. Carroll’un Okulda Öğrenme Modelinin Beş Öğesi vardır.Üçü öğrenci niteliklerine, ikisi de öğretme sürecine aittir.

1-YETENEK: Bir öğrenme birimini en iyi öğrenme koşullarinda öğrenmek için gereken zaman miktaridir. 2-ÖĞRETİMİN KALİTESİ: Ek zaman gerektirmeyecek şekilde eğitimin verilmesidir. 3-ÖĞRETİMDEN YARARLANMA YETENEĞİ: Öğrencinin belli bir üniteyi öğrenebilmesi için öğrenme yeteneklerinin yeterli olması ve öğrenmede gerekli işlemleri yapabilmesi kastedilmektedir. 4-KARARLILIK (SEBAT): Öğrenmeye ayrılan gönüllü zaman miktarı 5-FIRSAT: Öğrenmeye verilen süre

BLOOM’UN TAM ÖĞRENME MODELİ Bloom, Carroll’un kavramsal modelinden faydalanarak okulda öğrenmeye ilişkin bir model geliştirmiştir. Bu model «Tam öğrenme modeli»’ dir. Bloom tarafından “okulda öğrenme modeli” olarak ifade edilen tam öğrenme modeli ek zaman ve öğrenme olanakları sağlandığında bütün öğrencilerin okulda öğretilmek istenen yeni davranışları öğrenebileceğini ileri sürer.

Bilişsel Giriş Davranışları Bir ünite ile ilgili bilişsel giriş davranışlarında var olan eksiklikler giderilmeden, yanlışlıklar düzeltilmeden ve olmayan giriş davranışları kazandırılmadan yapılacak öğretme-öğrenme etkinlikleri, öğrencilerin bir çok davranışı gerektiği gibi kazanmasını engelleyecektir. Öğrenme, davranış birikikliğiyle doğru orantılı ilerler. Bir ünitede tam ve doğru olarak kazanılan davranışlar bir sonraki ünitenin davranışlarının tam ve doğru olarak kazanılmasının ön koşuludur. Bu ön koşullar yerine geldiği sürece öğrencilerin öğrenme düzeyi yükselir, öğrenme çeşidi artar yani bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünleri istenilen niteliklerde ortaya çıkar

Duyuşsal Giriş Özellikleri Tam öğrenme modelindeki öğrenci niteliklerinden biri de duyuşsal giriş özellikleridir. Bu özellikler, öğrencinin öğretilecek öğrenme birimine karşı göstereceği ilgisi, tutumu ve kendi kendini görüşlerin (akademik öz güven) karmaşık bir bileşkesidir

ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİ Öğretimden istenen verimin elde edilebilmesi için,öğretim hizmetlerinin öncelikle öğrencilerin giriş davranışlarına uygun olması gerekmektedir.Öğretim programı öğrencilerin giriş davranışlarına uygun değilse ve öğrencilerin öğrenme ünitesi ile ilgili önbilgilerinde eksikler varsa,öğretimin niteliği ne kadar iyi olursa olsun başarıya ulaşmaları mümkün değildir

İŞARETLER(İPUÇLARI): Öğretme-öğrenme sürecinde öğrenciye neyi öğreneceğini, bunları niçin ve nasıl öğreneceğini gösteren mesajların tümüne işaretler(ipuçları) adı verilir.Bu mesajlar sözlü olabileceği gibi,yazılı ya da tüm duyu organlarını etkileyecek şekilde gerçek olay veya varlıklar olabilir

Örneğin öğrenciyi düşünmeye, araştırmaya yönlendiren sorular,öğrenciye verilen yazılı ve sözlü yönergeler, örnekler, kaynak kitaplar, bilgisayar disketleri,gerçek varlık ve olaylar vb.araçlar öğretimin yönetiminde kullanılan birer işarettir. Öğretme-öğrenme sürecinde kullanılan işaretler,öğrenci başarısındaki değişkenliğin %14’ünü açıklama gücündedir.

KATILMA Öğrencinin istenen davranışı kazanması için kendine sağlanan işaretlerle belli bir düzeyde açık ya da örtük olarak etkileşmesi ve bu çabayı davranışı kazanıncaya kadar devam ettirmesidir.Kısaca,öğrencinin kendisine sağlanan öğretme durumunun ilgili ögeleriyle etkileşmesi ve bu etkileşimi davranışı kazanıncaya kadar sürdürmesidir.

PEKİŞTİRME Davranışın tekrar edilme sıklığını arttırma işlemidir.Bu işlemde kullanılan uyarıcılara pekiştireç adı verilmektedir.Olumlu pekiştireçlerin öğrenciye verilmesi,olumsuz pekiştireçlerin de ortamdan çekilmesi davranışın yapılma olasılığını arttırmaktadır.

DÖNÜT VE DÜZELTME Grupla öğretimde öğretim hizmeti niteliğinin vazgeçilmez bir ögesi dönüt ve düzeltmedir.DÖNÜT,öğrenciye öğrenmelerinin doğruluğu ya da yanlışlığı hakkında verilen mesajların tümüdür. Dönüt sadece öğrenme sonuçları hakkında bilgi vermekle kalmayıp öğrencilerin öğrenme güçlük ve eksiklerinin giderilmesine hizmet ettiği ölçüde öğrenme düzeyinin yükselmesine yardım edebilir.

Etkili Öğretim Modeli ( Slavin ) Bu model Bloom ve Carroll’un modelinden kaynaklanmakta ve öğrenme düzeyini etkileme gücünde olan, değişmeye açık değişkenleri işe koşarak öğrenme düzeyini yükseltmeye çalışmaktadır.

Öğretimin niteliği Niteliği yüksek öğretim, öğrencinin öğrenilecek konuya ilgi duymasını sağlayan, konuyu kolaylıkla hatırlamasına, anlamasına ve uygulamasına yardım eden bir öğretimdir. Öğretim niteliğinin düzeyi, duyuşsal özellik bilgi yada becerinin öğrenmesini kolaylaştıracak biçimde sunulma düzeyidir. Öğretimin niteliği, öğrencinin öğrenmesini kolaylaştırdığı ölçüde yüksektir.

Öğretim düzeyini uygun hale getirme Öğretimi, farklı özelliklere sahip öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlemek gerekmektedir. Bu yüzden çok yönlü öğretme-öğrenme ortamlarına ihtiyaç vardır. Hızlı öğrenen öğrenci aynı konuyla ilgili farklı, zenginleştirilmiş etkinliklere yönlendirilir. Geride kalan için ise, öğrenme güçlüğüne neden olan eksiklikleri giderilerek ek öğretme-öğrenme etkinliklerine yönlendirilir

Teşvik etme Öğrencinin kendisinden beklenen performansı göstermesi için güdülenmesi gerekir. Öğrencinin güdülenmesi; öğrenme biriminin özelliğinden, öğrencinin kendi özelliğinden yada öğretmen veya okulun vereceği ödüllerden kaynaklanabilir.

Zaman Öğretimin niteliği, öğretim düzeyinin öğrenciye uygunluğu, güdülenme düzeyi yüksekse, öğretmeye fazla zaman vermek, daha fazla öğrenmeyi gerçekleştirir.

Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim…