HİPNOSEDATİF İLAÇLAR 1. Benzodiazepinler 2. Barbitüratlar

HİPNOSEDATİF İLAÇLARIN ETKİLERİ 1. Sedatif etkileri 2. Hipnotik etkileri 3. Antikonvülzan etkileri 4. Çizgili kas tonusunu azaltmaları (Analjezik etkileri yoktur. Barbitüratlar düşük dozda HİPERALJEZİ yaparlar.)

BENZODİAZEPİNLERİN ETKİ MEKANİZMASI Benzodiazepinler nöron membranında GABAA reseptörü, Benzodiazepin reseptörü ve Cl- kanal komplexi ile etkileşerek ve Cl- kanallarının açılma frekansını artırarak, nöron inhibisyonuna neden olur.

BARBİTÜRATLARIN ETKİ MEKANIZMASI Barbitüratlar GABAA reseptörünün GABA’ya affinitesini artırırlar. Yüksek dozda Cl- kanallarını direkt açarlar. Barbitüratlar Cl- kanallarının açık kalma süresini artırırlar. Benzodiazepinlerin, benzodiazepin reseptörüne bağlanmasını potansiyilize ederler.

BENZODİAZEPİNLERİN FARMAKOLOJİK ETKİLERİ Belirgin sedasyon oluşturmaksızın ANKSİYOLOTİK etki Doza bağımlı olarak sedasyon, hipnotik etki, motor kordinasyon, bellek bozukluğu, antikonvülzan, santral etkili kas gevşetici etki Bu etkilerin çoğuna TOLERANS gelişir. Anksiyolitik etkiye tolerans gelişmez. Gebeliğin ilk üç ayında TERATOJENİK etkileri nedeniyle kullanılmaz.

ANKSİYOLİTİK VE SEDATİF OLARAK KULLANILAN BENZODİAZEPİNLER DİAZEPAM KLORDİAZEPOKSİT OKSAZEPAM MEDAZEPAM LORAZEPAM KLORAZEPAT ALPROZOLAM

HİPNOTİK OLARAK KULLANILAN BENZODİAZEPİNLER Mide-Barsak kanalından absorbsiyonu hızlı olan: DİAZEPAM ve FLURAZEPAM Gündüze sarkan sedasyon sorunu göstermeyen orta etkili üç B.Z.: NİTRAZEPAM, FLUNİTRAZEPAM ve TEMAZEPAM Kısa etkili MİDAZOLAM ve TRİAZOLAM artık etki oluşturmaz, fakat rebound uykusuzluk yaparlar.

ANTİEPİLEPTİK OLARAK KULLANILAN BENZODİAZEPİNLER DİAZEPAM KLONAZEPAM (Status epileptikus tedavisinde parenteral kullanılır.)

BENZODİAZEPİN ANTAGONİSTLERİ FLUMAZENİL: Parsiyel antagonisttir. Gerek benzodiazepin agonistlerinin ve gerekse ters agonistlerinin etkisini kompetitif bir şekilde antagonize eder.

BENZODİAZEPİNLERİN KULLANIŞ YERLERİ Anksiyete bozuklukları Uyku bozuklukları Genel anestezi indüksiyonu: MİDAZOLOM Anestezi premedikasyonu: DİAZEPAM… Antiepileptik Antikonvülzan Çizgili kas rijiditesi ve spazmlarına karşı kullanılırlar.

BENZODİAZEPİNLERİN YAN TESİRLERİ-1 Anksiyolitik veya sedatif etki oluşturan dozlarda yan etkileri: Uyuşukluk, uyku eğilimi, mental ve psikomotor fonksiyonların bozulması, dezoriyantasyon…

BENZODİAZEPİNLERİN YAN TESİRLERİ-2 Hipnotik olarak kullanıldıklarında oluşan yan tesirleri: i)Artık etki: Uzun etkili B.Z.’lerde görülür (Flurazepam, Diazepam…). ii)Rebound uykusuzluk: Orta ve kısa etkili B.Z.’lerin birden kesilmesi sonucu ortaya çıkar (Triazolom…).

BUSPİRON Yapısı ve etki mekanizması B.Z.’lere benzemez. Anksiyolitik etkisi LİMBİK sistemde 5HT1A alt tipi otoreseptörleri aktive ederek serotonerjik etkinliğinin azalmasına bağlıdır. Reaktif anksiyetede kullanılmaz. Çünkü etkisi 1-3 haftada ortaya çıkar.

BUSPİRONUN BENZODİAZEPİNLERE ÜSTÜNLÜĞÜ i) Anksiyolitik etkiye daha az psikomotor bozukluk eşlik eder. ii) Sedasyon ve amnezi oluşturmaz veya azdır. iii) Tolerans bağımlılık ve yoksunluk sendromu yapmaz. iv) Alkol ve diğer sedatif-hipnotiklerle çapraz-tolerans yapmaz. v) Antikonvülzan ve çizgili kas gevşetici etkisi yoktur.

ATİPİK BENZODİAZEPİN RESEPTÖR AGONİSTLERİ Benzodiazepin reseptör kompleksine bağlanırlar, fakat bağlanma yerleri biraz farklıdır. ZOPİKLON: Hipnotiktir. Suistimal edilme ve bağımlılık yapma potansiyeli ve ertesi güne taşan artık-etkisi daha azdır. ZOLPİDEM: Hipnotiktir. Bağımlılık yapma potansiyeli, belleği bozması ve artık-etkisi zayıftır. Parsiyel agonisttir.