GAP : Su İle Gelen Değişim Hilal Siyok 103 2TMB

Güneydoğu Anadolu Projesi Temel hedefi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi`nde yaşayan vatandaşlarımızın gelir düzeyi ve hayat standardını yükselterek, bu bölge ile diğer bölgeler arasındaki gelişmişlik farkını ortadan kaldırmak, kırsal alandaki verimliliği ve istihdam imkanlarını artırarak, sosyal istikrar, ekonomik büyüme gibi milli kalkınma hedeflerine katkıda bulunmak olan GAP, çok sektörlü, entegre ve sürdürülebilir bir kalkınma anlayışı ile ele alınan bir bölgesel kalkınma projesidir.

GAP Proje alanı Fırat ve Dicle havzaları ile yukarı Mezopotamya ovalarında yer alan 9 ili kapsamaktadır ; Adıyaman Gaziantep Batman Kilis Diyarbakır Mardin Siirt Şanlıurfa ve Şırnak’tır.

GAP 1970’lerde Fırat ve Dicle nehirleri üzerindeki sulama ve hidroelektrik amaçlı projeler olarak planlanan GAP, 1980’lerde çok sektörlü, sosyo- ekonomik bir bölgesel kalkınma programına dönüştürülmüştür. Kalkınma programı, sulama, hidroelektrik, enerji, tarım, kırsal ve kentsel altyapı, ormancılık, eğitim ve sağlık gibi sektörleri kapsamaktadır. Su Kaynakları Programı 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ve 1.82 milyon hektar alanda sulama sistemleri yapımını öngörmektedir. Toplam maliyeti 32 milyar ABD doları olan Proje’nin, Enerji santrallerinin toplam kurulu gücü 7476 MW olup yılda 27 milyar kilowatsaat enerji üretimi öngörülmektedir.

GAP Aşağı Fırat ve Dicle havzalarındaki geniş ovalardan oluşan Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illeri yer almaktadır. Güneyde Suriye, güneydoğuda ise Irak'la sınırı bulunan bu bölgenin yüzölçümü kilometrekare olup, ülkemizin toplam yüzölçümünün yüzde 9.7'sini oluşturmaktadır. Türkiye'de sulanabilir 8.5 milyon hektar arazinin yüzde 20'si, GAP bölgesinde yer almaktadır.

GAP Proje tamamlandığında, yılda 50 milyar metreküp'ten fazla su akıtan Fırat ve Dicle nehirleri üzerinde kurulan tesislerle, Türkiye toplam su potansiyelinin %28'i kontrol altına alınacak, 1.7 milyon hektarın üzerinde arazinin sulanması ve 7476 megavatın üzerinde kurulu bir kapasiteyle, yılda 27 milyar kilovat saatlik elektrik enerjisi üretilmesi sağlanacaktır. GAP'ın meydana getireceği yüksek tarım ve sanayi potansiyeli bölgede gelir düzeyini 5 kat artıracak, bölge nüfusunun yaklaşık 3.8 milyonuna iş imkanı yaratılacaktır.

GAP’ın getirdiği yararlar

Hidroelektrik enerji üretimi artmıştır

Sulama olanağı artmıştır.

Kültürel ve sosyal gelişim kaydedilmiştir.

Tarlalardaki verim artmıştır.

Eğitimde gelişme ve ilerleme sağlanmıştır.

Su sporlarına büyük katkıda bulunmuştur.

GAP GAP Master Planı, 2005 hedef yılı itibariyle, ulaşılacak temel ekonomik büyüklük olarak Gayri Safi Bölgesel Hasıla (GSBH)’yı; Tarım Sanayi Hizmetler sektörleri kompozisyonu itibariyle belirlemiş ve başlangıç yılı 1985 yılına göre ekonomik yapıdaki değişimi aşağıda yüzdeler olarak göstermiştir.

SEKTÖRLER 1985 Yılı 2005 Yılı Tarım 40 % 23 % Sanayi 16 % 24 % Hizmetler 44 % 53 % Gayri Safi Bölgesel Hasıla (GSBH) 100 % 100 % GSBH Gelişme Endeksi

GAP GAP, Türkiye’nin en büyük, dünyanın da önde gelen bölge kalkınma projelerinden biridir. Bu büyük projenin yapımına 1997 yılının nisan ayında Mardin’de başlanmıştır ve 2010 yılında bitirileceği tahmin edilmektedir.