Yükseköğretim Kurumlarında Bologna Eşgüdüm Komisyonları’nın (BEK) Yapılanması BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI PROJESİ 1. BÖLGESEL TOPLANTISI NEVŞEHİR ÜNİVERSİTESİ 2 Ekim 2009

Yükseköğretimde Uluslararası Yönelimler  Küreselleşen ekonomilerde yükseköğretimin önemi artıyor.  Eğitim ve iş dünyası ilişkisi güçleniyor.  Rekabet, eğitimin kalite sürecini özendiriyor.  Yeni teknolojiler, eğitim ve araştırma materyallerini değiştiriyor.  Esnek öğrenme yöntemleri ve yaşam boyu öğrenmenin önemi artıyor.  Öğrenci/Mezun/Öğretim üyesi Hareketliliği/Dolaşımı kaçınılmaz artış gösteriyor.  Edinilen derecelerin şeffaf ve başka ülkelerde anlaşılır olması önem kazanıyor.  Uluslararası boyut giderek artıyor.  Kültürlerarası Diyalogun gençler arasında yaygınlaştırılması daha barışçı bir dünya için giderek önem kazanıyor.

Devam…  Avrupa Konseyi, Avrupa Komisyonu, UNESCO, OECD gibi uluslararası kuruluş yükseköğretime dair çalışmalar başlatmışlardır.  Avrupa Komisyonunca desteklenen Erasmus vb. programlarla öğrenci/öğretim elemanı ve personel hareketliliği başarılı bir şekilde uygulanması konmuştur.  Avrupa Düzeyinde 29 Ülkenin Eğitim Bakanları tarafından 19 Haziran 1999 tarihinde Bologna Deklarasyonu başlatılmış, günümüzde 46 ülkenin dahil olduğu bir yükseköğretim yapılanması reformu niteliği kazanmıştır.  A.B.D ve Japonya ile rekabet için Üye ülkelerin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına uygun Avrupa Yükseköğretim Alanı’nı oluşturmak hedefiyle başlayan Bologna Süreci artık küresel boyut kazanmıştır.  A.B.D, Uzak Doğu, Avustralya, Güney Amerika, gibi bölgeler Bologna sürecini takip etmekte ve referans olarak kullanmaya başlamışlardır.

Bologna Sürecinin Temel Hedefleri  Yükseköğretim sistemlerini birbiri ile uyumlu, kolay anlaşılır ve ulusal ve uluslararası bir çerçevede tanınır duruma getirmek  Yükseköğretim kurumları arasında işbirliğini, hareketliliği ve mezunların istihdam edilebilirliğini arttırmak

Türk Yükseköğretimi ile Bologna Süreci’nin Ortak Hedefleri  Uluslararası rekabette yer almak  Eğitim-öğretim kalitesini ve şeffaflığını arttırmak  Öğrenci merkezli uygulamaların ve ders programlarını oluşturmak  İstihdam edilebilirliği arttırmak  Derece ve diplomaların tanınırlığını arttırmak  Hareketliliği özendirmek, kalitesini yükseltmek  Yükseköğretimimizi kalite ve yeterlilikler çerçevesinde yeniden yapılandırılmak  Küreselleşen dünyada öğrencilerin, öğretim elemanlarının, bilim adamlarının, mezunların dolaşımını/hareketliliğini kolaylaştırmak

Yükseköğretimimizde Yeniden Yapılanma Çalışmaları tarihli YÖK Genel Kurul Kararı ile Yükseköğretim kurumlarında BEK’ler kuruldu. Yükseköğretim kurumlarının, Bologna Süreci esasları doğrultusunda yeniden yapılandırılmasını ve sürdürülebilir gelişmesini yönlendirmek üzere her yükseköğretim kurumunda bir “Bologna Eşgüdüm Komisyonu-BEK” oluşturuldu.

BEK’lerin Kurulması Madde 4- BEK, her üniversitede rektörün görevlendireceği aşağıdaki daimi üyelerden oluşur:  Eğitim ve/veya Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Rektör Yardımcısı/ları  ADEK Başkanı  Bologna Uzmanı (var ise)  AKTS/DE ve Erasmus Koordinatörü/leri  Öğrenci İşleri Daire Başkanı  Öğrenci Konseyi Başkanı  Rektörün uygun gördüğü diğer üyeler

BEK’lerin Çalışması  BEK, Başkanın çağrısı üzerine toplanır.  Her akademik yarıyılda en az bir değerlendirme toplantısı yapar.  Gerektiğinde üniversite birimleri düzeyinde alt çalışma grupları oluşturabilir.

BEK’lerin Görevleri  Bologna sürecinin faaliyet alanlarına giren ve YÖK tarafından çerçevesi belirlenmiş olan konularda kurumun “Yıllık Eylem Planı”nı hazırlamak, uygulanmasını sağlamak; “Kurum Raporu”nu hazırlanacak yıllık ulusal rapora veri oluşturmak üzere, her yılın en geç Mayıs ayı sonuna kadar Yükseköğretim Kurulu’na göndermek.  Bologna Süreci’nin ana çalışma alanlarında iç ve dış paydaşlara ilgili mevzuat ve uygulama konularında sistematik olarak hizmet içi eğitim seminerlerinin düzenlenmesini sağlamak. Kurum ve birimlerin akademik kurullarında Bologna Süreci uygulamalarının yerleşmesi için gerekli önlemler almak.  Yapılan çalışmaları değerlendirip yeni dönem uygulamaları için strateji belirlemek.  Bologna Süreci’yle ilgili, Yükseköğretim Kurulu’nun, Avrupa Yükseköğretim Alanında faaliyet gösteren kurum ve kuruluşların (EUA, ENQA, ESU, EURASHE gibi) etkinliklerini izlemek, katılmak ve bu doğrultuda kurum içi hazırlıklara öncülük etmek.

BEK’ler neler yaptı?  Her yükseköğretim kurumunda kuruldu.  Yıllık eylem planlarını hazırladı?  Düzenli toplantılar yaptı?  Kurumda hizmet içi eğitim sağladı?  Alt Komiteler oluşturdu?  BEK Raporunu hazırlayıp Mayıs sonunda YÖK’e ulaştırdı.

11 BEK Rapor Formu  BEK Rapor Formu, YÖK tarafından hazırlanarak tüm yükseköğretim kurumlarına iletildi.  E-posta ile ve resmi yazıyla, imzalı olarak gönderilmesi istendi. Amacı:  Yükseköğretim kurumlarının mevcut durumlarını ortak ve karşılaştırmalı olarak tespit etmek  Yükseköğretim kurumlarının reformlarını yoğunlaştıracakları alanlar konusunda farkındalık oluşturmak, rehberlik etmek, teşvik etmek  Türk yükseköğretim stratejilerine rehberlik edecek verileri elde etmek  Elde edilen verilerle Ulusal Raporumuzu reel verilere dayandırarak hazırlamak

12 Rapor Formatı BEK Raporları formatı doldurma ve değerlendirme aşamalarının işlevsel olması dikkate alınarak hazırlandı. Bölümleri: Kapak sayfası ve açıklamalar A- Öğrenci ve Öğretim Elemanı Sayıları B- Araştırma C- İstihdam Edilebilirlik D- Kalite Güvencesi E- Diploma Eki ve Kredi Sistemleri F- Yaşam Boyu Öğrenme G- Ortak Dereceler H- Hareketliliğin Özendirilmesi J- Bologna Sürecinde Öğrenciler ve Sosyal Boyut Cevaplayıcı Görüşler

13 Raporların Değerlendirme Aşaması  Yükseköğretim kurumlarımızdan gelen ve yaklaşık 600 değişkenden oluşan raporların değerlendirmesi tamamlanmıştır.  Aralık ayı başında BEK Başkanlarıyla yapılacak bir toplantıyla paylaşılacaktır.

14 Raporlarda Karşılaşılan Sorunlar  Raporun Formatında değişiklik yapıldığı  Sorularda kısaltmalar, eklemeler, yer değiştirmeler yapıldığı  Atlama sorularına da cevap verildiği  Açık uçlu sorularda tutarsız cevaplar verildiği (eylem planınız var mı? -evet; açıklayınız: boş)  Kavramsal hatalar yapıldığı (örn. AKTS etiketi, öğrenme çıktısı)  Birbiriyle çelişen cevaplar olduğu  Abartılı verilere yer verildiği görüldü.

Neler Yapılmalı? Bir Örnek…  Her yükseköğretim kurumunda kuruldu.  Yıllık eylem planlarını hazırladı?  Düzenli toplantılar yaptı?  Kurumda hizmet içi eğitim sağladı?  Alt Komiteler oluşturdu?  BEK Raporunu hazırlayıp Mayıs sonunda YÖK’e ulaştırdı.

16 İletişim: YÖK, AB ve Uluslararası İlişkiler Birimi