FİİLİMSİLER (EYLEMSİLER)
Fiil,kök veya gövdelerinden türeyen fiile benzeyen ama artık fiil olmayan kip ve şahıs eki almayan kelimelerdir. *Çok uyumak baş ağrısı yapar. *Gelecek günler çok şeylere gebe. *Gün geçtikçe seni daha iyi anlıyorum
İSİM FİİLLER (MASTARLAR) Fiil kök veya gövdelerinden “–me,-iş,-mek” (MAyIŞMAK) ekleriyle türetilen fiilimsilerdir. *Ders çalışmaya zaman ayırmalısın. *Bakışlarından hoşlanmadım. *Gülmek sana yakışıyor.
UYARI! : İsim fiiller bir yönüyle isim olduklarından isim çekim eki alabilirler. Hal Eklerini Alabilirler: => Kitap okumada onun üstüne yoktur. => Artık gülmeyi unuttuk. Çoğul Eklerini Alabilirler: => Gülüşmeler sona erdi. İyelik Eklerini Alabilirler: => Oraya gelmem imkansız.
UYARI! : İsim fiil ekleri alan bazı kelimeler fiilimsi özelliklerini kaybederek kalıcı isim olurlar. * Yemek yemeyi seviyor. isim Fiilimsi *Çiftçi için toprağa ekmek kazançtır. İsim Fiil *İki ekmek aldı. İsim
SIFAT FİİLLER (ORTAÇLAR) Fiil, kök ya da gövdelerinden, “-an,-ası,-mez,-ar,-dik,-ecek,-miş” ekleriyle türetilir. Sıfat fiiller cümlede sıfat görevinde kullanılır. *Gezen tilki yatan aslandan iyidir. *Ağlamayan çocuğu meme vermezler. *Yıkılası duvarlar var şimdi aramızda. *Allah görünmez kazadan korusun.
*Söylediklerin yenilir yutulur sözler değil. *Kitapta çözülmedik soru kalmasın. *Gelecek yıl liseye gideceksin. *Davete tanınmış yazarlar katılmış.
UYARI! : Sıfat fiilin önündeki isim düşerse sıfat fiil adlaşır. *Çözemediğin soruları bana sorabilirsin. Sıfat Fiil Çözemediklerini bana sorabilirsin. Adlaşmış Sıfat *Bugün yapılacak işleri yarına bırakmayın. Bugün yapılacakları yarına bırakmayın.
UYARI!: Sıfat fiil ekleri olan bazı kelimeler fiilimsilik özelliğini kaybederek kalıcı isim olurlar. *Geçmişten geleceğe bir köprüdür İstanbul. *Üsküdar dolmuşu kalkacak.
UYARI! : “-mez,-r,-ecek,-miş” sıfat fiil ekleri aynı zamanda kip ekidir.Bunları tür ve görevleri cümle içinde kullanımı belirler. *Geçmiş günleri hasretle andık. Sıfat Fiil Eki *Zaman ne çabuk geçmiş. Önceki Zaman Eki *Onunkisi çekilir dert değil. *Senden gelen her dert çekilir. Geçmiş Zaman Eki
ZARF FİİL (BAĞ FİİL-ULAÇ) Fiile sorulan “Nasıl?” ve “Ne zaman?” sorularının cevabı eğer bir fiilimsi ise zar fiildir. Nasıl? => Durum Anlamlı Zarf Fiil Ne Zaman? => Zaman Anlamlı Zarf Fiil Fiil kök veya gövdelerine getirilen “İP-İNCE-ELİ-KAN-A-MADAN-DIKÇA-DIĞINDA-İN-MEZ” ekleriyle yapılır.
*Gecesini gündüzüne katıp sınavı kazandı. *Koşarak annesinin yanına gitti. *Zaman gelince her şeyi anlatacağım. *Onu gördükçe seni hatırlıyorum. *Düşe kalka yanımıza geldi.
UYARI. : Fiilimsiler ek fiil alıp yüklem olabilirler UYARI! : Fiilimsiler ek fiil alıp yüklem olabilirler.Fiilimsilerin yüklem olduğu cümle isim cümlesidir. *Bizim görevimiz çalışmaktır. çalışmak-tır İsim Fiil Ek Fiil