KURU İNCİR SEKTÖRÜNDE METİL BROMİT ALTERNATİFİ: FOSFİN Ahmet Güray Ferizli* Mevlüt Emekçi* Şüle Tütüncü* Shlomo Navarro** *Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, 06110 Ankara ** Department of Food Science, Agricultural Research Organization,The Volcani Center, P.O.Box 6, Bet Dagan 50250, İsrail

Konvansiyonel üretim için FOSFİN (PH3) alternatif olabilir mi? SORUN !!! Süre Konvansiyonel üretim için FOSFİN (PH3) alternatif olabilir mi?

FOSFİN AlP + 3H2O Al(OH)3 + PH3 Mg3P2 + 6H2O 3Mg(OH)2 +2PH3 Korozyon, Magnezyum fosfit etkili maddeli FUMICEL Amonyum karbamat (CO2 + NH3) içermez. Korozyon, Alev alma (% 1,8 konsantrasyon) Penetrasyon,

PROJE KAPSAMINDA YAPILAN ÇALIŞMANIN AMACI: Fosfinin laboratuvar koşullarında kuru incir zararlılarına etkinliğinin değişik koşullarda belirlenmesi ve Çalışmaların arazi koşullarında da yürütülerek zararlılara etkinliğinin ve pratik olarak uygulanabilirliğinin araştırılması.

ÇALIŞMALARDA KULLANILAN TEST TÜRLERİ Ephestia cautella (İncir kurdu) Carpoglyphus lactis (Kuru meyve akarı) Carpophilus spp. (Ekşilik böcekleri-doğal kültür) Oryzaephilus surinamensis (Testereli böcek)

Test organizmalarının çalışılan evreleri Tür Evre Yaş (gün)* E. cautella (1) O. surinamensis (2) Yumurta 1-3 Olgun larva 18-20 (1) 14-16 (2) Pupa Ergin 7-14 (2) Carpophilus spp. Carpoglyphus lactis Karışık

ÇALIŞMA KOŞULLARI Fümigasyon 1. Sıcaklıkların yüksek olduğu dönemlerde (Haziran – Ekim) Fümigasyon 2. Sıcaklıkların nispeten düşük olduğu dönemlerde (Kasım - Mayıs)

Çadır altında yığın fümigasyonu

Çadır altında yığın fümigasyonu

Eylül ayında yığının merkezindeki ürün sıcaklığı

Ekim ayında yığının merkezindeki ürün sıcaklığı

Kasım ayında yığının merkezindeki ürün sıcaklığı

1- Fümigasyon süresince ölçülen gaz konsantrasyonları (1, 2 ve 3g PH3/ton)

2- Fümigasyon süresince ölçülen gaz konsantrasyonları (1, 2 ve 3g PH3/ton)

Test zararlılarında mutlak ölümün gerçekleştiği uygulama süreleri Haziran-Ekim sonu 1 2 3 4 5 6 7 1g/t - + 2g/t 3g/t Kasım-Mayıs sonu

Sıcaklıkların yüksek olduğu dönemlerde (Haziran – Ekim) çadır altında yürütülen fümigasyonlar Süre: en az 3 gün Uygulama dozu: 1-2 g PH3/ton

Sıcaklıkların nispeten düşük olduğu dönemlerde (Haziran – Ekim) çadır altında yürütülen fümigasyonlar Süre en az 5 gün Uygulama dozu: 1-2 g PH3/ton

Maliyet Doz (g /Ton) EURO Oran Fosfin (FUMICEL) 1 0,121 1/16 1,5 0,181 1/12 2 0,242 1/8 Metil Bromit (60 g/m3) 1,8-2,1

Sonuç Yılın nispeten soğuk geçen (Kasım-Mayıs) dönemlerinde (çevre sıcaklığın 25oC’ den düşük olduğu dönemler) fosfin ile fümigasyonda 1-2 g PH3/ton dozlarda uygulama süresi en az 5 gün olmalı; Yılın sıcak geçen (Haziran-Ekim) dönemlerinde (çevre sıcaklığın 25oC’ den yüksek olduğu dönemler) fosfin ile fümigasyonda 1-2 g PH3/ton dozlarda uygulama süresi en az 3 gün olmalıdır. Kuru incirde görülen zararlılarda mutlak ölüm için verilen sürelerin kısaltılması yapılan çalışmalar sonucu mümkün olmamıştır. Zararlılarda fosfine karşı direnç gelişiminin özellikle yetersiz uygulama süresinden kaynaklandığı da unutulmamalıdır.

Sonuç Fümigasyonda başarı= Gaz kaçağına engel olunması ve yeterli sürenin sağlanmasıdır. Metil bromitle fümigasyonda kullanılan fümigasyon brandası, fosfinle fümigasyonda da kullanılabilir. Brandada delik olmaması ve etrafının dikkatle kapatılması; Fümigasyon süresince belirli aralıklarla gaz ölçümlerinin yapılması çok büyük önem taşımaktadır.

Sonuç Özellikle hasat mevsiminin başında yaşanan süre sıkıntısına karşın fosfin ile fümigasyonun günlük ardışıl olarak yapılması bu soruna çözüm getirecektir. Bu çalışma kuru incirde görülen zararlılar çalışılarak yürütülmüş olup süre ve doz açısından öneriler diğer ürünler için geçerli olmayacaktır. Örneğin bazı tahıl zararlıları çalışılan süre ve doz koşullarında canlı kalabilmektedir. Fosfin ile fümigasyonun maliyeti doza bağlı olarak metil bromit kullanımındaki maliyetin yaklaşık 12 katı daha düşüktür… İşletmelerde sekonder (ikincil) bulaşmalara engel olunmadıkça, hangi yöntem ve hangi fümigant uygulanırsa uygulansın sonuç olumsuz olacaktır...

Basınç testi

BASINÇ TESTİ (ASEAN STANDARDI) Gaz örnekleme borusuna bağlantı Test öncesi denge düzeyi Cetvel a b c d Elektrik süpürgesi vakum Yaptığında sıvı yükselir Elektrik süpürgesi kapatılıp test için süre tutulmaya başlandığındaki sıvı seviyesi Basınçın yarı seviyesi (2,5cm= en az 10 dakika) Su 5 cm

Güvenlik TWA: 0.3 ppm

Fosfin ölçüm cihazları Dedektör tüp (Draeger ve Auer Tüpleri) Elektrokimyasal sensörler (Draeger MiniWarn, ATI PortaSens II, Lumidor Micro Max, Draeger PacIII, MSA Dedektör, Bedfont monitör)

Fosfin gazı ile zehirlenme belirtileri Fosfin gazı solunduğunda, akciğerlerdeki nemle reaksiyona girerek fosforik asit oluşturur, bu da ölümcül olabilir. Diğer zehirlenme belirtileri ise: Öksürük Nefes alamama Baş ağrısı Çift görüntü Baş dönmesi Burun akıntısı Kusma Kansızlık Bronşit İshal Görme, konuşma ve hareket bozuklukları gibi

Dünya Bankası Ege İhracatçı Birlikleri Tariş Ankara Üniversitesi