Balkanlardaki Osmanlı Eserleri Emeği Geçenler Nesrin Ketenci Gülay ortak Ebru ünlü
Osmanlı imparatorluğu balkanlara hükmettiği zamanlarda balkan ülkelerine pek çok eser bırakmıştır.Bu eserlerin pek çoğu günümüze ulaşamamışsa da, ulaşan eserler vardır.
Bu eserlerin bazıları şunlardır: Balkanlardaki Türk Mimari Eserlerinden Bazıları : ARNAVUTLUK : Tiran: Kaplan Paşa Türbesi Korça: Mirahor Camii ve Mirahor Türbesi İşkodra: Buşatlı Mehmet Paşa Camii Vlora: Muradiye Camii Berat: Bekârlar Camii Elbasan: Çarşı Hamamı BOSNA HERSEK : Sarayevo: Ferhat Bey Camii Bursa Bedesteni - Travnik: Süleyman Paşa Camii - Banyaluka: Ferhat Bey Camii - Mostar: Saruca İbrahim Paşa Camii -Kladanj: Hacı Bali Bey Camii - Odzak: Çarşı Camii BULGARİSTAN : Filibe(Plovdiv): Perşembe Pazarı Camii - Razgrad: İbrahim Paşa Camii - Köstendil: Fatih Camii - Provadija: Abdulaziz Camii - Selvievo: Malkoç Bey Türbesi - Karlovo: Karlı İli Mehmed Bey Camii HIRVATİSTAN : Zadar: Valpovo Han - Osijek: Kaleiçi Mustafa Paşa Camii KARADAĞ : Podgoriça: Hasan Ağa Camii ve Türbesi - Bar: Starigrad Camii minaresi -Çetinje: Türk Konsolosluğu binası KOSOVA : Priştine: Yaşar Paşa Camii - Prizren: Gazi Mehmed Paşa Hamamı MACARİSTAN : Eger: Valide Sultan Hamamı - Peç: İdriz Baba Türbesi - Yakovalı Hasan Paşa Camii - Zigetvar: Kanuni Sultan Süleyman Camii MAKEDONYA - Ustrumca: Hünkâr Camii - İştip: Hüsamettin Bey Camii Pirlepe: Çarşı Camii - Manastır: Haydar Kadı Camii - Radoviş: Cami minaresi Pirlepe: Çarşı Camii - Debre: Fatih Camii ROMANYA - Köstence: Hünkar Camii - Hırşova: Sultan Mahmut Camii - İshakça: Mahmut Yazıcı Camii SIRBİSTAN - Belgrad: Şeyh Mustafa Paşa Türbesi - Niş: İslam Ağa Camii YUNANİSTAN - Selanik: II. Murad Hamamı Hamza Bey(Hafse Hatun) - İskeçe: Sünne Camii
Muradiye Camii Muradiye Camiiİkinci Sultan Murat, Varna’da Haçlı ordularını yenince Edirne’ye dönüşte bir şükür ifadesi olarak bu camiyi yaptırdı Hicri 839 (M1435) senesinin 10 Muharrem günü ibadete açıldıOrhan Beyin Bursa’da yaptırdığı cami örnek alınmıştır Kalemkar işçiliği ve çinileri ile gerçek bir şaheserdir Çinili ilk minaresi 1572 depreminde yıkılmış ve 1754’te Birinci Mahmut çinisiz bugünkü tek şerefeli minareyi yaptırmıştır Caminin iki büyük kubbesinin arasında bulunan kemer kalem işlemeleriyle, duvarlar çiçek motifli çinilerle süslüdür.Arnavutluk Vlora da bulunur.
Ethem Bey Camii 18.yüzyılda Tiran valisi Ethem Bey tarafından yaptırılmıştır ancak Ethem Bey,Camii inşa edilmeden vefat ettiğinden Camii'nin yapımını oğulları tamamlamıştır.Ülkede komünizm yıllarında Camiiler bir bir yıkılırken bu küçük ancak tarihi Ethem Bey camiine dokunulmamıştır.Camii,1990 yılına kadar müze olarak kullanılıyordu.Caminin içinde Ethem Bey'in ve eşinin mezarları bulunmaktadır.
Çarşı Hamamı Çarşı Hamamı, Midilini şehrinin kuzey tarafında Epano Skala semtinde bulunmaktadır. Hamam, Yeni Cami, hoca evi ve diğer eski yapıtların bulunduğu külliyenin bir parçasıdır. Eskiden Azize semti çarşı merkezinde bulunan Hamam'ın muhtemelen ikinci Osmanlı egemenliği dönemine ait olduğu tahmin ediliyor.Ar navutluk Elbasan şehrinde bulunur.
Gazi Hüsrev Bey Camii -Bosna 1537 yılında Gazi Hüsrev Bey adına inşa edilmiştir. Mimarı Farsi Džem Esir Ali , vaktinde Osmanlı baş mimarıdır. Camii’nin yanında bir şadırvan bir mektep bir abdesthane , Gazi Hüsrev Beyin türbesi , Muvekithane , ve 45 metre uzunluğundaki minaresi ve saat kulesi ile , şehrin merkezi konumunda ve merkezdeki en büyük ve en kapsamlı yapıdır.
Hünkar Camii – Bosna Hersek 1457’de Isa bey tarafından Fatih Sultan Mehmet Han’a armağan olarak yapılmıştır. Yanında, Saraybosna’ya isim veren Saray , bir köprü,bir Kervansaray bir han bir hamam bir değirmen bir tekke ve çeşitli dükkanlarla birlikte büyük bir kompleks halinde inşa edilmiştir. Bugunkü Halini ise 1566’da Kanuni Sultan Suleyman zamanında -çeşitli eklemeler suretiyle – almıstır. Sultan Abdülmecid Zamanında kopleks yeniden inşa edilmiş, bir kütüphane ilave edilmiş ve tekke genişletilmiştir. Komplekse 1912’de birde Ulema meclisi eklenmiştir.
Alaca Cami – Kalkandelen-Makedonya Makedonya`nın Kalkandelen şehrindeki 6 asırlık tarihi Alaca Camii, mimarisi ve süslemeleri ile Osmanlı dönemini yansıtan benzersiz Türk eserlerinden biri. Osmanlı Barok stilini temsil eden bu tarihi cami, iç ve dış süslemeleri ile diğer camilerden farklı bir görüntü çiziyor. 15`inci yüzyılda inşa edilen cami, 17`nci yüzyıl sonlarında Kalkandelen`de meydana gelen yangında büyük hasar görmesi üzerine ve 1833 yılında mutasarrıf Abdürrahim Paşa tarafından onarıldı. Alaca camiinin en çok dikkat çeken özelliği, duvarlarındaki rengarenk canlı motifler. Caminin dış cepheleri dörtgen şeklinde renkli kalem işleriyle süslü. İç dekorasyonda ise benzerine rastlanmayan, Osmanlı döneminin şehirleri ile Mekke manzaraları yer alıyor
Tombul Cami – Şumnu-Bulgaristan Bulgaristanın Şumnu ilinde bulunan Şerif Halil Paşa Camii halk arasında Tombul Camii olarak bilinir. 1744 yılında Şerif Halil Paşa tarafından yaptırılmış yapı, 40 m. yükseklikteki tek şerefeli minaresi, Kubbesi ise 25 m. yükseklikte olan caminin duvarları düz taştan kesilmiş, geometrik şekilde yontulmuş ve çeşitli bitki figürleriyle süslenmiş görünüme sahiptir, iç mekanlarda Lale devri etkisi diyebileceğimiz Türk Barok kalem işi bezeme görülmektedir. Aynı zamanda Külliye olan Camii kompleksi içinde kütüphane ve mektebi de içeren bir medrese bulunur. Camii Batı mimarisinin özelliklerini taşıyan bir Osmanlı yapısı özellğini de taşır. Yapı Türkiye hariç Balkanların en büyük ikinci camisi olma özellğini de taşır
Şeyh Mustafa Türbesi Şeyh Mustafa Türbesi ise kentin en merkezi yerlerinden Dörtyol’da bulunuyor. Kitabede yer alan bilgiye göre, türbe Kaymakam Hüsnü Efendi tarafından 1783-1784 yıllarında Sadi Tarikatı Tekkesi’nin şeyhi adına yaptırılıyor. Altıgen planlı, kesme taştan inşa edilen türbenin dört penceresi, bir kapısı ve bir mihrabiyesi bulunuyor. Türbenin içinde ise bir sanduka ile orijinal başlıklı mezar taşı yer alıyor.
SULTAN MURAD TÜRBESİ Osmanlı eserlerinin çokluğuyla dikkat çeken ülkelerin başında gelen Kosova’da son olarak Sultan Murad Türbesi’nin restorasyonu tamamlandı. 1389’da Kosova Meydan Savaşı’nda şehit edilen Sultan I. Murad’ın, Balkanlar’ın 1912 yılında Osmanlı’nın elinden çıkmasıyla bakımsız kalan türbesi, Türkiye Diyanet Vakfınca yeniden ayağa kaldırıldı. Kosova’yı işgal eden Sırplar’ın kin ve nefretlerini en fazla gösterdiği yer olan tarihi türbenin çevre düzenlemesi de yapıldı.
Mostar Köprüsü-Bosna Hersek
Mustafa Paşa Köprüsü – Bulgaristan
Kurşunlu Han - Üsküp
BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER