Hipotermi Suda boğulma Anaflaksi Doç. Dr. Lale YÜCEYAR

Hipotermi Tanım: Kor sıcaklığı < 35 °C (düşük okuyabilir termometre) Hafif 32 - 35 °C Orta 30 - 32 °C Ağır < 30 °C (Özofageal, rektal,timpanik)

Hipotermi Nedenler: Soğuk su içinde kalma Soğuk havaya maruz kalma (Yaşlı – Çocuklar) Yaralanma/hastalık İlaçlar/alkol

Hipotermide klinik Nabız: yavaş, düzensiz, zayıf AKB:  ya da ölçülemez Pupiller: dilate SSS: bilinç bozukluğu, koma

Resusitasyon uzun sürmelidir Hipoterminin klinik bulguları ölümü taklit eder “Sıcak ve ölü olana dek ölü değil” Resusitasyon uzun sürmelidir Ancak Bariz ölümcül yaralanmalar Donmuş vücut - resüsitasyon olanaksız Hastanede - klinik değerlendirme ile Resusitasyon sonlandırılır.

Dikkat! Beyin ve vital organlarda koruyucu etki (18oC de 10 kez daha dayanıklı) Primer – Sekonder?

Isıtma (pasif) Tedavi: Soğuk ortamdan uzaklaştır Soğuk/ıslak giysileri çıkar Daha fazla sıcaklık kaybını önle Hızla hastaneye naklet Hareket aritmileri artırabilir Isıtma süresi önemli

Aktif ısıtma Eksternal İnternal (kor) Güçlü sıcak hava ile ısıtan battaniyeler İnternal (kor) Sıcak nemli 02 ile ventilasyon Sıcak i.v. sıvılar (40 ºC) Mide, periton, plevra, mesane lavajı Devamlı veno-venöz hemofiltrasyon Kardiyopulmoner bypass

Monitörizasyon ve girişimler Devamlı hemodinamik monitörizasyon Tekrarlanan arter kan gazı analizi Elektrolitler ısıtma sırasında hiperkalemi Tiroid fonksiyonu (yaşlıda)

Havayolu ve solunum Tedavi: Temel – İleri Yaşam Desteği Isıtılmış (40-46 °C), nemli, yüksek konsantrasyonda oksijen Trakeal intübasyon göğüs duvarı rijiditesi Göğsün yükseldiğini görecek şekilde ventilasyon

Dolaşım Ösefageal sıcaklık (Sürekli takip) EKG- kan basıncı Ciddi bradikardiden sakın Doppler ultrasound prob kullan Santral ya da geniş proksimal venler (ısınma sırasında vasodilatasyon)

Hipotermiye eşlik eden aritmiler Sinus bradikardisi Atriyal fibrilasyon Temp. Ventriküler fibrilasyon Asistol

Dolaşım Kor sıcaklığı> 30°C olana dek defibrilasyon etkin değil Isıtma ile diğer aritmiler spontan olarak gelişebilir İlaç etkinliğinde azalma < 30 °C Ciddi hipotermide bradikardi fizyolojik olarak gelişebilir

Suda boğulma

Boğulma İmmersion – baş su üzerinde hipotermi kardiyovasküler instabilite Submersion – baş su altında asifiksi hipoksi Drowning – “submersion”a bağlı olarak 24 saat içinde ölüm kardiyak arest

Resüsitasyon kararı Uzun süreli “immersion” dan sonra tümüyle düzelme olası Suyun sıcaklığı < 25ºC ise hipotermi riski yüksek Submersion epilepsi, alkol, MI, travma ?

Sudan kurtarma Kurtarıcı için riskleri azalt Spinal travmayı göz önünde tut Spinal immobilizasyon Hastayı horizontal tut Eğitimli olmadıkça suda resüsitasyon uygulama

Havayolu ve solunum Temel – İleri Yaşam Desteği Dikkat: olası servikal travma % 100 oksijen ver Akciğerleri boşaltmaya kalkma Kusma sıktır Bilinç kapalı ise erken intübasyon Yüksek ARDS riski, YBÜ ye sevk

Dolaşım Sıkıştırıcı etkiye bağlı hipovolemi Sudan çıkınca dolaşım kollapsı İntravenöz sıvılar Nazogastrik tüp Tuzlu/tatlı su olması resusitasyon yöntemlerini değiştirmez.

Girişimler Arter kan gazı analizi Elektrolitler Glukoz EKG Akciğer grafisi

İleri girişimler Eğer kardiyak arest yoksa hastanede 6 saat izledikten sonra taburcu et, ancak: Ateş, öksürük, solunum sıkıntısı vb anormal klinik belirtiler yoksa Oda havası solurken Pa02 normal ise Akciğer grafisi normalse Diğer olumsuz bulgular yoksa Geç akciğer ödemi riski azdır

Anaflaksi

Anaflaksi Anaflaksi – aşırı duyarlılık yanıtları IgE ile düzenlenir Anaflaktoid - aşırı duyarlılığa bağımlı olmayan benzer yanıtlar Bulgular ve yönetim benzer

Olası Allerjenler Böcek , yılan vs Bazı ilaçlar Bazı gıdalar Kontrast maddeler Lateks

Ortak klinik bulgular Larenks ödemi- dispne Anjioödem Rinit, konjunktivit Döküntü (ürtiker / eritem ) Karın ağrısı, kusma ve diyare Larenks ödemi- dispne Hipotansiyon (Kardiyovasküler kollaps) vazodilatasyon ve damar geçirgenliği  Bronkokonstriksiyon

Anafilaksi Vasovagal refleks Panik atak Karışabilir İyi bir anamnez ve muayene şart

Resusitasyon Olası alerjenleri uzaklaştır Yüksek akımlı O2 adrenalin şok, stridor, vb - 0.5 ml 1:1000 i.m. (5 dk sonra tekrarlanabilir) Derin şok - titrasyon 1:10,000 –1: 100,000i.v. sıvılar

Adrenalin α – reseptör agonist: vasokonstrüksiyon β – reseptör aktivite: bronkodilatasyon inotropi

Kardiyak arest CPR - İYD Antihistaminik H1 bloker (klorfeniramin) H2 bloker (ranitidin) Hidrokortizon inhale 2 agonistler (salbutamol) Hava yolu obstrüksiyonu: Erken trakeal entübasyon Kardiyak arest CPR - İYD

Stridor, wheezing, solunum sıkıntısı veya şokun klinik belirtileri Şiddetli alerjik tip reaksiyona uygun düşecek öykü ile birlikte solunum sıkıntısı ve/veya özellikle deri değişiklileri ile birlikte hipotansiyon Oksijen Stridor, wheezing, solunum sıkıntısı veya şokun klinik belirtileri Adrenalin 1:1000 solüsyon 0.5 ml (500 mikrogram) i.m. Klinik düzelme yoksa her 5 dak.da bir tekrarla Antihistaminik (klorfeniramine) 10-20 mg yavaş i.v. EK OLARAK Tüm şiddetli ve tekrarlayan Reaksiyonlarda ve astımlı hastalarda Hidrokortizon ver 100-500 mg i.m./veya yavaş i.v. Eğer şokun klinik belirtileri ilaç tedavisine yanıt vermez ise 1-2 L iv sıvı ver hızlı infüzyon gerekebilir

erken yineleme Yavaş başlangıçlı şiddetli reaksiyonlar Şiddetli astmatik reaksiyon Allerjen alınımına devam ediliyorsa İki kademeli reaksiyona ait anamnez