Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Sanayide Enerji Verimliliği Arttırıcı Önlemler ve Enerji Verimliliği Etüdü “Sanayide Enerji Verimliliği Proje Örnekleri” Prof. Dr. Durmuş KAYA Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Kocaeli Sanayi Odası 23 Haziran 2014

Enerji Verimliliğinde Çalışmaları : Amaç Enerjinin etkin kullanılması, Enerji tasarruf imkanlarının belirlenmesi, Enerji maliyetlerinin işletme bütçesi üzerindeki yükünün hafifletilmesidir. Mevcut durumda verimlilik arttırıcı projelerin belirlenmesi, Yapılan etütle birlikte çevrenin korunması Bu projelerde sağlanan tasarruf ile üretimin geliştirilmesi ve/veya yatırıma aktarılması amaçlanmaktadır. 08.04.2017

Proje Adı: Kuvvet Santralı 3 Adet OPG Buhar Kazanı Verimlilik Çalışmaları Proje kapsamında 3 Adet OPG Kazanında Enerji Verimliliği Ölçüm ve Etüdü yapılmış, potansiyel tasarruf alanları belirlenmiş ve iyileştirme projeleri önerilmiştir. Örnek olarak bir kazandaki tasarruf opsiyonları: Toplam Belirlenen Tasarruf Potansiyeli: 1, 2 ve 3 nolu kazanlar için bu tasarrufların toplam parasal değeri ise 1.351.646 USD/yıl olarak hesaplanmıştır. Yatırım yapılmaksızın sağlanan tasarruf: Hesaplanan bu tasarrufun yaklaşık 390.000 USD/yıl kısmı yatırıma gerek kalmadan geri kazanılmıştır. TASARRUFUN ADI Enerji (Kcal/h) Kömür Eşdeğeri (Kg/h) Yıllık Mali Değeri (USD) Fazla sızıntı hava kaybının önlenmesi 1.076.178 184 214.978 Fazla Havanın azaltılması 473.001 81 94.487 TOPLAM 1.549.179 265 309.465 08.04.2017

Proje Adı: OPG Kazan Döner Hava Isıtıcısı Değişimi Verimlilik Arttırıcı Projesi Proje kapsamında yapılan çalışmalarda Kazan Döner Hava ısıtıcılarında önemli oranda sızdırma problemi tespit edilmiştir. Yapılan değerlendirmede bu kazana ait döner hava ısıtıcısının değişimi kararı alınmıştır. Bu nedenle yatırım miktarının %30’a varan oranda hibe desteği alabilmek amacıyla Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğüne Verimlilik Arttırıcı Proje sunulmuştur. Proje kabul edilmiş ve uygulamaya geçilmiştir. Proje uygulama sonucu yıllık tasarruf miktarı 237.559 TL, yatırım miktarı 877.909 Tl dir. Yatırımın yaklaşık %30 kısmı YEGM tarafından karşılanacaktır. Bu durumda yatırımın geri ödeme süresi 2,6 yıl olacaktır. 08.04.2017

Proje Adı: Pompalarda verimlilik Çalışması Proje kapsamında; Bir işletmede mevcut pompalarda Enerji Verimliliği Ölçüm ve Etüdü yapılmış, potansiyel tasarruf alanları belirlenmiş ve iyileştirme projeleri önerilmiştir. -Mevcut düşük verimli pompa ve elektrik motorlarının yenileri ile değiştirilmesi, -Verimi belli oranda düşen pompaların bakımdan geçirilmesi, -Yüksek güçte seçilmiş olan elektrik motorlarının uygun güçte olanlarla değiştirilmesi, -Yüksek verimli elektrik motorlarının kullanılması, -Genel sistemde yapılabilecek iyileştirmeler. 08.04.2017

En ekonomik tasarruf opsiyonları Pompa Adı / Tasarruf Opsiyonu Tasarrufun Kazanç Yatırım Miktarı EURO* Geri Ödeme Süresi (Ay) Cinsi Miktarı [kW] kWh/yıl EURO /yıl Merkez Pompa 3/ Pompa Yenileme Elektrik 107,05 937.758,00 65.643,06 € 38.163,00 € 7,0 Merkez Pompa 4/ Pompa+Motor Yenileme 30,79 269.720 18.880,43 € 47.195,00 € 30,0 Merkez Pompa 6/ Revizyon 6,36 13.584 951,9 € 3000 € 37,8 Merkez Pompa 7/ Revizyon 6,61 29.031 2.033 € 17,7 Kule Pompa 2 / Yenileme 32,22 282.247,20 19.757,30 € 59.720,00 € 36,3 Kule Pompa 7 Revizyon 13 95.472 6.738 € 5,3 Point 1 Pompa 2/ Yenileme 33,22 291.007 20.370,50 € 25.175,00 € 14,8 TOPLAM 229,25 1.918.819 134.374 € 179.253 € Ortalama = 16 Ay 08.04.2017

Proje Adı: Basınçlı Hava Sisteminde Enerji Verimliliği Çalışması Fabrika genelinde çalışmakta olan kompresörlerden 100 kW ve üzeri motor güçlerinde olmak üzere, 15 ad. kompresör ve hatlarında kompresör ve motor verimlerinin belirlenmesi, hava hatlarında sızıntı ve kaçakların tesbit edilmesi çalışması yapılmıştır. Yatırım gerekmeksizin elde edilen tasarruf: Basınçlı hava hatlarında elde edilecek toplam elektrik enerjisi tasarruf imkanı 509.662 kWh/yıl’dır. Bu tasarrufların toplam parasal değeri ise 35.693 USD/yıl olarak hesaplanmıştır. Yatırım yapılarak elde edilen tasarruf: Elde edilecek toplam tasarruf 105.772 USD, gerekli yatırım 112.741 USD ve ortalama basit geri ödeme süresi 9,6 aydır. 08.04.2017

Proje Adı: Yüksek Fırın Enerji Verimliliği Etüdü ve Tasarruf İmkanlarının Belirlenmesi” Bir Demirçelik Fabrikasına Ait Yüksek fırında detay enerji verimliliği çalışması yapılmış. Potansiyel tasarruf alanları belirlenmiş. İyileştirme projeleri önerilmiştir. Önerilen 18 adet iyileştirme çalışmasının, işletme şartları elverdiği ölçüde, gerçekleştirilmesi halinde, teorik olarak 30 Milyon TL’nin üzerinde tasarruf imkanları görünmektedir. 08.04.2017

TÜBİTAK TEYDEB Destekli “Ray Profil Haddehanesi Tav Fırınında Yakıt Optimizasyonu Yapmak, Atık Isıdan Maksimum Yararlanmak Amacıyla Yeni Bir Reküperatör ile Ekonomizer Tasarımı ve Sisteme Entegrasyonunun Yapılması” Ray Profil HH Tav Fırını verimliliğinin artırılması önerileri, bir Ar-Ge uygulama projesine dönüştürülmüş ve TÜBİTAK’a sunulmuştur. Proje, yapılan yoğun değerlendirmeler neticesinde TÜBİTAK tarafından, hibe desteği almak üzere kabul edilmiştir. 08.04.2017

PROJE YATIRIM MALİYETİ VE GERİ ÖDEME SÜRESİ Tasarrufun Adı Yapılacak Olan Yatırım Yatırımın Maliyeti (USD) Yatırımın Maliyeti (TL) Tasarruf Miktarı (USD) (TL) Yatırımın Geri Ödeme Süresi (Ay) Fazla havanın azaltılması+ Tufal kaybının azaltılması Hava-Yakıt oranı online ölçüm sistemi 277.777 499.998,6 132.009+781.666,6 1.644.616 3,6 Sızıntı hava kaybının önlenmesi Reküperatör 388.888,6 699.999,5 301.525 542.745 15,47 Ekonomizer tesis edilmesi Gaz-Su ekonomizeri 166.666,67 300.000 423.820 762.876 4,7 Hava perdesi tesisi ısıl kazanç + Bakım onarım   Hava perdesi tesisi + Elektrik maliyeti 23.750+35700 107.010 5.675 + 75.000 145.215 8,8 TOPLAM 892.782,27 1.607.008 1.719.695,6 3.095.452 6,2 Yukarıda belirtilen yatırımın yaklaşık 600.000 TL’si TÜBİTAK TEYDEB’den sağlanmış olup, KARDEMİR tarafından yapılan yatırım yaklaşık 1.000.000 TL olup bu durumda KARDEMİR için geri ödeme süresi yaklaşık 3 aydır.

Kompresör Soğutma Suyu Atık Isısı Kullanımı Kompresör soğutma suyundan açığa çıkan ısıyı atmosfere atmak yerine, 90-100˚C de sıcak su elde edilebilir! 08.04.2017

Toplam Kazanç Kompresör Soğutma Suyu Yatırım Maliyeti :150.000 TL Yıllık parasal tasarruf : 301.996 TL/yıl Geri Ödeme Süresi : 6 ay Yatırım Türü Yatırım Maliyeti Isı pompası (Energy Recovery, 900 kW) 150.000 TL TOPLAM Yıllık enerji kazancı (Kcal) Yıllık doğalgazeşdeğeri yakıt tasarrufu (Nm3) Yıllık parasal tasarruf (TL/yıl) Yatırım maliyeti (TL) Geri ödeme süresi (ay) 5.082.000.000 603.993 301.996 150.000 6 08.04.2017

PROJE ADI: ELEKTRİK PANO ODALARI VE EĞİTİM MERKEZİNİN ATIK ISI KAYNAKLI SICAK SU KULLANAN ABSORBSİYONLU CHİLLER KULLANILARAK SOĞUTMA İHTİYACININ KARŞILANMASI 08.04.2017

Projenin Tanımı Bir işletmede proses bacaları atık ısısından faydalanılarak elektrik pano odaları ve eğitim merkezinin soğutma ihtiyacının karşılanması hedeflenmektedir. Bu amaçla iki adet atık ısı kaynaklı sıcak su kullanan absorbsiyonlu chiller sistemi kurulacak. Sistemdeki soğuk su hatların yalıtılacak. Soğutma kulesi tesis edilecek. Soğutulması planlanan mahalle fancoil kurulumu yapılacaktır. 08.04.2017

Kurulacak Sistemin Basit Geri Ödeme Süresi Basit Geri Ödeme Süresi: İlk Yatırım Giderleri/ Yıllık Net Gelir Basit Geri Ödeme Süresi: 1.127,316/ (608.000-30.070) 1.127,316 TL / 577.930 = 1.95 yıl 08.04.2017

Yatırım maliyeti (mlz + işçilik) Toplam geri ödeme süresi PROJE ADI: EKSİK VE ZAYIF İZOLASYONLARIN GİDERİLMESİ Tasarruf Potansiyeli Özet Tablosu Ölçüm Yapılan Yer   Tasarruf Tasarrufun Fueloil Eş. Tasarruf miktarı CO2 Azalma Miktarı Yatırım maliyeti (mlz + işçilik) Toplam geri ödeme süresi kWth ton/yıl TL/yıl TL/ay TL ay A, B, C Kazanları 170,83 122,426 97.435,36 683,31 8.119,61 153.541,35 18,91 X, Y, Z SAHASI 974,84 765,007 608.848,98 4.269,81 50.737,41 779.661,70 15,37 Toplam 1.145,67 899,063 706.284,34 4.953,11 58.857,03 933.203,05 Isıl Güç Kaybı : 1.145 kWth Mali tasarruf : 706.284TL/yıl Yatırım maliyeti: 933.203 TL

YENİ YAYIN DUYURUSU   KİTAP ADI SANAYİDE ENERJİ YÖNETİMİ VE ENERJİ VERİMLİLİĞİ YAZAR Prof. Dr. Durmuş KAYA Prof. Dr. H. Hüseyin ÖZTÜRK ISBN 978–605–5100–17–9 SAYFA SAYISI 538 EBAT 15,5*23,5 cm KAĞIT 1. Hamur KAPAK TASARIMI Yunus Karaaslan FİYATI 36,00 TL DAĞITIM TARİHİ 25 Mart 2014 DAĞITIM ALFA YAYIN DAĞITIM 0212 511 53 03 ARTI YAYIN DAĞITIM 0212 512 48 84 DAMGA (BETA) DAĞITIM 0212 528 13 20 FİNAL DAĞITIM 0212 604 10 00 UMUT DAĞITIM 0212 511 77 49 SEÇKİN YAYIN DAĞITIM 0312 435 30 30 SİYASAL DAĞITIM 0312 419 57 81 UMUTTEPE YAYINLARI 08.04.2017

Kitaptaki konuların ana başlıkları: 1. ENERJİ 2. ENERJİ YÖNETİMİ 3. ENERJİ ETÜDÜ 4. ENERJİ VERİMLİLİĞİ 5. ENERJİ KİMLİK BELGESİ 6. ENERJİ VERİMLİLİĞİ HİZMET SEKTÖRÜ 7. ÖLÇME TEKNİĞİ VE ÖLÇME ALETLERİ 8. YAKITLAR VE YANMA 9. KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ 10. FIRINLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ 11. POMPALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ 12. ELEKTRİK MOTORLARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ 13. BASINÇLI HAVA SİSTEMLERİNDE VERİMLİLİK 14. FANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ 15. DEĞİŞKEN HIZLI SÜRÜCÜ UYGULAMALARI İLE ENERJİ TASARRUFU 16. ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU 17. ATIK ISI GERİ KAZANIMI 18. SU ISITMA-DAĞITMA-BASINÇLANDIRMA SİSTEMLERİNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ 19. AYDINLATMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ 20. KONUTLARDA ENERJİ TASARRUFU 08.04.2017

TEŞEKKÜRLER… 08.04.2017