3.Ünite Öğrenme,Bellek, Düşünme ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN ETMENLER 9.Sınıf Psikoloji 3.Ünite Öğrenme,Bellek, Düşünme ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN ETMENLER 24.Hafta ( 10-14 / 03 / 2014 )

ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN ETKENLER 1. ) Öğrenenle İlgili Bazı Özellikler : 2 ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN ETKENLER 1.) Öğrenenle İlgili Bazı Özellikler : 2.) Öğrenilen Malzemeyle İlgili Bazı Özellikler 3.) Öğrenme Yöntemiyle İlgili Bazı Özellikler

1. ) Öğrenenle İlgili Bazı Özellikler :. Güdülenme durumu. Yaş. Zeka 1.) Öğrenenle İlgili Bazı Özellikler : ..Güdülenme durumu ..Yaş ..Zeka ..Sosyo-kültürel etkenler ..Genel uyarılmışlık hali ve kaygı düzeyi ..Biyolojik özellikler( genetik ve yapısal )

GÜDÜLENME DURUMU : ..Canlıları harekete geçiren kuvvetler DÜRTÜ ve GÜDÜ- LER dir. ..Öğrenme,insanın büyük Çaba harcayarak gerçekleş- tirdiği bir bilişsel süreçtir. ..Ancak ;canlıların öğrenme davranışını yapması için, bir gereksinim,bir dürtü olmalı.

Bu örneğin ;. açlıktır,. susuzluktur,. güvende olmalıdır,. meraktır, ..Bu örneğin ; .açlıktır, .susuzluktur, .güvende olmalıdır, .meraktır, .bilmektir, .kendini gerçekleştirmektir.

Güdüler, organizmayı harekete geçiren durumdur ..Güdüler, organizmayı harekete geçiren durumdur. ..Güdüler organizma içindeki ihtiyaçlardan doğarlar ve bu ihtiyaçların giderilmesi için organizmayı harekete geçirir. Güdülenme ; uyarılma,algı,dikkat, kaygı, pekiştirme, ve geri bildirim gibi süreçlerle bireyin öğrenmeye istekli olma durumudur. …Güdülenmek, öğrenmeyi kolaylaştırır.

Dürtü : En ilkel güdü kaynağıdır. Yaşamsal ihtiyaç kaynaklarıdır Dürtü : En ilkel güdü kaynağıdır. Yaşamsal ihtiyaç kaynaklarıdır. Harekete geçiricidir. ..BİRİNCİL GÜDÜLER : doğuştan getirilen yaşamsal güdüler. Açlık,susuzluk,uyku gibi. ..İKİNCİL GÜDÜLER : Yaşamsal önemi olmayan ancak bireyi davranışa yönlendiren güdülerdir. Öğrenme yoluyla kazanılırlar. Para,başarılı olma,statü,ilgi çekme gibi.

..İÇSEL GÜDÜLER : Bireyin başarı yada başarısızlıklarına içsel yükleme yapmasıdır. Güdü kaynağı bireydir. Örneğin; kendi sağlığına önem verdiği için dengeli beslenen birey. ..DIŞSAL GÜDÜLER : Davranışa geçiren güç dışarıdan kaynaklanır. Cesaretlendirme,yüksek not alma,cezadan kaçma gibi.

YAŞ :. Yaşın öğrenme üzerinde kritik önemi bulunur YAŞ : ..Yaşın öğrenme üzerinde kritik önemi bulunur. Bir davranışın ortaya konulması için uygun zaman bölümünü gösterir. Örneğin, okuma,yazma gibi davranışlar , 6-7 yaşlarında daha etkili öğrenilir. ..Diğer bilişsel süreçlerin çoğu gibi, öğrenme yeteneği 20 yaşa kadar artar,yaklaşık 50 yaşa kadar sabit kalır,ondan sonra düşmeye başlar.

..Yaşamın son dönemlerinde yeni şeyler öğrenmek zordur, öğrenmek için daha fazla çaba harcamak gerekir. ZEKA : ..Zeka,önemli bir öğrenme yeteneğidir. Zeka düzeyi yükseldikçe, öğrenmenin etkisi ve hızı artar.Zeka, öğrenmedeki bireysel ayrılıkların en temel göstergesidir.

çok üstün zeka : 130 ve üzeri,. normal zeka : 90-119 ..çok üstün zeka : 130 ve üzeri, ..normal zeka : 90-119 ..eğitilebilir zeka : 50-69 ..öğretilebilir zeka : 31-49

SOSYO-KÜLTÜ REL ETKENLER SOSYO-KÜLTÜ REL ETKENLER ..İnsanın neyi öğrenebileceğini şemalar ve tutumlar da belirler. ..Belirli bir etnik grup hakkında önyargıları olan bir bireyin o grupla ilgili önyargısına zıt bir davranışı öğrenmesi mümkün müdür? ..Öğrenmeyi olumsuz etkileyen ve bazı kültürlerde daha fazla görülen bir davranış örüntüsü vardır :öğrenilmiş çaresizlik.

..Bu örüntü canlılarda çözümü olmayan sorunlar, kaçınılamayan fiziksel ve duygusal stres sonucu oluşur. Böyle bir şeyi öğrenmiş olan birey ‘’Ne Yaparsam Yapayım Sonuç Değişmiyor ‘’ inancındadır. ..Öğrenilmiş çaresizlik geliştirmiş olanlar deneyimlerinden öğrenemezler, sorunlarla baş etme istekleri azalır ve çökkünlük belirtileri ortaya çıkar.

GENEL UYARILMIŞLIK HALİ ve KAYGI : GENEL UYARILMIŞLIK HALİ ve KAYGI : ..Genel uyarılmışlık hali, bilinçlilik durumunun bir göstergesidir.

..Bireyin dışarıdan gelen uyarıcıları alma ( fark etme ) derecesine ‘’uyarılmışlık hali ‘’ denir. Kişinin bilincinin açık ve tamamen uyanık olmasına ‘’genel uyarılmışlık hali ( farkında oluş ) ‘’ denir. ..Örnek ; birey panik halindeyken, uyarılmışlık düzeyi yüksek,, ..uyku halindeyken,uyarılmışlık düzeyi düşüktür.

BİYOLOJİK ÖZELLİKLER ( genetik ve yapısal) BİYOLOJİK ÖZELLİKLER ( genetik ve yapısal) ..Psikolojik süreçler biyolojik yapıyla ve beyinle yakından ilişkilidir. ..Beyin ve psikolojik süreçler etkileşim gösterir. ..Hastalık ve kaza nedeniyle biyolojik yapılarda hasar meydana geldiğinde, psikolojik süreçler etkilenir.

2. ) Öğrenilen Malzeme ile İlgili Özellikler : MALZEMENİN ZORLUĞU : 2.) Öğrenilen Malzeme ile İlgili Özellikler : MALZEMENİN ZORLUĞU : .Bazı malzemeler zor,bazıları kolaydır. Zorluğu ve kolaylığı etkileyen etmenler nelerdir? a.))ayırtedilebilirlik : Öğrenme malzemelerinde farklı olan öne çıkıyor ve öğrenme kolaylaşıyor.

b. ))anlamlılık : Anlamlı malzeme daha kolay öğrenilir b.))anlamlılık : Anlamlı malzeme daha kolay öğrenilir. Anlaşılamayan bir malzeme,sadece ezberlenir. c.))çağrışımsal anlam : Metni ezberlemek, iyi bir yöntem değildir.Metindeki kelimeler, o cümle yapıları başkasınındır. Başkasının söylemleri özümsenemez. Kişi bilgileri, kendi öznel cümleleri ile,kendine özgü ifade ederse ,öğrenmiş olur.

d.))kavramsal benzerlikler : Öğrenilen malzemedeki kavramların benzerliğe göre sınıflanması, öğrenmeyi kolaylaştırır. .Örneğin ; bu ünitedeki bilgileri ….kolaylaştıran ve ….zorlaştıran Etkenler olarak ,ikiye ayırabilir,ve bilgiyi böyle anlamlandırabilirsiniz.

AKTARMA :. Hiçbir öğrenmeye sıfırdan başlanmaz, AKTARMA : ..Hiçbir öğrenmeye sıfırdan başlanmaz, ..Yeni öğrenme, eski öğrenilenlerin üstüne kurulur, ..Buna’’öğrenmenin aktarılması ‘’ denir, ..Eski bilgi,yeninin öğrenilmesini kolaylaştırıyorsa OLUMLU AKTARMA, ..Eski bilgi,yeninin öğrenilmesini zorlaştırıyorsa OLUMSUZ AKTARMA denir.

Burada anahtar kelime BENZERLİK tir. a. )Davranışın benzerliği, b .Burada anahtar kelime BENZERLİK tir. a.)Davranışın benzerliği, b.)Uyarıcıların benzerliği Örn;okulda matematik dersinde öğrenilen bilgiler,market alış-verişinde kullanılır. …Köyde traktör kullanan biri,, araba kullanmayı daha çabuk öğrenir ( olumlu aktarma).

..Yeni bir eve taşınan birinin, eski evinde lambanın düğmesinin kapının sağ tarafında iken, yeni evinde kapının sol tarafında olan lambanın düğmesini açmak için elini sürekli sağ tarafa götürmesidir ( olumsuz aktarma ).

3. ) Öğrenme Yöntemi ile İlgili Özellikler ( öğrenme stratejileri ) : 3.) Öğrenme Yöntemi ile İlgili Özellikler ( öğrenme stratejileri ) : ..Öğrenmeye ayrılan zaman : a.) aralıklı çalışma( öğrenme ) ve b.)toplu çalışma ( öğrenme ) şeklindedir.

..Toplu Öğrenme : belirli ve sınırlı bir zamanda yapılan yoğun çalışmadır. Çalışılan bilgiler kısa sürede unutulur. .Toplu öğrenmede birey,daha fazla güdülenmiştir ( sınavdan hemen önce ,toplu tekrar yapıldığında,sınav sırasında başarılı olunur,ancak bu geçici bir avantajdır.Çünkü ,toplu tekrar ,öğrenilenlerin kalıcılığı açısından kesinlikle iyi değildir.

..Aralıklı Öğrenme : ..konuların belli bir düzen içinde ,zamana yayılarak,tekrar edilmesidir. Öğrenilen bilgilerin yaşam boyu kullanılmasıdır. ..aralıklı çalışma,tekrarla yapıldığı için, hem bilgilerin öğrenilmesini hem de bilgilerin geri getirilmesini kolaylaştırır. Kalıcı Öğrenme,ARALIKLI ÇALIŞMANIN YAPILDIĞI ÖĞRENMEDİR.

TOPLU ÖĞRENME ARALIKLI ÖĞRENME

Bütün Halinde veya Parçalara Bölerek Öğrenme : Bütün Halinde veya Parçalara Bölerek Öğrenme : ..konuları bütün olarak yada parçalara bölünerek öğretilmesi,öğrenmede önemlidir. ..uzun ve parçalara bölünmesi kolay konularda ,parçaya bölünerek öğrenilmesi,, ..malzeme kısa va anlam açık konularda ise,bütün öğrenmek daha kolaydır.

Sonuçlar Hakkında Bilgi : ( geri bildirim ) Sonuçlar Hakkında Bilgi : ( geri bildirim ) ..kişinin yapmış olduğu bir davranışın sonucu hakkında bilgilendirilmesi yada kendi kendini bilgilendirmesidir. ..öğrenme açısından öğrenme süreci ve performansı hakkında öğrenciye bilgi vermektir. Bu bilgi ÖNEMLİDİR, çünkü,öğrenme yapan kişiye ( öğrenci)neyi doğru,neyi hatalı yaptığı ve hatalarının ne olduğunu gösterir.

Okuma, Anlatma : ( öğrenci aktivitesi,,,aktif katılım) Okuma, Anlatma : ( öğrenci aktivitesi,,,aktif katılım) ..en etkili öğrenme , tüm duyu organlarının ,öğrenme sürecinde aktif olduğu,YAPARAK, YAŞAYARAK ÖĞRENME dir. ..etkili bir öğrenme olması için; Okuma, anlatma Dinleme açıklama yapma olması gerekir. yazma

Esas olan, bilgilerin uzun süreli belleğe geçmesi ..Esas olan, bilgilerin uzun süreli belleğe geçmesi. ..bu da kişilerin bilgileri özümseyerek öğrenmesi ile mümkündür. .. Psikologlar bir malzemeyi öğrenmek için GSOHT tekniği kullanılmasını öneriyor.

GSOHT TEKNİĞİ : -G : Gözden geçir -S : Sorular üret O : Oku H : Hatırla T : Tekrarla İŞTE BAŞARININ SIRRI !!!

HAZIRLAYAN HARİKA ATA