Diler Aslan 16 Aralık 2008 REFERANS ARALIKLARININ HESAPLANMASI

Referans aralıklar Referans aralıklar Temel terimler ve kavramları Temel terimler ve kavramları Referans gruplarının oluşturulması Referans gruplarının oluşturulması Standardizasyon Standardizasyon Referans grup verilerinin istatistiksel analizi Referans grup verilerinin istatistiksel analizi Referans aralıkların hesaplanması Referans aralıkların hesaplanması Transferi Transferi Belirtilmesi Belirtilmesi İçerik İçerik

Tanı koymak için neyi temel alır? Tanı koymak için neyi temel alır? Hastasını muayene eden hekim Sağlıklı durumu Sağlıklı durumu Sağlıklı bireylerin bulgularını Sağlıklı bireylerin bulgularını

CEA düzeyini bireyin hangi durumunu temel alarak izler? Hastasını izleyen hekim Sigara içme durumunu Sigara içme durumunu Sigara içen toplum düzeyleri Sigara içmeyen toplum düzeyleri

Serum T. Kolesterol düzeylerine göre Kardiyovasküler risk Hangi toplumun verileri? Sağlıklı bireylerin verileri Kardiyovasküler kalp hastalığı geçirmiş bireylerin verileri

Temel alınan bilgiler Tıbbi kararlarda Sağlam kanıtlara dayanan Referans bilgiler Referans bilgiler Tıbbi laboratuvarlarda Referans değerler

Kimlerden elde edilir? Referans bireyler Referans gruplar Referans toplum Referans değerler

Referans değer: 4.38 g / dL Referans aralık : 3.52 – 5.24 mg / dL Referans değerler Referans aralıklar

Referans grup verilerinin belirli yüzdesi Merkezi %95 alan Referans aralık %2.5%97.5

Referans değer mi? Normal değer mi? İstatistikte Normal değer X Normal dağılım Epidomiyolojide %2.5 %95 %2.5 Klinikte Normal ürik asit (Yaş, cinsiyet, fiziksel aktivite, İlaç, genetik)

Hastalık var / yok Risk grubunda mı? İlaç kararı İlaç miktarı Metastaz riski Referans aralıklar ve klinik yorum Hastalık yönetimi

Referans bireyler ayrıntılı tanımlanmalı Ölçülen parametre haricinde tüm özellikler referans grubuna benzerlik Örnekler ve koşullarında standardizasyon Ölçü birimleri aynı Analitik sistem Tanısal yeterlilik Yanlış kararlarda klinik ve mali zarar Uygun koşullar

Popülasyon ve birey Popülasyona dayalı Bireye dayalı Analit Tek-değişkenli Çok-değişkenli Referans aralık tipleri

Tek-değişkenli, popülasyona dayalı referans aralık %2.5 %95 %2.5 Aralık

Çok-değişkenli, popülasyona dayalı referans alan X1X1 X2X2

Referans bireyler Terimler ve ilişkileri Referans popülasyon Referans grup Referans değerleri Referans dağılım Referans sınırları Referans aralıklar Gözlenen değer

Referans grubu ve altgruplar Toplum Referans grubu Altgrup Ayırma kriterleri Altgruplara bölme kriterleri

Referans bireylerin seçimi: Ayırma kriterleri Açlık ve tokluk durumunun tanımı Meslek Alkol tüketimiGenetik faktörler Ameliyat: SonTransfüzyon: Son zamanlarda Hipotansiyon veya hipertansiyon durumu Hastalık: Son geçirilen İlaçlar, reçeteŞişmanlık Kan verme durumu Hastaneye yatma durumu (yeni veya eski) Oral kontraseptiflerTütün kullanımı Uyuşturucu alışkanlığıLaktasyon Vitamin kullanımıÇevre koşulları için kriterler

Altgruplara ayırma kriterleri Açlık süresiTütün kullanım durumu (sıklık ve miktar) Coğrafik yerleşim DiyetMenstrüel döngü evresi EksersizÖrneğin alındığı saat Etnik durumGebelik evresi Kan grubuIrk Sirkadyan değişimCinsiyet YaşÖrnek alınırken postür

Preanalitik Biyolojik Metodolojik Analiz sonuçlarını etkileyen faktörler Analitik Ölçüm yöntemi Cihazlar Sistemler

Standardizasyon Spesifik durumlar · Yatar pozisyonda · Oturarak Çoklu faktörler · Altgruplara bölme kriterlerine göre standart koşullar tanımlanmalıdır Bireyin hazırlığı · En son yediği yemek içeriği ve ne zaman yediği · Farmakoljik ajan alıyor mu? Ne zamandır? · Biyolojik ritmlere göre örnek zamanı · Fiziksel aktivite Örnek toplanması · Örnek toplamadan önceki istirahat süresi · Stres durumu · Toplama sırasındaki çevre koşulları · Zaman · Örnek alma bölgesi · Ekipman · Teknik Örneğin işlenmesi (Analize hazırlık) · Taşınması · Pıhtılaşma süresi · Serum / plazmanın ayrılması · Korunması · Analize hazırlanması

Analitik sistem ve kalite kontrol  Analitik yöntemler  Yöntem değerlendirme ve karşılaştırma deneyleri  Ekipman / Enstrumantasyon  Reaktifler (Su da dahil)  Kalibrasyon standartları  Hesaplama yöntemleri

Kalitede güvence · ReaktiflerÜretim numaralarına göre değişkenlikler · OperatörOperatörler arasındaki değişkenlikler · EnstrumanEnstrumanlar arasındaki değişkenlikler · Ölçüm yöntemleri Belirsizlik (İnternal kalite kontrol verileri) Gün içi – Grup içi Günler arası – gruplar arası Doğruluk Bias (Yöntem karşılaştırma ve eksternal kalite değerlendirme) Girişim Günlük etkenler

Referans aralıkların hesaplanması İstatistiksel analiz Parametrik Nonparametrik Sonuç-yarar analizi

Parametrik ve Nonparametrik dağılım

Nonparametrik yöntem Verilerin histogramları incelenir Uç değerler görsel belirlenir Dixon D / R 1:3 kuralına göre aşırı uç değerler test edilir (her iki yönde de). D / R > 0.33 ise değer hesaba alınmaz Uç değerler hesaplamalardan çıkarılır Tekrar histogram çizilir Uç değerler görsel incelenir. D /R 1:3 kuralı uygulanır. Nonparametrik sisitemle referans aralık alt ve üst düzeyleri hesaplanır: %95 güvenle: Alt sınır: r1 = (n+1) 2.5. yüzdelik Üst sınır: r2 = (n+1) 97.5 yüzdelik Cinsiyetler arasındaki fark incelenir Alt ve üst sınırların güven aralıkları hesaplanır