Stk’LARDA ETKİLİ YÖNETİM
KONU BAŞLIKLARI STK KAVRAMI STK’LARDA YÖNETİM STK’LARDA MEVZUAT AÇISINDAN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR VE FİNANSAL YÖNETİM
STK KAVRAMI Özel bireyler tarafından, gönüllülük ve rızaya dayalı olarak kurulan / oluşturulan, hükümetten / devletten bağımsız, ekonomik ilişkilerin baskısından da görece bağımsız, devletin keyfi müdahalesi ile karşılaşmadan, özgürce ve serbestçe faaliyet gösterebilen, bireyle devlet arasında yer alan; etnik, dini, fikri veya hayrî nitelikte ara yapılar, birlikler kompleksi olarak tanımlayabiliriz.
1. Ekonomik (üretici ve ticari birlikler ve şebekeler) 2. Kültürel (dînî, etnik, komünal ve diğer ortak hakları, değerleri, inançları, görüşleri, sembolleri savunan birlikler) 3. Bilgi edinmeye ve eğitime yönelik (kamuya bilgi, fikir, haber vermeye ve bunları yaymaya hasredilmiş -kâr amaçlı olan ya da olmayan- örgütler 4. Menfaat merkezli (üyelerinin ortak işlevsel ya da maddi menfaatlerini savunmak ve geliştirmek için örgütlenmiş işçiler, emekliler, mahkûmlar, profesyoneller ya da benzerleri için) SİVİL TOPLUM NEDİR?
5. Geliştirici (alt yapı tesislerini, kurumlarını geliştirmek ve toplumsal yaşam kalitesini yükseltmek için bireysel kaynaklar oluşturma organizasyonları) 6. Sorun merkezli (çevre koruma hareketleri, kadın hakları, toprak reformu ya da tüketiciyi koruma vb.) 7. Vatandaşlıkla bağlantılı örgütlenmeler ( siyasî sistemin partizan olmayan bir biçimde geliştirilmesini isteyen ve onu insan haklarının denetimi, seçmen eğitimi ve mobilizasyonu, seçim gözetmenliği, siyasî yozlaşmayı önleyici çabalar vs. yoluyla daha demokratik hale getirmeyi hedefleyen örgütler). SİVİL TOPLUM NEDİR?
Günümüzde Sİvİl Toplum KavramI Günümüzde sivil toplum kavramı liberal katılımcı demokrasi çerçevesinde gelişmiştir. Sivil toplum, devletten/hükümetten bağımsız, onun doğrudan etkisinden uzak, ekonomik ilişkilerin baskısından da görece bağımsız, iradi ve gönüllü birlikteliğe dayalı ilişkilerle oluşturulan kurum ve etkinlikler alanını tanımlar.
S i v i l Toplum NEDİR DERNEKLER VAKIFLAR BİRLİKLER FEDERASYONLAR KOMİTELER KOMİSYONLAR FORUMLAR HAREKETLER MESLEK ÖRĞÜTLERİ SİYASİ PARTİLER GENÇLİK KOLLARI KULÜPLER … NEDİR 03:57
S i v i l Toplum İngiltere Nüfusu: 50 milyon NGO sayısı: 161.767 kayıtlı İngiltere Ortalama her bir kişi 7 derneğe üye 03:57
S i v i l Toplum ABD Nüfusu: 310 milyon NGO sayısı: Kayıtlı Değil Yaklaşık 10 Milyon dernek personeli 03:57
S i v i l Toplum Vergi muafiyetine sahip (IRS’e kayıtlı) 1.8 milyon organizasyon… (Kiliseler hariç. ) Yıllık başvuru sayısı 60.000 – 80.000 arası… ABD Derneklerin 2007’de beyan ettikleri mal varlığı yaklaşık $2.7 trillion 03:57
S i v i l Toplum Türkiye’de 103 bin 938 dernek, 46 bin 571 de vakıf faaliyet gösteriyor 150 bin 8 milyon üye… TÜRKİYE Kamu Yararı Statüsüne sahip dernek sayısı: 403 03:57
Asayişi bozmayan toplantılar yapmak PLATFORM VE BİRLİK KURMA DERNEK Asayişi bozmayan toplantılar yapmak Çıkarlarını korumak için başkalarıyla birlikte federasyon ve konfederasyona katılmak PLATFORM VE BİRLİK KURMA Hakkına sahiptir
Click to add Title YÖNETİM KURULU GÖREV ve YETKİLERİ STK’LARDA YÖNETİM YAPISI Click to add Title YÖNETİM KURULUNUN SORUMLULUKLARI
Derneğin Zorunlu Organları Derneğin zorunlu organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur. (Şubelerde en az bir denetçi bulundurulmalıdır). Dernekler zorunlu organları dışında başka organlar da oluşturabilirler. Ancak, bu organlara zorunlu organların görev, yetki ve sorumlulukları devredilemez.
YÖNETİM KURULU GÖREV ve YETKİLERİ Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur. Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek üyeden az olmamak üzere dernek tüzüğünde belirtilen sayıda üyeden oluşur. Yönetim kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir. Derneğin idare organıdır. Temsil görevi, yönetim kurulunca, üyelerden birine veya bir üçüncü kişiye verilebilir.
YÖNETİM KURULUNUN SORUMLULUKLARI Yönetim kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir. Bir STK’nın, misyon, amaç ve stratejilerini, yıllık bütçesini, önemli mali işlemleri ile finansal ve idari politikalarını takip eden ve bunlardan sorumlu olan bir yönetim kuruluna sahip olması gerekir. Yönetim kurulu farklı fikir ve deneyimlere sahip üyelerden oluşmalıdır.
YÖNETİM KURULUNUN SORUMLULUKLARI Beyanname verme yükümlülüğü Genel kurul toplantısı Dernek organlarında değişiklik bildirimi Adres değişikliği bildirimi Yurt dışından yardım alınması Taşınmaz mal edinme Temsilciliğin bildirimi Proje bildirimi Yetki belgesi düzenlenmesi Alındı belgelerinin kullanımı Defterlerin tasdiki
STK’LARDA ETKİLİ YÖNETİM Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Liderlik Stk’larda Amaçlara Yönelik Hedef Belirleme İletişim Yetki Devri Zaman Yönetimi Üye ve Sorumluları Motive Etmek Farkındalık Yaratma Liderlik:Yönetimde Koçluk Stres Yönetimi Motivasyon
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Y Ö N E T İ Ş İ M 03:57
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM 03:57 STK’larda ETKİLİ YÖNETİM 1. Yasal Uyum ve Kamuyu Aydınlatma, 2. Etkin Yönetim, 3. Güçlü Finansal Gözetim, 4. Sorumlu Kaynak Geliştirme.
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 1. Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Liderlik STKların oluşumu ve yapıları incelendiğinde, belirli bir amaca yönelik olarak bir araya gelen kişilerin bir lider etrafında örgütlendikleri ve faaliyet gösterdikleri görülmektedir. STK’lar birer organik örgüttürler. Ortak payandası “gönüllülük” olan STK’larda liderlik, ikinci sektör olan özel sektördeki liderliğe benzemez. Hem basiretli bir işadamı gibi davranış yetisini, hem de üyeler arasında dengelerin sağlanmasını gerektirir. Komuta zinciri yerine gönüllülük esasına dayalı saygınlık, hakkaniyet, eşit davranış, pozitif düşünce ve motivasyon ağırlıklı liderlik gereklidir.
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM 03:57 STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Kurulun çalışmalarını koordine eder. Toplantı gündemini belirler. Yönetim Kurulu, üyeler, bağışçılar ve çalışanlar arasında iletişimi sağlar. Yönetim Kurulunda kararlar birlikte alınır. Kurulun tamamı açık bir şekilde başkana yetki vermedikçe, başkan özel bir karar alamaz.
Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Liderlik 03:57 Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Liderlik Söz gümüşse, sükut altındır… 1- Size bir şey söylediklerinde dikkatle dinleyin. 2- Durumu onların açısından görmeye çalışın. 3- Onların değerleriyle ve görüşleriyle ilgilenin. Başkan Abraham Licoln şöyle der; “Birisiyle ilişkimde bir sonuç almaya hazırlanıyorsam, zamanımın üçte birini kendi söyleyeceklerimi, üçte ikisini onun söyleyeceklerini düşünerek geçiririm.”
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM 03:57 STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 2. STK’larda Amaca Yönelik Hedef Belirleme Derneğin amacına yönelik çeşitli hedefler belirlenmeli… Olum ve olumsuz durumlar ortaya konmalı… Belirlenen hedeflere ulaşmak için yapılması gerekenler belirlenmeli. (Eylem Planı)
Derneğin Amacı - Madde Bağımlılığını Ortadan Kaldırmak SORUN Ailelerin İlgisizliği Özenti Eğitimsizlik Medya Kişilik Bozukluğu Kültürel çöküntü Boşanma oranlarının artması Çevresel faktör HEDEF Daha Duyarlı Aile Rol Modeli İyi Seçim Kaliteli Eğitim … Özgüvenin artırılması Manevi duyguların artırılması Etkin denetim “OLUMSUZ DURUMLAR” “OLUMLU DURUMLAR” 03:57
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM 03:57 STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 3. İletişim Kişi tanımadığının düşmanıdır… Yönetim Kurulunun Kendi Arasındaki İletişimi -- Derneği daha etkin yönetebilmek için… Yönetim Kurulu ile Üyeler Arasındaki İletişim -- Üyelerin derneği sahiplenmesi için… Dernek ile Diğer Kurum ve Kuruluşlarla Olan İletişim -- Derneğin prestijini arttırmak için…
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM 03:57 STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 3. İletişim Amacınızı, hedeflerinizi… Ne yaptığınızı ve ne için yaptığınızı insanlarla paylaşın…
Etkili Bir İletişim İçin 03:57 3. İletişim Etkili Bir İletişim İçin Soru Sorun – Sizden ne istediğini öğrenin… Empati Yapın – Siz ne duymak isterdiniz... Etkin Dinleyin – Senin önemsiyorum… Geri Bildirim Alın – Dediklerimden ne anladı…
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM 03:57 STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 4. Takım Çalışması yada İş Bölümü Yönetim Kurulu her zaman toplanmaz ve kurul üyeleri genelde zamanı kısıtlı , meşgul kişilerdir. Yönetimde zaman kazanmanın ve zamanı en iyi kullanmanın bir yolu da İş Bölümüdür. Ayrıca kişileri geliştirmiş olursunuz… İş bölümü yapmayan bir yönetici ‘yönetmiyor’ demektir. Eğer iş bölümü yapmazsanız; 1- Zamanınız başkalarının yapacağı işleri yapmakla geçecek. 2- İnsanlar, bir güçlükle karşılaştıklarında sizin o güçlüğü onların yerine çözeceğinizi kısa zamanda öğreneceklerdir. 3- Yapmanız gereken işleri yapamaz hale geleceksiniz.
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM 03:57 STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 4. Takım Çalışması yada İş Bölümü Aynı sahada çalışan, Benzer işler yapan, Düzenli aralıklarla toplanan, Kendi işleri ile ilgili konuları saptayan, inceleyen ve çözen, Gönüllü katılımın esas olduğu, Küçük gruplar oluşturun. Tüm Üyelerin ve Paydaşların Faaliyetlere Aktif Katılımı Sağlanmalı,
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM 03:57 STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 4. Takım Çalışması yada İş Bölümü Kaz Kafalı Bilim adamları, kazların V şeklinde bir grup düzeninde uçtuklarını tespit etmiş ve derinlemesine bir inceleme yapmış.
03:57 Uçan her kuş, kanat çırptığında arkasındaki kuş için onu kaldıran bir hava akımı oluşturuyor. V şeklindeki formasyonla uçan kaz grubu, birbirlerinin kanat çırpışlarındaki hava akımını kullanarak uçuş menzillerini %71 oranında uzatıyorlar. Yani tek başına gidebilecekleri yolu neredeyse ikiye katlıyorlar. Bir kaz, V grubundan çıktığı anda, formasyonun akımı dışında kaldığından uçmakta güçlük çeker ve hemen formasyona geri döner. Başta giden kaz lideri yorulduğunda en arkaya geçiyor ve hemen arkasındaki liderliği ele alıyor. Gerideki kuşlar öndekileri daha hızlı gitmek üzere bağırarak uyarıyor. Formasyondaki bir kaz hastalanırsa veya bir avcı tarafından vurulur da uçamayacak hale gelirse, bu kaza yardım etmek üzere formasyondan iki kaz ayrılıyor ve düşen kazı korumak için yanına gidiyor (Vefa). Yaralı kaz tekrar uçabilene veya ölene kadar onunla beraber kalıyorlar. Sonra diğer bir V formasyonuna katılıp gruplarına ulaşıncaya kadar beraber uçuyorlar.
mümkün olmayan kaynaktır. STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 5.Zaman Yönetimi Zaman; yerine konması, geri döndürülmesi, yenilenmesi, depolanması, satın alınması mümkün olmayan kaynaktır.
Sorumlulukları, Öncelikleri ve Amaçları Belirleyin 03:57 STK’larda ETKİLİ YÖNETİM ZAMANI KONTROL ETMEK Sorumlulukları, Öncelikleri ve Amaçları Belirleyin Haftalık ve Günlük Zamanı Kullanabilmek İçin Planlayın ve Programlayın Beklenmedik Olaylar İçin Boşluk Bırakın Engellerin Çoğunu Mümkün Olduğunca Eleyin veya Azaltın Gereksiz ve Uygun Olmayan Faaliyetleri Eleyin Mümkün Olduğunca Dağıtım Yapın
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 6. Motive Etmek ZİNCİRİN BÜTÜN HALKALARINI AYRI AYRI GÜÇLENDİRMEKTİR. Onları cesaretlendirin, onları motive edin eğer böyle yaparsanız; 1- İnsanlarla aranızda köprü kurulur. 2- İnsanların kendilerine güvenleri ve kendilerine verdikleri değer artar. Taktir edin… İltifat Edin… Cesaretlendirin…
Motive Etmek için; STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Her zaman sözünüzde durunuz, Yerine getiremeyeceğiniz sözler vermeyiniz, Mahiyetinizi düşük görmeyiniz, Personelinizin iyi fikirlerine değer veriniz, Diğer insanlarla ilişkilerde sağduyu kullanınız, Size nasıl davranılmasını istiyorsanız, Başkalarına o şekilde davranınız, Kilit personelin nabzını kontrol altında bulundurunuz, Kendinizi ayrı kabul edip ayak işlerinizi yapmada başkalarına bağlı kalmayınız, Çeşitli meselelerde işin doğrusunu kendiniz öğreniniz, Sorumlulukları mahiyetinizdeki insanlara paylaştırınız, Sorumluluğun paylaşılması,
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 7. Farkındalık Oluşturmak Derneğin Kendisi ile ilgili Farkındalık Oluşturmak, Derneğin Amacı İle İlgili Farkındalık Oluşturmak, Derneğin Hedefleri ve Faaliyetleri İle İlgili Farkındalık Oluşturmak, Belirli dönemleri kapsayan faaliyet raporları hazırlanabilir…
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 3. Şeffaflık ve Hesap Verilebilirlik Sivil toplum kuruluşları özellikle yönetişim yapısı ve amaçları ile harcamaları, gelir kaynakları da dâhil olmak üzere mali durumlarını, faaliyetlerini ve sonuçlarını kamuoyuna açıklamalıdırlar. Bunun için önce kuruluşun internet sitesine tam bilgi girişi yapılmalıdır. Ardından denetim kurulunun yıllık denetim raporları ile hesap verilebilirlik ve şeffaflık sağlanır.
Finansal Yönetim STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Hesabınızı bilin, Geliriniz-Gideriniz Karar Alın Harcamalarınızı belgelendirin (Gider Makbuzu/Pusulası) Muhasebe kayıtlarını ve finansal tabloları denetleyin Genel kurulu ve üyeleri bilgilendirin
STK’larda ETKİLİ YÖNETİM Click to add Title 1. Konsensüs (Geniş Katılımlı) Click to add Title 2. Hesap Verilebilirlik Click to add Title 3. Şeffaflık Click to add Title 4. Hesap Verilebilirlik Click to add Title 5. Uyumluluk Click to add Title 6. Herkese Eşit ve Kucaklayıcı Click to add Title 7. Tesirli – Etkin