IŞIK Işığın Soğurulması Mustafa ÇELİK
Aynı ortamda bulunan maddelerin sıcaklıkları genellikle birbirine eşittir. Herhangi bir yerde, güneş ışığını doğrudan alan bölge ile gölge alan birbirinden farklı ortamlar olarak değerlendirilebilir. Birbiri ile temasta olan bu farklı ortamlardan sıcaklığı yüksek olan güneşli ortamdan, sıcaklığı düşük olan gölge ortama doğru sürekli bir ısı akışı olmasına rağmen güneş batmadığı veya bulutların arkasında kalmadığı sürece buraların sıcaklıkları birbirine eşit olmaz.
Açık renkler ışığı iyi yansıtır, koyu renkler ise ışığı tutar. Farklı renklere sahip cisimler ışığı aynı oranda yansıtmazlar.Siyah kumaş parçası ışığı yansıtmazken beyaz kumaş parçası yeşil renkli olana göre daha iyi bir yansıtıcıdır. Açık renkler ışığı iyi yansıtır, koyu renkler ise ışığı tutar. Koyu renkler ışığı tuttuğu için sıcaklık artışı fazla olur. Açık renkler ışığı yansıttığı için sıcaklık artışı az olur.
Işık etkisiyle cisimlerin sıcaklıklarının artması ışığın bir enerji şekli olduğunu gösterir. Işığın cisimler tarafından tutulmasına ışık soğurulması denir.
Soğurulma, maddelerde bazı değişmelere yol açar. Uzun süre güneş ışığı altında bırakılan kumaşın renginin solması, bir süre ışık alan bazı besinlerin tatlarının değişmesi, ilaçların bozulması ışığın soğurulması ile olmaktadır. Ayrıca bazı canlılara besin kaynağı olan bitkiler ışığın soğurulması ile fotosentez yaparlar.
Güneş ışığından, enerjiye ihtiyaç duyulan birçok alanda yararlanılmaktadır. Bu alanlar; Konutların ısıtılması, seracılık, içme suyu ve sıcak su temini, Gıda, kimya, seramik, kâğıt, tekstil ve deri sanayileri, Deniz suyunun tatlı suya dönüştürülmesi, Güneş ocaklarında yemek pişirilmesi, Elektrik enerjisi üretimi (güneş pilleri) olarak sıralanabilir.
Güneş ışığı, ışık değirmeni (radyometre) adı verilen bir düzenekle hareket enerjisine de dönüştürülür. Radyometre güneş ışığını doğrudan alan bir yere bırakılırsa ışığın yapraklara çarpmasının etkisiyle radyometre çarkı döner.
Mustafa ÇELİK Fen ve Teknoloji Öğretmeni Türk Telekom YİBO Digor/KARS