UYDU TABANLI ULUSAL VERİ ARŞİVİ UTUVA UYDU TABANLI ULUSAL VERİ ARŞİVİ www.utuva.com
UTUVA NEDİR? Kısaca UTUVA ismini verdiğimiz “Uydu Tabanlı Ulusal Veri Arşivi” projesi ile hidroloji, tarım, ulaşım, enerji, turizm, meteoroloji vb. gibi birçok disiplinin ihtiyacı olan bulut, karla kaplı alan, albedo, bitki indeksi, kar suyu eşdeğeri, güneş radyasyonu ve yüzey sıcaklığı haritaları gerçek zamanlı ve günlük olarak üretilmekte, 2000 yılından günümüze kadar olan veriler de arşivlenmektedir. Kar kaplı alanların uydu görüntüleri kullanılarak belirlenebilmesi amacı ile özellikle karın görünür band aralığında yapmış olduğu yüksek yansıma değerleri kullanılır. UTUVA etkili kar kaplı alan ürünü geliştirilirken MODIS uydusuna ait MOD09GA ürünleri yani atmosferik düzeltme yapılmış yüzey yansıma değerleri kullanılmıştır. Kar kaplı alan çalışmalarında yaygın bir şekilde kullanılan NDSI (Normalized Difference Snow Index) indeksinden UTUVA etkili kar kaplı alan ürünü üretimi için de yararlanılmıştır. UTUVA kar ürünü 500 metre mekansal çözünürlüğe sahip günlük olarak üretilmektedir. Üründe her bir pikselin yüzde (%) olarak kar kaplı olma oranı verilmektedir.
UTUVA kapsamında ilk etapta 7 adet ürünün geliştirilmesi planlanmıştır UTUVA kapsamında ilk etapta 7 adet ürünün geliştirilmesi planlanmıştır. Ancak ürün sayısının gelecekte 20’ye çıkarılması hedeflenmektedir. Yakın zamanda deneme sürümleri yayınlanacak olan 7 ürüne ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir. Albedo Haritaları: Albedo yüzeyin yansıtılabilirlik özelliğidir. Birimsiz bir değer olan albedo 0-100 aralığında yüzde olarak da ifade ediilebilirken, aynı zamanda 0-1 arası olarak da kullanılabilir. Kar ve Buzul Örtüsü Haritaları: Kar kaplı alanların uydu görüntüleri kullanılarak belirlenebilmesi amacıyla özellikle karın görünür band aralığında yapmış olduğu yüksek yansıma değerleri kullanılır. UTUVA etkili kar kaplı alan ürünü geliştirilirken MODIS uydusuna ait M0D09GA ürünleri yani atmosferik düzeltme yapılmış yüzey yansıma değerleri kullanılmıştır. Karsuyu Eşdeğeri Haritaları: Günlük Kar Su Eşleniği (KSE) haritası üretmek için, amprik HUT modeli ve AMSR-E pasif mikrodalga verisi baz alınarak bir asimilasyon işlemi geliştirilmiştir. Bulut Haritalar: Bulut ürünü üretilirken birlikte kullanılan kızıl ötesi ve görünür yansıtma özellikleri sayesinde bulutun hem radyatif hem de fiziksel özellikleri hakkında bilgi edinilir.
UTUVA’nın benzerleri var mıdır? Farkı nedir? Yüzey Sıcaklığı Haritaları: Yüzey Sıcaklığı (YS) ürünü Terra uydusu üzerinde ölçüm yapan MODIS sensörü tarafından ölçülen yeryüzündeki sıcaklık değerini ifade etmektedir. Bitki İndeksi Haritaları(Yeşil Bitki Örtüsü Mevcudiyeti): NDVI (Normalized Difference Vegetation Index) uzaktan algılama ile ölçüm metodları dahilinde kullanılan ve gözlenen hedefte yeşil bitki örtüsü mevcudiyetini tespit edebilmeyi sağlayan basit bir sayısal göstergedir. Günlük Güneş Radyasyonu: Günlük güneşlenme miktarı yeryüzünde düzgün bir yüzeye ulaşan kısa-dalga radyasyon miktarıdır. UTUVA’nın benzerleri var mıdır? Farkı nedir? Dünya’da yapılan uydu tabanlı veri üretimi örnekleri genellikle belirli bir uydu odaklı ve küresel ölçektedir. Oysa üretilecek ürünlerin ülkemiz özelinde, ülkemiz coğrafik koşullarına uygun olması, yersel bilgilerle desteklenmesi ve bir zaman serisi içinde değerlendirilmesi esastır. Farklı özelliklere sahip uydu verilerinin yersel verilerle harmanlanması ile özgün ürünler geliştirmek ve bu ürünleri bir platformdan kullanıcılarına sunmak projenin konusunu oluşturmaktadır.