KALP KAPAKLARI VE KALP SESLERİ Yrd.Doç.Dr. Ercan ÖZDEMİR

Kalp Kapakları Atriyoventriküler Kapaklar: A-V kapaklar sistol sırasında kanın atriumlardan ventriküllere geri akmasını engeller Kanın tek yönlü akışına izin verirler Anatomik olarak ince olduklarından kapanması için geri akım gerektirmezler A-V kapakları chorda tendina ile m. papillarislere tutunmuş haldedirler

Atriyoventriküler Kapaklar Triküspit kapak: Sağ atrium ile sağ ventrikül arasında bulunur 3 adet cuspis (yaprakçık) içerir Kanın sağ atriumdan sağ ventriküle doğru tek yönlü akışına izin verir İzometrik kasılma ve gevşeme fazlarında kapalı durumdadırlar Mitral Kapak: Sol atrium ile sol ventrikül arasında yerleşmiştir 2 adet cuspis bulundurur Kanın sol atriumdan sol ventriküle doğru akışına izin verir İzometrik kasılma ve gevşeme fazlarında kapalıdırlar

Semilunar (Sigmoid) Kapaklar İşlevleri açısından A-V kapaklardan bazı farklar gösterirler Kapakların kapanması yükselmiş olan arter basıncına ve geri akıma ihtiyaç gösterir Sistol sonunda gerilmiş olan arterler kapaklar üzerinde ani basınç uygulayarak A-V kapaklarına göre daha şiddetle kapanmalarına neden olur Semilunar kapaklar chorda tendinaya bağlı bir papiller kas içermezler

Semilunar (Sigmoid) Kapaklar Kapakçık her iki arterde de 3 adet cuspis içerir Daha fazla mekanik aşınmayla karşı karşıyadır Kapak açıklıkları A-V kapaklardan daha azdır. Bu nedenle kan akış hızı daha fazladır Semilunar kapaklar daha sert ve daha sağlam fibröz bağ dokusu içerir

Semilunar (Sigmoid) Kapaklar Aort kapağı: Sol ventrikülden çıkışta aorta içerisinde yerleşmiş haldedir 3 adet cuspis içerir Kapak izometrik kasılma ve gevşeme döneminde kapalıdır Sistol sırasında açıktır Pulmoner Kapak: Sağ ventrikülden çıkışta pulmoner arter içinde yerleşmiştir Sistolik fırlatma döneminde açıktır İnspirasyonda kapanması biraz gecikir

Papiller Kasların Görevi Papiller kaslar chorda tendina ile ventrikül duvarına tutulurlar Papiller kaslar ventrikül kasıldığı zaman kasılırlar Kapakların kapanmasına etkileri yoktur Ventrikül kontraksiyonu sırasında kapakların atriuma doğru fazla esnemelerini engellerler Papiller kaslardan birinde bir harabiyet meydana geldiğinde ventrikülden atriuma doğru kaçak meydana gelir

Kalp Sesleri Normal Kalp Sesleri: Kalp çalışmasına eşlik eden seslere kalp sesleri denir. Oskültasyon→ Kalp seslerinin kalp odakları üzerinden steteskop ile dinlenmesidir. Fonokardiyografi→ Kalp seslerinin amplifikatör sistemiyle kayıt edilmesidir. Normal kalp seslerinin oluşmasında kalp kapaklarının kapanması önemli rol oynar

Normal Kalp Sesleri: 1. Kalp Sesi (sistolik ses) Komponenti M1T1 Uzun ve mat bir sestir Karakteri “lup” diye ifade edilir Süresi 0.15 san ve frekansı 25-45 Hz’dir Oluşumundaki nedenler: En önemli faktör A-V kapakların kapanmasıdır Ventrikül kaslarının kasılma sırasında titreşimi Aorta ve pulmoner kapakların açılma sesi Kanın büyük damarlara fırlatılması sırasındaki titreşimler

1. Kalp Sesi (sistolik ses) En iyi mitral odağinda dinlenir Triküspit odağından triküspit kapağa ait ses daha net alınır Kalp frekansı düşük olduğu zaman diyastolik dolma süresi uzayacağından 1. ses daha yumuşak karakter kazanır

Normal Kalp Sesleri: 2. Kalp Sesi (Diyastolik Ses) Kompenenti A2P2 Net, tiz ve kısa sürelidir, frekansı 50 Hz’dir Süresi 0.12 san’dir. “dup” diye tanımlanır En iyi dinleme odakları aort ve pulmoner arter odaklarıdır Oluşumunda nedenler: En önemli neden semilunar kapakların kapanmasıdır İkinci neden A-V kapakların açılma sesidir Ventrikül ve arter titreşimleri de 2. ses oluşmunda rol oynar

2. Kalp Sesi Diyastolik P artması 2. sesin kuvvetlenmesi-ne ve kısalmasına neden olur İnspirasyon sırasında pulmoner kapak kapanışı uzayacağından dolayı 2. ses çift gibi işitilir Buna 2. sesin fizyolojik çiftleşmesi denir

Normal Kalp Sesleri: 3. Kalp Sesi Frekansı azdır ve süresi 0.1 san. dir Bireylerin 1/2- 1/3 de kayıtedilebilir Diyastol başında, kalbin hızlı doması sırasında duyulur Ventrikül çeperinin titreşimnden meydana gelir

Normal Kalp Sesleri: 4. Kalp Sesi (Atriyal ses) Normalde dinlenemez Bireylerin ¼ de kayıt edilebilir Dinlemek için amplifikasyon gerekir 1. ses tarafından örtülür Kalp bloğunda atrium sistolü sırasında daha net bir şekilde duyulabilir Atriyum sistolü sırasında kanın ventriküllere geçişi sırasında titreşimden meydana gelir Gallop ritmi: Kalp hastalıklarında vent. Hipertro-fisi yada atrium P artması nedeniyle 3. ve 4. kalp seslerinin birlikte duyulmasıdır.

Kalp Odakları Kalp odakları kalp seslerinin göğüs üzerinde en iyi dinlendikleri yerlerdir. Anatomik izdüşüm lokalizasyonlarından farklı yerlerde olabilirler. Mitral Odak: Göğüste sol meme çizgisinin 5. interkostal aralığı kestiği yerdir Triküspit Odak: Sağ 4. kostanın ster-numla birleştiği yerdir. Aorta Odağı: Sağ 2. kostanın sternumla birleştiği noktadır Pulmoner Odak: Solda 2. interkostal aralığın sternumla birleştiği yerdir.

Anormal Kalp Sesleri Sufl (Üfürüm): Normal şartlarda kan damarlarda ve kalp içinde sessiz bir şekilde akar Damar darlığı ve Arteriovenöz fistül gibi durumlarda kanın girdap oluşturarak akması sırasında oluşturduğu sese üfürüm denir Kalpte anormal seslerin kaynağı kalp kapak darlık veya yetmezlikleridir Kalp kapak darlığı (stenoz) ve yetmezliği üfürümün önemli nedenleri arasındadır

Sufl (Üfürüm): VSD (ventriküler septal defekt): İki ventrikül arası septumun doğuştan tam olarak kapanmamış olmasıdır Sistolik üfürüme neden olur ASD (Atrial sptal defekt): Atriumlararası septumun doğuştan kapanmamasıdır Pansistolik üfürüme neden olur

Kalp Üfürümleri Aort stenuzu üfürümü: Kan dar bir kapaktan akmak zorundadır Bu nedenle ventrikül P 300 mmHg ye kadar çıkabilir Sistol sırasında kan çıkışı hortum etkisi yaratır Şiddetli sistolik ejeksiyon tarzında bir üfürüm gözlenir Titreşimlerin boyna yansıması ile thril elle hissedilebilir

Kalp Üfürümleri Aort Yetersizliği (Regürşitasyonu) üfürümü: Sistol sırasında ses işitilmez Üfürüm diyastolik karakterdedir Sol ventrikül üzerinde işitilir Kanın sistol sonunda geri kaçarken girdaplanmasından meydana gelir

Kalp Üfürümleri Mitral Yetersizliği Üfürümü: Sistol sırasında kan geriye kaçar Yüksek frekanslı patlayıcı karakterde üfürüme neden olur Sol atriuma yayılan bir sestir En iyi kalp apeksinde işitilir

Kalp Üfürümleri Mitral stenoz üfürümü: Kan sol ventriküle daralmış kapaktan zor geçer Kanı sol atriumdan sol ventriküle geçirecek büyük basınç farkı asla oluşmaz Bu yüzden işitilen sesler zayıf karaktededir Üfürüm diyastolün sonlarına doğru işitilir