Asitler ve Bazlar

ASİT-BAZ TANIMI Arrhenius Asit- BazTanımı Bronsted Lowry Asit-Baz Tanımı Lewis Asit- Baz Tanımı 08.05.2014

Arrhenius Asit-Baz Tanımı (1884) Hidrojen içeren ve suda çözüldüğünde H+ iyonu oluşturan maddelere asit denir. HCI H++Cl– HNO3 H+ + NO–3 H2SO4 2H+ + SO4–2 H3PO4 3H+ + PO4 -3 08.05.2014

Bronsted-Lowry Asit-Baz Tanımı (1923) Proton (H+ )iyonu verme eğiliminde olan maddelere asit denir. HCl + H2O  Cl– + H3O+ Asit + Baz  Baz + Asit Proton (H+ ) iyonu alma eğiliminde olan maddelere baz denir. NH3 + H2O  NH4+ + OH- Baz + Asit  Asit + Baz 08.05.2014

Lewis Asit-Baz Tanımı Elektron çifti veren tür baz, elektron çifti alan ise asittir. Asit Baz Asit Baz 08.05.2014

Konjuge Asit ve Baz Çiftleri Konjuge çift Asit+Baz  Baz+Asit HF + H2O F– + H3O+ Konjuge Konjuge Konjuge Konjuge asit baz asit baz H2PO4– + OH– HPO42– + H2O Konjuge Konjuge Konjuge Konjuge asit baz baz asit 08.05.2014

Asit Ve Bazların Kuvveti Elektrolit Suda ve bazı çözücülerde çözündüğü zaman iyonlaşarak elektriği ileten çözeltilere elektrolit denir. Kuvvetli elektrolitler bir çözücüde tamamen, zayıf elektrolitler ise kısmen iyonlaşır. 08.05.2014

Asit Ve Bazların Kuvveti Kuvvetli Asit Kuvvetli baz Suda tamamen iyonlaşan asitlere kuvvetli asit denir. HCl, HBr, HI, HF , HCN, HNO3, H2SO4 Suda tamamen iyonlaşan iyonlaşan bazlara kuvvetli baz denir. NaOH, KOH, LiOH, RbOH, CsOH 08.05.2014

Asit Ve Bazların Kuvveti Zayıf Asitler Zayıf bazlar Suda kısmen iyonlaşan asitlere denir. Örnek; (RCOOH), CH3COOH C6H5COOH, H2S, H2CO3, H2SO3 Suda kısmen iyonlaşan bazlara denir. Örnek; (NH3) Aminler (RNH2, R2NH, R3N), CH3CH2NH2,(CH3)2H, (C3H7)3N, C5H5N 08.05.2014

Asitlerin Özellikleri 5- Plastik ve camlara etki edemezler. 6- Saf haldeyken elektrik akımını iletmezler. 7- Yakıcı özelliktedirler. 8- Bazlarla birleşerek nötrleşirler ve tuz ile su oluşturup ısı açığa çıkarırlar. Nötrleşme tepkimeleri ekzotermiktir. 9- Aktif Metallerle tepkimeye girerek metal tuzu oluştururlar ve H2 (hidrojen) gazı açığa çıkarırlar. 1- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir. 2- Sulu çözeltilerinin tatları ekşidir (limon, sirke gibi). 3- Turnusol kağıdının rengini maviden kırmızıya dönüştürürler. 4- Sulu çözeltilerine, (suda çözündüklerinde) hidrojen iyonu (H+) verirler. 08.05.2014

Not: Asitlerin üzerine su ilave edilmez. Asitin Değerliği Bir asitin değerliği suya verdiği H+ iyonu miktarına yada (H) sayısına bağlıdır. HCl → H+ + Cl- (1 değerlikli) HNO3 → H+ + NO3- (1 değerlikli) H2SO4 → 2 H+ + SO4-2 (2 değerlikli) H3PO4 → 3 H+ + PO4-3 (3 değerlikli) Not: Asitlerin üzerine su ilave edilmez. 08.05.2014

BAZI ASİT VE İYONLARI HNO3 H+ + NO3- HCIO4 H+ + CIO4- H2SO4 H+ + HSO4- 08.05.2014

Günlük Hayatta Kullanılan Bazı Asitler Sirke, seyreltik bir asetik asit(CH3COOH) çözeltisidir. Araba akülerinde sülfürik asit (H2SO4) kullanılır. Nitrik asit (HNO3 ), boya ve gübre yapımında kullanılır. Temizlikte kullanılan tuz ruhu seyreltik hidroklorik asit (HCl)çözeltisidir. 08.05.2014

Bazların Özellikleri Baz içine fenolftalein çözeltisi damlatıldığında, baz pembe renk alır. Fenolftalein asit içine konulduğunda asitin rengini değiştirmez. Bazlar da asitler gibi suda iyonlarına ayrıştıkları için elektrik akımını iletir. NaOH ve KOH kuvvetli bazlardır. Kuvvetli bazlar metallere ve dokulara tahriş edici etki yapar. Amonyağın buharı göze, burna ve solunum yoluna zarar verir. 08.05.2014

08.05.2014

08.05.2014

Günlük Hayatta Bazların Kullanım Alanları Sodyum hidroksit ( NaOH ) sabun yapımında kullanılır. Bu yüzden sabun ağzımıza ve gözümüze değdiğinde acı verir. Diş macunu ve şampuanlarda da baz olduğu için acı tat verir. Amonyaklı sıvı maddeler, yağ ve kireç sökücü olarak ev temizleyicilerinde kullanılır. 08.05.2014

Bazların Değerliği Bir bazın değerliği suya verdiği OH- iyonunun miktarına yada yapısındaki OH- sayısına bağlıdır. NaOH Na+ + OH- (1 değerlikli ) KOH K+ + OH- (1 değerlikli ) Ca(OH)2 Ca+2 + 2OH- (2 değerlikli ) Al(OH)3 Al+3 + 3OH- (3 değerlikli ) 08.05.2014

Asit ve Baz Derecesinin Belirlenmesi Bir çözeltide içindeki asit ya da baz derecesini belirleyen H+ ya da OH- iyonu miktarıdır. Eğer ; çözeltide [ H+] > [OH-] ise bu çözelti asidiktir. Eğer ; çözeltide [ H+] = [OH-] ise bu çözelti nötrdür. Eğer ; çözeltide [OH- ] > [ H+ ] ise bu çözelti baziktir.

pH Ölçüsü Bir sıvı çözeltideki asit miktarı, pH ölçüsü olarak adlandırılan bir yöntemle tespit edilir. Bunun için pH kâğıdı ya da pH metre aleti kullanılır. pH kâğıdı çözeltinin asitlik derecesine göre renk değiştirir. pH ölçüsüne göre çözeltinin asitliği 0 - 14 arasında değerlendirilir. 08.05.2014

pH Ölçüsü 0 - 7 arası değerler asit, 7-14 arası değerler baz için kullanılır. pH değerinin 7 olması çözeltinin nötr olduğunu gösterir. 08.05.2014

matematiksel sembolünden ve H ise Hidrojenin kimyasal formülünden Ph Nedir? pH , bir çözeltinin asitlik veya bazlık derecesini tarif eden ölçü birimidir. 0'dan 14'e kadar olan bir skalada ölçülür. pH teriminde p; eksi logaritmanın matematiksel sembolünden ve H ise Hidrojenin kimyasal formülünden türetilmişlerdir. pH = - log[H3O+] veya pH = - log[H+] H2O(s) + H2O(s) H3O+ +OH- K[H2O]2Ksu = [H3O+][OH-] = 1.0 × 10-14 (25 oC ) 08.05.2014

pH < 7.00 asidik çözeltiler pH = 7.00 nötr çözeltiler pH Saf suda Hidronyum iyonu ve Hidroksil iyonu konsantrasyonları eşittir. [H3O+] = [OH-] = 1.0 x 10-7 (25°C) pH < 7.00 asidik çözeltiler pH = 7.00 nötr çözeltiler pH > 7.00 bazik çözeltiler 08.05.2014

Burada suyun iyonlaşmasından gelen H+ ve OH- iyonları ihmal edilir. pH Hesaplamaları Kuvvetli Asit ve Bazlarda Kuvvetli asitlerde pH direkt kuvvetli asitten gelen H+ iyonu konsantrasyonu kullanarak hesaplanır. Burada suyun iyonlaşmasından gelen H+ ve OH- iyonları ihmal edilir. Zayıf asit ve bazlarda asitlik veya bazlık denge sabiti kullanılır. Burada suyun iyonlaşmasından gelen H+ ve OH- iyonları duruma göre ihmal edilir veya edilmez. Zayıf Asit ve Bazlarda 08.05.2014

Zayıf Asit ve Bazlarda İyonlaşma HA(aq) + H2O(s) H3O+(aq) + A (aq) [H3O+] [A-] Ka = [HA] CH3COOH + H2O H3O+ + CH3COO- [H3O+] [CH3COO-] Ka= [CH3COOH] Zayıf asit ve bazlarda asitlik veya bazlık denge sabiti kullanılır. 08.05.2014