ADSORPSİYONA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Murat SARIDAĞ
ADSORPSİYONU ETKİLEYEN FAKTÖRLER 1.Nem 2.Tanecik Boyutu 3. Kalsinasyon(Adsorbentin Sıcaklığı) 4. pH 5. İyon Etkisi 6. Modifikasyon 7. Çalkalama Hızı 8: Çalkalama Süresi
1.Kalsinasyon(Adsorbentın Sıcaklığı) Genellikle adsorbentın sıcaklığı ile yüzey alanı arttığı için adsorpsiyon artar.Ancak 300 0C ve üzeri sıcaklıklarda genellikle adsorbantın yapısında meydana gelen bozunmalar sonucu adsorpsiyon sıcaklıkla artmaz ve hatta azalabilir.
Yukarıdaki grafikte sıcaklık arttıkça adsorpsiyonun arttığı gözlenmektedir. 10 0C lik bir sıcaklık artışı sonucu adsorpsiyonda meydana gelen artma sadece yüzey alanı artışı ile açıklanamaz.Adsorbsiyonun endotermik veya ekzotermik olmasına göre sıcaklık artışı ile adsorpsiyon değişir. NOT:Adsorpsiyon olayı endotermik ise sıcaklık arttıkça adsorpsiyon artarken,ekzotermik ise sıcaklık arttıkça adsorpsiyon azalır.
2. pH Hidronyum ve hidroksil iyonları kuvvetle adsorbe olduklarından, diğer iyonların adsorpsiyonu çözelti pH’ından etkilenir. Ayrıca asidik veya bazik bileşiklerin iyonizasyon derecesi de adsorpsiyonu etkiler. Yandaki grafik yukarıdaki adsorpsiyon olayının ph ile değişimini vermektedir. Adsorban negatif yüklü olduğu için adsorbent pozitif yüklü olmalıdır. Bu sebeple böyle bir adsorpsiyon olayı ph düştükçe daha fazla gerçekleşir.
3.İyon Etkisi İyonlardan kasıt adsorbandan farklı iyonlardır. 1.DURUM:Adsorbent ve adsorbanın ikiside pozitif yüklü olduğundan adsorbsiyon olayı ya çok az olur yada hiç olmaz. 2.DURUM: Ortama eklenen negatif yüklü iyonlar ile adsorbentin yüzeyi negatif hale getirilir ve adsorpsiyon gerçekleşir.
4. Modifikasyon Adsorbent yüzeyine farklı türler bağlayarak adsorbent yüzeyinin yapısını değiştirme işlemidir.Bu işlem sonucu adsorbsiyon arttırılabilir veya azaltılabilir.
5. Nem:Adsorbent yüzeyinde tutunmuş olan su molekülleridir 5. Nem:Adsorbent yüzeyinde tutunmuş olan su molekülleridir. Yüzey alanını azalttıkları için adsorpsiyonuda azaltırlar. 6.Tanecik boyutu:Adsorbentin tanecik boyutu küçüldükçe yüzey alanı artacağından adsorpsiyonda artar. 7.Çalkalama hızı:Çalkalama hızı arttıkça adsorbent ve adsorban moleküllerinin çarpışma olasılığı artacağından dolayı adsorpsiyon hızı artar. 8.Çalkalama süresi:Çalkalama süresi arttıkça adsorbent ve adsorban moleküllerinin çarpışma süresi artacağından dolayı adsorpsiyon artar ve bir süre sonra dengeye ulaşır.