ÜLKELER COĞRAFYASI

KOMŞULARIMIZ

Azerbaycan (Bakü) 1991’de Sovyetler birliğinden ayrıldı. 1942te Türkiye ile dostluk antlaşması imzaladı. Önemli dağları Kafkaslar ovaları Aras ve Kura Karasal iklim ve Hazar kıyılarında ılıman iklimi var Ekonomi tarıma dayanır. Pamuk, tütün, çay, tahıl, üzüm, çay ve turunçgil üretilir. Balıkçılık ve k.baş hayvancılık önemli. Dünya havyar üretiminde birinci sırada. Öneli yer altı kaynakları petrol, doğalgaz, bakır ve boksit. Petrole dayalı sanayi kollarıyla alüminyum üretim tesislerine sahip

Gürcistan (Tiflis) 1991’de Sovyetler birliğinden ayrıldı. Abhazya, Acaristan ve Güney Osetya olmak üzere üç ayrı özerk bölgesi var. Kafkaslar önemli dağ sıralarını, Kura önemli nehrini oluşturur. Karasal iklim ve Karadeniz iklimi görülür. Batum ve Poti önemli limanları. Tarım alanı az. Önemli tarım ürünleri çay, turunçgil, tütün ve üzümdür. Mangenez rezervi fazla olan ülkeler arasında. Tarıma dayalı sanayi ile demir çelik, makine ve motor sanayisi gelişmiştir. Sarp sınır kapısı ile Türkiye ile olan ticareti gelişmiştir.

Ermenistan (Erivan) Kafkas ülkelerinin en küçüğüdür. Ülke dağlık ve engebelidir. Depremler sık görülür. Volkanik arazi yaygındır. Önemli ovası Ararat ovası, akarsuyu Aras nehri, gölü Gökçe (sevan) gölüdür. Karasal iklim hakimdir. Tahıl, tütün ve üzüm başlıca yetiştirilen ürünlerdir. Sanayi bakır yataklarına bağlı gelişme göstermiştir. En gelişmiş sanayisi besin ve şarap sanayisidir.

İran (Tahran) Kuzeyde Ermenistan, Azerbaycan ve Hazar Denizi, Türkmenistan doğuda Afganistan ve Pakistan, batıda Türkiye ve Irak güneyde Basra körfezi ile Umman denizi ile çevrilidir. Yüzölçümü bakımından en geniş komşumuz. Yer şekilleri çeşitli. Alp himalaya kıvrım sistemi üzerinde İklimi çeşitli. Ülke ekonomisi petrol ve doğalgaza dayanır. Tarım ürünleri tahıl, pamuk çay ve pirinçtir. Hazar kıyılarında balık avlanır, havyar üretilir. Demir çelik, besin ve dokuma endüstrisi var. Halıcılık gelişmiştir.

Irak (Bağdat) Genel olarak yer şekilleri sadedir. Yer şekillerini büyük oranda çöller oluşturur. Fırat ve Dicle nehrinin suladığı Mezopotamya ovaları yerleşim açısından önemlidir. Çöl ve step iklimi yaygındır. Dünya hurma üretiminde birincidir. Tarımsal üretim ülke ihtiyacını karşılamaz. Petrol rezervlerinde dünyada önemli bir paya sahiptir. Petrol kuyuları Basra bölgesinde, Musul ve Kerkük çevresindedir. Başlıca sanayi kolları besin, dokuma, kimya ve çimento….

Suriye (Şam) En uzun sınırımızın bulunduğu Suriye yer şekilleri genel olarak sade olan bir ülkedir. En önemli yükseltisi Ensariye dağlarıdır. Önemli akarsuları Fırat ve Asidir. Batıda Akdeniz’e kıyısı var. Buğday, arpa, pamuk, şekerpancarı, üzüm ve Buğday, arpa, pamuk, şekerpancarı, üzüm ve zeytin yetiştirilir. Petrol ve fosfat önemli yer altı zenginlikleridir. Besin, dokuma, gübre ve deri sanayisi vardır. Önemli limanları Lazkiye, Banyas ve Tartus Sınır kapılarımız Cilvegözü, Yayladağı, Suruç, Ceylanpınar ve Nusaybin

Yunanistan (Atina) Balkan yarımadasındadır ve çok sayıda adadan oluşur. Adalar Girit, Rodos, İstanköy, Sisam, Sakız, Midilli, Limni, Taşoz, Eğriboz Ülke tamamına yakınında Akdeniz iklimi görülür. Akdeniz iklimine uyum sağlamış ürünler yetiştirilir. Sanayisi tarım ve turizme dayanır. Maden bakımından zengin değil Gıda, tekstil, elektrikli aletler, alüminyum sanayisi önemli sanayi kollarıdır. Deniz ticaret filosuna başta gelen ülkelerdendir.

YUNANİSTAN (Atina)

Bulgaristan (Sofya) Balkan yarımadasının doğusundadır. Tuna vadisi, Balkan dağları, Rodop dağları, Meriç havzası ve Karadeniz kıyıları olmak üzere beş bölgeye ayrılır. Karasal ve Karadeniz iklimi görülür. Türkler Filibe, Hasköy, Kırcaali, Mestanlı çevresinde yaşar. Tahıl, ayçiçeği ve tütün önemli tarım ürünleri. En önemli yer altı kaynağı linyittir. Sofya, Varna, Burgaz ve Filibe çevresinde sanayi yoğunlaşmıştır. Turizm önemlidir.

BULGARİSTAN (Sofya)

KKTC (Lefkoşa) Ülke tamamında Akdeniz iklimi görülür. Nüfusun çoğu kamu hizmetlerinde ve turizmde çalışır. Sanayi gelişmemiştir. Sebze turunçgil ve üzüm önemli ürünleridir. Turunçgil ihraç eder. Girne ve Gazi Magosa Körfezi turizm açısından önemli merkezlerdir.

Okyanusya Kıtası 9 milyon km²lik kaplamış olduğu alan ile yeryüzünün en küçük kıtası özelliğine sahiptir. Hint okyanusu’nda Ekvator ile 45° güney paralelleri arasında yer alıp, adalardan oluşurken, en büyük adaları Avustralya, Yeni Zelanda, Yeni Gine’dir. Yeryüzü şekilleri bakımından sade yapıya sahip olup, orta kısmı geniş ve basık bir bir bölge halinde uzanır. Ortalama yükseltisi 300 metre olan kıtanın %75 i düzlüklerden oluşur. Fakat kıtanın güneyinde irili ufaklı 80 tane kadar göl bulunur.

İklim –Bitki Örtüsü Kıtanın kuzeyinde nemli tropikal, ortasında çöl güneyinde ise ılıman iklim ve Akdeniz iklimi görülür. Türkiye’de yaz mevsimi yaşanırken, Avustralya’da kış mevsimi yaşanmasının nedeni dünyanın eksen eğikliğinden dolayı Güney yarımkürede bulunmasındadır. Çok çeşitli bitki topluluğuna sahip olan Avustralya’da diğer kıtalarda bulunmayan kangurular yaşamaktadır. Ekonomisinde hayvancılık ve tarım çok önemli yere sahiptir. Hayvancılık önemli yere sahip olup, dünyada en çok koyun beslenen kıtadır. En fazla beslenen koyun cinsi ise merinos olup dünya yün üretiminin yarıdan fazlasını karşılar. Ülkede Hindistan cevizi, şeker kamışı, tütün, pamuk gibi tarım ürünleri yetişebilmektedir. Yeraltı kaynakları ise Boksit altın, kurşun, kömür ve bakırdır. Yaşam düzeyinin en yüksek olduğu ülkelerden biri olup yıllık nüfus artışı %0,8’dir. km² ye 13 kişi düşmektedir. Devlet dışarıdan göç gelmesi için teşvik etmektedir. Nedeni ise insan gücü gereksinimine ihtiyaç duyulmasıdır.

Afrika Kıtası 37° Kuzey paralelleri ile 35° güney arasında yer alan kıta kaplamış olduğu 30 milyon km².lik alanı ile dünyanın üçüncü büyük kara parçasını oluşturur. (%20) girinti ve çıkıntısının az olduğu kıtanın çevresinde dünyanın en büyük adalarından biri olan Madagaskar adası ile birkaç küçük ada dışında fazla ada ve girinti çıkıntı yoktur. Dünyanın en eski kara parçası olan Afrika’nın yeryüzü şekilleri sade olup, kıtanın büyük bölümü plato düzlüklerinden oluşmaktadır. Fakat plato düzlükleri birkaç yüz metre yüksekteki düzlüklerinden oluşup, hemen kıyıda başladığı için fazla düzlük değildir. Yeryüzünün en büyük kırık hattına sahip Doğu Afrika Grabeni 5000 km uzunluğunda olup, Kızıldeniz’den Türkiye’deki Hatay iline kadar uzanmaktadır. Kırık hattı boyunca bulunan göller, dünya üzerinde çöküntülü hendekleri içinde bulunan en büyük gölleri bünyesinde toplamıştır. Bunlar Viktoria, Tanganika, Nyassa’dır. Dünyanın ikinci uzun nehri olan Nil’de Afrika kıtasında yer alıp, Nil nehrinde Su seviyesinin değişmesine ve Akdeniz’e dökülmesine rağmen yazın seviyesinin yükselmesinin nedeni sularını farklı iklim bölgelerinde toplamış olmasındandır.

İklim –Bitki Örtüsü 1- Ekvatoral İklim Kıtanın Kongo havzasında etkilidir. Ekvatoral iklimin etkisi 3000 m’ye kadar görülür. 2- Savan İklimi:Kuzeyde Sudan Çad, Nijerya, Güneyde ise Rodezya, Angola Tanzanya, Zambiya’da etkilidir. 3- Çöl İklimi:Her iki yarımkürede de dönenceler çevresinde etkili olan çöl iklimi, yeryüzünün en büyük çölü olan Büyük sahra ile Libya, Mısır, Cezayir’in kuzeyinde , Kalahari Çölü, Namibya ve Bostwana’da etkilidir. Kıtanın ekonomisi ise, doğal koşullar ile gelişmişlik düzeyi arasında büyük zıtlık görülür. Ham madde ve tarım ürünleri yönünden zengindir. Dünyada en fazla elmas ve altın Güney Afrika cumhuriyetlerinde bulunmaktadır. Atlas ülkelerinden olan Fas, Cezayir ve Tunus dünyanın en zengin fosfat yataklarına sahip ülkelerdir. Bununla birlikte kıtanın çeşitli yerlerinde petrol, bakır, çinko, demir ve uranyum çıkarılmaktadır. Kıtanın bu doğal olanaklarına karşın geri kalmasının nedeni yüzyıllar boyunca sömürge olarak kullanılmasıdır. Kıtanın nüfusu ise yıllık %30 ile dünyada en hızlı nüfus artışına sahip olan kıta özelliğine sahiptir. Çöl ikliminin elverişsizliği nedeniyle özellikle akarsu boylarında nüfus yoğundur. Nüfusun büyük bir kısmını zenciler oluşturmaktadır.

KUZEY AFRİKA Mısır, Libya Atlas Ülkeleri (Fas, Cezayir, Tunus) Kıyıda genel olarak Akdeniz iklimi iç kesimlerde ise çöl iklimi hakimdir. Fas, Cezayir, Tunus’ta Alp orojenezine ait Atlas dağları olduğundan buralar engebeli aynı zamanda deprem riski fazla olan ülkelerdir. Cezayir’in güneyi, Mısır ve Libya’da yer şekilleri sadedir. Nil vadisinin olduğu Mısır tarımsal üretimde önemli Tunus önemli zeytin üreticilerinden Libya petrol bakımından, Atlas ülkeleri ise fosfat ve doğalgaz bakımından zengindir. Endüstri gelişmemiş Tunus turizm gelirlerinde önemli

GÜNEY AFRİKA CUM. Ilıman okyanus iklimi ve Akdeniz iklimi görülür. Toprakları tarıma elverişlidir. Hayvancılık gelişmiş. Yer altı kaynakları bakımından çok zengindir. Elmas ve altında dünyada 1. sıradadır. Kalay, maden kömürü, platin, bakır ve kromda da önemli bir yeri vardır.

Asya Kıtası Ekvatordan 80° kuzey paraleline kadar uzanan Asya kıtası kaplamış olduğu alan bakımından ( 44 milyon km² ) en büyük kıtadır. Doğu’da Amerika kıtası ile Büyük okyanus, Batıda Avrupa’dan Ural dağları ile ayrılırken kuzeydoğuda Bering boğazı ile Amerika kıtası ile birbirlerine en çok yaklaştıkları yerdir.Bering boğazı sert ikliminden dolayı ( kuzey kutup dairesinin geçtiği yerde ) az nüfuslanan en az işlek olan boğazdır. Yerşekilleri bakımından engebeli bir yapıya sahip olan Asya’da yeryüzünün en yüksek plato alanı olan Pamir platosu (5000 m ) yer alır. Ayrıca yeryüzünün en yüksek Everest Tepesi de ( 8882 ) Himalaya’lar üzerinde yer alır. Asya’daki alp kuşağı yeryüzünün en oynak ve en yoğun depremlerinin görüldüğü bölgelerdir. Asya’daki Göllerin en önemli özelliği derinliklerinin fazla olmasıdır. 1400 m ile Baykal Gölü karaların en derin çukurluğudur. Deniz yüzeyinden 394 m derinlikte olan Lut Gölüde Afrika’dan Asya’ya uzanan kırık hattı üzerinde yer alır. Hazar, Aral, Balkaş, Van Gölü de bulunur. Akarsular bakımından ise sayısı ve uzunlukları ile dikkati çeker. Lena, Obu, Sarı ırmak, Gökırmak, Seyhun ceyhun, indus, Ganj, Fırat ve Dicle nehirledir.

Asya Kıtasında İklim Kıtanın büyüklüğü kadar iklim çeşitliliği ile de dikkati çekmektedir. Kıta’da: Muson İklimi : Güneydoğu Asya’da Hint yarımadası’nda , Çin’de. Çöl iklimi : Arabistan yarımadası, Basra körfezi, Orta Asya’da Akdeniz İklimi: Türkiye’nin Akdeniz, Ege kıyılarında Step iklimi: Doğu Asya’da, Orta Asya’daki çöllerin kuzeyinde ve Orta Anadolu’da Sert karasal İklim : Sibirya’nın büyük bir bölümünde ve yüksek alanlarda Tundra İklimi : Sibirya’nın kuzeyinde , Kuzey buz denizi kıyılarında etkilidir.

Orta Asya Cumhuriyetleri

Özbekistan, Kazakistan Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan Moğolistan Kırgızistan dışında genel olarak yerşekilleri sadedir. Step ve çöl iklimleri görülür. Nüfus azdır. Tarım ve hayvancılık önemlidir. Tarım modern tekniklerle yapılır. Dünya pamuk üretiminde önemli bir yere sahiptirler Kazakistan’da Hazar Gölü’nden yapılan balıkçılık önemlidir. Maden bakımından zenginler.(özellikle Kazakistan) Petrol, doğalgaz, kömür, altın önemli Sanayide Özbekistan ve Kazakistan gelişmiştir.

Muson Asyası Ülkeleri

Hindistan, Pakistan, Bangladeş Çin Hindu Platosu Japonya, Çin Hindistan, Pakistan, Bangladeş Çin Hindu Platosu GD.Asya Adaları (Endonezya, Malezya,Filipinler) Engebe fazla, deprem riski fazla Muson iklimi etkili Dünyanın en yoğun nüfuslu ülkeleri burdadır. Japonya dışındaki nüfuslanma nedeni tarımdır. Çay, pirinç, ipek, pamuk ve buğdayda Çin ön sıradadır. Palmiye ve Kauçukta Malezya ve Endonezya önemlidir. Genellikle geri kalmış ülkelerdir. (Japonya hariç) Yer altı kaynaklarınca zengindirler (Japonya hariç) Japonya sanayi, balıkçılık, deniz ticaret filosunda dünyada ön sıradadır

Rusya Sibirya toprakların büyük kısmını oluşturur ve dünyada en şiddetli karasal iklimin görüldüğü yerdir. Nüfus yoğunluğu azdır. Yer altı kaynakları bakımından zengindir. Petrol, taşkömürü, demir ve bakır yatakları zengindir. Ayrıca çinko, bakır, altın, kükürt, boksit ve krom bakımından da zengin.

Avrupa Kıtası 35°-71° Kuzey paralelleri ile 26°batı -68° doğu meridyenleri arasında yarımada şeklinde olup Avusturalya’dan sonra en küçük kıta özelliğine sahiptir. (Toplam yüzölçümü 10 milyon Km² ) İskandinav, İber, İtalya ve mora gibi önemli yarımadaları vardır. Ayrıca Baltık, Tiran, Adriya, Ege denizi gibi girintileri de bulunmaktadır. Kıtalar arasında ortalama yükselti 330 metre ile en alçak özelliğe sahiptir. Ovalık alanların yükseltisi 100 – 200 metre bazı yerlerde ise 400 metreye ulaşır. Kıtanın başlıca yükseltisi 3. Jeolojik zamanda oluşan Alp-Himalaya sisteminin bir parçası ve başlangıç yeri özelliğine sahip olmasıdır. Kıtanın gölleri ise (, Sen, Ren, Ran, Oder, Vistül, Don ve Volga’dır. Kuzeybatı Avrupa kıyılarının ağzında delta oluşumunu engelleyen faktör gel-git olayının etkili olmasıdır. Dünyada en fazla buzul gölü bulunan yerler İskandinav yarımadası üzerindedir. ( Finlandiya )

İklim –Bitki Örtüsü Avrupa kıtasının büyük bölümünde orta kuşakta yer almasından dolayı yılda dört mevsimi yaşamalarıyla birlikte sıcak iklimler görülmez. Etrafının denizlerle kaplı olması da aynı enlemlerde yer alan Asya kıtasına göre daha ılıman geçmesine neden olur. 1- Akdeniz İklimi: Akdeniz’de kıyısı olan Yunanistan, Yugoslavya, Arnavutluk, İtalya, Fransa, İspanya ve Portekiz’de etkilidir. 2- Okyanusal İklim: Batı rüzgarlarının ve sıcak su akıntısı olan Gulf stream etkisiyle kuzeybatı Avrupa kıyılarının aynı enlemlerde bulunan Kanada kıyılarından daha sıcak geçmesine neden olurken, Batı rüzgarları Avrupa kıyılarının batı kesimlerinin doğu kesimlerine göre daha yağışlı geçmesine neden olmuştur. 3- Karasal iklim: Deniz etkisinden uzak, Polonya, Almanya, Fransa’nın iç kısımları ile balkanlar da etkilidir. 4- Tundra iklimi: İskandinav yarımadasının kuzeyi, kuzey buz denizinin kıyıları ile İzlanda adasının iç kısımlarında etkilidir. Avrupa kıtası, nüfus artışının en az olan ve ekonomik yönden gelişmiş ülkeler topluluğuna sahiptir. Yaş piramidinde 60 yaş grubu daha fazla yer kaplamakta olup, genç nüfus azdır

Güney Avrupa İtalya,İspanya, Portekiz Yunanistan, Bulgaristan, Arnavutluk Bosna-Hersek Slovenya, Hırvatistan, Sırbistan Genç kıvrım dağları üzerinde yer aldığı için engebelidir ve deprem ve volkanizma bakımından aktif yerlerdir. Yaygın olarak Akdeniz iklimi görülür. Akarsuların yatak eğimi fazla, akışları hızlı, rejimleri düzensiz olduğu için üzerlerinde ulaşım yapmaya elverişli değildir. Hidroelektrik potansiyelleri yüksektir. Gelgit etkisi olmadığı için akarsuların ağzında deltalar, yer yer bataklıklar oluşmuştur.

Nüfus daha çok kıyı şeridinde ve dağlar arasında kalmış ovalardadır. Avrupa’nın diğer ülkelerine kıyasla kırsal nüfus oranı daha yüksek olan ülkeler buradadır. Akdeniz iklimi nedeniyle tarım önemli bir etkinliktir. Tarım ürünü çeşitliliği bakımından kıtanın en önemli bölgesidir. Endüstri bakımından kıtanın en geri bölgesini oluşturur. Bu nedenle Avrupa’nın diğer bölgelerine göç görülür. Yer altı kaynakları bakımından çok zengin değildirler. Birkaç yer altı kaynağı üretiminde dünya çapında önemlidir. Cıva; İspanya, İtalya Krom; Türkiye ve Arnavutluk Boksit; Yunanistan Dışsatımlarında tarımsal hammadde ve madensel hammadde önemli. Turizm önemli bir etkinliktir.

İTALYA (Roma) Genç kıvrım dağları üzerinde yer aldığı için deprem ve volkanizma aktif. Önemli ovası Po ovası İklimi Akdeniz iklimi Tarım ve sanayi geliştiği için nüfus kuzeyde toplanmış Önemli şehirler Venedik, Torino, Napoli, Milano, Cenova Tarım modern tekniklerle yapılır. Zeytin, Üzüm, Turunçgil…… Mermerleri dünyaca ünlü Kükürt ve cıva önemli madenler Enerji üretimi yetersiz ithal edilir. Sanayisi gelişmiş

İSPANYA (MADRİD) İber yarımadasındadır. Guadalquavir önemli akarsuyu Akdeniz, ılıman okyanus ve karasal iklim görülür. Önemli şehirleri Madrid, Valencia, Bilbao, Barselona, Sevilla Tarım önemli bir faaliyet Turizmde dünyada ilk sırada Sanayisi gelişmekte (demir çelik, otomotiv, gıda) Hidroelektrik üretimi var Enerji kaynağı ithal eder. Maden bol ancak rezervi azalmış. (demir, cıva, bakır, uranyum, kömür)

PORTEKİZ (Lizbon) İber yarımadasında Haliçler ve falezler yaygın Akdeniz, ılıman okyanus ve karasal iklim görülür. Önemli şehirler Lizbon ve Porto Tarım önemli Mantar meşesinde dünyada birinci Balıkçılık gelişmiş Volfram önemli madeni Hidroelektrik üretimi önemli Tekstil, gıda, makine, kimya sanayisi gelişmiş Turizm önemli

KUZEY AVRUPA İskandinav ülkeleri (Norveç, İsveç, Finlandiya) Danimarka, İzlanda Soğuk iklim koşulları nedeniyle buzul şekiller yaygın Enlem nedeniyle iklim soğuk Orman bakımından zengin (İsveç ve Finlandiya) Deprem görülmez Enlem ve yer şekilleri etkisiyle ile nüfus az Avrupa’nın en gelişmiş ülkelerinden Eğitim ileri düzeyde Kırsal yerleşmelerde yapı malzemesi ahşap Kişi başına düşen milli gelir fazla İsveç hariç yer altı kaynakları bakımından fakirler

DANİMARKA (Kopenhag) Yer şekilleri sade Ilıman okyanus iklimi görülür Tarım ve hayvancılıkta Avrupa’da önde gelir. Balıkçılık gelişmiş Yer altı kaynağı az Sanayi gelişmiş Hammadde dışardan alınır Termik ve nükleer enerji üretimi var Ticaret gelişmiş

İSVEÇ (Stockholm) Buzullar yaygın Akarsu ağı ve buzul gölleri bakımından zengin Karasal iklim görülür. Güneyi sıcak su ile ılıman Finlandiya ile birlikte orman ülkesi olarak bilinir. Tarım yetersiz Mandıracılık ve açık deniz balıkçılığı gelişmiş Önemli demir yataklarına sahip Hidroelektrik ve nükleer enerji üretimi önemli Demir çelik ve orman sanayisi gelişmiş

NORVEÇ (Oslo) Denizcilik ve balıkçılık ülkesi Buzullar yaygın Kuzeyi soğuk kuşakta olmasına rağmen sıcak su akıntılarıyla ılıman. Tarım gelişmemiş Mandıracılık ve İzlanda ile birlikte balıkçılık önemlidir. Hidroelektrikte Avrupa’da ön sıradadır. Kuzey denizinden petrol ve doğal gaz çıkarır. Kişi başına düşen elektrik üretiminde birinci sırada Kara ve demiryolu ulaşımı yetersiz Deniz ticaret filosu gelişmiş

ORTA AVRUPA Almanya, Polonya İsviçre, Avusturya Macaristan Çek ve Slovakya Alp dağları nedeniyle genellikle dağlık Genellikle karasal iklim görülür. Ormanlar yaygındır. Nüfus yoğunlukları fazla kentleşme oranları yüksektir. Endüstri bakımından gelişmişlerdir. Akarsulardan ulaşımda yararlanma önemli İsviçre ve Avusturya’da kış turizmi gelişmiştir. Almanya ve Polonya taşkömürü bakımından zengin

İSVİÇRE (BERN) Karasal iklim görülür Önemli nehirleri ren ve ron Buzul gölleri yaygın Tarıma elverişli alan az Et, süt ve ürünlerinde dünyada ön sıralarda Yer altı kaynaklarını ithal eder Hidroelektrik ve nükleer enerji önemli Saat ve Bankacılık önemli Kış turizmi gelişmiş Denize kıyısı olmadığı halde deniz ticaret filosu gelişmiş

ALMANYA (Berlin) Kuzeyi hariç dağlık Buzul gölleri yaygın Orta, güney ve doğusu karasal Kuzey ve kuzeybatısı ılıman Taşkömürü v e linyitte zengin Petrol ve doğalgaz ithal eder Tarımsal üretim yüksek AB içinde en fazla sanayi üretimine sahip Gelişmişlikte dünya ikincisi Önemli demir çelik üreticisi Otomotiv, gemi yapımı, kimya, kağıt ve elektronik sanayisi gelişmiş Avrupa’da en iyi otoyol sistemine sahip Akarsu ve kanallar ulaşımda önemli

BATI AVRUPA İngiltere Fransa Benelüks Ülkeleri (Hollanda, Belçika, Lüksemburg) Fransa hariç genellikle düzler Haliçler yaygın Okyanus iklimi yaygın Fransa’da üç iklim görülür Tarım ve hayvancılık modern tekniklerle yapılır. Entansif tarımda Hollanda ve Belçika dünyada başta gelir. Endüstri gelişmiş Nükleer enerji önemli Ulaşım gelişmiş

FRANSA (Paris) Yerşekilleri ve iklim çeşitli Sanayi ve tarım gelişmiş Tarımsal üretimde ön sıralardadır. Sanayide dünyada dördüncü sıradadır. Alüminyumda Avrupa’da 2. demir çelikte 4. sıradadır Otomotiv sanayisi gelişmiş Turizm gelişmiş Deniz ticaret filosu ve gemi yapımı önemli Petrol yatakları yok ancak petrol alanında yatırım yapan büyük şirketlere sahip

HOLLANDA (Amsterdam) Yerşekilleri sade Okyanusal iklim görülür. Denizden kazanılan topraklarla tarım yapılır. Modern tarım yapılır. Dünyada 3. büyük tarım ürünü ihracatçısı Hayvancılıkta dünyada ön sıralardadır. Çiçekçilikte önemli Balıkçılık gelişmiş Avrupa’nın en gelişmiş limanlarına sahip (Rotterdam) İç su ulaşımında önemli Gemi yapımı ve deniz ticaret filosu gelişmiş.

İNGİLTERE (Londra) Ilıman okyanus iklimi görülür. Tarımsal verim yüksek Bağcılık ve çiçekçilik gelişmiş Hayvancılık ve balıkçılık gelişmiş Kendi kıta sahanlığından petrol ve doğalgaz çıkarır. Termik, hidroelektrik ve nükleer enerji üretimi önemli Gemi yapımı ve deniz ticaret filosu gelişmiş Bankacılık, sigortacılık, turizm, ormancılık ve gemicilik gelirleri önemli

DOĞU AVRUPA Baltık ülkeleri Ukrayna, Moldova, Romanya Yüzey şekilleri sade Karasal iklim koşulları yaygın Nüfus sanayi kentlerinde yoğun Tarıma elverişli topraklar Ukrayna ve Moldova’da geniş yer tutar. Tahıl, şeker pancarı ve sebze meyve üretimi önemli Endüstri kömür, demir, doğalgaz ve öteki maden cevherlerine dayanır. Demirçelik, maden ve kimya sanayisi önemli Dinyeper ve Volga nehirleri hidroelektrikte önemli Akarsularda ulaşım yapılır.

BALKAN ÜLKELERİ Makedonya’nın ekonomisi tarıma dayanır. Pamuk, tütün, üzüm, kenevir en fazla yetişen tarım ürünü. Demir, bakır, krom yatakları var. Sırbistan Karadağ’da karstik şekiller yaygın. Ekonomisi sanayi ve tarıma dayanır. Ormancılık ve ahır hayvancılığı gelişmiş. Linyit, bakır, kurşun, boksit yataklarına sahip. Bosna Hersek karstik şekiller yaygın. Sanayi tarım ve ormancılığa dayalı ekonomisi var.Kömür demir ve boksit yataklarına sahip. Hırvatistan dalmaçya tipi kıyılara sahip.Özel sektör ağırlıklı ekonomisi var. Tarım, sanayi, turizm, balıkçılık gelişmiş. Taşkömürü ve boksitçe zengin.Dokuma, gıda, makine ve gemi yapım sanayisi gelişmiş.

BALKAN ÜLKELERİ Slovenya Balkan ülkeleri içinde en zengin olan ülkedir. Sanayi ve turizm ekonominin temelini oluşturur.Modern tarım ve modern hayvancılık yapılır. Linyit, kurşun ve cıva maden kaynakları. Karstik şekiller yaygın. Arnavutluk Avrupa’da geliri en düşük ülkelerden.Tarıma dayalı sanayi kolları gelişmiş. Zengin krom yatakları ve az miktarda petrolü var.

Amerika Kıtası 56° Güney paralelinden 80° kuzey paraleline kadar Amerika kıtası kaplamış olduğu 42 km² ‘lik alanı ile Asya kıtasından sonra ikinci büyük kıtadır. 1492 yılında keşfedildiği için yeni Dünya karaları da denir. Amerika kıtası Güney ve Kuzey diye iki bölüme ayrılırken Kuzey ve Güney Amerika 20°K enleminde antiller diye nitelendirilen adalar toluluğu ( panama kıstağı ) ile birbirlerine bağlanmıştır ki bu bölüme Orta Amerika’da denilmektedir. Kuzey Amerika 24 milyon km² lik alana sahip olurken, nüfusun büyük bir bölümünü Anglo sakson sayının oluşturmasından dolayı Anglo-Amerika, Güneyde ise latin kökenliler egemen olduğu için Latin Amerika’da denilmektedir. Dünyanın en uzun nehri olan Mississippi nehri ise amazon Güney Amerika’da yer alır. Ayrıca dünyanın en büyük şelalesi döküldüğü yerde gel-git olayının etkisi az olduğu için ağız kısmında geniş delta ovası meydana gelmiştir. Buna karşın Güney Amerika’da gel-git olayının etkinliği fazla olduğu için akarsuların ağızlarında delta değil, büyük haliçlere rastlanır. Kıta’da göllerin kaplamış olduğu alan 246.000 km² olup genellikle A.B.D. İle Kanada arasında toplanmış olup, büyük bir bölümünde oluşumunda buzullar etkili olmuştur. ( Superior, Michigan, Huron, Erie Ontorio, Winnipeg, Büyük Esir, Büyük Ayı)

İklim –Bitki Örtüsü 1- Ekvatoral İklim Güney Amerika’da, Amazon Havzası ve Guyana’da görülürken balta girmemiş ormanlara sahip olup, bu ormanlara selva denir. Bu iklime uymuş Kakao ve kauçuk gibi bitkiler yetişir. 2- Savan İklimi Venezuella, orta Amerika ve Brezilya platolarında görülür. Kahve, Şeker kamışı yetişir. 3- Akdeniz İklimi Orta Şili ve Kaliforniya’da görülür. 4-Karasal İklim Kuzey Amerika’nın iç kısımlarında görülürken, Kanada’da sert karasal iklime rastlanır. Bitki örtüsü çayırlardır. 5- Tundra İklimi Kanada’nın kuzey kesiminde etkili olup, kış dönemi 10 aya yakın sürer. EKONOMİ: Kuzey Amerika endüstriyel alanda fazla gelişmiş olmasına rağmen Güney Amerika oldukça geridir. Nüfus ise yıllık artış oranı %2,9 olup, nüfusun yoğun olduğu yerler ise Güney ve Orta Amerika ülkeleri olup, ekvatoral, soğuk ve çöl ikliminin etkili olduğu yerlerde nüfus seyrektir.

Amerika İklim çeşitliliği fazladır. Akdeniz, okyanus, karasal, step ve çöl iklimleri görülür. Batısı engebeli olduğundan nüfus doğuda toplanmış Tarımsal üretimde dünyada başta gelir. Mısır, buğday, soya, tütün ve pamuk önemli Büyükbaş hayvancılık önemli bir faaliyet Ormancılık gelişmiş. Tarımsal üretim, enerji üretimi, sanayi ve maden bakımından dünyada ön sıradadır. Petrol, doğalgaz üretiminde birinci Taşkömürü ve demirde önde Dış ticaret hacminde dünyada birincidir. Deniz ticaret filosu gelişmiştir. Ulaşım sistemleri gelişmiştir.

KANADA Genel olarak karasal iklim görülür. Batısı hariç depremler etkili değil. İklim nedeniyle az nüfuslanmış ve nüfus daha çok güneyde yoğunlaşmıştır. Buğday ihraç eder. Doğal kaynaklarca zengin. Balıkçılık ve orman sanayisi gelişmiştir. Demir, nikel ve platinde dünyada birincidir. Yüzölçümü geniş olduğu için ulaşım güçtür.

BREZİLYA Ekvatoral ve savan iklimler görülür. Nüfus savan iklimin görüldüğü güney ve doğuda toplanmış Ekonomi tarıma dayalı Dünya kahve üretiminde 1., kakao üretiminde ikinci sıradadır. Petrol ve taşkömürü yataklarına sahiptir. Endüstrisi gelişmemiş.

ORTADOĞU ÜLKELERİ İran, Irak, Suriye Arabistan, Ürdün, İsrail Lübnan, Kuveyt, Katar Bahreyn, BAE, Umman, Yemen Türkiye, Kıbrıs, Mısır Türkiye ve İran hariç genelde yüzey şekilleri sadedir. Çoğunda çöl iklimi yaygındır. (Suriye, Lübnan, Türkiye hariç) Rüzgarların oluşturduğu şekiller yaygındır. Nüfus yoğunlukları az. Kuraklık nedeniyle tarım kısıtlı. En önemli ürün hurma (özellikle Irak’ta) Suriye, Arabistan, İran, Irak, Kuveyt petrol bakımından zengindir.