ISI ve SICAKLIK

Sıcaklık T Bir nesnenin sıcaklığı artırıldığında o nesnenin molekülleri daha hızlı hareket eder ve genişler. Bir maddenin moleküllerin ortalama kinetik enerjisinin bir göstergesi Celsius-Kelvin-Fahrenheit Termometre Madde miktarından bağımsız

Termometre çeşitleri

Termometre Maddelerin sıcaklığını ölçen alettir. Katı(metal çiftli) termometreler(FIRINLARDA) Gazlı termometreler (EN HASSAS) Sıvılı termometreler

Mutlak sıfır Ölçülebilecek en küçük sıcaklık değerinin 0K ve -273 °C olduğu kabul edilir ve bu sıcaklık değerine MUTLAK SIFIR denir.

İÇ ENERJİ Maddenin yapısındaki taneciklerden dolayı sahip olduğu kinetik ve potansiyel enerjilerinin toplamı

ISI Q Enerji Birimi = kalori (cal) veya Joule (J) 1 cal = 4,18 J Kalorimetre kabı Q=m.c.ΔT

ISININ MADDE ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

ISI SIĞASI m.c

ISI ALIŞVERİŞİ Isıl denge Isı alışverişinde bulunan maddelerin sıcaklıkları eşit hale geldiği duruma ısıl denge durumu denir.

HAL DEĞİŞİMİ Q=m. Le Q= m. Lb  Erime sıcaklığına ulaşmış 1 gram saf katı maddenin tamamen erimesi için gerekli ısı miktarına erime ısısı denir Kaynama sıcaklığındaki 1 gram saf sıvıyı aynı sıcaklıktaki 1 gram buhar haline getirmek için gerekli ısıdır.

Ayırt Edici Özellikler Kaynama(Yoğunlaşma) Noktası Erime (Donma) Noktası Özısı (c) Erime ısısı (Le) Buharlaşma ısısı (Lb)

SU c = 1 cal / g.°C Le= 80 cal/g Lb=540 cal/g

BASINÇ VE MADDE SAFLIĞI Basınç ve maddenin saflığı donma ve kaynama noktalarını etkiler mi?

Maddenin saflığı Saf bir maddeye eklenen farklı cins madde, saf maddenin kaynama noktasını yükseltir.  Saf bir maddeye eklenen farklı cins madde, saf maddenin donma sıcaklığını düşürür. Saf olmayan maddelerin belirli erime-donma-buharlaşma-yoğunlaşma noktaları (sıcaklıkları) yoktur. Hal değiştirme sırasında bu tür maddelerin sıcaklıkları sürekli değişkendir.

Basınç Karda yürürken ayakkabının karları eritmesi

BUHARLAŞMA Her sıcaklıkta olur Yüzeyin büyüklüğü ile doğru orantılıdır Sıvının sıcaklığı ile doğru orantılıdır. Sıvının yüzeye yakın bölgesinde olur (kaynama ise sıvının dipten ve hızlı bir şekilde buharlaşmasıdır) Dış basınç azalırsa buharlaşma artar.

SÜBLİMLEŞME Katı maddelerin ısıtılınca, ara bir hal olan sıvı hâle geçmeden doğrudan gaz hâle geçmesine süblimleşme denir. ÖRNEK: Naftalin

süblimleşme Kar ve buz erime noktasının altında çok yavaşça süblimleşebilir. Bu durum ıslak çamaşırların dondurucu sıcaklıkta asılıp sonradan kuru olarak alınmasını sağlayabilir.

ISI-SICAKLIK GRAFİĞİ (SU)

grafik 1-2-5. bölgelerde sıcaklık değişimi vardır. (Kinetik enerji değişir, özkütle değişir) 2 ve 4. bölgelerde hal değişimi vardır. (Maddenin moleküller arası bağ enerjileri değişir) Kapta kalan maddenin sıcaklığı sabit olduğu için özkütlesi de sabittir.)

SORULAR 50 F = ……… °C 0 °C = …….. F 68 F= …….°C 30 °C= ………. K

Doğru-yanlış Suyun kaynama noktası 100 oC’dir. (=212 Fahrenheit) DOĞRU

Suyun hacmi, su soğutulduğunda genişler mi, küçülür mü?

DOĞRU-YANLIŞ Dünya üzerinde kaydedilmiş en yüksek sıcaklık 42,4oC ‘dir (108,3 F) YANLIŞ 57,8 oC (136 F)

DOĞRU-YANLIŞ Kelvin- Santigrat (Celsius) -Fahrenheit DOĞRU hepsi sıcaklığı ifade eden birimlerdir. DOĞRU

DOĞRU-YANLIŞ Mutlak sıcaklık 100 Kelvindir. YANLIŞ – Mutlak sıcaklık= O(sıfır)Kelvin = -273 santigrat derece

Isıyı iletmeyen maddelere ne ad verilir? YALITKAN MADDE

soru -20 °C sıcaklıkta 10 gram buzu O °C sıcaklıkta su haline getirmek için kaç kalori ısı gerekir? ( cbuz= 0,5 cal/g. °C, Le= 80 cal/g)

soru O °C sıcaklıkta 10 gram su ile 10 gram buzdan oluşan karışıma 1300 kalori ısı verilirse, karışımın son sıcaklığı ve son hali için ne söylenebilir? (Le= 80 cal/g, csu= 1 cal/g. °C)

Cevap 10 g. Buzu eritmek için gerekli enerji Q=m.Le =10.80=800 cal Toplam 1300 cal ısı enerjisi veriliyor. 1300-800=500 cal (Kalan ısı enerjisi) Q=m.c. ΔT 500=20.1. ΔT ΔT= 25 °C Son sıcaklık = 25 °C (madde sıvı haldedir)